#آموزش_کاربر_ماساژ
فصل اول
رعایت موارد بهداشتی، ایمنی و زیستمحیطی در محل کار
بهداشت
بهداشت عبارتست از نگهداری و ارتقای سلامت و پیشگیری از بیماریها و افزایش قدرت روحی، جسمی و اقتصادی در افرادی که به علت بیماری ناتوان شدهاند. چرا بهداشت ضروری است؟
۱. سلامتی یک نیاز فطری و ضامن بقاء نسل آدمی است. از این رو اسلام با تحریم خبائث و پلیدیها و حلال کردن پاکیزگی و پاکیزهها و قاعده حفظ اعتدال در خوردن و نوشیدن، راه وصول به این هدف را فراهم ساخته است.
۲. حفظ جان و سلامتی از واجبات است و شاید بتوان به استناد یکی از مصادیق آیه شریفه «وَ لا تُلْقُوا بِأَيْديكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ» با دستان خویش، خود را به هلاکت نیفکنید، ضرورت رعایت بهداشت را بهمنظور پیشگیری از هلاکت استنباط کرد.
۳. ضرورت پیشگیری قبل از درمان بر کسی پوشیده نیست. زیرا با عارض شدن بیماری، علاوه بر رنجی که به انسان تحمیل میشود، رفع آن مستلزم صرف هزینه مالی و سایر هزینههاست، که گاه درمان نیز مؤثر واقع نمیشود و یا با آثار سوء جانبی همراه خواهد بود. همچنان که گفته شده است. دِرهم وقایة خیرٌ من قِنطار علاج یعنی یک درهم صرف پیشگیری شود بهتر است از اینکه هزینه زیادی صرف درمان گردد. خلاصه اینکه پیشگیری، آسانتر، کمخرجتر و کمدردتر از درمان است.
بهداشت عمومی
یکی از فعالیتهای سازمانیافته اجتماعی است که به منظور حفظ، ارتقاء و بازسازی سلامت افراد انجام میگیرد و در برگیرنده خدماتی است که به کل جامعه ارائه میشود. با فراهم آوردن این امکانات سلامتی مردم تأمین میشود. البته امروزه دامنه بهداشت عمومی توسعه یافته است و تأمین سلامتی مردم تأمین میشود. البته امروزه دامنه بهداشت عمومی توسعه یافته است و تأمین سلامتی سالخوردگان، مادران، تغذیه، جامعه، ناتوانی، آلودگی هوا و آلودگی صوتی جزء وظایف بهداشت قلمداد شده است.
بهداشت عمومی، بهوسیله تلاشهای دستهجمعی افراد برای رسیدن به اهداف زیر صورت میگیرد:
۱. سالمسازی محیطزیست
۲. کنترل و مهار بیماریهای واگیردار
۳. رعایت بهداشت عمومی جامعه
۴. ایجاد انواع خدمات پزشکی و پرستاری برای تشخیص بهموقع و درمان بیماریها
۵. ایجاد و توسعه یک سیستم اجتماعی به صورتی که هر شخص، از وسایل لازم برای حفظ سلامتی خود برخوردار باشد و خلاصه اینکه، بهداشت یعنی حفظ سلامتی.
بهداشت فردی
شامل دستورالعملهایی است که در جهت تأمین، حفظ و ارتقای بهداشت و سلامتی فرد بهکار میرود.
بهسازی محیط، دستها، مواد گندزدا جهت ابزار کار
مهمترین اقدامات بهداشتی شستن دستها است که در کاهش انتقال میکروبها بسیار باارزش است بهتر است قبل و بعد از انجام هر ماساژ برای مراجعین، دستها را با آب و صابون خوب شستشو دهید، در موقع شستن دستها زیر ناخن و لای انگشتان را نیز دقیقاً بشویید.
صابونها به صورت جامد یا مایع هستند که صابونهای جامد باید در محلی خشک نگهداری شوند، زیرا صابون مرطوب میتاند محل رشد و تکثیر میکروبها باشد. صابونهای مایع را در ظروفی که مخصوص صابون مایع است نگهداری نموده و وقتی که صابون داخل آن تمام شد، خوب آن را شسته و بعد از خشک کردن، مجدداً صابون مایع را در آن بریزید.
همچنین برای اطمینان بیشتر نسبت به ضدعفونی و تمیز بودن دستها میتوانید از محلول نانوسیل استفاده کنید.
نانوسیل به صورت آماده جهت ضدعفونی کردن دستها مصرف میشود به دلیل اثر فوری تأثیر در حداقل زمان و بدون هیچگونه عارضه بر روی پوست جهت پیشگیری از ابتلا به بیماریهایی مانند هپاتیت، ایدز، بیماریهای قارچی و باکتریایی استفاده میشود. از این جهت این محلول برای ضدعفونی کردن دستها توصیه میشود.
نحوه استفاده از محلول نانوسیل:
در صورت نیاز، دستها را شسته و خشک نمایید. محلول نانوسیل F2 مخصوص دستها را کف دست بریزید. قابلیت اثر محلول نانوسیل حداقل ۲۰ ثانیه میباشد.
دستها را خوب به هم مالیده تا محلول کاملاً در همة قسمتهای دست پخش شود.
کف دست چپ را پشت دست راست و کف دست راست را پشت دست چپ بمالید.
لابلای انگشتان را کاملاً به مواد آغشته نموده و ماساژ دهید.
قسمت بیرونی انگشتان یک دست را در کف دست دیگر بمالید تا انگشتان دو دست، یکدیگر را دربرگیرند و محلول را به زیر ناخن انتقال دهند.
نوک انگشتان دو دست را نیز، در کف دست مالش دهید، تا دستها کاملاً ضدعفونی شود. دستها را آبکشی کرده، با دستمال کاغذی، حولة شخصی با دست خشککنهای برقی خشک نمایید.
توجه: اگر دستها تمیز باشد، قبل از استفاده نانوسیل، نیاز به شستشو نیست ولی، اگر دستها آلوده بود، قبل استفاده از نانوسیل، حتما دستها را با آب و صابون بشویید.
عوامل مؤثر در محیط کار
عوامل فیزیکی در محیط (نور، رنگ، چیدمان، دما...)
تحقیقات نشان میدهد، که هر چه میزان نور مطلوبتر باشد، کارایی کارکنان یک مرکز بالاتر رفته و خطاهای ایجاد شده ناشی از کمنوری کار نیز کمتر میگردد. اما در کار ماساژ باید دقت کرد که از نور کم و مناسب استفاده کرد و نور به صورت مستقیم نباشد. ابزار کار مثل روغن را در محلی قرار دهید که دسترسی به آنها راحت باشد. میتوانید از شمع در نزدیکی این ابزار استفاده کنید.
نورها بهطور کلی به دو دستة گرم و سرد تقسیم میشوند. نور طبیعی روز، هم دارای نور سرد و هم نور گرم است. نورهای گرم دارای قرمزی بیشتری هستند و نورهای سرد، دارای آبی بیشتری میباشند.
تهویه مناسب
منظور از تهویه در محل کار، این است که هوای داخل محل کار از نظر درجة حرارت، میزان رطوبت، جریان هوا و احیاناً تصفیة مواد مضر موجود در هوا کنترل شود و یا به عبارت دیگر، تهویه یا تصفیه هوا، ضروری است که با استفاده از آن درجة حرارت، رطوبت، میزان گردش و کیفیت هوا، از نظر وجود عنصرهایی که لازم و ضروری است و عدم وجود گرد و غبار و مواد مضر در محلهای سربسته، برای آرامش و راحتی افراد کنترل میشود.
هدف از انجام چنین کاری، این است که کارکنان راحت بوده و درجه حرارت مناسب با فصل باشد. رطوبت هوا نیز مناسب بوده و جریان هوای سالم برقرار و تضمین گردد.
وجود سیستم تهویه مطبوع در محیط کار لازم و ضروری است و ساختمان را از نظر گرما، سرما، میزان رطوبت، درجه پاکیزگی، تعویض و تصفیة هوا به حد مطلوبی رسانده و باعث میشود درجه حرارت در تمام قسمتهای سالن یکنواخت شود. برقراری جریان هوا ممکن است از طریق باز کردن درب و پنجره نیز انجام گردد. ولی امروزه ثابت شده است که از این راه، تعویض هوا غیرعلمی و غیربهداشتی میباشد. زیرا در اثر باز بودن دربها و پنجرهها گرد و غبار، سروصدا و دیگر عوامل مضر، وارد ساختمان و فضا میشود و ایجاد ناراحتی میکند.
طبق نتایج به عمل آمده از بررسیها نشان میدهد، محیطهایی که ساختمان آنها مجهز به تهویه مطبوع هستند، پرکارتر از محیطهایی که تهویه مطبوع ندارند، میباشند.
تنظیم دمای محیط کار
درجه حرارت مناسب بستگی به نوع کار در محیط دارد. دمای بین ۱۸ تا ۲۱ درجه سانتیگراد برای سالن کافی است البته میتوان از حوله برای پوشش نواحی بدن که در معرض ماساژ نیستند کمک گرفت. این درجه حرارت با تغییر فصل با توجه به رطوبت هوا فرق میکند.
دقت کنید. هر چه رطوبت هوا بیشتری باشد، درجه حرارت کمتری قابل تحمل است.
توجه: هر فرد برای تنفس در ساعت به ۵۰ تا ۱۰۰ متر مکعب هوا نیاز دارد.
عایقبندی صحیح محیط کار
عایقبندی صحیح محیط کار
عایقبندی محیط کار باید صحیح انجام گیرد. طوری که گرما، سرما، سروصدا و هر نوع آلودگی وارد فضا و محیطکار نشود. برای رسیدن به عایقبندی صحیح محیطکار، از درب و پنجرههای دو جداره استفاده نمایید، دیوارها و سقف را عایقبندی کنید.
برای از بین بردن سروصدا در سقفها و دیوارها میتوانید وسایل جذب صدا نصب کنید. و همچنین از موسیقی ملایم بدون ریتم و ضرب استفاده کنید تا سروصدا کاسته شود.
ساختمان باید دارای شرایط زیر باشد:
- کف از جنس مقاوم، صاف، بدون درز و شکاف و قابل شستوشو باشد و همچنین دارای کفشوی به تعداد مورد نیاز، مجهز به شترگلو بوده و دارای شیب مناسب به طرف کفشوی فاضلابرو باشد و نصب توری ریز روی آن الزامی است. ساختمان، دیوار و کف تا سقف از مصالح مقاوم و طوری باشد که از ورود حشرات و جوندگان جلوگیری به عمل آورد.
- سطح دیوار صاف، بدون درز و شکاف و بهتر است به رنگ روشن باشد.
- سطح بدنه دیوارها از کف تا زیر سقف با رنگ روغنی قابل شستوشو پوشیده شود.
بدیهی است پوشش بدنة دیوارهای دستشویی، سرشوی و توالت در سالنهای ماساژ باید از کف تا زیر سقف با کاشی یا سرامیک صاف و یا سنگی صیقلی باشد. سقف باید صاف، حتی الامکان مسطح، بدون ترکخوردگی، درز و شکاف و همیشه تمیز باشد.
دستگاه ضدعفونی ابزار کار
اتوکلاو
این دستگاه در ۱۲۱ درجه سانتیگراد، به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه عمل گندزدایی را انجام میدهد. ابزار و لوازم به وسیله بخار آب تحت فشار استریل میشوند و بیشتر برای گندزدایی لوازم بیمارستان و آرایشگاه کاربرد دارد.
فور
این وسیله در حرارت ۱۶۰ درجه سانتیگراد، به مدت ۲ ساعت یا در حرارت ۱۷۰ درجه سانتیگراد، به مدت ۱ ساعت عمل استریل را انجام میدهد. از این وسیله برای استریل کردن ابزار فلزی و شیشهای که تحمل دمای بالا را دارند، استفاده کنید.
توجه: بعد از استریل کردن لوازم، آن را در پارچههای مخصوص به صورت بستهبندی برای استفادة مجدد آماده نمایید.
دفع مناسب زباله
دفع مناسب زباله از مباحث مهمی است که باید کاملاً رعایت شود در محیط ماساژ زبالهها بهصورت خشک است. زبالههای محیط ماساژ شامل: ظروف روغن، دستمال کاغذی و... میباشد. این زبالهها را در سطل زباله دربدار بریزید.
پاک نمودن و گندزدایی ابزار کار
الکل اتیلیک، فرمالدئید ۴%، محلول بتادین ۵/۲%، محلول ساولن، آب ژاول، دتول از مواد ضدعفونی ابزار کار میباشد.
- فرمالدئید ۴%:
محلول فرمالدئید ۴% که دارای بخارهای بسیار سمی و تحریککننده است، بهخصوص برای چشم و گلو محرک شدیدی میباشد.
زمان استفاده از آن حتماً از ماسک استفاده کنید. لوازم را به مدت نیم ساعت در آن غوطهور نمایید سپس آبکشی کرده و استفاده کنید. محلول استفاده شده را دور بریزید و برای مرحلة بعد محلول تازه تهیه نمایید.
- محلول بتادین ۵/۲%
محلول بتادین ۵/۲% شبیه آب ژوال بوده، ولی از ثبات بیشتری برخوردار است و اثر خورندگی آن کمتر میباشد. از این محلول برای ضدعفونی کردن لوازم مسی و آلومینیومی استفاده نکنید.
محلول ساولن
از محلول ساولن برای ضدعفونی کردن لوازم و ابزار فلزی و غیرفلزی استفاده میشود و غلظت ۱% آن برای ضدعفونی کردن زخمها، مناسب است.
لوازم و ابزار کار را به مدت ۳۰ دقیقه در محلول قرار دهید.
محلول حتماً باید در ظروف دربدار و در دمای زیر ۲۵ درجة سانتیگراد نگهداری شود.
محلول گلوتارآلدئید ۲%
محلول گلوتارآلدئید ۲% را با افزودن پودر و یا بافر قلیایی، حاوی فعالکننده و نیتریتسدیم فعال نمایید. این محلول بسیار قوی بوده و برای ضدعفونی کردن لوازم حساس به حرارت استفاده می شود.
گلوتارآلدئید در مدت زمان ۱۰ تا ۳۰ دقیقه اثر ضدعفونی (موجب نابودی باکتریها، قارچها و ویروسها) و در مدت ۱۰ ساعت (برای از بین رفتن اسپورها) اثر استریلکنندگی دارد. محلول گلوتارآلدئید زمانی که فعال شد، بیشتر از ۲ هفته قابل نگهداری نیست و زمانی که تیره شد، حتماً باید دور ریخته شود.
دقت نمایید، محلول گلوتارآلدئید حتماً زیر هود استفاده شود تا بخار سمی و تحریککنندة آن چشم و گلو را اذیت نکند. همچنین از تماس آن با پوست باید جلوگیری به عمل آید. به همین منظور از دستکش نفوذناپذیر استفاده کرد و آن را در محفظههای دربدار نگهداری کنید.
به یاد داشته باشید، که استفاده طولانی از این محلول، سبب خراب شدن ابرو و لوازم کار میشود. تمام وسایل بعد از ضدعفونی کردن با این امحلول با آب مقطر شسته شده، تا اثر محلول کاملاً از بین برود.