🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-مفاهیم-دلالت سیاقیه دلالت سیاقی 3 قسم است: 1️⃣ اقتضاء 2️⃣ تنبیه 3️⃣ اشاره 2️⃣ دلالت تنبیه دلالت تنبیه دو ویژگی دارد: 1: خود دلالت در دید عرف، مقصود متکلم باشد، نه آنچه که منطوق کلام است و به زبان آورده است. 2: صدق یا صحت کلام از نظر عقل یا شرع یا لغت یا عادت بر آن معنا و دلالت متوقف نباشد. ✅مثال مثلا می گوید «خورشید نزدیک است طلول کند» و مقصودش این است که به مخاطب بفهماند «نماز صبح نزدیک است قضاء شود». همانطور که می بینید اولا: مقصود متکلم قضاء شدن نماز می باشد و فی نفسه کاری به طلوع و غرب خورشید ندارد. ثانیا: اگر این معنا را هم در نظر نگیریم خود کلامی که به زبان آورده «خورشید نزدیک است طلوع کند» صحیح می باشد. ✅مهمترین موارد دلالت تنبیه عبارتند از: 1️⃣گوینده با استفاده از ملازم عقلی یا عرفی مطلبی را برساند و خود آن مطلب را ذکر نکند. مانند مثال قبلی، یعنی «خورشید نزدیک است طلوع کند». 2️⃣همراه کلام چیزی ذکر شود که از آن، علت حکم یا شرط یا مانع یا جز و غیر اینها دانسته شود. مثلا وقتی کسی در وسط نماز بلند بخندد» و به او می گویند «نمازت را دوباره بخوان» که این کلام دلالت می کند که خندیدن علت بطلان نماز است. 3️⃣همراه کلام، قیدی ذکر شود که بتوان به واسطه آن متعلقات فعل را تشخیص داد. مثلا «کفش فروشی رفتم و خریدم» یعنی کفش خریدم. #مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_صغروی_مفاهیم_دلالت_سیاقیه @Qabasat

🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-مفاهیم-دلالت سیاقیه دلالت سیاقی 3 قسم است: 1️⃣ اقتضاء 2️⃣ تنبیه 3️⃣ اشاره 3️⃣دلالت اشاره ✅تعریف یک یا دو کلام به صورت لزوم غیر بین یا بین بالمعنی الاعم بر مدلولی دلالت کند البته به دو شرط؛ 1: این دلالت عرفا مقصود متکلم نباشد. 2: صحت کلام عقلا، شرعا و ... وابسته به این دلالت نباشد. ✅مثال قرآن در یک کلام فرموده «مدت بارداری و شیردهی کودک سی ماه است» و در کلامی دیگر فرموده «مادران فرزندان خود را 2 سال تمام شیر دهند» پس معلوم می شود که کمترین مدت بارداری 6 ماه است و از آن کمتر نمی شود. (چون وقتی مجموع ایام بارداری و شیردهی 30 ماه هست که 24 ماه (2 سال) آن ایام شیردهی است، پس معلوم می شود که کمترین ایام بارداری 6 ماه است و کمتر از آن ممکن نیست. ) ✅شباهت و فرق 3 دلالت مذکور: 1️⃣در دلالت اقتضاء و تنبیه دلالت مقصود متکلم است، نه منطوق، ولی در دلالت اشاره عرفا دلالت مقصود متکلم نیست. 2️⃣در دلالت اقتضاء صحت کلام (منطوق) عقلا، شرعا، عرفا و عادتا متوقف به دلالت هست، ولی در دلالت تنبیه و اشاره صحت کلام متوقف بر دلالت نیست. 📣نظر علماء آیت الله مظفر: دلالت اقتضاء و تنبیه از باب حجیت ظواهر حجت می باشند ولی دلالت اشاره از آنجا که مقصود متکلم نیست، از باب حجیت ظواهر حجت نیست و شاید بتوان از جهت ملازمه عقلیه حجت دانست. #مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_صغروی_مفاهیم_دلالت_سیاقیه @Qabasat

الحمدلله بحث مفاهیم پایان یافت، ان شاء الله فردا بحث عام و خاص را شروع خواهیم کرد.

🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-عام و خاص

🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-عام خاص

🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-عام خاص ✅تعریف 👈عام: لفظی که شامل همه افراد مشمول حکم، می باشد. 👈خاص: لفظی که شامل بعضی از افراد مشمول حکم می باشد . ✅بحث عام و خاص و تخصیص هم مانند مباحث دیگر از مباحث خیلی ساده و قابل فهم است و حتی کودکان نیز –ولو اصطلاحات را متوجه نشوند- ولی اصل عام و خاص و تخصیص را به خوبی متوجه می شوند و براساس آن عمل می کنند. مثال1️⃣ مادر روز عاشورا نذری پخت و به پسرش گفت که این غذاها را بین #تمام همسایه پخش کن #إلا به فلان همسایه که اصلا عاشورا را قبول ندارد. هر کس جای پسرش باشد می گوید باید از این غذا به همه بدهم و نباید از این غذا به آن خانواده¬ای که عاشورا را قبول ندارند بدهم. مثال2️⃣ وقتی می گویند #تمام پنجره ها را ببند #مگر پنجره آشپزخانه. همه می فهمند که بستن تمام پنجره ها لازم است ولی نباید پنجره آشپزخانه را ببندد. مثال3️⃣ وقتی می گویند #همه لامپها را خاموش کن #إلا چراغ¬خواب را، همه دو حکم می فهمند 1- خاموش کردن لامپهای غیر از چراغ¬خواب لازم است. 2- نباید جراغ¬خواب را خاموش کند. ✅همانطور که بارها و بارها در زندگی مردم کوچه و بازار می بینیم از عام و خاص و تخصیص و ... استفاده می کنند و قرآن و روایات نیز به همین زبان مردم می باشد و خداوند زبان و قواعد زبانی جدیدی تأسیس و ایجاد نکرده، پس نمی خواهیم مباحث پیچده ای را بفهمیم و فقط می خواهیم زوایای بیشتر بحث را عرض کنیم تا فهم ها دقیق تر و خطاها کمتر شود. یعنی اگر اصول خوانده نشود دچار خطا می شویم. #مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_صغروی_عام_خاص @Qabasat

🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-عام خاص خارج بودن بعض افراد از عمومیت و شمول حکم دو حالت دارد: 1️⃣لفظ عام شامل آنها هست ولی بعدا خارج از حکم آن شده که تخصیص است مثلا: امر وجود دارد که «#کل علماء را اکرام کن #إلا علمای فاسق» که اینجا عالم فاسق هم جزو موضوع (یعنی علما) هست ولی از حکم آن (یعنی وجوب اکرام) خارج شده. 2️⃣اگر لفظ عام از ابتداء شامل این افراد نبوده باشند، تخصّص است. مثلا امر وجود دارد که «#کل علماء را اکرام کن #إلا افراد جاهل را» که اینجا جاهل اصلا داخل در موضوع (یعنی عالم) نیست. محل بحث ما مورد اول است یعنی تخصیص، و تخصص از بحث ما خارج است. #مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_صغروی_عام_خاص @Qabasat

🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-عام خاص ✅در بحث عام و خاص، این مباحث مطرح هستند؛ تعریف عام، اقسام عام، الفاظی که بر عموم دلالت می کنند مانند کل و جمیع، اقسام مخصص و ... تعریف گفته شد، حال نوبت به اقسام عام رسیده است. 👈اقسام عموم: به این 3 مثال توجه بفرمائید: مثال1️⃣ « واجب است #کل روزهای ماه رمضان را روزه بگیرید». مثال2️⃣«واجب است به #کل چهارده معصوم علیهم السلام ایمان بیاورید». مثال3️⃣ «واجب است از میان گوسفندان، #هر گوسفندی که شد قربانی کنید». ⁉️دو سؤال می پرسیم که جواب هر کدام از این 2 سؤال با توجه به مثالهای قبلی فرق می کند؟ و اصول را می خوانیم تا اینها را بدانیم و به اشتباه نیافتیم. ⁉️سوال اول: آیا لازم است که همه افراد تکلیف را انجام دهیم یا اینکه فقط نسبت به یک مورد تکلیف داریم؟ یعنی نسبت به مثال اول آیا لازم است همه¬ی ایام ماه رمضان را روزه بگیریم؟ یا نسبت به مثال دوم آیا لازم است به همه ائمه علیهم السلام ایمان بیاوریم؟ و نسبت به مثال سوم آیا لازم است همه گوسفندان را قربانی کند؟ 🔹نظر شما چیست؟ فکر کنید و تک تک مثال ها را دقت کنید. ✅پاسخ این است که نسبت به مثال اول و دوم باید تمام افراد را انجام دهد، پس باید تمام ایام را روزه بگیرد و به تمام ائمه علیهم السلام هم ایمان بیاورد. ولی نسبت به مثال سوم همینکه یک گوسفند را قربانی کند کافیست. #مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_صغروی_عام_خاص @Qabasat

🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-عام خاص ⁉️سؤال دوم: در مثال اول و دوم که گفتیم باید تمام افراد را انجام دهد، این سؤال پیش می¬آید که اگر فقط بعضی از موارد را انجام بدهد و بعضی را انجام ندهد، به همان میزان ثواب می برد؟ یا اینکه ولو بعضی موارد را هم انجام دهد، هیچ ثوابی ندارد و فقط در صورتی ثواب می¬برد که همه موارد را انجام دهد؟ 🔹مثلا اگر بدون هیچ عذری فقط 15 روز ماه رمضان را روزه بگیرد آیا به اندازه آن 15 روزی که روزه گرفته ثواب دارد، یا اینکه حتی همان 15 روزی هم که روزه گرفته هیچ ثوابی نمی¬برد و فقط وقتی ثواب می¬برد که تمام روزه¬هایش را بگیرد؟ 🔹و در مثال دوم اگر فقط به 4 نفر از ائمه علیهم السلام ایمان بیاورد به همان اندازه ثواب دارد یا اینکه فقط وقتی ثواب دارد و از او قبول است که به تمام ائمه علیهم السلام ایمان بیاورد؟ 🔹نظر شما چیست؟ لطفا فکر کرده و بعدا جواب را بخوانید، اگر فکر کنید و حتی به نتیجه هم نرسید باز هم سود کرده اید. پس فکر کنید. ✅پاسخ: 🔹نسبت به مثال اول به هر تعدادی که روزه بگیرد به همان اندازه ثواب دارد و به هر اندازه که ترک کند، مستحق عقاب است و اینطور نیست که اگر چند روز را روزه نگرفت هیچ ثوابی نداشته باشد. 🔹ولی نسبت به مثال دوم بلعکس است یعنی فقط وقتی ثواب دارد که تمام موارد را انجام دهد یعنی به تمام ائمه علیهم السلام ایمان بیاورد و اگر به بعضی ایمان بیاورد و به بعضی ایمان نیاورد فایده و هیچ ثوابی ندارد، بلکه اصلا هیچ تکلیفی انجام نداده است. #مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_صغروی_عام_خاص @Qabasat

🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-عام خاص 🛎 پس با توجه به دو سؤال و جواب آن می¬گوییم، عام 3 نوع دارد: 1️⃣#عموم_استغراقی: حکم شامل تک تک افراد است و هر فرد به تنهایی موضوع برای حکم می باشد . حکمی که به هر فرد تعلق گرفته، امتثال و عصیان مخصوص به خود را دارد. 🔹پس 1: باید همه افراد را انجام دهد 2: به هر اندازه ای که از افراد این حکم را انجام داده تکلیف به همان میزان از او ساقط شده و ثواب می برد هر چند باقی افراد را انجام نداده باشد و به هر اندازه ای که ترک کرده گناه کرده است. 🔹مانند مثال اول: « واجب است کل ایام ماه رمضان را روزه بگیرید». 2️⃣#عموم_مجموعی: حکم برای مجموع افراد به صورت گروهی و مجموعی و به عنوان یک موضوع، ثابت شده، به عبارت دیگر مجموع افراد یک موضوع حساب می شوند. 🔹پس 1: باید همه افراد را انجام دهد 2: تا وقتی که همه افراد را امتثال نکند، گویا هیچ تکلیفی انجام نداده و فقط گناه کرده، فلذا امتثال این نوع از عام به این است که همه افراد را انجام دهد. 🔹مانند مثال دوم: «واجب است به کل ائمه علیهم السلام ایمان بیاورید» 3️⃣#عموم_بدلی: حکم برای یکی از افراد به نحو عوض¬بدل و جایگزین ثابت شده است. 🔹پس 1: فقط یکی از افراد موضوع حکم است آن هم به نحو بدلی، نه همه افراد. 2: از آنجا که فقط امتثال یک فرد بر مکلف واجب است، پس با انجام دادن یک فرد ثواب می برد و تکلیف اساسا ساقط می شود. 🔹مانند مثال سوم یعنی «واجب است از میان گوسفندان، هر گوسفندی که شد قربانی کنید» #مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_صغروی_عام_اقسام_عام @Qabasat

🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-عام خاص مثال1️⃣ شخصی که می خواهد گذشته اش به هیچ عنوان برای کسی معلوم نشود، به وکیلش می¬گوید #تمام_اسنادی که علیه من است را از بین ببرد. این مثال از کدامیک از انواع عام می¬باشد؟ فکر کنید. مثال2️⃣پدر به پسرش می¬گوید به #هرکدامیک_از_همسایه_ها احترام بگذار. مثال3️⃣مادر به پسرش می گوید از #هرکدامیک_از_نانوایی ها خواستی نون بخر. مثال4️⃣فرمانده به سربازش می¬گوید #تمامی_لباس_ها را بشور. مثال5️⃣دکتر به مریضش می¬گوید باید #همه_این_داروها را بخوری و الا اگر بعضی را بخوری و بعضی را نخوری نه تنها فایده ندارد بلکه شاید ضرر هم داشته باشد. ✅پاسخ مثال 1️⃣عام مجموعی است، چون اگر تمامی اسناد را از بین ببرد و فقط یکی دو سند هم باقی بماند فایده ندارد و از بین بردن #تمام_اسناد موضوعیت دارد، به طوری که حتی اگر یک سند هم باقی بماند، انگار هیچ سندی را از بین نبرده و هیچ غرضی از شخص حاصل نمی شود. مثال2️⃣عام استغراقی است، یعنی به هر اندازه که احترام بگذارد حرف پدر را گوش کرده و هر کدام را که احترام نگذارد نافرمانی پدر کرده و کتک دارد. مثال 3️⃣معلوم است که عام بدلی است، یعنی لازم نیست که از همه نانوایی ها نان بخرد، بلکه از یکی هم بخرد کافیست. مثال4️⃣ هم عام استغراقی است یعنی باید تمام لباس ها را بشوید و اگر مقداری را بشوید و مقداری را نشوید به همان میزان پاداش و توبیخ دارد. مثال5️⃣ هم عام مجموعی است، چون وقتی غرض دکتر از این دستور حاصل می¬شود که مریض همه داروها را بخورد و الا خوردن بعضی از آنها هیچ فایده ای ندارد. #مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_صغروی_عام_خاص @Qabasat

🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-عام خاص ✅الفاظ عموم برای رساندن تمامی افراد و عمومیت الفاظی و قالب هایی وجود دارد که این قضیه منحصر به زبان عربی هم نیست و در فارسی و ترکی و انگلیسی و ... عباراتی بیانگر عمومیت می باشند، مثلا در فارسی از لفظ #همه، #تمام، #کل و ... استفاده می شود، الفاظی که در عربی بیانگر عمومیت می¬باشند عبارتند از: دسته 1️⃣: الفاظ مفرد: 1«کل»، 2«جمیع»، 3«تمام»، 4«أیّ» و 5«دائما» چهار لفظ اول، برای دلالت بر #عموم_در_أفراد می باشند یعنی همه افراد و لفظ «#دائما» دال بر #عموم_در_أزمان می باشد یعنی همیشه. دسته 2️⃣: هیئت ها (یعنی ساختارهای لفظی): 1: نکره در سیاق نفی یا نهی. مثال نفی: هیچ نامحرمی را نگاه نکردم. مثال نهی: هیچ نامحرمی را نگاه نکن. 2: جمع دارای الف و لام غیر عهد (یعنی «ال» جنس و استغراق). مثال: اکرم العلماء. 3: مفرد دارای الف و لازم غیر عهد. مثال: الحسود لایسود. #مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_صغروی_عام_الفاظ_عموم @Qabasat