#سوال اگر ما با کسی که در حال احتضار است برخورد کردیم چه وظیفه ای داریم؟ #پاسخ گاهی اوقات انسان با فردی مواجه می شود که در لحظات بسیار سخت و حساس احتضار است و نیاز دارد که کسی به او کمک کند. اما اطرافیان که در کنار او هستند اصلا نمی دانند که چه کار کنند. برای یک مسلمان خوب نیست که در آن هنگام نداند چه کار باید کند. در باره شخص محتضر یک وظیفه واجب و تعدادی نیز وظیفه مستحب داریم: وظیفه واجب این است که اگر مواجه شدیم با فردی که علائم مرگ در او مشخص شده و به نظر می رسد که در حال رفتن از دنیاست او را روبه قبله کنیم. این کار بر هر مسلمانی واجب است. البته اگر کسی اورا رو به قبله کرد از دیگران ساقط است یعنی واجب کفایی است. باید طوری اورا به پشت بخوابانیم که کف پاهای او به سمت قبله باشد. در روایتی از پیامبر اکرم صلی الله فلسفه این کار گفته شده. ایشان فرمودند: اگر کسی را اینگونه رو به قبله کنید دائم تا زمان قبض روح ملائک الهی و خود خداوند با رحمت خود به او رو می کنند. آداب مستحبی نیز وجود دارد که اولین آن مسئله تلقین است‌. این را باید در نظر بگیریم که آن شخصی که در سکرات موت قراردارد به قدری در سرگردانی و تحیر است که چه بسا اسم خود را نیز به یاد نمی آورد. لذا در روایات متعدد گفته شده که به او کمک بدهید. شهادتین را به این صورت به او تلقین کنید، در کنار او نشسته و آرام آرام نه با داد و بیداد به دهان او بگذارید که بگو  لا اله الا الله. اسم پیامبر را ببر و بگو محمد رسول الله. امام اول خود را بگو، امیرالمومنین علی(ع). پیامبر اکرم(ص) فرمود: این کار را بکنید و حرف های پراکنده دیگر نزنید و سپس فرمودند: اگر به این صورت تلقین کنید آن کسی که بر زبان او این کلمات باشد و با این ها از دنیا برود داخل بهشت می شود. البته معلوم است که از روی اعتقاد این کلمات را می گوید نه طوطی وار. دومین نکته تلقین دعای فرج است. دعای فرج آن چیزی است که در قنوت ها در رساله ها گفته شده بخوانید. (لا اله الا الله  الحلیم و الکریم .... ). امیر المؤمنین(ع) بر سر بالین هر محتضری که می رفتند و این  را می خواندند می فرمودند که دیگر ترسی نیست. سومین نکته ای که توصیه شده خواندن هر جای قرآن، خصوصا آیت الکرسی، سوره یاسین و صافات است. در روایات داریم یاسین را که می خوانید ملائک رحمت نازل می شوند. صافات را که می خوانید وسوسه های شیطان دفع می شود. چهارمین موردی که ما به آن توصیه شده ایم القای امید است. خوف و رجا و بیم و امید یک مومن تا وقتی که زنده است باید مساوی باشد. هم از اعمال خود، از آخرت و از عذاب بترسد و هم به رحمت خدا امیدوار باشد. اما در روایات متعدد داریم که هنگام مرگ باید فقط امید باشد. لذا به آن شخصی که هنگام احتضار است رحمت خدا را القا کنید. در روایات آمده که رحمت خدا در آخرت به گونه ای است  که حتی ابلیس به آن طمع می کند.

نتیجه مبحث عوامل آسان شدن مرگ : ۱. داشتن ایمان و اعتقادات سالم ۲.محبت نسبت به اهل بیت ۳.صله رحم ۴.تسبیحات حضرت زهرا(س) ۵.دست کردن انگشتر عقیق ۶.خواندن ذکر " بسم الله الرحمن الرحیم،  لاحول ولا قوه الا بالله العلی العظیم در تعقیبات نماز صبح و مغرب ۷. خوندن دعای عدیله ۸. نماز اول وقت ۹.خوندن قرآن بعد ازهر نماز وظایف ما در برابر شخص محتضر : ۱. روبه قبله کردن(از وظایف واجب) ۲. تلقین دعای فرج( ذکر قنوت لااله الله الحلیم اکریم ...... ۳.خواندن قران (آیت الکرسی، سوره های یاسین و صافات) ۴.القای امید به میت

بسم رب المهدی...♡ 🍃موضوع: معادشناسی و یاد مرگ در زندگی #جلسه_هفتم:  #قبض_روح

قبض روح چیست؟ قبض روح همان چیزی است که ما از آن تعبیر به مرگ و جان دادن می کنیم. در قرآن با این لفظ نیامده و ما در قرآن اصلا تعبیر قبض روح نداریم. البته در روایات داریم. در قرآن یک تعبیر دقیق تری به نام توفی داریم که کلمه وفات نیز از همین گرفته شده است. توفی یعنی وفات، یعنی تحویل گرفتن. اینکه ما به قبض روح می گوییم توفی و در قرآن نیز آمده است یعنی فرشته مرگ روح را تحویل گرفته و تعلق آن را از بدن قطع می کند. روح موجود مجرد است و بدن مادی است. گاهی اوقات ما به غلط به مرگ فوت می گوییم. فوت به معنای تمام شدن و از بین رفتن است. در واقع از بین نمی رود بلکه وفات می کند.  وفات یعنی تحویل گرفته شد و از این عالم به یک عالم دیگری رفت. در قرآن برای دو مورد تعبیر توفی و وفات به کار گرفته شده است. یکی در رابطه با موقع خواب و خوابیدن و یکی در رابطه با مرگ. در خواب نیز ما وفات پیدا می کیم و مکرر در چند آیه قرآن این مسأله را بیان کرده است.  قرآن می فرماید: "الله یتوفی الانفس حین موتها و التی لم تمت فی منامها" خداوند متعال آن کسی است که هنگام مرگ جان هارا توفی کرده و تحویل می گیرد و آن کسی که زمان مرگ او نرسیده هنگام خواب این توفی برای او صورت می گیرد.  یعنی تشابه خواب و مرگ همین است. درست است که در هر دو توفی و وفات و تحویل گرفتن روح و انتقال از این جسم به یک عالم دیگر صورت می گیرد که همه ما در خواب آن را تجربه کرده ایم. یعنی به نوعی همه ما وفات های متعدد داشته ایم و تجربه کرده ایم ولی فرق آن این است که در مرگ تعلق روح به بدن به طور کلی قطع می شود و دیگر مدیریت بدن را روح نخواهد داشت. ولی در هنگام خواب تعلق و رابطه ی روح با بدن ضعیف می شود. لذا ضربان قلب و نبض کاهش پیدا می کند و حرارت بدن پایین می آید. بنابراین شبیه مرگ است.

وقتی از امام باقر(ع) سوال کردند که مرگ چیست؟ فرمودند: همان خوابی است که شما هر شب دارید ولی دراز مدت است. یعنی مرگ یک خواب طولانی است و خواب یک مرگ سبک. لذا پیامبر(ص) هر موقع می خوابیدند یک آداب زیبایی را انجام می دادند. مرحوم محدث قمی در سفینه البحار نقل کرده که پیامبر(ص) هر موقع می خوابیدند اینگونه دعا می کردند "  بِاسْمِکَ اللّهُمَّ  اَمُوتُ و اَحْیا " خدایا به نام تو که می خواهم بمیرم و زنده شوم.   و زمانی که از خواب بیدار می شدند شکر می کردند"  اَلْحَمْدُ ِللهِ الَّذِی اَحْیانِا من بَعدَ مَا اَماتَنا وَ اِلَیهِ النُّشُورُ " که خدارا شکر که مارا بعد از مرگ زنده کرد. این تعابیر فارسی را هم بگوییم اشکالی ندارد. بلکه مهم نوع بر خورد با خدا و مرگ است که اینقدر دم دست و جلوی چشم باشد و انسان با آن مأنوس باشد.  چقدر انسان آرزو می کند در آن لحظات آخری که از دنیا می رود و مرگ حتمی او فرارسیده که خدایا یک لحظه دیگر به من فرصت بده اما دیگر فرصتی نیست. اما الان خدارا شکر می کنیم که مارا بعد از آنکه مرده بودیم بازگرداند.

لذا در معارف و فقه ما است که اگر فرد در حال جنابت است نخوابد و اگر خواست در این حالت بخوابد مستحب است که وضو بگیرد. آن چیزی که توصیه شده این است که شخص جنب وضو بگیرد و یا حداقل تیمم کند و بخوابد. در روایتی از امیرالمومنین (ع) است که شخص طاهر باشد و اگر جنب بود وضو بگیرد و یا حداقل تیمم کند به این خاطر که روح را در هنگام خواب عروج می دهند و به سمت خدا می برند. و اگر مرگ شخص در آن حالت برسد دیگر او را باز نمی گردانند. بنابراین چون یک چنین اتفاقی می خواهد رخ دهد که روح در محضر الهی حاضر شده و در عالم بالاتری برود گفته اند که در حالت جنابت مکروه است انسان بخوابد.

توضیح در مورد قابض و حضرت عزرائیل: متأسفانه یکی از جفاهایی که برخی از ما در رابطه با ملک الموت و حضرت عزرائیل انجام می دهیم دید بدی است که نسبت به این بزرگوار داریم. یعنی گاهی از ملک مقرب الهی یک هیولایی ترسیم می کنیم. این خیلی بد است که بی جهت یک تنفری از ایشان در خود ایجاد کنیم. تعداد ملائک بی شمار است اما چهار فرشته رئیس فرشتگان هستند. 1️⃣یکی از فرشتگان حضرت جبرائیل(ع) است که ایشان و زیر دستان او مأمور در علم، معرفت، وحی و الهام رساندن به اهل آن و در امدادهای غیبی هستند. 2️⃣برخی از ملائکه مأمور رزق هستند و روزی ها را می رسانند که رئیس آنها حضرت میکائیل (ع) است. 3️⃣ دسته بزرگی از ملائکه هستند که مأمور حیات و زندگی بخشیدن هستند. زمانی که روح در جنین دمیده می شود حیات در او القا می شود یا هنگامی که در قیامت همه از قبرها برانگیخنه شده و دوباره زنده می شوند که مآمور این کارها حضرت اسرافیل است. 4️⃣یک دسته ی عظیمی از ملائکه مأمورین گرفتن جان و قبض روح هستند که این ها حضرت عزرئیل(ع) و مأمورین زیر دست او هستند.  حضرت عزرائیل از ملائکه مقرب الهی است. حضرت عزرائیل ملک، نورانی و بسیار زیباست. مرحوم آیت الله خوانساری که از اولیای الهی بود.  ایشان می گفت من حضرت عزرائیل را دیدم که چقدر زیباست و اصلا از او نترسیدم. هفت قدم به سمت من آمد. از این حرکت فهمیدم که هفت روز دیگر بیشتر زنده نیستم  و همین طور نیز شد. 🌹💐🍁

اینکه برخی از افراد ملائک مرگ را به چهره های دیگر می بینند، در واقع در ظرف ادراک آنها یک نوع زشتی است که در این ظرف آن ملک را زشت می بینند. در روایت داریم که حضرت ابراهیم(ع) به حضرت عزرائیل(ع) گفت اگر می شود آن طور که افراد فاجر را قبض روح می کنی خود را نشان بده. حضرت عزرائیل گفتند: طاقت نداری ببینی. حضرت ابراهیم فرمودند: چرا؟ حضرت عزرائیل(ع) فرمودند: روی خود را برگردان و بعد نگاه کن.   حضرت ابراهیم(ع)  روی خود را برگرداند و بعد نگاه کرد. خود او توصیف می کنند: که چهره ای بسیار زشت و متعفن بود که از دماغ و دهان او دود و آتش بیرون می آمد. حضرت ابراهیم(ع) بیهوش شدند. بعد که به هوش آمدند گفتند: یا ملک الموت اگر آن فرد فاسق و فاجر هیچ عذابی نداشته باشد بجز دیدن تو در لحظه آخر برای او بس است...🥺

اگر حضرت عزرائیل(ع) با این چهره می تواند برای فجار نشان داده شود برای مومن به حدی زیبا نشان داده می شود. که دیدن او با آن نورانیت و عطر عجیبی که دارد باعث می شود که روح از بدن پر بکشد. ما در قرآن می بینیم که وقتی حضرت یوسف(ع) را زنان مصر دیدند دست های خود را بریدند. یعنی جمال یوسف باعث شد که از حالت عادی بیرون بروند. وقتی جمال ملکوتی حضرت عزرائیل(ع) می آید چنان شخص از دیدن این بزرگوار متحیرخواهد بود که پر می کشد.  بنابراین ما باید دید خود را نسبت به  حضرت عزرائیل(ع) عوض کرده و با احترام از او یاد کنیم.🌺

#سوال چطور در یک لحظه حضرت عزرائیل(ع) می تواند جان هزاران نفر را بگیرد؟ #پاسخ حضرت عزرائیل(ع) تنها نیست و هزاران ملک به او کمک می کنند. لذا الزامی ندارد که خود او بر بالین هر کسی باشد. شأن ملک مقرب بالاتر از این است که بالای سر همه بیاید. برای برخی افراد ضعیف تر، ملائک پایین تر را می فرستند و برای برخی افراد قوی تر در حد اولیای الهی خود او حاضر می شود. حتی اگر ملائک متعدد نبود و خود حضرت عزرائیل(ع) تنها هم بود باز هم مشکلی نبود. به این خاطر که حضرت عزرائیل(ع) موجود مادی نیست که بخواهد از جایی به حای دیگر برود. ما که در عالم مادی هستیم زمانی که در یک مکان هستیم دیگر نمی توانیم در جای دیگر حضور داشته باشیم. ولی او که مجرد است احاطه به تمام عالم دارد . لذا امام صادق(ع) از قول حضرت عزرائیل(ع) نقل کرده که کل عالم در دست من مانند سکه ای است در دست شما.

#پایان‌مبحث‌معادشناسی‌ویادمرگ👏🌹 تقدیر و تشکر 🌹✨ التماس دعا 🌸✍ برای‌دسترسی‌به‌جلسات‌اول‌تاهفتم، هشتگ‌ های‌ زیر را‌ لمس‌‌ کنید👇 #جلسه‌_اول #جلسه_دوم #جلسه_سوم #جلسه_چهارم #جلسه_پنجم #جلسه_ششم #جلسه_هفتم