م شیعه، سگ را یکی از نجاسات می دانند و این حکم بین آنها اجماعی است.(42) در مذاهب اسلامی، تنها گروهی که سگ را نجس نمی دانند مالکی ها ـ یکی از فرق اهل سنت ـ هستند که آنها هم معتقدند احکام و دستورات مربوط به سگ، باید به صورت تعبّدی عمل شود. آنها با اینکه سگ را نجس نمی دانند، اما از روی تعبد ظرفی را که سگ لیسیده، هفت بار می شویند. شافعیه و حنابله نیز می گویند: این ظرف باید هفت بار تطهیر شود، که یک بار آن به صورت خاکمال است. آنها تقدم خاکمال بر شستن را شرط نمی دانند.(43) محمد جواد مغنیه، در کتاب «الفقه علی المذاهب الخمسه» چنین می نویسد: «الکلب نجس إلاّ عند مالک، ولکنّه قال: یغسل الإناء مِن ولوغه سبعاً، لا للنجاسة بل تعبداً. وقال الشافعیة والحنابلة: یغسل الإناء مِن ولوغ الکلب سبع مرات إحداهنّ بالتراب. وقال الإمامیة: غسل الإناء مِن ولوغ الکلب مرة بالتراب، ثُمّ بعدها مرتین بالماء»(44). نجاست انواع سگها در نجاست سگ فرقی بین انواع آن نیست، و حکم همه سگ ها یکی است. گروهی تصور کرده اند فقط سگهایی نجس هستند که از نگهداری آنها، نهی شده است، مثل سگهای ولگرد ، امّا سگهای نگهبان و سگ شکاری یا سگهایی که امروزه توسط پلیس و گروه های امداد بکار گرفته می شوند، پاک هستند. این تصور صحیح نمی باشد، انواع سگ ها ـ چه شکاری و چه سگ چوپان و... ـ نجس هستند و آب دهان و تمامی بدن آنها نجس است. این مطلب نیز از روایات معصومین(ع) استفاده می شود: 1. «عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ(ع) عَنِ الْکَلْبِ السَّلُوقِیِّ فَقَالَ إِذَا مَسِسْتَهُ فَاغْسِلْ یَدَکَ.(45) محمد بن مسلم از امام صادق(ع) در مورد سگ سلوقی (یک نوع سگ شکاری معروف) سوال کرد. حضرت فرمود: چنانچه او را لمس کرده ای، دستت را بشوی.» 2. «عَنْ عَلِیٍّ(ع)... قَالَ تَنَزَّهُوا عَنْ قُرْبِ الْکِلَابِ فَمَنْ أَصَابَ الْکَلْبَ وَ هُوَ رَطْبٌ فَلْیَغْسِلْهُ وَ إِنْ کَانَ جَافّاً فَلْیَنْضِحْ ثَوْبَهُ بِالْمَاءِ(46). حضرت علی(ع) فرمود: از نزدیک شدن به سگها بپرهیزید و کسی که سگ مرطوبی را لمس کرد، بشوید ـ لباسش را ـ و چنانچه سگ خشک بود، بر لباسش آب بپاشید.» و فتوای علما و فقها از قدیم تاکنون بر نجاست انواع سگ هایی که در خشکی زندگی می کنند، بوده است. فقط شیخ صدوق(ره) درمورد سگ شکاری فرموده است: مقداری آب به محلّ ملاقات بپاشید، کافی است و شستن لازم نیست(47). با این حال سگ را نجس می داند. بنابراین، اگر سگ شکاری، حیوان حلال گوشتی را شکار کرد، محل اصابت با دهان سگ باید شسته شود. و اگر دست و بدن و لباس انسان با بدن سگ ها حتی سگ شکاری برخورد کند، در صورتی که بدن سگ و یا ملاقی تر باشد، نجس می شود(48).      خرید و فروش سگ پس از بیان حکم نجاست سگ در اسلام، این سوالات مطرح می شود که: آیا خرید و فروش آن جایز است یا خیر؟ اگر حرام می باشد، این حکم برای انواع سگ است یا برای بعضی؟ برای رسیدن به پاسخ این سوالات، بیان مقدمه ای ضروری است. عدم دخالت نجاست در معامله بعضی به اشتباه برای حرمت خرید و فروش سگ اینگونه استدلال کرده اند: «یکی از انواع معاملات حرام، معامله عین نجاست است. یعنی اگر چیزی نجس است، معامله آن حرام است. علما وقتی نظرشان این است که سگ نجس است، خودبخود معامله آن هم حرام می شود. اما اغلب علما معتقدند که اگر معامله عین نجاست، منفعت و سود عقلایی داشته باشد، در آن مورد حرمت آن برداشته می شود.» حکم تحریم خرید و فروش، دایر مدار منفعت و سود عقلایی است، نه نجس و پاک بودن. ـ یعنی اگر شیئی سود عقلایی داشت معامله اش جایز است و الّا جایز نیست، چه نجس باشد و چه طاهر ـ بنابراین، نجاست شیء، نقشی در حرمت معامله آن ندارد و بهتر است چنین گفته شود: یکی از شرایط مبیع ـ یعنی شیء مورد معامله ـ داشتن منفعت و سود عقلایی ـ یا به عبارتی مالیّت داشتن آن ـ است و چون عین نجاسات غالباً منفعت و سودی ندارند، مالیّت نداشته و صلاحیت خرید و فروش را ندارند. امّا هرگاه همین نجاسات دارای منفعت و سودی شدند، معامله آنها صحیح است و دارای مالیّت بوده و قابل خرید و فروشند. مانند خون که نجس است، اما هم اکنون از آن استفاده عقلایی می شود و مالیّت دارد، بنابراین خرید و فروش آن مجاز است. پس نمی توان گفت: معامله مردار، خون و سگ چون نجس هستند حرام است. بلکه گفته می شود: چون منفعت عقلایی و مالیّت ندارند حرام است، امّا اگر دارای منفعتی شد، معامله اش جایز است.(61) لازم به ذکر است که در گذشته بیشتر نجاسات، منفعت حلالی نداشتند و بهمین خاطر علما حکم به حرمت معامله نجاسات می دادند. این سبب شده تا عده ای تصوّر کنند معامله شیء نجس، مطلقاً حرام می باشد و علّت تحریم هم چیزی جز نجاست نیست. خلاصه اینکه صرف نجس بودن، سبب حرمت معامله نجاسات از جمله سگ نمی شود تا کسی بگوید: چرا با اینکه انواع سگ ـ سگ صید، شکار، ولگرد و زینتی ـ نجس هست، امّا معا

مله سگ صید جایز است ولی معامله سگ زینتی ح رام است. چراکه ملاک در اینجا انتفاع و عدم انتفاع عقلائی است، نه چیز دیگری. روایات خرید و فروش سگ روایات وارد شده، از خرید و فروش سگ نهی کرده و بهای آن را «سُحت(62)» می دانند. مثل: 1- عَنْ عَبْدِ اللَّهِ الْعَامِرِیِّ، قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ(ع) عَنْ ثَمَنِ الْکَلْبِ الَّذِی لَا یَصِیدُ؛ فَقَالَ: سُحْتٌ؛ وَ أَمَّا الصَّیُودُ فَلَا بَأْسَ(63). از امام صادق(ع) در مورد بهای سگی که شکاری نیست، سوال شد. حضرت فرمود: سُحت (حرام) است؛ اما (گرفتن بهای) سگ صید اشکالی ندارد. 2- عَنِ الرِّضَا(ع) فِی حَدِیثٍ قَالَ: وَ ثَمَنُ الْکَلْبِ سُحْتٌ(64). امام رضا(ع) در سخنی فرمود: بهای سگ، سُحت (حرام) است. 3- عَنْ أَبِی بَصِیرٍ، قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ(ع) عَنْ ثَمَنِ کَلْبِ الصَّیْدِ؛ قَالَ: لَا بَأْسَ بِثَمَنِهِ وَ الْآخَرُ لَا یَحِلُّ ثَمَنُهُ(65). ابی بصیر از امام صادق(ع) از بهای سگ شکاری سوال کرد، حضرت فرمود: اشکالی ندارد؛ اما بهای دیگر سگها حلال نیست. 4- فِی حَدِیثٍ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ(ص) قَالَ: ثَمَنُ الْخَمْرِ وَ مَهْرُ الْبَغِیِّ وَ ثَمَنُ الْکَلْبِ الَّذِی لَا یَصْطَادُ مِنَ السُّحْتِ(66). رسول خدا(ص) در سخنی فرمود: بهای شراب ، بهای زناکار، و بهای سگی که شکار نمی کند، سُحت (حرام) است. 5- عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ الْوَشَّاءِ، عَنِ الرِّضَا(ع) قَالَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ: ثَمَنُ الْکَلْبِ سُحْتٌ وَ السُّحْتُ فِی النَّار(67). امام رضا(ع) فرمود: قیمت سگ سُحت است و سُحت در آتش است. این دسته از روایات غالباً اشاره به سگ صید دارند، امّا شامل سگهای دیگری هم که منفعت عقلایی دارند می شوند، چنانکه شیخ طوسی در مبسوط(68)، سگ گله و نگهبان را همانندِ سگ صید می داند.(69) از این روایات و سخن علما ـ که قبلا گذشت ـ استفاده می شود: هر سگی که منفعت عقلایی داشت، خرید و فروشش جایز؛ و الّا حرام است. و اگر سگ های زینتی و سگ ولگرد و ... خرید و فروش آنها حرام است بخاطر اینست که یا فاقد منفعت عقلایی بوده و یا منفعت قابل توجّهی ندارند. نگهداری سگ در خانه مساله نجس بودن سگ، غیر از حرمت نگهداری از آن است . نگهداری از سگ برای کسانی که استفاده عقلایی از آن ندارند، کراهت شدید دارد؛ و در روایات، امری ناپسند دانسته شده است (70).بنابراین نگهداری سگ برای نگهبانی و شکار، و سگی که امروزه مورد استفاده پلیس و نیروهای امداد می باشد، مکروه نیست. (البته این به معنای عدم نجاست این سگ ها نمی باشد.) در بعضی از روایات آمده است که خانه ای که در آن سگ است، ملائکه وارد نمی شوند. این کراهت سبب می شود که حتی نماز خواندن در چنین خانه ای مکروه باشد.(71) ما در اینجا به بیان برخی از روایاتی که به نحوی بر کراهت نگهداری سگ در خانه اشاره دارند، می پردازیم: 1- وَ قَالَ الصَّادِقُ(ع): لَا تُصَلِّ فِی دَارٍ فِیهَا کَلْبٌ إِلَّا أَنْ یَکُونَ کَلْبَ صَیْدٍ، وَ أَغْلَقْتَ دُونَهُ بَاباً، فَلَا بَأْسَ، وَ إِنَّ الْمَلَائِکَة لَا تَدْخُلُ بَیْتاً فِیهِ کَلْبٌ وَ لَا بَیْتاً فِیهِ تَمَاثِیلُ وَ لَا بَیْتاً فِیهِ بَوْلٌ مَجْمُوعٌ فِی آنِیَة.(72) امام صادق(ع) فرمود: نماز مگذار در خانه ای که در آن سگ است مگر اینکه سگ صید باشد، و دربی برویش بسته شود ، در این صورت اشکالی ندارد ... 2- قَالَ رَسُولُ اللَّهِ(ص): إِنَّ جَبْرَئِیلَ أَتَانِی فَقَالَ إِنَّا مَعْشَرَ الْمَلَائِکَة لَا نَدْخُلُ بَیْتاً فِیهِ کَلْبٌ وَ لَا تِمْثَالُ جَسَدٍ وَ لَا إِنَاءٌ یُبَالُ فِیه‏.(73) پیامبر اسلام(ص) فرمود: همانا جبرئیل بر من وارد شد و گفت: ما ملائکه بر خانه ای که در آن سگ و مجسمه و ظرفی که در آن ادرار می کنند، وجود دارد، داخل نمی شویم. 3- عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ(ع): قَالَ یُکْرَهُ أَنْ یَکُونَ فِی دَارِ الرَّجُلِ الْمُسْلِمِ الْکَلْبُ.(74) امام صادق(ع) فرمود: ناپسند است در خانه مرد مسلمان سگ باشد. 4- عَنْ زُرَارَة عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ(ع) قَالَ: مَا مِنْ أَحَدٍ یَتَّخِذُ کَلْباً إِلَّا نَقَصَ فِی کُلِّ یَوْمٍ مِنْ عَمَلِ صَاحِبِهِ قِیرَاطٌ.(75) زراره از امام صادق(ع) نقل می کند: کسی سگی را نگهداری نمی کند مگر اینکه هر روز از عمل او کاسته می شود. 5- قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ(ع): لَا خَیْرَ فِی الْکَلْبِ‏ إِلَّا کَلْبَ الصَّیْدِ أَوْ کَلْبَ مَاشِیَة.(76) امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: خیری در نگهداری سگ نیست، به جز سگ شکاری و سگ گلّه. 6- عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ(ع) قَالَ: لَا تُمْسِکْ کَلْبَ الصَّیْدِ فِی الدَّارِ إِلَّا أَنْ یَکُونَ بَیْنَکَ وَ بَیْنَهُ بَابٌ.(77) امام صادق(ع) فرمود: سگ شکاری را در خانه‌ات نگهداری مکن مگر اینکه بین تو و او دربی باشد.(محل زندگی او جدا باشد) 7- عَن أَبِی رَافِع قَالَ: جَاءَ جِبرَئِیل إِلَى النَبِی(ص) فَاستَأذَن عَلَیهِ- فَأذن

لَهُ، فأبطأ، فأخذ رِدَاءَه فَخرجَ- فَقَالَ: قَد أذنا لَکَ- قَالَ: أَجل وَ لَکنا لا ندخل بَیتَاً فیه کَلب و لا صورة- فَنظروا فإذا فِی بَعضِ بُیُوتِهِم جرو-.(78) از ابى رافع نقل‏ کرده‏اند که گفت: جبرئیل بر رسول خدا(ص) نازل شد، و اجازه ورود خواست، رسول خدا(ص) به وى اجازه داد، اما جبرئیل وارد نشد، ناگزیر رسول خدا(ص) رداى خود را گرفت و بیرون شد و فرمود: ما به تو اجازه ورود دادیم؟ جبرئیل گفت: بله، و لیکن ما فرشتگان به خانه‏اى که در آن سگ و یا مجسمه باشد داخل نمى‏شویم. رسول خدا(ص)- که گویا تا آن لحظه از وجود سگ در خانه خبر نداشت- نظر کرد و دید که در بعضى از مرافق خانه ایشان توله سگى وارد شده.(79) از مجموع روایات استفاده می شود که نگهداری سگهای مفید مثل سگ نگهبان، با وجود اینکه کراهت ندارد،(80) امّا بهتر است محل زندگی او جدای از محل زندگی انسان باشد، بگونه ای که حداقل بینشان دربی فاصله شود. یعنی خانه‌ای جداگانه برای سگ ساخته شود. و اگر در برخی روایات از نگهداری سگهای مفید هم نهی شده، در صورتی است که محل زندگی او جدا نباشد. اما نگهداری سگهای دیگر ـ غیر از سگ شکاری و سگ نگهبان و هر سگی که برای کارهای عقلایی بکار گرفته می شود ـ کراهت داشته و ناپسند است. البته با توجه به مساله نجاست سگ که قبلا ثابت شد، این حکم معقول به نظر می آید و دستورات دین نسبت به دوری از نجاسات مؤیّد آنست. هرچند اسلام برای رفاه انسان، نگهداری سگهای مفید را مکروه نمی داند. لازم به ذکر است با اینکه علامه طباطبائی متن آخرین روایت را مضطرب و آن را از روایات مجعول می داند.(81) اما به دلیل اینکه مجموع این روایات ـ که می گویند: «جبرئیل و ملائکه وارد خانه ای که سگ در آن است، نمی شوند» ـ ، روایات متضافرند،(82) و متضافر بودن براى حجیت کافى است، اگرچه سند تک تک آن ها ضعیف باشد.(83) بنابراین این روایات به وضوح دلالت بر کراهت شدید نگهداری سگ در منزل دارند. زشتی و قبح سگ‌بازی از آنچه گفته شد معلوم می شود که در اسلام نگهداری و انس گرفتن با سگ بدون اینکه مورد استفاده عقلایی قرار گیرد توصیه نشده بلکه مورد کراهت و مزمّت است. در سیره و سخنان معصومین(ع) نیز سگ بازی زشت تلقّی شده و سگ بازان سزاوار ملامت اند. نقل شده است هنگامی که امام حسین(ع) کنار قبر شریف پیامبر اکرم(ص) نشسته بود قاصدی آمد و گفت: امیر می خواهد به نزد او بروید. امّا امام(ع) که می داند معاویه مرده است و این دعوت برای گرفتن بیعت است، این دعوت را نمی پذیرد و در پاسخ کسی که از بیعت با یزید سوال می کند می فرماید: «من هرگز با یزید بیعت نخواهم کرد، چون یزید مردی است فاسق که فسق خود را آشکار کرده، شراب می نوشد، سگ بازی و... می کند و ما خاندان رسول خداییم».(84) آری، امام(ع) سگ بازی را از مواردی می داند که سبب شده فسق یزید آشکار شود. در جای دیگر امام حسین(ع) طی نامه ای معاویه را توبیخ کرده و چنین می نویسد: «آیا تو آن کس نیستی که... پسر بچه ای را که شراب می خورد و سگ بازی می کند به امارت می رسانی!»(85) نامه امام حسین(ع) یادآور نامه امیر المومنین(ع) به منذر بن جارود است که از سوی حضرت(ع) فرماندار بخشی از بلاد اسلامی بود و پس از اینکه تخلفات و خیانت های او برای امیر المومنین(ع) گزارش شد، توسط ایشان در طی نامه ای توبیخانه، احضار شد. امام(ع) در این نامه او را چنین توبیخ می کند: «... تَخْرُجُ لاَهِیاً مُتَنَزِّهاً ، تَطْلُبُ الصَّیْدَ ، وَ تُلاَعِبُ الْکِلاَبَ ...: (خبر رسیده است، تو) پیوسته مشغول گردش و صید (تفریحی) و بازی با سگ ها می باشی ...».(86) با دقّت در کلام امیرالمومنین(ع) و امام حسین(ع) درک زشتی و قبح سگ بازی و انس با او، دشوار نمی باشد.   حقوق سگ به عنوان یک حیوان اسلام دین تعادل و میانه روی است. این اعتدال و میانه روی را به وضوح می توان در دستورات اسلامی مشاهده کرد. هرچند در اسلام سگ حیوانی نجس است، امّا این سبب نشده تا حقوق او به عنوان یک حیوان، نقض شود. رعایت حقوق سگ به این نیست که به آن دست بزنی ، و او را مونس و هم بازی خود قراردهی! بلکه با رسیدگی به آب و غذایش و آزار نرساندن به او، حقوقش را رعایت کرده ای. همانطور که به رعایت حقوق سایر حیوانات و سیرکردن و رفع تشنگی آن‏ها در روایات اسلامی تأکید شده است. پیشوایان و بزرگان مذهبی ما، با اینکه عقیده به نجاست سگ دارند، امّا ظلم به این حیوان را روا ندانسته، حق و حقوقی برای آن قائل شده اند. با مطالعه در آثار دانشمندان اسلامی این مساله به روشنی قابل درک است. در کتب فقهی آمده است: اگر شخصى، به مقدار وضو گرفتن آب داشته باشد، و بترسد که اگر با آن وضو بگیرد، دچار تشنگى شود، بر او واجب است که تیمم کند و آب را برای نوشیدن نگهدارد. صاحب جواهر(قدّس سرّه)، پس از نقل این فتوا مى نویسد: «وکذا الحیوان اذا کان کذلک وان کان کلبا»(87) (اگر از تشنگى حیوانى نیز بترسد، حکم همین است، گرچه آن

حیوان، سگ باشد.) شهید ثانى در بحث اطعمه و اش ربه کتاب مسالک، مى نویسد: «و لو کان للانسان کلب غیر عقور جائع و شاة فعلیه اطعام الشاة»(88) (اگر انسان، داراى سگ ـ بی‌آزارـ و گوسفندی گرسنه باشد، بر او واجب است تا گوسفند را آب و علف دهد.) یعنی نجات گوسفند بر سگ اولویت دارد. صاحب جواهر، در این حکم به شهید ثانی ایراد گرفته و می‌گوید: «فیه منع، بل قد یقال باولویة الکلب لامکان ذبح الشاة بخلاف الکلب»(89) (حفظ جان سگ اولویّت دارد. زیرا مى توان گوسفند را سر برید؛ ولى این کار، در مورد سگ ممکن نیست.) کلام این دو فقیه، گویاى واجب بودن حفظ جان حیوان حتى سگ است، هرچند در این مورد اختلاف بر سر اینست که حفظ حیات کدامیک اولویت دارد.(90) اگر فقهای اسلام در نظرات فقهی خود اینگونه حقوق حیوانات حتی سگ را در نظر می گیرند، بخاطر این است که سخنشان برگرفته از روایات معصومین(ع) است. در متون روایی ما، روایات فراوانی هستند که توجه به حقوق سگ را ـ به عنوان یک حیوان ـ تأیید می کنند. در بعضی از روایات از اذیت و آزار سگ منع شده، در دسته ای دیگر به اطعام و سیراب‌کردن سگ توجه شده است. علاوه بر این روایاتی هستند که قاتل سگ را ملزم به پرداخت دیه می‌کند. از این روایات نیز شاید بتوان حق و حقوقی برای سگ در اسلام ثابت کرد. هرچند عده‌ای می گویند: روایات دیه سگ، حقی را برای این حیوان ثابت نکرده بلکه تنها خسارت مالی صاحبش را جبران می‌کند،(91) امّا با در نظر گرفتن همه روایات، خلاف این مطلب ثابت می شود چرا که دیه انسان را نیز به ولیّ او می پردازند امّا این سبب نمی شود خود آن شخص ارزش و قدری نداشته باشد. پس وقتی در دین اسلام برای سگ دیه قرار داده می شود، می توان نتیجه گرفت که به این حیوان، ارزش و بهایی داده شده است و پرداخت دیه به صاحب آن جبرانگر همین بهاء و ارزش فوت شده است.      نتیجه بحث خلاصه اینکه مسئله نجاست سگ، یکی از مسائل قطعی فقهی اسلام است. با اینکه در قرآن اشاره ای به این مسئله همانند بسیاری از مسائل دیگر نشده است اما این حکم در روایات معتبر صریحاً بیان شده است. در عین حال نجاست سگ سبب نشده معامله آن حرام باشد، چرا که نجاست هیچ مدخلیّتی در حرمت معامله نداشته، و حرمت خرید و فروش، دایر مدار این است که مبیع دارای منفعت عقلایی باشد یا نباشد. پس تنها معامله سگهایی که فاقد منفعت عقلایی می باشند، جایز نیست. امّا در مورد فلسفه نجاست سگ روایات معصومین(ع) مطلق بوده و فلسفه حقیقی این حکم بر ما پوشیده است و فلسفه نداشتن یک حکم، غیر از ندانستن فلسفه آن است. ارجاعات (1) ـ قال رسول الله (ص): اهل البدع کلاب اهل النار: بدعت گذاران سگ هاى دوزخند. (کنزالعمال، ج1 ،ح 1094 و 1125). (2) ـ صفی پور، منتهی الارب فی لغة العرب،ص 1228: نجس ناپاک، پلید و خلاف طاهر. طریحی، مجمع البیان، ج4، ص11: نجس الشیء، اذا کان قذراً غیر نظیف. فیروز آبادی، القاموس المحیط، ج2ص253: النجس ضد الطاهر و زبیدی، تاج العروس من جواهر القاموس ج4ص255: النجس ضد الطاهر. (3) ـ التوبة/28. (4)ـ راغب اصفهانی، مفردات، حرف نون، لفظ نجس. (5) ـ طوسی، تفسیر التبیان، ج5، ص234. (6) ـ طبرسی، مجمع البیان، ج5، ص20. (7) ـ سلسلة الینابیع الفقهیة، ج1، ص359 به نقل از فقه القرآن. (8) ـ مستمسک عروة الوثقی، ج1، ص368. (9) ـ کنز الدقائق، ج4، ص162. (10) ـ تفسیر کبیر، ج16، ص24. (11) ـ طهارت اهل کتاب و مشرکان، محمد حسن زمانی،ص184. (12) ـ شیخ انصاری، الطهاره، ص325. (13) ـ سلسلة الینابیع الفقهیة، ج1، ص359 به نقل از فقه القرآن. (14) ـ طهارت اهل کتاب و مشرکان، محمد حسن زمانی،ص188. (15) ـ نقش یک سگ نیز بر دیوار غار است، و بالاى غار، صومعه‌‏اى قدیمى است و مسلمانان نیز مسجدى ساخته‏‌اند. (تفسیر نور ج 07 ص143) (16) ـ کهف/18. (17) ـ «وَصِیْد» چنان که «راغب» در کتاب «مفردات» مى‏گوید: در اصل به معنى اطاق و انبارى است که در کوهستان براى ذخیره اموال ایجاد مى‏کنند، و در اینجا به معنى دهانه غار است . (تفسیر نمونه، ج‏12، ص406). (18)ـ اعراف/ 176. (19) ـ تفسیر نمونه، ج 7، ص 25. (20) ـ مائده/4. (21) ـ عدد رکعات نماز ـ دو رکعت صبح، چهار رکعت ظهر، چهار رکعت عصر، سه رکعت مغرب و چهار رکعت عشاء ـ در قرآن ذکر نشده است، با اینکه از مسلمات بوده و اختلافی در آن نیست. (22) ـ انعام /145. (23) ـ آذرخشی دیگر از آسمان کربلا، محمد تقی مصباح یزدی‏، ص53. (24) ـ نحل/44. (25) ـ حشر/7. (26) ـ وسائل الشیعه ج 27 ص33. (27) ـ آذرخشی دیگر از آسمان کربلا، مصباح یزدی‏، محمد تقی ص53. (28) ـ وسائل‌‏الشیعة ج 1 ص 226. (29) ـ وسائل‏‌الشیعة ج1 ص227. (30) ـ وسائل‏‌الشیعة ج3 ص413. (31) ـ وسائل‏‌الشیعة ج3 ص415. (32) ـ وسائل‏‌الشیعة ج3 ص416. (33) ـ وسائل‏‌الشیعة ج3 ص416. (34) ـ وسائل‏ الشیعة ج1 ص225. (35) ـ وسائل‏‌الشیعة ج1 ص226. (36) ـ وسائل‏‌الشیعة ج1 ص226. (37) ـ وسائل‏‌الشیعة ج3 ص414.

این مطالب را چاپ کنید بدهید به افرادی که سگ دارند👆

🔴 حرف زدن با امام زمان علیه السلام 🔵 مرحوم آیت الله میلانی میفرمودند: هر روز بنشینید یک مقدار با امام زمان درد و دل کنید. خوب نیست شیعه‌ روزش شب شود و شب‌اش روز شود و اصلاً به یاد او نباشد. بنشینید چند دقیقه ولو آدم حال‌ هم‌ نداشته باشد، مثلاً از مفاتیح دعایی بخواند، با همین زبان خودمان سلام و علیکی با آقا کند. با حضرت درد و دلی کند. 🔹آیت الله بهجت می فرمود: بین دهان تا گوش شما کمتر از یک وجب است. قبل از اینکه حرف از دهان خودتان به گوش خودتان برسد، به گوش حضرت رسیده است. او نزدیک است، درد و دل‌ها را می‌شنود با او حرف بزنید و ارتباط برقرار کنید. 🔸در زمان حضرت امام هادی علیه السلام شخصی نامه‌ای نوشت از یکی از شهرهای دور نامه‌ای نوشت که آقا من دور از شما هستم. گاهی حاجاتی دارم، مشکلاتی دارم، به هر حال چه کنم؟ 🌹حضرت در جواب ایشان نوشتند: «إِنْ کَانَتْ لَکَ حَاجَةٌ فَحَرِّکْ شَفَتَیْک‏» لبت را حرکت بده، حرف بزن، بگو. ما از شما دور نیستیم. 📚 کشف المحجة لثمرة المهجة ج۱ ص۲۱۱ #امام_زمان @mahmobarsk

#مهدی @mahmobarak

🔴🔵 با چه انگیزه‌ای منتظر ظهوریم؟ 🌕 آیت الله مصباح یزدی(ره): 🔺 ما بايد به درون خويش بنگريم كه با چه انگيزه اى منتظر ظهور امام عصر عليه السلام هستيم؟ 1️⃣ آيا نان صلواتى مى‌خواهيم؟ 2️⃣ يا از ظلم ستمگران به تنگ آمده ايم؟ 3️⃣ آيا انجام وظايف دينى بر دوش ما سنگينى مى‌كند؟ 4️⃣ يا چون اسلام و مسلمانان در خطر قرار گرفته‌اند در انتظار فرج ايم؟ 🔹 بايد بينديشيم و ببينيم كه انگيزه واقعى ما از انتظار، كداميك از اينهاست؟ 🔹 اگر انگيزه ما يكى از سه مورد اول باشد، در واقع، دل ما به حال خودمان سوخته است، نه ديگران! 🔺در واقع، ما انتظار راحتى خود را مى‌كشيم، نه ظهور حضرت حجّت(عج) را! اگر كس ديگرى، غير از امام عصر(عج) ، خواسته هاى ما را تأمين كند، ما مريد و علاقه مند به او خواهيم شد. بنابراين، امام زمان و ظهور ايشان براى ما موضوعيتى نخواهد داشت و مقصود اصلى تأمين راحتى خودمان است، نه چيز ديگر. 🔺انتظارى كه ناشى از راحت طلبى و تنبلى باشد، چه ارزشى دارد؟... 🔹 انتظارى واقعى و با ارزش است كه انسان براى پيروزى و عظمت اسلام و گسترش آن در انتظار فرج باشد و ظهور حضرت مهدى(عج) را بخواهد. اين انتظار باارزش و انتظارى واقعى است و روايات بر ارزش والاى آن دلالت دارد. 🔹اگرچه در سايه حكومت و انقلاب جهانى حضرت حجت(عج) امنيت و آسايش و وفور نعمت و نابودى ظلم و ظالمان و از بين رفتن فقر و بدبختى حاصل مى‌شود، لكن اينها نبايد انگيره اصلى مؤمن براى انتظار فرج آن حضرت باشد. 📚 بر درگاه دوست،‌ص ۱۴۳ #مهدی @mahmobarak

#جهاد @mahmobarak

حرز صغیرامام جوادالائمه علیه السلام💥 «یا نُورُ یا بُرْهانُ، یا مُبینُ یا مُنیرُ، یا رَبِّ اکْفِنی الشُّرُورَ وَ آفَاتِ الدُّهُورِ وَ أَسأَلُکَ النَّجَاهَ یَوْمَ یُنْفَخُ فِی الصُّورِ»💥 خواندن نماز حرز امام جواد علیه السلام زمانی که می خواهید برای اولین بار حرز امام جواد (علیه السلام) را استفاده کنید، ابتدا وضو بگیرید و چهار رکعت نماز (دو نماز دو رکعتی) بخوانید؛ در هر رکعت به ترتیب: یک مرتبه سوره حمد هفت مرتبه «آیه الکرسی» (آیه های 255 و 256 و 257 سوره بقره) هفت مرتبه آیه 18 سوره آل عمران معروف به «شهدالله» هفت مرتبه سوره شمس (سوره 91 قرآن) هفت مرتبه سوره لیل (سوره 92 قرآن) و هفت مرتبه سوره توحید را بخوانید. چند نکته: این ۴ رکعت به صورت دو نماز ۲ رکعتی خوانده میشود که آخر هر دو رکعت، سلام دارد. نماز به نیت نماز حرز امام جواد علیه السلام خوانده میشود. میتوانید نماز را نشسته بخوانید اما بهتر است ایستاده بجا آورید. چون نماز مستحبی است، شخص دیگری میتواند بجای صاحب حرز، به نیابت از او ‌بخواند. توجه داشته باشید هنگام خواندن نماز حرز و استفاده کردن آن برای اولین بار، ایام قمر در عقرب نباشد. جهت بهره بردن از آثار شگفت انگیز حرز به صورت کامل حتما نماز آن را بجا آورید. منبع: مهج الدعوات و منهج العبادات (سید ابن طاووس)

در برخورد با حوادث تلخ، چه کنیم؟ پاسخ : در سر یک سفره ممکن است هم ترشی و فلفل قرار دهند و هم شیرینی و مربا؛ کودکان از شیرینی و حلوای سفره لذت می‏برند، و فلفل و ترشی را بی مورد می‏دانند، اما بزرگ ترها هر دو را در سفره لازم می‏دانند. حوادث تلخ نیز برکاتی دارد، از جمله: 1- توجه انسان را به خدا بیشتر می‏کند. 2- انسان را سنجیده و استعدادهای او را شکوفا می‏سازد. 3- کفاره گناهان و لغزش‏های او می‏شود. 4- قدر نعمت‏ها بیشتر شناخته می‏شود. انسان‏ها در برابر حوادث سه گروهند: چنانکه کودک همین که لب به فلفل و پیاز و ترشی می‏گذارد ناراحت می‏شود، نوجوان تحمل می‏کند و والدین او پول می‏دهند و فلفل و ترشی را می‏خرند. قرآن می‏فرماید: گروهی همین که دچار سختی می‏شوند، جیغ می‏زنند، اذا مسه الشر جزوعا ( سوره معارج، آیه 20. ) گروهی صبر می‏کنند، و بشر الصابرین الذین اذا اصابتهم مصیبه قالو انالله و انا الیه راجعون ( سوره بقره، 154-155. ) و گروهی به استقبال سختی‏ها می‏روند. و منهم من ینتظر. ( سوره احزاب،آیه 23.) کسانی نزد پیامبر اکرم (ژ) می‏آمدند تا آنان را به جهاد و جبهه جنگ اعزام کند،حضرت می‏فرمود: اسب و شمشیر ندارم تا شما را مجهز کنم آنان گریه کردند که چرا به جبهه نرفتند. از سختی‏ها و حوادث تلخ می‏توان با تدبیر و صبر و استمداد از خداوند،بهترین استفاده را برد. همان گونه که می‏توان از لیموی ترش،شربت لیموناد ساخت. آری، اگر انسان آشپز ماهری باشد، حتی از پوست پرتقال هم مربا درست می‏کند.امروزه حتی از زباله‏ها استفاده بهینه می‏کنند. حضرت زینب (علیه السلام) با سخنرانی خود در کاخ ستمگران،از اسارت خود در کوفه و شام آن گونه استفاده کرد که پایه‏های رژیم اموی را لرزاند. در مسجد شام امام سجاد (علیه السلام) بر بالای منبر رفت و رژیم بنی امیه را به شدت استیضاح کرد. یزید برای آن که صدای امام را خاموش کند، به موذن دستور داد که با صدای بلند اذان بگوید تا شاید سخنرانی امام سجاد (علیه السلام) قطع شود،ولی امام (علیه السلام) از همین صحنه نیز استفاده کرد و جملات اذان را آن گونه تفسیر کرد که بر مسجد لرزه افتاد، به خصوص پس از گفتن اشهد ان محمدا رسول الله‏ فرمود: ای یزید! این محمد جد من است یا جد تو؟! آیا این اسرار از نسل او نیستند؟ هنگامی که امام کاظم (علیه السلام) را به زندان انفرادی بردند، فرمود: چه جای خوبی برای عبادت است؟! بسیاری از علما، کتاب‏های خود را در شرایط سخت و در زندان و تبعیدگاه‏ها نوشته‏اند. #شهادت_امام_کاظم @mahmobarak

📽 #کلیپ 🔘تصاویری از آماده سازی موکب حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها در کاظمین به مناسبت شهادت امام موسی کاظم علیه السلام دلها کنار حرم اقا🌹 #حرم @mahmobarak

#سخن @mahmobarak

#امام @mahmobarak

انسان ۲۵۰ ساله | امام کاظم علیه‌السلام و مبارزه با زره تقیه موسی‌بن‌جعفر یقیناً یک دورانی را در خفا زندگی می‌کرده...شما ببینید این زندگی چقدر زندگی پرشور و پرهیجانی است... قضیه یک مبارزه‌ی طولانی، یک مبارزه‌ی تشکیلاتی، یک مبارزه‌ای با داشتن افراد زیاد در تمام آفاق اسلامی موسی‌بن جعفر کسانی داشت که به او علاقه‌مند بودند. خطبه‌های نماز جمعه تهران ۱۳۶۴/۰۱/۲۳ #شهادت‌_امام_موسی_کاظم_علیه_السلام #مبارزه_تشکیلاتی #امام_خامنه‌ای ‌••※[🔹∷∷※∷∷🔹]※••

موسی شدي كِه معجزه ای دست وپا كنی راهی برای رد شدن قوم، وا كنی زنجير های زير گلويت مزاحم اند فرصت نمی دهند خودت را دعا كنی شهادت امام موسی کاظم علیه السلام تسلیت باد #کاظم @mahmobarak

بفرمایید حرم🧚‍♂ #کاظم @mahmobarak