🌀 نگاهی به آثار مکتوب آیت الله سید مصطفی خمینی
📝 بخش نخست
🔹 سید مصطفی خمینی شخصیتی نامآشنا برای طلاب است. اما آنچه از ایشان در رسانهها منتشر میشود در حد چند خاطره و همراهی ایشان با امام در ترکیه و نجف است و کمتر به جنبه علمی و حوزوی ایشان پرداخته شده است. در این نوشتار برآنیم تا آثار علمی این شخصیت بی نظیر را معرفی کنیم.
🔹 اگر دوران حیات ۴۷ ساله ایشان را به جهت محل زندگی به سه بخش(قم، ترکیه و نجف) تقسیم کنیم، ایشان در هر بخش آثار متعددی از خود به جای گذاشتهاند:
🔹قم
۱- کتاب "الاجارة": که به طور مبسوط در دو دفتر به رشته تحریر درآمده است.
۲- کتاب"القواعد الحکمیة": این کتاب درباره قواعد کلی فلسفی است که ظاهرا مفصل بوده، و به همین دلیل در بسیاری از نوشتههای شهید، نامی از این کتاب برده شده، مطالب گوناگون فلسفی به این کتاب ارجاع شده است.
۳- کتاب"القواعد الفقهیة": ایشان تعدادی از قواعد فقهیه را بطور جداگانه مورد بحث و دقت نظر قرار دادهاند، و در نوشتههای خود به وجود چنین یادداشتهایی اشاره میکنند که از آن جمله قاعده"لاضرر" و"لاتعاد" را میتوان شمرد.
۴- "حاشیه بر الاسفار الاربعة": نویسنده این حواشی درسهای اسفار خویش را در نزد اساتید بزرگ فن زمان خود (آیت الله سید ابوالحسن رفیعی قزوینی و حضرت امام) تحصیل کرده است.
۵- حاشیه بر"المبدا والمعاد" نوشته صدرالمتالهین: این حواشی علاوه بر آنکه چندان زیاد نیست، متاسفانه در هنگام تجدید صحافی قسمت اعظم آن از بین رفته و غیرقابل استفاده شده است.
۶- رسالهای در بحث قضای صلوات.
۷- رسالهای در بحث"الخلل فی الصلاة": این رساله در قم نوشته شده و در دسترس نمیباشد، البته رساله دیگری نیز به همین نام در نجف اشرف نوشته شده است که در ادامه خواهد آمد.
۸- الفوائد الرجالیة: این کتاب در مورد بعضی بحثهای رجالی نوشته شده است که نویسنده در کتب خود به آن مباحث ارجاع میدهد.
🔹ترکیه
۹- الواجبات فی الصلاة: ایشان در این رساله، متعرض اقوال گوناگون و احتمالات زیادی شدهاند که اکثر آنها را از ذهن و حافظه خویش استفاده میکردهاند .
ایشان در ضمن نگارش این کتاب بعضی نکات تاریخی از جمله رسیدن نمایندگان دستگاه شاه به محضر امام و اعلام اخراج ایشان از ترکیه را متذکر شدهاند .
۱۰- الفوائد والعوائد: این رساله یادداشتهای پراکنده درباره مسائل مختلف اصول، فقه، کلام و عرفان است و در جملاتی مغلق و کوتاه نظریهای در آن مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.
#مناهج
@Manahejj
🌀 نگاهی به آثار مکتوب آیت الله سید مصطفی خمینی
📝 بخش دوم
🔹 نجف
📘اصول
۱۱- تحریرات فی الاصول: مباحث علم اصول از ابتدا تا بحث استصحاب تعلیقی است.
ایشان در دوران اقامت در نجف تقریبا یک دوره کامل "اصول" را تدریس کرد و همزمان با تدریس، نظرات خویش را تحریر کرد که نتیجه آن کتاب شریف "تحریرات فی الاصول" است.
📕 فقه
آقامصطفی در نجف اشرف به نگارش چندین کتاب فقهی پرداخت و در صدد بود تا مجموعهای عظیم از مباحث فقهی را تحریر کند. ایشان از مجموعه فقهی خود به "الکتاب الکبیر" تعبیر میکند؛ کتبی که از آن عزیز در دست است عبارتند از:
۱۲- کتاب الصوم: این کتاب توسط دو تن از شاگردان ایشان آقایان حجج اسلام سیدمحمد سجادی و محمدعلی رازیزاده (علیپور) به چاپ رسیده است.
۱۳- کتاب الطهارة: این کتاب به حجم ۵۱۴ صفحه دستنوشته بوده، و از ابتدای بحث میاه تا آخر آن و از ابتدای بحث نجاسات و احکام نجاسات تا فروعات بحث میته (چهارمین مورد از نجاسات که در این کتاب ذکر شده است) میباشد.
۱۴- کتاب البیع: این کتاب در چند مجلد تنظیم شده است که متاسفانه فقط جلد اول آن در ۵۱۸ صفحه و تا بحث "تعاقب ایدی" در دسترس قرار دارد، و از جلد دوم آن فقط بحث"ولایت فقیه" موجود است و ظاهرا این کتاب که از عراق به ایران منتقل شده، در نقل و انتقالات در ایران مفقود شده است.
۱۵- کتاب الخیارات: این کتاب نیز به سرنوشت مشابهی با کتاب البیع دچار شده است; زیرا از این کتاب ۹۵۸ صفحهای، از ابتدا تا صفحه ۵۴۰ مفقود شده است و از وسط بحث مستند خیار عیب تا آخر موجود است.
۱۶- المکاسب المحرمه: نام این کتاب در ضمن کتب شهید آمده است، ولی مشخص نیست که این کتاب آیا در شهر قم نوشته شده است یا در نجف اشرف و هیچ اثری از آن در دست نیست. البته قرائنی وجود دارد که حکایت میکند کتاب "المکاسب المحرمه" در نجف اشرف نگاشته شده است.
۱۷- الخلل فی الصلاة: این کتاب در ۱۸۲ صفحه نوشته شده است، و از آنجایی که مباحث خلل نماز آمیخته با بحثهای اصولی و قواعد "لاتعاد"، "الفراغ والتجاوز" و "حدیث رفع" است، بحثهای عمیق نویسنده نشاندهنده تبحر او در اصول و فقه میباشد.
۱۸- الحاشیة علی العروة الوثقی: این کتاب مشتمل بر مباحث اجتهاد و تقلید و مقداری از مباحث کتاب الطهارة (میاه ، نجاسات) و بحث صوم (تا ارتماس) و در حدود ۹۰ صفحه میباشد. این حاشیه به صورت فتوا و اکثرا بدون ذکر استدلال نوشته شده است، و در بعضی از موارد به کتب دیگری که در مباحث مشابه تدوین شده است ارجاع داده میشود.
۱۹- تحریر العروة الوثقی: این کتاب در ۶۹ صفحه از ابتدای بحث تقلید و احتیاط تا بحث کیفیت تنجس اجسام طاهر نوشته شده است، و احتمالا همزمان با نگارش حواشی عروه میباشد.
۲۰- الحاشیة علی تحریر الوسیلة: "حاشیه بر تحریر الوسیلة" شامل ۶۱ صفحه درباره بحث میاه (تقریبا کامل)، و چند صفحه درباره خلل صلاة، و ۵۶ صفحه در بحث صوم (النیة و القول فیمایجب الامساک عنه تا ثامن بجز خامس)، و ۴۱ صفحه درباره نکاح (از مساله ۱۱ تا ۲۳)، و ۱۱۹ صفحه مکاسب محرمه (کامل)، و ۴۹ صفحه در بیع تا بحث بلوغ ، و ۱۲۹ صفحه درباره خیارات (تا مساله دوم احکام الخیار)، میباشد.
📗 تفسیر
۲۱- تفسیر القرآن الکریم: این تفسیر که از ابتدای قرآن کریم شروع میشود و تا آیه ۴۶ سوره بقره رسیده است، در چهار مجلد به چاپ رسیده است. نگارش این کتاب همزمان با تدریس درس قرآن در نجف اشرف در مسجد شیخ انصاری (ره) صورت گرفته است.
این کتاب یکی از مفصلترین تفاسیری است که از صدر اسلام تاکنون نوشته شده است.
نویسنده در این مجموعه درباره هر آیه به چند نکته و چند جنبه توجه کرده است:
1⃣ رسم الخط
2⃣ صرف و نحو
3⃣ لغت، معانی و بیان
4⃣ تجوید و قرائت
5⃣ تاریخ و شان نزول آیات
6⃣ کلام و فلسفه
7⃣ عرفان
8⃣ علم حروف
9⃣ اخلاق
0⃣1⃣ فقه و اصول
#مناهج
@Manahejj
🌀 شانه از بار مسؤولیت، خالی نکردن
📝 مطالبات امام خامنهای از حوزه علمیه
🔹 من نقص را باز برمیگردانم به حوزه؛ ما اشکالمان در حوزه است. آقای [سید احمد] #خاتمی فرمودند که «بخشی از مسائل فرهنگی، مربوط به حوزه است، بخشیاش مربوط به خارج حوزه است. حالا آن بخش مربوط به حوزه، هیچی، اما خارج حوزه، این جوری.» من همان «هیچی» را کار دارم؛ میخواهیم ببینیم آن بخشی که مربوط به حوزه است، چقدر انجام میگیرد؟!
📌 مناهج:
جهت روشنشدن ابعاد کوتاهی حوزه علمیه در مسائل فرهنگی، پست بعد را دنبال کنید.
#مناهج
@Manahejj
🌀 کوتاهی حوزه علمیه در مسائل فرهنگی
📝 لزوم پاسخگویی شورای عالی پس از گذشت ۹ سال از مطالبات رهبری
آنچه در ادامه میآید بخشی از بیانات رهبری در دیدار با اعضای جامعه مدرسین در سفر سال ۱۳۸۹ ایشان به قم است.
〰️〰️〰️〰️〰️〰️
🔹 کوتاهی حوزه در انجام تکلیف نسبت به صدا و سیما
این ایرادهایی که مطرح شد، بعضی کاملا وارد است، مثلا همین ایراد به «صدا و سیما» به نظر من، یک اشکال واردی است... اگر حمل نشود بر اینکه حالا انسان بخواهد توجیه کند، من نقص را باز برمیگردانم به حوزه؛ ما اشکالمان در حوزه است. آقای [سید احمد] #خاتمی فرمودند که «بخشی از مسائل فرهنگی، مربوط به حوزه است، بخشیاش مربوط به خارج حوزه است. حالا آن بخش مربوط به حوزه، هیچی، اما خارج حوزه، این جوری.» من همان «هیچی» را کار دارم؛ میخواهیم ببینیم آن بخشی که مربوط به حوزه است، چقدر انجام میگیرد.
🔹 غفلت حوزه از مشکلات آموزش و پرورش
ببینید، فقط هم «صدا و سیما» نیست؛ «صدا و سیما» یک حقیقت آشکار و افشاشده است. آموزش و پرورش را نمیفرمایید؟ اگر انسان برود در بطون آموزش و پرورش، خواهد دید که اشکالاتی که در مجموعه آموزش و پرورش ما وجود دارد -که ناشی از بیاعتقادی و بداعتقادی و اخلاق بد و چیزهای دیگر است- شاید کمتر از «صدا و سیما» نباشد، اما چون آشکار نیست، درست نمیدانیم چه خبر است. شبکهی عظیمی مثل آموزش و پرورش که از تهران تا اعماق روستاهای کشور شاخ و برگ دارد، آیا روحانیت و حوزهی علمیه وظیفه ندارد که خودش را آماده کند برای حضور در مرکز این شبکه و پمپاژ نیرو در این رگ و ریشهی وسیع و عظیم و منتشر در همه جا؟ خب، الان این نیست و نشده.
🔹 عدم آمادگی حوزه برای تربیت روحانیون متخصص برای «صدا و سیما»
همین «صدا و سیما» که میفرمایید، فشارهایی که آورده شده، تذکّراتی که داده شده، توقّعاتی که ابراز شده، موجب شده که انسان هر شبکهای از این هفت، هشت، ده تا شبکه را که در شبانهروز باز میکند، میبیند حداقل ساعتی یا حتی بیش از ساعتی، از علما و بزرگان و مراجع و فضلا آنجا یا سخنرانی دارند یا مصاحبه دارند یا دارند تحلیل میکنند یا دارند بیان میکنند،
❓اما آیا کار رسانهای، این است؟ ما گفتیم: «شما مشاور روحانی انتخاب کنید»، انتخاب هم کردند، اما آیا این مشاور روحانی یا آن مجموعهی مشاورت روحانیای که بتواند ادارهی معنوی کند و به «صدا و سیما» جهتدهی کند، الان وجود دارد یا نه؟
👈🏻 اگر وجود دارد، به من معرّفی کنید. بنده بلافاصله خواهم گفت اینها را به کار بگمارند. اما اگر آشنایی من، مورد قبول باشد، من سراغ ندارم. گمان هم نمیکنم وجود داشته باشد که بتوانند هم هنر را بفهمند، هم لزوم هنر را در «صدا و سیما» تشخیص بدهند (که نمیشود باب «صدا و سیما» را بر روی هنر بست. و الا «صدا و سیما» تعطیل خواهد شد، مردم نگاه نمیکنند) هم بدانند بیان هنری چگونه است و خلافگویی و انحراف در بیان هنری چگونه بروز و تحقّق پیدا میکند و بعد بدانند راه جلوگیریاش چیست، در همهی برنامهها هم اینها بتوانند اعمال نظر کنند و جهتگیری بدهند. اگر چنانچه چنین مجموعهای با یک چنین آمادگیهایی باشد، مطمئناً «صدا و سیما» تحوّل پیدا خواهد کرد، تکان میخورد، اما خب، اینها را نداریم. یعنی با همهی کارهای فراوانی که در حوزه دارد انجام میگیرد، آمادگیهای لازم را برای این کار، پیدا نکرده. اینها نقائص است. نمیگویم همهی این نقائص را باید جامعهی مدرّسین، برطرف کند. خب، شاید جامعهی مدرّسین هم نمیتواند، لیکن باید اینها را فهمید، دنبالش بود.
🔹 امروز شروع کنیم ده سال دیگر جواب میدهد
امروز سعیمان را شروع کنیم، شاید انشاءالله پنج سال دیگر، ده سال دیگر، این کار، جواب بدهد. بنابراین، نیازهای حوزه اینهاست. اینها چیزهایی است که ما لازم داریم.
📌 مناهج:
جناب آقای خاتمی «عضو جامعه مدرسین و عضو شورای عالی حوزههای علمیه»، ۹ سال از بیانات رهبری میگذرد و بزرگوارانی همچون جنابعالی همچنان منتقد صدا و سیما هستید -که انتقادِ واردی است- اما برای تربیت طلاب متناسب با نیاز های روز (کارآمدی در صدا و سیما یا آموزش و پرورش و ...) چه مصوباتی در شورای عالی تصویب شده است؟! پس از یک دهه از آن بیانات رهبری، طلاب حوزههای علمیه منتظر نتایج اقدامات ولایتمدارانه حضرتعالی و دیگر اعضای شورای عالی هستند.
#شورای_عالی
#سالگرد_سفر_رهبر
@Manahejj
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🌀 شورای عالی و کمکاری برای مسائل فرهنگی
🔹 در بخشی از مصاحبه با آیتالله حسینی بوشهری «عضو شورای عالی حوزههای علمیه» صحبت از نقد تصویرسازی روحانیت در فیلمها و سریالها میشود.
سپس مجری میپرسد:
❓ حوزه علمیه چند حوزوی خوب تربیت کرده که در حوزه فیلم و سریال مشاوره بدهند؟!
👈🏻 آقای حسینی بوشهری: نمیدانم چند نفر!!
گاهی به خود طلبهها میگویم که ما کمکاری میکنیم.
📌 مناهج:
طلبههای بسیاری آرزوی ورود به عرصههای مختلف از جمله صدا و سیما، آموزش و پرورش و ... را دارند؛ اما شورای عالی تا چه حد زمینههای آموزشی این امر را فراهم کرده است؟! آیا با ۱۴ سالهشدن دوران تحصیلی طلاب (مقدمات و سطح) این زمینهها فراهم میشود یا تازه روز به روز داریم عقبتر میرویم؟!!
منتظر پاسخ اعضای محترم شورای عالی هستیم.
#مناهج
@Manahejj
🌀 تعیین سازوکار تأمین معیشت طلاب
📝 مطالبات امام خامنهای از شورای عالی
🔹 گاهی همینهایی که در حوزه ماندند [به دلیل مشکلات معیشتی]، قدرت درسخواندن ندارند. من شنیدم بعضیها به کار آزاد رو میآورند. طلبه است، دچار مشکلات معیشتی است، میرود رانندگی میکند، میرود احیاناً عملگی میکند. یک سازوکاری درست شود، جلوی اینها گرفته شود یعنی همین طلاب، واقعاً تأمین شوند.
📌 مناهج:
🔹 پس از گذشت حدود یک دهه از بیانات رهبری، فرصت خوبی است برای ارزیابی توان اعضای فعلی شورای عالی در تحقق مطالبات رهبر معظم انقلاب (مخصوصا اعضایی که در ادوار مختلف بوده و هستند).
🔹 یکی از ضعفهای جدی اعضای فعلی شورای عالی، عدم اطلاعرسانی از تصمیمات و جلسات این شوراست.
لذا طلاب، هیچ اطلاعی ندارند که شورای محترم عالی حوزههای علمیه، آیا هیچ اقدامی در جهت بهبود معیشت طلاب داشتهاند یا خیر؟!
🔹 همچنین قطع ارتباط سیستمی شورای عالی با بدنه طلاب، مزید بر علت است. در چنین شرایطی روزبروز شاهد سقوط منزلت شورای عالی نزد طلاب هستیم؛ نهادی که با زحمت و خون دل بزرگان بنا نهاده شده است؛ چرا باید اینچنین بیتدبیر، از دست برود؟!
#سالگرد_سفر_رهبر
#معیشت
#مناهج
@Manahejj
🌀 لزوم اتمام محدودههای درسی
📝 مطالبات امام خامنهای از شورای عالی
اینکه گفته شده «طلبهها رسائل یا مکاسب یا کفایه یا اصول مظفر را تمام نمیکنند» خیلی عیب است.
📌 مناهج:
🔹 شورای محترم عالی حوزههای علمیه، برای تعمیق و اتمام محدودههای کتب درسی، بر تعداد نیم سالهای درسی افزود و محدودهها را کوچکتر کرد. لذا طرح جدید سطوح عالی تصویب شد که در آن رسائل در ده نیم سال، مکاسب ۱۴ نیم سال و کفایه در ۸ نیم سال عرضه میشود. به علاوه اجباریکردن حضور در کلاسها.
🔹 اما امروز همچنان محدودهها تمام نمیشود؛ به دلیل کپیبرداری غلط از نظام دانشگاهی. همچنین انگیزه طلاب نسبت به گذشته بسیار فروکاسته؛ به دلایل مختلف: بحرانهای معیشتی، کند بودن جریان تحول، بیخبری از چشماندازی که شورای عالی برای آینده طلاب ترسیم کرده و دهها دلیل دیگر.
🔹 امیدواریم اعضای محترم شورای عالی، باب گفتگوهای رسمی با طلاب را باز کنند و بیواسطه حرف دل طلاب را بشنوند...
سخت نیست به دست آوردن اعتماد طلاب.
#مناهج
@Manahejj
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🌀 اندوه تربیت مردم
🎥 امام خمینی(ره)
🔹 پیغمبر اسلام(ص) برای اینکه مردم تربیت نمیشدند غصه میخورد به طوری که خدای تبارک و تعالی او را تسلیت میداد.
📌 مناهج:
روحانیت اصیل به تأسی از اسوه حسنه خویش، لحظهای از اندیشه و فعالیت برای هدایت مردم کوتاهی نمیکند.
رحلت پیامبر اسلام و امام حسن مجتبی صلوات الله علیهما تسلیت باد
#مناهج
@Manahejj
انا لله و انا الیه راجعون
روح بلند مورخ شهیر شیعی، مرحوم آیتالله #سیدجعفرمرتضی_عاملی به ملکوت اعلی پیوست.
از این محقق ارجمند آثار گرانبهای زیادی برجای مانده، که از مهمترین آنها، #الصحیح_من_سیرة_النبی_الاعظم و #الصحیح_من_سیرة_الامام_علي_عليه_السلام است.
تقارن شب ارتحال ایشان با شب عروج روح مقدس نبی اکرم(ص)، بسیار جالب و نشانه توجه ذوات مقدس معصومین علیهمالسلام به خادمانشان است.
روزنه
#مناهج
@Manahejj
🌀 زندگی علامه سید جعفر مرتضی عاملی در یک نگاه
ولادت: ۱۳۶۴ هجری قمری
هجرت به قم: ۱۳۸۸ قمری
🔹 تحصیل در قم: وی به مدت ۲۵ سال مشغول به تحصیل در قم بود و به استفاده از اساتیدی همچون آیات میرمحمدی، شبیری زنجانی، فانی، مرتضی حائری و میرزا هاشم آملی پرداخت.
🔹 از مهمترین نقاط قوت وی، پرداخت همزمان با تحصیل به پژوهش و تحقیق درباره مسائل تاریخی و عقیدتی شیعه است.
🔹 تلاش وی در تمام عمر شریفش ستودنی است؛ اما نکته قابل توجه این است که همزمان با آغاز بیماری سرطان، نه تنها خسته و ناامید نشد، بلکه نگارش مجموعه ۲۴ جلدی سیره امام حسین را در این زمان آغاز کرد.
🔹 سعی وی در تحصیل، تحقیق و پژوهش و تألیف انشاءالله مشکور است و مورد شفاعت ائمه اطهار علیهم السلام قرار خواهد گرفت؛ چرا که بسیاری از مشتاقان سیره اهل بیت علیهم السلام از تألیفات ارزشمند وی بهره برده و میبرند.
📚 برخی آثار علامه سید جعفر مرتضی عاملی:
1⃣ الصحیح من سیرة النبی ۳۵ جلد
2⃣ الصحیح من سیرة الامام علی ۵۳ جلد
3⃣ سیره امام حسین ۲۴ جلد
4⃣ حیات سیاسی امام رضا
#الگوی_حوزوی
#مناهج
@Manahejj
هدایت شده از KHAMENEI.IR
🏴 در پیامی؛
رهبر انقلاب اسلامی درگذشت حجةالاسلام سیدجعفر مرتضی را تسلیت گفتند
▪️ بسم الله الرحمن الرحیم
خبر درگذشت عالم خدمتگزار و پر تلاش جناب حجةالاسلام والمسلمین آقای سیدجعفر مرتضی در لبنان را با تأسف دریافت کردم. این عالم بزرگوار با تألیفات وزین و پر حجم و محققانهی خود در تاریخ صدر اسلام که از نگارشی شیوا و قلمی قدرتمند برخوردار است، خدمت بزرگی به دنیای اسلام تقدیم کرده و نیاز فرهنگی مهمّی را برآورده ساخته است. اینجانب به خاندان مکرّم و بازماندگان ایشان و به جامعهی علمی لبنان تسلیت عرض میکنم و رحمت و مغفرت الهی و حشر با اجداد طاهرین را برای وی مسألت مینمایم.
سیّد علی خامنهای
۵ آبان ماه ۱۳۹۸ مصادف با ۲۸ صفر ۱۴۴۱
💻 @Khamenei_ir
🌀 احیای عرفان عملی در حوزه
📝 مطالبات امام خامنهای از شورای عالی
🔻 عرفان نظری جایگاه کلیدی در تهذیب ندارد
🔹 «آنچه که طلبه را بالا میبرد، تزکیه میکند و معراج طلبه میشود، عرفان نظری نیست -اگرچه عرفان نظری هم ممکن است کمکهایی بکند- باید این عرفان عملی را، این حالت سلوک را در طلبه راه انداخت. ما همّت کنیم، طلبه را اهل نماز شب کنیم... اگر این شد، حوزه از جهت اخلاقی راه میافتد».
#سالگرد_سفر_رهبر
#عرفان_نظری
#مناهج
@Manahejj