اطلاعات شخصیزاده
سید عبدالکریم هاشمی نژاد
۵ مرداد ۱۳۱۱
بهشهر، مازندرانآرامگاهدارالاسلام حرم امام رضاهمسر(ان)مرحومه سیده طیبه ابطحی (خواهر سید حسن ابطحی) *اعظم جوشقانیخویشاوندانسید حسن ابطحی سید محمد علی ابطحیدیناسلام
زندگی‌نامه
عبدالکریم هاشمی‌نژاد در ۵ مرداد ۱۳۱۱ در بهشهر مازندران متولد شد.[۲] دورهٔ مقدماتی را حوزه علمیه روستای کوهستان (از توابع بهشهر) نزد محمد کوهستانی گذراند و سپس برای ادامهٔ تحصیل به قم رفت. استاد وی در ابتدا علی فرید الاسلام کاشانی بود
تحصیلات
هاشمی‌نژاد دوران تحصیلات ابتدایی خود را نزد محمد کوهستانی در حوزه علمیه روستای کوهستان به اتمام رساند. سپس به قم رفت و دروس عالیهٔ حوزه را تحت شاگردی بروجردی و خمینی، محمدصدوقی و رضا صدر گذراند و در سن ۲۷ سالگی به درجهٔ اجتهاد رسید. او مدت نه چندان زیادی را هم در نجف به تحصیل پرداخت. پس از آن به مشهد مهاجرت نموده و مشغول تدریس و تبلیغ شد. هاشمی‌نژاد مطالعات زیادی هم در علوم مختلف روز داشت و اکثر بحث‌ها و کلاس‌هایش غیر از حوزهٔ علمیه با قشر جوان به‌خصوص دانشجویان بود و بعضی از کتاب‌های او محصول همین کلاس‌هاست.[۱]
پس از انقلاب
پس از انقلاب در جریان تدوین قانون اساسی نمایندهٔ اول استان مازندران بود و نقش مؤثری در تصویب اصول مهم آن داشت. وی پس از انقلاب هیچ سمت رسمی قبول نکرد.
وی دبیر حزب جمهوری اسلامی در مشهد بود و سرانجام در روز ۷ مهر ۱۳۶۰ با انفجار انتحاری نارنجک یکی از اعضاء نفوذی سازمان مجاهدین خلق در محل دفتر این حزب در خیابان عشرت آباد مشهد که بعداً به نام او تغییر نام داد ترور شد و در محل دارالسلام حرم علی بن موسی رضا (امام هشتم شیعیان)، به خاک سپرده شد.
فعالیت سیاسی
فعالیت های سیاسی هاشمی نژاد از سال 1340 آغاز شد. او برای اولین بار در جریان 15 خرداد 1342 دستگیر شد و جزو اولین دستگیرشدگان بود.[۱] او از سال ۱۳۴۲ تا ۱۳۵۷، پنج بار بازداشت شد. بازداشت دوم وی به جریان مسجد فیل مربوط می‌شد. روز ۲۲ مهر سال ۱۳۴۲ سخنرانی وی در مسجد فیل علیه لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی، بازداشت امام و دیگر علما پس از قیام پانزده خرداد و همچنین وجود اختناق و عدم وجود آزادی در کشور بود.[۳] [۴]مسئله از سوی سلسله پهلوی دنبال شد و به درگیری میان مردم و نیروهای امنیتی انجامید و دو نفر کشته شدند و ساواک هاشمی‌نژاد را دستگیر نمود. پس از پایان یافتن دومین دورهٔ دستگیری‌اش فعالیت سیاسی را از سر گرفت و جلسات بحث و انتقاد دینی را ادامه داد. هاشمی‌نژاد که در مشهد در هیچ مکانی حق منبر رفتن و سخن گفتن را نداشت، در این مدت توانست در شهرستان‌های مختلف ایران سخنرانیهایی ترتیب دهد و هیچگاه دست از فعالیت برنداشت تا این که بار دیگر در سال ۱۳۵۰ پس از ده شب سخنرانی مستمر پیرامون علت عقب‌ماندگی مسلمین در یکی از مساجد شیراز دستگیر و زندانی شد و از آن به بعد برای همیشه در سرتاسر کشور ممنوع‌المنبر شد. هاشمی‌نژاد روز ۱۸ تیر ماه ۱۳۵۴ به اتهام اقدام علیه امنیت کشور، همراه عباس واعظ طبسی و تنی چند از مبارزین دستگیر و روز ۲ دی ماه ۱۳۵۴ به دو سال زندان محکوم شد. آخرین بازداشت وی مربوط بود به روز ۲۲ خرداد ۱۳۵۷ و اوج‌گیری انقلاب اسلامی که پس از یک روز با تحصن مردم در بیت سید عبدالله شیرازی آزاد شد. هاشمی‌نژاد از محرکان اصلی جنبش انقلاب اسلامی در مشهد شناخته شده‌است.[۱]
آثارویرایش
مناظره دکتر و پیر (رمان)
درسی که حسین (ع) به انسان‌ها آموخت
مسائل عصر ما
رهبران راستین
هستی بخش
قرآن وکتاب‌های دیگر آسمانی
مشکلات مذهبی روز
هجرت و ادامه تحصیل
هاشمی‌نژاد در طول ۴ سال دروس مقدمات حوزی و مقداری از سطح فقه و اصول را به پایان رساند. پس از طی مقدمات تحصیل در کوهستان، برای تکمیل تحصیلات حوزوی به قم نقل مکان کرد. در این شهر علی کاشانی فریدالاسلام را به عنوان استاد اخلاق برگزید. وی مقاطع بالاتر دانش حوزوی را در مجلس درس اساتیدی چون محمد صدوقی، سید رضا صدر، آیت‌الله مجاهدی، شیخ علی کاشی و سید محمد محقق داماد گذراند. وی سپس در درس خارج فقه و اصول آیت‌الله بروجردی، علامه طباطبایی و امام خمینی شرکت کرد. مدت اقامت او در قم ۱۴ سال به طول انجامید. [۲]
پس از فوت آیه الله بروجردی در سال ۱۳۴۰ش، هاشمی‌نژاد به مشهد مهاجرت کرده و در آن‌جا علاوه بر تدریس فقه و اصول و تشکیل جلسات و منابر تبلیغی، در درس خارج فقه سید محمد هادی میلانی و مدتی نیز در درس شیخ مجتبی قزوینی شرکت کرد. [۳]
هاشمی نژاد در کنار آیت الله خامنه‌ای و واعظ طبسی
پس از آغاز نهضت انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی در ۱۳۴۱ش، هاشمی‌نژاد نیز به جریان فعال انقلابیون پیوست و با سخنرانی‌های خود در مبارزه مشارکت داشت. وی در نیمه شب ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ش، به همراه تعدادی از علما، فضلا و وعاظ در تهران دستگیر شد و مدت چهل و یک روز زندانی گردید. پس از آزادی بار دیگر به دلیل سخنرانی انقلابی و حمله صریح به شاه در مسجد فیل مشهد، دستگیر و روانه زندان شد که بر اثر اعتراضات مردمی و تلاش علما، سرانجام پس از گذشت بیش از سه ماه حبس آزاد گردید. [۴]
وی در کنار آیت‌الله خامنه‌ای و آیت‌الله واعظ طبسی، رهبری مبارزات علیه رژیم پهلوی را در مشهد شکل داده بود. [۵]
هاشمی نژاد در دوران مبارزه بارها بازداشت و زندانی گردید؛ در سال ۱۳۵۰ش دستگیر و برای همیشه ممنوع‌المنبر شد، در ۲۴ خرداد ۱۳۵۳ش و به مناسبت سالگرد قیام ۱۵ خرداد، راهپیمایی اعتراضآمیزی در مشهد ترتیب داد و بار دیگر دستگیر شد و روانه زندان گردید و در سال ۱۳۵۴ش با ایراد سخنرانی دیگری علیه رژیم توسط ساواک دستگیر و به ۲ سال زندان محکوم گردید. [۶]

هاشمی نژاد در اسناد ساواک

هاشمی نژاد در اسناد ساواک
در آبان ۵۶ با درگذشت مصطفی خمینی، هاشمی‌نژاد یکی از رهبران اصلی حرکت علیه رژیم در مشهد بود. اعلامیه‌ای که وی به همراه دو تن دیگر از روحانیون برجسته مشهد انتشار داد و در آن به شخص شاه حمله شده بود، موجب دستگیری مجدد او گردید اما به دلیل خشم و تظاهرات مردم مشهد پس از یک شبانه‌روز آزاد شد؛ مدتی بعد به قصد ترور وی به منزل مسکونی‌اش مواد منفجره پرتاب شد.
در جریان پیروزی انقلاب اسلامی، وی به همراه تنی چند از روحانیون سرشناس مانع از حمله به پادگان شهر و مصادره اسلحه آن گردید.[۷]
پس از انقلاب
هاشمی‌نژاد از بدو پیروزی انقلاب، مبارزه خود را با منافقین و لیبرالها را آغاز کرد. وی در سال ۱۳۵۸ش دبیر حزب جمهوری اسلامی خراسان گردید.[۸]
او در همان دوران با رأی مردم استان مازندران به مجلس خبرگان راه یافت [۹] و در تصویب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ایفای نقش کرد. [۱۰]
در قضایای جنگ تحمیلی چند بار به همراه آیت‌الله خامنه‌ای به مناطق جنگی رفت و در افشای اعمال بنی‌صدر و جبهه متحد سلطنت‌طلب‌ها و منافقین سهم به‌سزایی داشت. هاشمی‌نژاد در سال ۱۳۵۸ش به همراه هیأتی از جمهوری اسلامی ایران به کشور لیبی رفت و در بهمن ۱۳۵۹ش به دو کشور ژاپن و بنگلادش سفر کرد و اهداف انقلاب و نظام اسلامی را برای علاقهمندان شرح داد. [۱۱]