اولين سؤال در روز قيامت از چيست؟ روايات با همديگر اختلاف دارد در روايتي اولين سوال نماز، در ديگري اخلاق خوب و در حديث ديگر راه صرف عمر ذكر شده است، كدام امر سؤال اول است؟
https://eitaa.com/joinchat/2776694803Cd161204d6d
پاسخ:
مقدمه: از جمله چيزهايي كه بايستي به آن اعتقاد داشت و جزء ضروريات مذهب شيعه است و قرآن كريم به آن تصريح نموده سئوال از انسان در آخرت است.(1) در روايات متعدد اهل بيت ـ عليهم السلام ـ به آن اشاره كرده و بعضي از موارد و مواقف سئوالات را ذكر نموده اند. از امام صادق ـ عليه السلام ـ نقل شده است كه فرمود: شيعه ما نيست كسي كه سه چيز را انكار كند: «معراج، سئوال در قبر و شفاعت را».(2)
از روايات استفاده ميشود كه در مواقف متعددي مانند قبر، برزخ و قيامت از انسان سئوال مي شود. به طور كلي ميتوان پرسشهاي عالم ديگر را به دو دسته تقسيم كرد: سوالات در قبر و سوالات در قيامت.
الف: سئوالات قبر و برزخ1. در احاديث آمده است كه نكير و منكر بر انسان در قبر وارد مي شوند و سئوال مي كنند كه پروردگارت كيست، دينت چيست، نبي و رسول تو چه كسي است و امامت كيست. اگر اين ها را جواب داد پرسيده مي شود كه چگونه اينها را دانستي.(3)
زماني كه فاطمه بنت اسد مادر امير المؤمنين ـ عليه السلام ـ از دنيا رفت او را دفن كردند و مردم در حال برگشتن بودند، كه پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ خطاب به فاطمه بنت اسد فرمود پسرت، پسرت، پسرت نه جعفر و نه عقيل بلكه پسرت علي بن ابي طالب، از سبب اين جمله از پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ سئوال شد، فرمود: دو فرشته الهي بر او نازل شدند از رب و نبي او پرسيدند كه جواب داد، از ولي و امام او پرسيدند به او گفتم كه پسرت علي ـ عليه السلام ـ است.(4)
2. در بعضي از روايات اوّلين سئوال قبر را پرسش از پروردگار، دين، رسول، كتاب، امام، عمر و مال شمرده شده است، چنان چه نقل شده است، امام سجاد ـ عليه السلام ـ هر جمعه در مسجد پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ مردم را موعظه مي كردند و سئوال نكير و منكر را امتحاني سخت دانسته كه در قبر انجام مي شود و مي فرمود اوّلين چيزي كه از شما سئوال مي شود پرسش از پروردگاري است كه آن را عبادت كرده اي، از رسولي كه به سوي شما فرستاد، از ديني كه متدين به آن بودي، از كتابي كه تلاوت نمودي و از امامي كه پيروي كردي و دينش را پذيرفتي. سپس از عمر مي پرسند كه در چه چيزي فنا كردي و مال و ثروت را از چه راهي كسب كردي و در چه راهي مصرف نمودي. پس نظر به نفس خود بيفكنيد و خود را قبل از اين امتحان و آزمايش آماده نماييد.(5)
3. در بعضي از روايات آمده كه از فروع دين نيز سؤال مي شود: امام صادق ـ عليه السلام ـ فرمود: در قبر از پنج چيز از انسان سئوال مي شود: نماز، زكات، حج، روزه و ولايت اهل بيت ـ عليهم السلام ـ (6) در احاديث ديگري همين موارد را از اولين سئوالات شمرده شده است.(7)
4. سئوال هاي برزخي از امور كلي مانند توحيد، نبوت، دين و قبله است امّا سئوال هاي معاد و قيامت از كلي و جزئي است و در آنجا از همه چيز حتي از ظرايف اعمال و انديشه و نيت پرسش خواهد شد.(8)
ب: سئوالات قيامت1. ولايت امام علي ـ عليه السلام ـ است. پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ در تفسير آيه وَقِفُوهُمْ إِنَّهُم مَّسْئُولُونَ(9). آنها را متوقف سازيد كه بايد بازپرسي شوند. فرمود: يعني از «ولايت علي بن ابي طالب ـ عليه السلام سؤال ميشودـ ».(10)
2. عمر، جواني، مال، حب اهل بيت ـ عليهم السلام ـ . پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ فرمود: «لا تزل قدم عبد يوم القيامه حتي يسأل عن اربع: عن عمره فيما افناه و شبابه فيما ابلاه و عن ماله من اين كسبه و فيما انفقه و عن حبنا اهل البيت».(11) شخص در روز قيامت گامي بر نمي دارد مگر آن كه از چهار چيز از او سئوال مي شود: از عمر كه چگونه گذرانده است، از جواني كه چگونه مصرف كرده است، از مالش كه از چه راهي به دست آورده و در چه راهي خرج كرده است و از محبت ما اهل بيت.
3. از نعمت هاي الهي. خداوند متعال مي فرمايند: ثم لتسئلن يومئذ عن النعيم «سپس در آن روز همه شما از نعمت هايي كه داشته ايد سئوال خواهيد شد».
از ظاهر سياق بر مي آيد كه مراد از نعيم مطلق نعمت ها است يعني هر چيزي كه كلمه نعمت بر آن صادق باشد پس هر انساني از هر نعمتي كه خداوند به او داده بازخواست خواهد شد.(12) نعيم يك معني بسيار گسترده دارد كه همه مواهب الهي را اعم از معنوي مانند دين و اسلام و قرآن و ولايت، و انواع نعمت هاي مادي را اعم از فردي و اجتماعي شامل مي شود منتها نعمت هايي كه اهميت بيشتري دارند مانند نعمت ايمان و ولايت كه بيشتر از آنها سئوال مي شود كه آيا حق آنها ادا شده يا نه؟(13)
جمع بندي مطلب :در نتيجه رواياتي كه در مورد سئوالات آخرت آمده، به چند دسته تقسيم مي شوند.
دسته اوّل: روايات مربوط به عقايد و اصول دين.
دسته د
وّم: روايات مربوط به
فروع دين و كردار.
دسته سوم: روايات مربوط به نعمت هاي الهي..(14)
اولين سئوال در آخرت حال اولين سوال در آخرت كدام است؟ پاسخ آن است:
1. از روايات بر مي آيد منظور از اوّلين سئوال ترتيب عادي سئوال نيست بلكه منظور اوّلين مرحله از باز خواست است و ابتدائي ترين سئوالاتي است كه از انسان مي شود در بعضي روايات اوّلين سئوال را توحيد و رسالت و بعضي ديگر محبت اهل بيت ـ عليهم السلام ـ و در بعضي ديگر نماز و يا زكات و در بعضي ديگر عمر و جواني و ثروت انسان است.
2. مي توان گفت كه منظور اين است كه اوّلين سئوالات از عقايد عبارتند از توحيد، نبوت و امامت... .اوّلين سئوالات از فروع دين عبارت است از سئوال از نماز، روزه، حج، زكات و ولايت و اوّلين سئوالات از نعمت هاي معنوي نبوت و امامت و از نعمت هاي مادي سئوال از عمر و جواني و مال و ثروت مي باشد.
3. مواردي كه در احاديث به عنوان اوّلين سئوال در آخرت ذكر شده از باب مصاديق مهم براي سئوالات كلي مي باشد كه به خاطر اهميت آنها ابتداء از انسان پرسيده مي شود.
4ـ تفاوت اولين سئوال كه در روايات به آن اشاره نموده اند به دليل تعدد مكان ها و منازل سئوال بعد از مرگ است. به اين معني كه منظور از اوّلين سئوال در برخي از روايات اوّلين سئوال در عالم قبر و برزخ و اوّلين سئوال در برخي ديگر اوّلين سئوال در قيامت است.
پس اختلافي در روايات نيست بلكه منظور اين است كه مكان سئوال متعدد است و اوّلين سئوالات از عقايد و اعمال و نعمت ها است.
🎇پاورقی:
1. صافات : 24. تکاثر : 8. تکوير : 8.
2. مجلسی، محمد باقر، بحارالأنوار، بيروت، موسسه الوفاء، لبنان، 1404ق، ج110 و تهران، ج6، ص223.
3. کلینی، محمد بن يعقوب، الکافي، تهران، دارالکتب الاسلاميه، 1365ش، ج3، ص237 و 239.
4. مجلسي، محمد باقر، بحارالأنوار (110 جلدي)، بيروت، موسسه الوفاء، 1404ق، ج6، ص242.
5. همان، ص224، 232.
6. کلینی، الکافي، همان، ج3، ص241.
7. حر عاملي، وسائل الشيعه، موسسه آل البيت(ع)، 1409ق، ج4، ص123.
8. جوادي آملي، عبدالله، تفسير موضوعي قرآن ـ معاد در قرآن، قم، نشر اسراء، چاپ چهارم، 1385ش، ج4، ص231.
9. صافات : 24.
10. عروسي حويزي، عبد علي بن جمعه، تفسير نورالثقلين، تحقيق، رسولی محلاتی، سيد هاشم، قم، انتشارات اسماعيليان، چاپ چهارم، 1415ق، ج4، ص401.
11. همان، ص402.
12. طباطبايي، سيد محمد حسين، تفسير الميزان، ترجمه موسوي همداني، قم، جامعه مدرسين حوزه علميه، چاپ پنجم، 1374ش، ج20، ص603.
13. مکارم شيرازي، ناصر، تفسير نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامي، چاپ اول، 1374ش، ج27، ص286.
14. طباطبایی، ترجمه الميزان، همان، ج20، ص603. مکارم شیرازی و همکاران، تفسير نمونه، همان، ج27، ص280 تا 286.
https://eitaa.com/joinchat/2776694803Cd161204d6d
🌑🌑🌑🌑🌑🌑🌑
قال مولانا جوادالائمه "علیه السلام":
مَوْتُ الاْنْسانِ بِالذُّنُوبِ أكْثَرُ مِنْ مَوْتِهِ بِالاْجَلِ، وَ حَياتُهُ بِالْبِرِّ أكْثَرُ مِنْ حَياتِهِ بِالْعُمْرِ. (بحارالانوار، ج۷۵)
🌑🌑🌑🌑🌑🌑🌑🌑
حضرت جواد "علیه السلام" فرمودند:
فرارسيدن مرگ انسان ها، به جهت معصيت و گناه، بيشتر است تا مرگ آنان بطور طبيعي و عادي.
ونیز حيات و زندگي آدمی به وسيله نيكي و إحسان کردن به ديگران، بيشتر (و بهتر است) از عمر بي نتيجه.
(بحارالانوار، ج۷۵)
ضمن عرض تسلیت ایام شهادت حضرت جوادالائمه علیه السلام؛ ان شاءالله از صدقه و صلوات جهت سلامتی و فرج حضرت حجت "ارواحنافداه" فراموش نکنیم.
https://eitaa.com/joinchat/2776694803Cd161204d6d
بر خواندن دعای حضرت جوادالأئمّه علیه السلام مداومت نماییم
علىّ بن عاصم از حضرت جواد عليه السّلام و آن حضرت نيز به واسطه پدران بزرگوار خود از امام حسين عليهم السّلام چنين نقل كردند كه گفت: جدّم رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمود:
محمّد بن علیّ الجواد علیه السلام در دعايش چنين مىگويد:
«يَا مَنْ لَا شَبِيهَ لَهُ وَ لَا مِثَالَ! أَنْتَ اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ، وَ لَا خَالِقَ إِلَّا أَنْتَ، تُفْنِي الْمَخْلُوقِينَ وَ تَبْقَى أَنْتَ، حَلُمْتَ عَمَّنْ عَصَاكَ، وَ فِي الْمَغْفِرَةِ رِضَاكَ»
مَنْ دَعَا بِهَذَا الدُّعَاءِ كَانَ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ شَفِيعَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ. (کمال الدین، ج1، ص267)
هر كس كه اين دعا را بخواند، روز قیامت، محمّد بن علیّ عليهما السّلام شفيع او خواهد بود.
https://eitaa.com/joinchat/2776694803Cd161204d6d
اسمی گره گشا تر از اسم جواد نیست
پایان هرچه خواستم ازاو "نداد"نیست۸
بین تمام صحن و سراها طلوع صبح
جایی به باصفائی باب المراد نیست
💚 شهادت امام جواد علیه السلام تسلیت باد.
https://eitaa.com/joinchat/600047640Cb0bb48b6d6
#کلام_بزرگان
#حق_الناس
🍃روز قیامت نیکی هایمان را به محبوب ترین فرد زندگیمان نخواهیم داد. اما مجبور می شویم آنها را به کسی بدهیم که از او متنفر بودیم و غیبتش را کردیم. گنته، مخصوصا حق الناس اوج حماقت است نه زرنگی.. زرنگی بندگی خداست...
👇👇🇯🇴🇮🇳 👇👇
https://eitaa.com/joinchat/600047640Cb0bb48b6d6
💖🌸مطالب آموزنده🌸💖
❌منشاء دین گریزی جوانان کجاست ؟؟
❌ برخی از ما آبروی دین را برده ایم!!
#امین_بسطامی
✅ دین یعنی مدیریت تمایلات ...
╔═.🍃.═════╗
https://eitaa.com/joinchat/600047640Cb0bb48b6d6
💖🌸مطالب آموزنده🌸💖
꧁༼﷽༽꧂
❤️یه #نکته❤️
📽#افسارزندگے شمادست ڪیه❓#تلنگر
💕#زن و#شوهربا #مشڪلاتتون
چکارمیڪنید❓
#مجردهااااے عزیزناامیدهستید❓
👌حتمااااببینیدعالیه دڪتراسلامے☝️
https://eitaa.com/joinchat/600047640Cb0bb48b6d6
💖🌸مطالب آموزنده🌸💖
#درمحضراهل_بیت
🌸🕊 امام صادق ع فرمود: ما اطفال خود را به تسبیح حضرت زهرا (علیها السلام ) امر می کنیم همان طوری که امر می کنیم آنها را به نماز. پس ملازم آن باش و ترک نکن؛ که بنده ای که ملازم آن باشد بدبخت نخواهد شد.
📚سایت حوزه
https://eitaa.com/joinchat/600047640Cb0bb48b6d6