ترور ترور محسن فخری‌زادهبخشی از جنگ نیابتی ایران و اسرائیل و ترور شخصیت‌های هسته‌ای ایران
خودروی وی که مورد اصابت گلوله قرار گرفته‌است.
موقعیتآبسرد، دماوند، ایرانمختصات۳۵°۳۹′۰٫۰۴″ شمالی ۵۲°۱۰′۲٫۸۹″ شرقیتاریخ۲۷ نوامبر ۲۰۲۰هدفمحسن فخری‌زاده
نوع هدف
ترور سیاسی (مظنون)اسلحه‌هاتفنگ گلوله‌زنی، خودرو انفجاریدرگذشته‌ها۵[۵۵]مجروحان۴ محافظ زخمیمرتکبهیچ کشوری مسئولیت حمله را به عهده نگرفته‌است، اما اسرائیل مظنون حمله شناخته می‌شود
فخری‌زاده در عصر ۷ آذر ۱۳۹۹ در شهر آبسرد، شهرستان دماوند ترور شد.[۵۶] در جریان این ترور در میدان خلیج فارس شهر آبسرد، ابتدا یک خودروی نیسان کنار خودروی فخری‌زاده منفجر شده و بعد از آن شخصی [یا اشخاصی] دیگر از داخل یک خودرو در سمت دیگر خیابان خودروی حامل فخری‌زاده را به رگبار بسته‌اند.[۵۷][۹] بر اساس گزارش خبرگزاری تسنیم در جریان این درگیری یکی از محافظان فخری‌زاده ۴ تیر خورده و خود او هم بعد از انفجار و اصابت گلوله، با بالگرد به بیمارستان منتقل شده و در آنجا جان باخته‌است.[۹] وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح در بیانیه‌ای، کشته شدن فخری‌زاده در جریان ترور را تأیید کرد.[۵۸][۵۹] در جریان این درگیری تعداد دیگری از افراد هم کشته شدند که هویت آنها هنوز معلوم نیست.[۶۰]
نیویورک تایمز در گزارش ۲۷ نوامبر ۲۰۲۰ خود راجع به ترور فخری‌زاده از قول سه مقام آمریکایی (یک مقام رسمی و دو افسر اطلاعاتی) نقل کرد: «اسرائیل پشت حمله به (این) دانشمند بوده». هر چند معلوم نیست که آمریکا چقدر در جریان این عملیات بوده‌است، ولی آمریکا و اسرائیل در تبادل اطلاعات راجع به ایران همکاری نزدیک دارند و کاخ سفید و سی‌آی‌ای از ابراز نظر در این مورد خودداری کرده‌اند.[۶۱]
روز ۳ دسامبر ۲۰۲۰، یک مقام ارشد دولت آمریکا به شبکه خبری سی‌ان‌ان گفت که اسرائیل پشت ترور دانشمند ارشد هسته‌ای ایران است و فخری‌زاده «مدت‌ها زیر نظر اسرائیلی‌ها بود» اما اینکه آمریکا از جزئیات حمله مطلع بوده یا خیر اظهار نظری نکرد.[۶۲]
شبکه تلویزیونی اسکای نیوز طی گزارشی این ترور را با اهمیت دانست و گفت فخری‌زاده برای سازمان اطلاعاتی خارجی به خصوص آمریکا و اسرائیل فردی شناخته شده بود و این حادثه را «معادل هسته‌ای» کشته شدن قاسم سلیمانی توصیف کرد.[۶۳]
علی خامنه‌ای دربارهٔ خطر ترور به خود فخری‌زاده هشدار داده بود چون گفته می‌شد که او «رعایت نمی‌کند و جاهای مختلفی می‌رود».[۳]
روایت خبرگزاری فارس
خبرگزاری فارس نزدیک به سپاه پاسداران در گزارشی نوشت که تیراندازی به سمت خودروی محسن فخری‌زاده، با استفاده از سلاح‌های خودکار صورت گرفته و هیچ عامل انسانی در محل ترور حضور نداشته‌است. بر اساس این روایت، در این ترور از خودرو نیسانی که در فاصله ۱۵۰ متری ماشین فخری‌زاده متوقف بوده، از یک دستگاه تیربار اتوماتیک کنترل از راه دور، شلیک‌های متعددی صورت می‌گیرد که در نهایت منجر به کشته‌شدن فخری‌زاده می‌شود. بر اساس این گزارش، در بررسی هویت مالک خودروی نیسان مشخص شده که او ۸ آبان از کشور خارج شده‌است. خبرگزاری فارس افزوده که کل این عملیات سه دقیقه طول کشیده و هیچ عامل انسانی در محل ترور حضور نداشته و تیراندازی‌ها تنها توسط سلاح خودکار انجام شده‌است.[۶۴][۶۵] علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، همین ادعا خبرگزاری فارس را تکرار کرد و گفت که دستگاه‌های امنیتی از محل بروز احتمالی سوءقصد به محسن فخری‌زاده مطلع بودند و می‌دانستند که قرار است در همین نقطه‌ای که کشته شد ترور شود، ولی چون عاملین از سبک و شیوه کاملاً جدید، حرفه‌ای و تخصصی استفاده کردند، عملیات ترور فخری‌زاده موفق بود وی اضافه کرد که تقویت لازم در رابطه با حفاظت محسن فخری‌زاده صورت گرفته بود.[۶۵]
این گزارش خبرگزاری فارس در حالی است که خبرگزاری صدا و سیما «از وجود ۵–۶ نفر مسلح در صحنه و گزارش‌های تأیید نشده از دستگیری یکی از افراد خبر داد» و حتی ۱۱ روز بعد از ترور، حسین امیرعبداللهیان دستیار ویژه رئیس مجلس در امور بین‌الملل تأکید کرد که برخی از عاملان اجرای ترور دستگیر شده‌اند.[۶۶]
بابک تقوایی کارشناس نظامی و دفاعی، این روایت خبرگزاری فارس را کودکانه و غیر واقعی و متناقض توصیف میکند و اشاره میکند که اگر ماشین ضد گلوله بود پس چرا در تصاویر جای گلوله دیده می‌شود؟ یا اگر نیسان از راه دور کنترل می‌شده پس چرا در لاشه نیسان هیچ حسگری (سنسوری) دیده نمی‌شود؟ به عقیده او سپاه با انتشار این نوع روایت‌ها سعی میکند تا از انتقادهایی که در آینده از ناتوانی این ارگان امنیتی در شناسایی و دستگیری عوامل ترور فخری‌زاده خواهد شد جلوگیری کند.[۶۷]
برخی از شبکه‌های آمریکایی هم این روایت را زیر سؤال بردند. سه کارشناس به شبکه سی ان ان گفتند که عم
لیات از راه دور خوبی‌های خودش را دارد اما ریسک خیلی بالایی نیز به همراه دارد. به‌طور مثال وارد کردن تجهیزات ارتباطی و مخابراتی و ماهواره‌ای به خاک ایران، در کنار تجهیزات اصلی اسلحه و سر هم کردن آن، بدون ردگیری یک چالش بزرگ است. در ضمن اسلحه باید بدون مشکل کار کند و اگر در صحنه گلوله گیر کند یا تجهیزات مخابراتی مختل شود یا چاشنی مواد منفجره‌ای عمل نکند، تجهیزات فوق پیشرفته و فناوری‌اش در اختیار ایران قرار خواهد گرفت و امکان شناسایی عوامل ترور وجود دارد. به گفته یک کارشناس امنیتی، ایران چنین روایتی را مطرح می‌کنند تا از اعتبار میزان نفوذ و دقت گروهی که این عملیات را انجام داده‌اند بکاهند.[۶۸][۶۹]
روایت هفته‌نامه جویش کرونیکل
در ۲۳ بهمن ۱۳۹۹، هفته‌نامه بریتانیایی جویش کرونیکل جزئیاتی دربارهٔ ترور محسن فخری‌زده منتشر کرد. به نوشته این هفته نامه، یک تیم ۲۰ نفره از شهروندان اسرائیل و ایران، در یک عملیات هشت‌ماهه با یک اسلحه خودکار و بسیار دقیق یک تنی، فخری‌زاده را ترور کردند و «موساد، سازمان اطلاعات اسرائیل، این اسلحه یک تُنی را در قطعات مجزا وارد ایران کرده‌است». در ادامه نوشته شده که موساد «دقیقه به دقیقه» حرکات فخری زاده را زیر نظر داشت و «آنها به مدت هشت ماه، با آن مرد نفس کشیدند، با او بیدار شدند، با او خوابیدند، با او سفر کردند». هنگامی که خودرو فخری زاده از نقطه تعیین شده عبور کرد، آنان مسلسل را فعال کردند و «۱۳ گلوله از رو در رو به فخری زاده برخورد کرد، در حالی که همسرش که ۱۰ اینچ (۲۵ سانتیمتر) دور نشسته بود، هیچ آسیبی ندید.» و «این ترور با سلاح بسیار سنگین از راه دور و با هدایت نیروهای حاضر در صحنه عملیات و با مشاهده «هدف» انجام شد.» و علت سنگینی، بخاطر بمبی بود که پس از عملیات منفجر شد تا شواهدی باقی نماند.[۷۰][۷۱][۷۲]
این هفته نامه به نقل از «منابع اطلاعاتی» نوشت «یکی از دلایل موفقیت عملیات ترور محسن فخری‌زاده این بود که نهادهای اطلاعاتی و امنیتی ایران سخت مشغول رصد و زیر نظر داشتن مخالفان سیاسی بودند.» و جویش کرونیکل تأکید کرد که «نیروهای عملیاتی در محل ترور محسن فخری‌زاده حضور داشته‌اند.» و برآورد می‌شود که برای پر کردن جای فخری زاده در برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی شش سال طول خواهد کشید.[۷۲]
روایت نیویورک تایمز

به نوشته نیویورک تایمز، از اسلحه شبیه به اف‌ان ام‌آژ ساخت بلژیک که به یک دستگاه رباتیک وصل بود، استفاده شد.
روزنامه نیویورک تایمز با انتشار گزارشی در هجدهم سپتامبر ۲۰۲۱ نوشت ترور فخری‌زاده در ایران توسط موساد و از طریق تکنولوژی پیچیده کنترل از راه دور و هوش مصنوعی انجام شده و در زمان کشتن او هیچ‌یک از عوامل ترور در خاک ایران نبوده‌اند.[۷۳][۷۴][۷۵] به نوشته این منبع، فخری زاده به توصیه منابع امنیتی گوش نکرد و خودرو جلویی محافظان سریع تر از خودرو فخری زاده حرکت کرد که اشتباه جدی بود زیرا باعث شد که عاملان دید بهتری داشته باشند. فخری زاده پس از زخمی شدن پیاده شد که هوش مصنوعی سریعاً گلوله‌های بعدی را شلیک کرد. او به همسرش که برای کمک او پیاده شده بود گفت «می‌خواهند مرا بکشند، تو دور شو».[۷۶]
اقدامات موساد
یک مقام رسمی ارشد اسرائیل که سالها مشغول ردگیری محسن فخری‌زاده بود چند روز بعد از ترور فخری زاده در مصاحبه‌ای با نیویورک تایمز اعلام نمود جهان باید از اسرائیل به خاطر کشتن فخری‌زاده تشکر کند. وزیر انرژی اسرائیل یووال استاینیتز در پی این ترور اعلام داشت ترور فخری زاده برای جهان مثبت است.[۷۷][۷۸][۷۹][۸۰] نتانیاهو نخست‌وزیر وقت اسرائیل پس از ترور محسن فخری‌زاده مقام وزارت دفاع ایران در پیام ویدیویی گفت: «طی هفتهٔ اخیر کارهایی انجام دادم که نمی‌خواهم شما را از همه آنها مطلع کنم. این برای شماست، شهروندان اسرائیل، برای کشورمان، این هفته دستاوردها بود، و بیشتر هم خواهد شد».[۸۱][۸۲]
رسانه‌های ایران مدعی هستند که طرح ترور فخری زاده توسط اسرائیل (موساد) در سال ۲۰۱۵ نیز اجرا شده ولی ناکام مانده بود.[۸۳][۸۴]
فخری‌زاده سالها توسط موساد زیر نظر بوده و هدف شمارهٔ یک اسرائیل بود.[۶۱] یوسی ملمن کارشناس و تحلیل‌گر ارشد نظامی-امنیتی روزنامه هاآرتص نوشت موساد یک بار دیگر نیز برای ترور وی اقدام کرده بود که ناکام ماند.[۸۵] ترور وی در سالگرد ترور دیگر دانشمند هسته‌ای ایران مجید شهریاری روی داد که اسرائیل در کانون اتهام اقدام بدان قرار دارد.[۸۶][۸۷]
در اردیبهشت ۱۳۹۷، برخی رسانه‌های اسرائیل گزارش دادند که از اواخر سال ۸۴ تا اواخر سال ۸۷ برنامه ترور فخری‌زاده به‌طور جدی در دستور کار سازمان موساد بود، ولی مقام‌های اسرائیلی با این استدلال که زنده‌ماندن او به تعقیب دقیق‌تر برنامه اتمی ایران کمک میکند، از ترور منصرف شدند.[۸۸]
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، محسن فخری‌زاده را به عنوان مدیر پروژهٔ آماد معرفی کرده و اشاره کرده بود که او به عنوان رئیس سازمان پژوهش‌های نوین دفاعی (سپند) بسیاری از چهره‌های کلیدی برنامه هسته‌ای ایران را در مجموعهٔ خود داشته‌است.[۹] محمدجواد ظریف در موضع‌گیری پس از ترور فخری‌زاده گفت: «نشانه جدی از نقش اسرائیل در ترور وجود دارد.»[۸۹]
پیگیری نیروهای امنیتی
در ۲۳ آذر ۱۳۹۹، وبسایت هه‌نگاو که اخبار حقوق‌بشر در مناطق کردنشین را منتشر میکند، گزارش داد که تیم نیروهای امنیتی از تهران به شهر بانه کردستان رفته و از چهارشنبه، منزل صدها نفر «به صورت خشن و بدون ارائه هرگونه حکم قانونی» توسط این مأموران «تفتیش» شده و ۲۰ نفر را نیز بازداشت کرده‌اند و نیروهای امنیتی «طی تجسس خانه به خانه عکس‌هایی از پنج نفر را نشان داده‌اند و خواهان شناسایی آنها شده‌اند» که یکی از این عکس‌ها مربوط به «یک فرد سالخورده توانخواه بوده‌است». برخی از این افراد «پس از یک روز با اخذ تعهد کتبی آزاد شده‌اند» و نیروهای امنیتی گفته‌اند برای تعقیب افراد مدنظر خود «پاداش مالی» می‌دهند.[۹۰][۹۱]
در ۳۰ آذر ۱۳۹۹، خبرگزاری هرانا گزارش داد که چندین نفر از شاغلین ساکن تهران توسط اطلاعات سپاه پاسداران به اماکن مختلف منتقل شده‌اند و مورد احضار و بازجویی قرار گرفته‌اند. بیشتر این افراد «به کار فروش، تنظیم و خدمات پس از فروش دوربین‌های مداربسته در نقاط مختلف کشور مشغول بوده‌اند و برخی از آنها از اعضای اتحادیه تولیدکنندگان و تعمیرکاران تجهیزات الکترونیک و حفاظتی تهران هستند.» و این افراد در «بازداشتگاه‌های ۱ الف سپاه، ۲ الف سپاه و برخی خانه‌های امن سپاه در تهران» مورد بازجویی قرار گرفتند. برخی بعد از ۲ روز آزاد شدند و سپاه «سوالاتی ازجمله چگونگی خرید و تهیه دوربین‌های مداربسته و تاریخ آخرین بازدید آنها برای چک کردن وضعیت سالم بودن دوربین‌ها در مناطق مختلف تهران پرسیده‌است.».[۹۲][۹۳]
در بهمن ۱۳۹۹، محمود علوی وزیر وقت وزارت اطلاعات، گفت که وزارت اطلاعات از دو ماه قبل نسبت به برنامه‌ریزی ترور محسن فخری‌زاده هشدار داده بود و حتی ۵ روز پیش از ترور، مکان وقوع ترور را اطلاع داده بود اما وزارت اطلاعات، زمان ترور را نمی‌دانسته‌است. او گفت که «فردی که اولین تدارکات را برای ترور انجام داد، جزو نیروهای مسلح بوده» ولی بخاطر اینکه وزارت اطلاعات نمی‌توانسته «در حوزه نیروهای مسلح کار اطلاعاتی» انجام دهد، از ارگان مزبور خواسته بود تا در این زمینه با وزارت اطلاعات همکاری کند، ولی قبل از معرفی نماینده، حادثه ترور اتفاق می‌افتد.[۹۴][۹۵][۹۶] برخی این را اشاره غیر مستقیم به سپاه حفاظت انصارالمهدی میدانند که مسئولیت حفاظت از فخری‌زاده را بر عهده داشته‌است.[۹۷][۹۸]
چند روز بعد، محمود علوی گفت که عضو نیروهای مسلح، «اخراج شده» بود و این فرد که در تدارک ترور نقشی کلیدی داشت، پیش از اجرای عملیات از کشور «متواری» شد و هم‌اکنون «تحت تعقیب» است.[۹۹][۱۰۰]
ستاد کل نیروهای مسلح در واکنش گفت که «فرد مورد ادعای وزیر اطلاعات در سال ۱۳۹۳ در حال آموزش بوده‌است و در همان سال به دلیل مشکلات اخلاقی و اعتیاد اخراج شده» و عضویت او قطعی نبود و وی «در حین آموزش اخراج شد» در نتیجه «فرد مورد ادعای» وزیر اطلاعات، فاقد هویت نظامی است و «به همین دلیل جرم امنیتی وی همانند سایر آحاد جامعه در حیطه مأموریت و مسئولیت وزارت اطلاعات قرار می‌گیرد».[۱۰۱][۱۰۲]
🕯@martyrscomp قرارگاه شهدا
واکنش‌ها

آیین خاکسپاری محسن فخری زاده، پس از ترور
بازتاب‌ها و واکنش‌ها به ترور محسن فخری‌زاده بسیار بود.[۱۰۳] در ایران بسیاری از مسئولان خواستار انتقام‌گیری از عوامل حمله شدند.[۱۰۴]
داخلی
سید علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی، روز بعد طی بیانیه ای خواستار پیگیری این حادثه و «مجازات قطعی عاملان و آمران آن» و ادامه راه وی شد.[۱۰۵]
حسن روحانی،[۱۰۶] و سید محمد خاتمی، رئیس‌جمهور اسبق ایران این ترور را محکوم کرد.[۱۰۷]
محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران در توییتر اسرائیل را به جنگ‌طلبی محکوم کرد.[۱۰۸] و از جامعه بین‌المللی خواست که این حادثه را محکوم کند.[۱۰۹][۱۱۰]
محمد باقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی،[۱۱۱] سید ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضائیه،[۱۱۲] و محمد باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح[۱۱۳] تهدید به انتقام کردند.
حسین دهقان وزیر دفاع سابق ایران در توئیتر نوشت که این ترور توسط اسرائیل و برای ایجاد جنگ در روزهای آخر ریاست جمهوری ترامپ است و اعلام کرد که انتقام این ترور گرفته خواهد شد.[۱۱۴] او در روز بعد گفت که علت ترور محسن فخری‌زاده «رخنه و نفوذ و شکاف» امنیتی بوده و مقامات مسئول «باید جواب دهند» و این فرد «کاملاً حفاظت می‌شد» و تیم حفاظت وی «در سطوح بالای حفاظتی بود» و «خودروهای متناسب در اختیار» فخری‌زاده قرار داشت.[۶۵]
حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران گفت که انتقام این حادثه را خواهد گرفت.[۹]
خارجی
دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا توییت یوسی ملمن روزنامه‌نگار اسرائیلی را بازنشر کرد که نوشته بود: «بر اساس گزارش‌ها در ایران محسن فخری‌زاده در دماوند، در شرق تهران ترور شده‌است. موساد سالها به دنبال او بود. مرگ وی ضربه‌ای حرفه‌ای و روانی بر جمهوری اسلامی است.»[۱۱۵][۱۱۶]
اتحادیه اروپا در بیانیه‌ای ترور فخری‌زاده را محکوم و آن را اقدامی «مجرمانه» و «مغایر با اصل احترام به حقوق بشر» دانست.[۱۱۷]
وزارت امور خارجه بلژیک ترور فخری‌زاده را محکوم کرد.[۱۱۸]
کارل بیلت رئیس اندیشکده شورای روابط خارجی اروپا در توییتر نوشت: «دور از ذهن نیست که این ترور هدفمند تلاشی برای جلوگیری از بازگشت تیم بایدن به فرایند دیپلماتیک با ایران و برگشتن به برجام بوده باشد.»[۱۱۹]
حزب‌الله لبنان[۱۲۰] حماس[۱۲۱] کتائب حزب‌الله عراق[۱۲۲] ائتلاف جوانان انقلاب ۱۴ فوریه بحرین[۱۲۳] و جنبش جهاد اسلامی فلسطین این حادثه را محکوم کردند.[۱۲۴]
آنتونیو گوترش: دبیرکل سازمان ملل در پی ترور فخری‌زاده خواستار خویشتن داری از همه طرف‌ها شد.
برنی سندرز سناتور دموکرات از ایالت ورمونت آمریکا گفت: «ترور محسن فخری‌زاده بی‌محابا، تحریک آمیز و غیرقانونی بود. نظر به اینکه دولت جدید [در آمریکا] قدرت را در دست می‌گیرد، روشن بود که قصد و نیتی برای تضعیف روند دیپلماسی ایالات متحده- ایران وجود دارد.»[۱۲۵]
محمد البرادعی رئیس پیشین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در واکنش به ترور «محسن فخری‌زاده» هشدار داد که این کار حاکمیت قانون را به خطر انداخت.[۱۲۶]
وزارت خارجه روسیه: «هر کس که در پشت قتل ایستاده و از آن برای منافع سیاسی خود استفاده میکند باید مسئولیت آنرا برعهده بگیرد.»[۱۲۷]
تشییع جنازه

تشییع جنازه فخری‌زاده در مقر وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح
رسانه‌های دولتی ایران ساعاتی پس از تأیید خبر درگذشت اعلام کردند که جنازه وی ابتدا برای طواف به حرم امام رضا، سپس به حرم فاطمه معصومه برده خواهد شد[۱۲۸] و بعد از آن به تهران برای تشییع در حرم سید روح‌الله خمینی باز خواهد گشت. مراسم تشییع جنازه و خاکسپاری محسن فخری‌زاده در صبح روز دوشنبه ۱۰ آذر ماه ۱۳۹۹ در امامزاده صالح انجام شد.[۱۲۹] پس از خبر ترور، چند گردهمایی از طرف حامیان حکومت شکل گرفت و آنان پرچم‌های آمریکا و اسرائیل را سوزاندند.[۱۳۰]
🕯@martyrscomp قرارگاه شهدا
جستارهای وابسته
ترور شخصیت‌های هسته‌ای ایران
برنامه هسته‌ای ایران
پروژه آماد
اسرائیل و حمایت دولتی از تروریسم
جنگ نیابتی ایران و اسرائیل
اسرائیل و برنامه هسته‌ای ایران
🕯@martyrscomp قرارگاه شهدا
نشان‌ها تصویرعنواناهدا کنندهتاریختوضیح مدال درجه دو خدمتحسن روحانی۱۹ بهمن ۱۳۹۴[۱۳۱]نشان نصر درجه یکسید علی خامنه‌ای۲۳ آذر ۱۳۹۹[۱۳۲]
🕯@martyrscomp قرارگاه شهدا
داستان ازدواج محسن فخری زاده و 3 فرزند این دانشمند شهید
شهید محسن فخری زاده این روزها به یکی از سوژه‌های مهم خبری چه درایران وچه در دنیا تبدیل شده است.اما این شخصیت بزرگ و دانشمند بزرگ ایرانی و خانواده‌اش چه کسانی هستند؟
شهید محسن فخری‌زاده یکم فروردین سال ۱۳۴۰ به دنیا آمد. او معاون وزیر دفاع ایران و سردار سپاه بود. محسن فخری زاده در حالی که ریاست سازمان پژوهش‌های نوین دفاعی را برعهده داشت،در ۷ آذر ۱۳۹۹ به طرز ناجوانمردانه‌ای هدف ترور قرار گرفت و به شهادت رسید.
شهید محسن فخری‌زاده یکی از پنج شخصیت ایرانی بود که نامش در فهرست ۵۰۰ نفره قدرتمندترین افراد جهان که از سوی نشریه آمریکایی فارن پالیسی منتشر شد به چشم می‌خورد. اما نکته قابل توجه اینجاست که در قطعنامه۱۷۴۷ شورای امنیت که در ۲۴ مارس ۲۰۰۷، علیه فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران تصویب شد، نام وی جزو افراد تحریم شده قرار داده شد.

وی دارای تحصیلات کارشناسی ارشد مهندسی هسته ای بود. از ابتدای روی کار آمدن جمهوری اسلامی و تشکیل سپاه به عضویت سپاه در آمد و درجه نظامی سرتیپ پاسدار را داشت.
با تشکیل واحد تحقیقات ویژه اتمی (تیم ۳۲) در سال ۱۹۸۳ در مرکز تحقیقات سپاه پاسداران ، فخری زاده از همان ابتدای تشکیل در این مرکز فعالیت خود را شروع کرد.
محسن فخری زاده از سال ۱۹۹۲ به عنوان عضو هیئت علمی دانشکده فیزیک دانشگاه امام حسین سپاه، امکانات این دانشگاه را در جهت تحقیقات هسته ای بکار گرفت و سپس رییس دانشگاه صنعتی مالک اشتر شد. او رییس سازمان پژوهش و نوآوری دفاعی (سپند) بود.
نام فخری‌زاده تحت عنوان دانشمند ارشد وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و رئیس پیشین مرکز تحقیقاتی فیزیک (PHRC) در تاریخ ۲۴ مارس ۲۰۰۷ میلادی، در فهرست تحریم شدگان ایران توسط شورای امنیت سازمان ملل قرار گرفت.
محسن فخری‌زاده تنها دانشمند هسته‌ای ایرانی است که بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی نام او را مستقیما در شو تبلیغاتی سال گذشته خود به زبان آورد و مدعی شد روی برنامه تسلیحاتی اتمی کار می‌کرده است.
خانواده شهید فخری زاده
تا قبل از اینکه محسن فخری زاده به شهادت برسد اطلاعات زیادی از خانواده وی در دسترس نبود. اما بعد از شهادت این بزرگوار اطلاعاتی از خانواده محترم وی منتشر شد.

همسر محسن فخری زاده خانم صدیقه قاسمی است ،او فرزند نعمت اله و متولد شهر بهشهر است.حاصل ازدواج شهید فخری زاده حامد، مهدی و هانی فخری زاده مهابادی هستند.

ماجرای ترور شهید فخری زاده
پس از ترور شهید فخری زاده ،روایت‌های زیادی از نحوه به شهادت رساندن وی منتشر شد تا اینکه فرزند بزرگتر شهید بزرگوار جزئیات کاملی از نحوه شهادت پدرش را بیان کرد.
مهدی، فرزند بزرگتر محسن فخری زاده در گفتگو با برنامه خبری بیست و سی گفت که در اتومبیلی که پدرش ترور شده، مادر او نیز حضور داشته اما هیچ گلوله‌ای به سمت وی شلیک نشده است. اگرچه حامد، فرزند دیگر تأکید میکند که به سبب انفجار، چند ترکش به مادرش نیز اصابت کرده است.
در ادامه مهدی فخری زاده به نقل از مادرش می‌گوید که کسی را در صحنه ترور و درگیری ندیده است. همچنین او مسئله ترور پدرش را برنامه ۲۰ ساله ناکام از سوی موساد عنوان کرد و گفت که آنها برای اجرای این ترور برنامه همه‌جانبه‌ای را ترتیب داده بودند.

از سوی دیگر حامد، فرزند دیگر محسن فخری زاده گفت که پدرش نزدیک به ۲۱ سال با خطر ترور مواجه بوده است. به‌طوری‌که تیم حفاظتی بارها از محسن فخری زاده خواسته تا دست کم یک ماه از خانه خارج نشود. او افزود: «در روزی که پدرش ترور شد، تیم حفاظتی از او خواستند تا امروز از خانه خارج نشویم. اما محسن فخری زاده از تیم حفاظتی تمکین نمی‌کند.»
حامد فخری‌زاده به‌عنوان نخستین فرد از خانواده که به محل ترور رسیده گفت که از نظر او پدرش در هلی‌کوپتر و پیش از رسیدن به بیمارستان، درگذشته بود. این در حالی است که پیش‌تر اعلام شده بود که فخری زاده در بیمارستان بقیه‌الله و پس از ناکامی تلاش برای احیای او، فوت کرده است.

فعالیت اقتصادی خانواده شهید فخری زاده
پس از شهادت فخری زاده رسانه های بیگانه نوک پیکان اتهامات خود را به سوی خانواده این شهید بزرگوار گرفتند.این درحالی است که فرزندان شهید فخری زاده در گفت وگویی با برنامه بی تعارف به گزارشگر این برنامه گفتند: ما به توصیه پدرمان که 20 سال پیش به ما کرده بود وارد کار دولتی نشدیم .
آنها در ادامه اظهاراتشان گفتند: ما شرکتی برای خودمان داریم اما رسانه های بیگانه اعلام کرده بودند که ما صاحب شرکت و هلدینگ هس
تیم که دروغ است. مردم می توانند تحقیق کنند تا متوجه دروغ بودن این ماجرا شوند.
پشت پرده دختر بی حجاب شهید فخری زاده در کانادا
پس از ترور ناجوانمردانه دکتر محسن فخری زاده که منجر به شهادت این دانشمند هسته‌ای شد، بلافاصله رسانه‌های معاند و کاربران ضدانقلاب هجمه‌ای را علیه این خانواده شهید به راه انداختند.

به تازگی عده‌ای با انتشار تصویر از یک دختر بی‌حجاب، مدعی شدند این دختر همان نوه محسن فخری‌زاده است که بر سر پیکر دانشمند هسته‌ای حاضر شده است.
اما پس از این موضوع، صاحب اصلی تصویر که شباهت اسمی با شهید فخری‌زاده در گفت‌وگویی اعلام کرد که وی ساکن کانادا است و سالها است که در ایران حضور ندارد و او فردی که در مراسم وداع با شهید حضور داشته نبوده است.
همسر شهید فخری زاده و حاشیه یک خبر
خبرگزاری فارس نوشت: در مصاحبه تلویزیونی همسر شهید محسن فخری‌زاده دانشمند هسته‌ای کشورمان، صدایی در پس زمینه وجود داشت که در بعضی موارد همسر شهید جملات آن فرد را تکرار می‌کرد.

پس از این مصاحبه شبکه خبر با همسر شهید، موجی توسط رسانه‌های ضدانقلاب و کاربران در فضای مجازی به راه افتاد که این جملات را خبرنگار تلویزیون به وی القا میکند!
هرچند که تفاوت صدای خبرنگار با شخصی که صدایش در زمینه فیلم می‌آید قابل تفکیک است اما برای اطلاع بیشتر سراغ محمدعلی قیومی، خبرنگار شبکه خبر رفتیم. وی با تکذیب این ادعای منتشر شده در رسانه‌های ضدانقلاب، گفت: به هیچ وجه چنین موضوعی صحت ندارد و در آن لحظه با توجه به حال روحی همسر شهید که ناشی از حضور در صحنه ترور بود، جملاتی که از قبل خودشان آماده کرده بود را پسر وی به مادرش یادآوری می‌کرد.
🕯@martyrscomp قرارگاه شهدا
شهید فخری‌زاده چه ویژگی‌هایی داشت که دشمن از او میترسید؟
 رهبر انقلاب اسلامی درپی ترور دانشمند هسته‌ای و دفاعی شهید محسن فخری‌زاده در پیامی شهادت ایشان را تبریک و تسلیت گفتند. ایشان در این پیام فرمودند: «این عنصر علمی کم‌نظیر جان عزیز و گرانبها را به خاطر تلاشهای علمی بزرگ و ماندگار خود، در راه خدا مبذول داشت و مقام والای شهادت، پاداش الهی اوست.» پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR برای آشنایی با ویژگی‌های مرحوم فخری‌زاده، گفتگویی با حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر عبدالحسین خسروپناه، استاد حوزه و دانشگاه و رئیس مؤسسه‌ی پژوهشی حکمت و فلسفه‌ی ایران انجام داده است.
 با توجه به شناختی که شما از شهید فخری‌زاده دارید، کمی در مورد ویژگی‌های شخصیتی ایشان بفرمایید.
 شخصیت حاج محسن فخری‌زاده آن‌قدر مهم بود که صهیونیست‌ها و منافقین برای ترور این شخصیت مهم این مقدار طراحی و هزینه کردند تا به نتیجه رسیدند. ایشان برای دشمن خیلی مهم بود و بارها و بارها نقشه‌ی ترورش را ریختند و موفق نشدند و شکست خوردند، ولی این بار با یک چنین گروه تروریستی حمله کردند و ایشان را به شهادت رساندند. دشمن سالها به‌دنبال ترور ایشان بود. قطعاً بیش از ده سال برای ایشان نقشه کشیدند و این ترور هم یک کار مطالعاتی قوی بود که توانستند این‌قدر دقیق و ظریف با کمک عوامل نفوذی، رفت‌وآمد ایشان را شناسایی کنند.
امّا شهید فخری‌زاده چه ویژگی داشت و دشمن از ایشان چه تصویری داشت که چنین امکانات و تجهیزاتی را هزینه میکند تا ایشان را به شهادت برساند؟ جواب من این است که شخصیت دکتر فخری‌زاده یک شخصیت جامعی بود که سه ویژگی را با هم داشت. ویژگی اوّل اینکه ایشان دانشمند هسته‌ای بود. رشته‌اش فیزیک هسته‌ای بود و دانش فیزیک هسته‌ای را متفکرانه می‌دانست. ببینید بعضی‌ها عالم‌اند، دانشمند فیزیک هسته‌ای‌اند؛ امّا متفکرانه فیزیک هسته‌ای را نمی‌شناسند. لذا ایشان با توجه به شناخت و نظراتی که در فلسفه‌ی علم داشت و نسبتی که بین فیزیک کوانتوم‌مکانیک با فلسفه‌ی اسلامی؛ یعنی حکمت متعالیه برقرار می‌کرد و علقه‌ی خاصی به حکمت متعالیه داشت، فیزیک هسته‌ای را متفکرانه می‌دانست.
ویژگی دوم ایشان صفا، حالات عرفانی، خلق‌وخو، ویژگی‌های اخلاقی و عرفانی بود. نگاه شهید فخری‌زاده به عالم و آدم واقعاً توحیدی بود. یک شخصیت معنوی که اهل تهجد، اهل ذکر و اهل مسائل عرفانی بود. معمولاً کسانی که توفیق شهادت پیدا می‌کنند از خصلت‌های آنها همین اهل معنابودن و اهل صفابودن است.
ویژگی سومی که حاج محسن داشت، توان بسیار بالای مدیریتی ایشان بود که می‌توانست تیم‌های مختلف علمی را جمع کند و در زمینه‌های مختلف دستاوردی را به نتیجه برساند. ایشان در حوزه‌ی هسته‌ای جزو مدیران کلان تیم‌های مختلف هسته‌ای بود؛ چون فعالیت‌های هسته‌ای تیم‌های متعددی دارد. در حوزه‌های موشکی و در یک سال اخیر در زمینه‌ی کرونا و تولید کیت تست کرونا و تولید واکسن که الآن به آزمایش انسانی رسیده، توان مدیریت بالای ایشان بود که توانست مجموعه‌ها را جمع کند و کار را به نتیجه برساند. به نظر من جمع این سه ویژگی ایشان را یک شخصیت کم نظیر و برجسته‌ای کرد که باید به آن توجه کنیم.
امّا در مورد جلساتی که خدمتشان بودم، بنده وقتی مسئول مؤسسه‌ی حکمت و فلسفه‌ی ایران شدم، شهید فخری‌زاده که با اسم مستعار محسنی شناخته می‌شد سراغ من آمد و گفت که ما جلسات فلسفه و فیزیکی داریم، ولی می‌خواهیم این جلسات را با شما داشته باشیم. من به ایشان عرض کردم یکی از مهم‌ترین دغدغه‌هایم در مؤسسه‌ی حکمت و فلسفه، پیوند فلسفه با علوم فیزیک، زیست‌شناسی، علوم انسانی مثل مدیریت، اقتصاد، سیاسی، هنری و ... است؛ یعنی من در سه حوزه‌ی فلسفه و علوم طبیعی، فلسفه و علوم انسانی و فلسفه و هنر دغدغه داشتم. در مؤسسه هم جلسات متعددی برگزار کردیم. در مورد فلسفه‌ی فیزیک ایشان بانی دغدغه‌ی ما بود و خیلی منظّم و پیگیر به جلسات می‌آمد و موضوع را مطالعه می‌کرد و پاورپوینت آماده می‌کرد.
جالب است بدانید که بعضی از اساتید فلسفه‌ی علم که اصلاً اعتقادی به علوم انسانی اسلامی و دینی نداشتند و پیوند فلسفه‌ی اسلامی با علوم را هم قبول نداشتند را ما دعوت می‌کردیم و در جلسه می‌آمدند. آقای دکتر فخری‌زاده در مقابل همه‌ی این‌ها پاورپوینتش را ارائه می‌کرد، متون انگلیسی را نشان می‌داد، ترجمه می‌کرد، عبارات را می‌خواند و نگاه فیلسوفان علم را توضیح می‌داد و از حکمت اسلامی استفاده می‌کرد و بعد نظر خودش را مطرح می‌کرد. ایشان با کمال حلم و حوصله و صبر و سعه‌ی صدر سؤالات و اشکالاتی که مطرح بود را پاسخ می‌داد. انصافاً ایشان اهل علم و حلم و ادب بود و با کمال تواضع به مؤسسه‌ی حکمت و فلسفه می‌آمد و در جلسات ما از سال ۹۲ تا ۹۵ شرکت می
کرد. انصافاً هم از همه‌ی اعضاء پیگیرتر بود و با مطالعه و با دقت و جدیّت حضور پیدا می‌کرد و در بحث مشارکت داشت.
 ایشان در مورد مراودات و ارتباطشان با رهبر انقلاب هم با شما صحبت می‌کردند؟
 قطعاً ایشان با رهبر معظّم انقلاب ارتباط داشت. آقای فخری‌زاده یک وقتی به من گفت که خدمت حضرت آقا رسیدم و این بحث را مطرح کردم و آقا این نکته را فرمودند. یکی از تأکیدات حضرت آقا به ایشان هم این بود که حفاظت خودش را جدی بگیرد؛ چون ظاهراً به حضرت آقا گفته بودند که ایشان رعایت نمی‌کند و جاهای مختلفی می‌رود. حضرت آقا هم سفارش و تأکید داشتند که ایشان مراقب مسائل امنیتی خودشان باشند. قطعاً دیدارهایی با آقا داشتند، امّا من الآن جزئیات دیدارهایی که ایشان گاهی برای من می‌گفت را خاطرم نیست.
 اگر نکته دیگری باقی مانده بفرمایید.
 جناح‌های مختلف مراقب این قضیه باشند که دشمن هدفش ایجاد تفرقه بین حاکمان و احزاب سیاسی است. شهید فخری‌زاده نه خودشان راضی است و نه حکمت اقتضا میکند که باعث تفرقه‌ی بین جناح‌های سیاسی شود که هر کسی بخواهد یک سوءاستفاده‌ای ببرد و بخواهد مجموعه‌ی امنیتی را خدای ناکرده تضعیف کند. ان‌شاءاللّه مجموعه‌های امنیتی تلاش خواهند کرد و این جنایتکاران را دستگیر می‌کنند؛ ولی باید مجموعه‌های امنیتی آن‌قدر قوی شوند که دیگر این رخنه‌ها شکل نگیرد و تروریست‌ها حضور پیدا نکنند. در همه‌ی دولت‌ها ما عزیزانی داشتیم که به شهادت رسیدند، لذا اینکه احزاب بخواهند همدیگر را متهم کنند، این به صلاح کشور نیست. الآن بزرگ‌ترین آسیب و آفت در زمان ما تفرقه‌ی بین مسئولین، احزاب و مردم است. باید شهادت حاج محسن مثل شهادت حاج قاسم منشأ وحدت و انسجام بین مردم و مسئولین باشد.
🕯@martyrscomp قرارگاه شهدا
دلنوشته دکتر فاطمه جمشیدی در غم شهادت شهید فخری زاده؛
(ولا تَحسبنّ الذینَ قُتلوا فی سَبیل الله امواتا بل اَحیاء عند ربِهم یُرزقون .... )
سلام بر مردی از جنس ایثار و شهادت و از خود گذشتگی، سلام بر مردی که در اوج گمنامی شهره ی دنیا شد. سلام بر مردی که دل از دنیا بریده و فقط خدا را دیده بود. سلام بر تو ای شهید راه علم و پژوهش و دفاع از کشور. سلام بر تو که نگاهت، اندیشه ات و قدمهایت لرزه بر اندام دشمن دون، پست و بزدل می انداخت. سلام بر تو ای دانشمند بی بدیل و مبتکر که دلت وصل به آسمان بود و زمین تاب قدمهای سنگین و پر ارزش تو را نداشت. و سلام بر چشمانی که تو را ندیدند ولی برایت اشک ریختند. سلام بر مردمی که از غم از دست دادنت جگرشان سوخت. و ننگ بر کسانی که از وجود تو می ترسیدند و می هراسیدند. ننگ بر آنانی که وجودشان خالی از مروت و جوانمردی است، ننگ بر بزدلان ترسو. هنوز داغ حاج قاسم در دلهامان سنگینی میکند، هنوز تصویر دست بریده ی علمدار از قاب چشمانمان محو نشده است، هنوز نگاه گریان آرمیتا را فراموش نکرده ایم، هنوز چشمان خیس همسر شهید علیمحمدی، و شهید شهریاری و رضائی نژاد و احمدی روشن را از یاد نبرده ایم. این داغ ها خیلی سنگین است. ای دشمن ترسو که نمی توانی با قهرمانان و دانشمندان ما روبرو شوی و دست به ترور ناجوانمردانه می زنی! بترس از روزی که صدای خونخواهی مردم دل شکسته مان به آسمانها بلند شود. بترس از دل های شکسته ی همسران و فرزندان شهدا، از سنگینی داغ هایمان بترس. ایمان ما به خدا برای شما، از داشتن انرژی هسته ای ترسناک تر است. از بغض شکسته ی مردم ما بترس. از اشک مردمی که جانشان ایران اسلامی است و از دامانشان فخری زاده ها پرورش یافته اند بترس. هوای دیارمان پر از عطر شهیدان است. آسمان این کشور پر از دلتنگی پدران و مادران شهداست، پر از درد است، پر از غربت همسران شهداست، اینجا هوا پر از یاد تکه استخوان هایی است که بعد از سالها برگشته اند، ای دشمن خبیث بترس. بدان که جوانان ما تربیت شده مکتب امام حسین علیه السلام هستند، آنها خوب بلدند راه شهدا را ادامه دهند، خوب میدانند که هدف شهید محسن فخری زاده چه بوده و راهش بی رهرو نمی ماند. سلام خدا بر شهدا. در صبح جمعه ای سردار دلها را به شهادت رسانده ای و در عصر جمعه ای دیگر، فخر ایران را، از آن جمعه ای بترس که امام زمانمان می آید ...
🕯@martyrscomp قرارگاه شهدا
سردار دیگری خون خود را به پای درخت انقلاب ریخت از او باید درسی آموخت که دنیای امروزمان تشنه آن است: «خدمت کردن به وطن، بی نام و نشان».
«انا لله و انا الیه راجعون/ سردار دیگری خون خود را به پای درخت انقلاب ریخت تا تنومندتر از همیشه، در برابر بی‌عدالتی‌های جهان استوار باقی بماند. او به خیل هم‌رزمانش پیوست و دعوت حق را لبیک گفت اما از او باید درسی آموخت که دنیای امروزمان تشنه آن است: «خدمت کردن به وطن، بی‌نام و نشان» او در چهار دهه گذشته تمام خود را صرف پیشرفت انقلاب و کشور در حوزه علم و فن‌آوری کرد اما نام و نشانش برای بسیاری از ایرانیان تا لحظه شهادت ناشناخته بود. چه شیرین و انسانی است این‌گونه بزرگوارانه در خدمت وطن خود بودن.
انجمن هنرهای نمایشی ایران و کلیه شعب استانی در سراسر کشور، شهادت مظلومانه این دانشمند هسته‌ای را به خانواده ایشان و همه ملت ایران تسلیت گفته و آرزومند است که منش و روش رفتاری آن دانشمند عزیز، در سطوح مختلف مدیریتی نهادینه شود.
ترور نشان‌دهنده ضعف و ناتوانی است و عاملین این جنایت بدون شک ضعیف‌ترین عالمند و روزی به خاطر این خون‌های ریخته‌شده کمر خواهند شکست.»
🕯@martyrscomp قرارگاه شهدا