📝 بزرگانی که استاد میرباقری، در طول چند دهه در حوزه علمیه، از محضرشان بهره برده‌اند: 🔘 مقدمات و سطح: حضرات آیات سید علی محقق، مصطفی اعتمادی، احمد پایانی. 🔘 خارج فقه: آیات عظام شیخ جواد تبریزی، سید موسی شبیری زنجانی، محمدتقی بهجت. 🔘 خارج اصول: آیات عظام شیخ جواد تبریزی، سید کاظم حائری، حسین وحید خراسانی. 🔘 فلسفه و منطق: حضرات آیات مصباح یزدی، جوادی آملی، حسن‌زادۀ آملی، انصاری شیرازی. 🔘 فلسفهٔ روش و اصول فقه حکومتی: استاد سید منیرالدین حسینی الهاشمی. ☑️ @mirbaqeri_ir

⚡️ فرضيه‌هاي #متفاوتي مي‌توانند از آزمون و #تجربه عبور کنند و اثبات شوند. لذا «تجربه‌پذیری» نمي‌تواند تنهاشاخصۀ #معيار_صحت باشد. 💠 استاد سید محمدمهدی میرباقری: «#معيار_صحت تک‌شاخصه‌ای نیست، بلکه سه‌شاخصه‌ای است که اين سه شاخصه بايد در تمامي مراحل شكل‌گيري ادراك و فرآيند پيچيده آگاهي انسان حضور داشته باشد و در مجموع، هماهنگيِ اين سه شاخصه است كه مي‌تواند معيار صحّت باشد: شاخصه اول، #تعبّد_به_وحي است. بر اساس اين شاخصه، زمينه‌ها و مباني علوم بايد مستند به وحي و بر اساس اتكاء به علوم برتر الهي به دست آيد. شاخصه دوم، گذر از بستر #عقلانيت است؛ يعني پيش‌فرض‌هاي توليد شده بايد از بستر عقلانيّت منسجم نيز عبور كند. شاخصه سوم، كارآمدي عيني و #آزمون‌پذيري، به‌معناي پاسخ‌گويي در_عينيت است. بنابراين، معيار صحّت، فقط پاسخ‌گويي و كارآمدي در عينيت نخواهد بود، بلكه در صورتي كه اين سه شاخصه، در تمام مراحل پيدايش علم با هم حضور داشته باشند، معرفت يا علم حاصل، معرفتي حق و ثابت و صحيح خواهد بود. به اين ترتيب نمي‌توان ادعا كرد دين در مرحله داوري دخالت نمي‌كند، البته اگر داوري فقط به آزمون‌پذيري تعريف شود، ديگر مرتبط به دين نيست؛ اما اگر مرحله داوري تنها از طريق استناد به عينيت تمام نشود و مؤلفه‌هاي ديگري همچون هماهنگي و انسجام، و نيز پيش‌فرض‌ها و مفروضاتِ حاصل از حوزه معرفت‌هاي وحياني هم، در آن دخيل گردد، بايد براي هماهنگي در عينيت يك #معيار_ترکيبي ارائه داد. اگر معيار صحّت، مرکب از «استناد به وحي، عبور از عقلانيّت منطقي و منسجم، و آزمون‌پذيري» باشد، كه در همه مراحل به شكل تركيبي اثرگذارند، در مرحله داوري نيز مانند ارزيابي ميزان انسجام عقلانيِ نظريه يا فرضيه، بايد ميزان استناد و هماهنگي نظريه با وحي نيز ارزيابي و اثبات گردد. به عنوان مثال، رويكردهاي مختلفي در #طب وجود دارد كه همگي به‌نسبتي آزمون‌پذيرند؛ يعني در مقامِ تجربه و آزمون، اثبات‌پذير، ابطال‌پذير يا پاسخ‌گو هستند. #طب_سلولي_مدرن و #طب_سنّتي_گياهي در تحليل سلامت انسان‌ها متفاوت عمل مي‌كنند. توصيف اين دو رويكرد از بيماري نيز با يكديگر متفاوت هستند. در طب قديم، عواملي مانند مزاج، تراكم مزاجي، طبيعت سرد، گرم، خشك و تر مأكولات يا بحث تعادل مايعات بر اساس اخلاط اربعه، از مباحث بسيار مهمي است كه در تحليل‌هاي طب مدرن مورد استفاده نيست. بر اساس اين تحليل‌ها، بيماري بر اساس علائمي تجربه‌پذير و گاهي علائم باليني و آزمايشگاهي تشخيص داده و درمان مي‌گردد. در طب جديد، علوم ديگري تعليم مي‌گردد و پس از فرضيه‌سازي، در مقام آزمون درمان صورت مي‌گيرد. حال با فرض وجود تحليل‌هاي متفاوتِ اين دو شيوه، از "واقعيّات"، كدام‌يك صحيح هستند؟ آيا تجربه‌پذيري و يا آزمون‌پذيري در فرضيات، باب فرضيات را محدود مي‌كند؟ آيا هميشه يك فرضيه از بوته آزمون بيرون آمده و اثبات مي‌شود يا آن كه فرضيه‌هاي مختلف نيز از عهده يك آزمون بر‌مي‌آيند و ثابت مي‌شوند؟ اگر پذيرفته شود كه فرضيه‌هاي متفاوتي مي‌توانند از عهده آزمون خاصي برآيند و اثبات شدند، ديگر آزمون‌پذيري نمي تواند تنهاشاخصۀ معيار صحت باشد. به اين ترتيب، آزمون‌پذيري و حتي فراتر از آن، كارآمدي عيني نيز يكي از شاخصه‌هاي حقّانيت است، اما علاوه بر اين، شاخصه‌هاي ديگري همچون انسجام عقلاني و استناد ايماني نيز مي‌تواند وجود داشته باشد.» ☑️ @mirbaqeri_ir

⚡️ «واقع‌گرا» بودنِ معرفت، به‌معنای دینی‌بودنِ آن نیست. واقع‌گرایی باید از بستر «تعبد به وحی» عبور کند. 💠 استاد سید محمدمهدی میرباقری: 🔹 ما باید مسائل جامعه را با روش‌های علمی حل کنیم، منتها علم چیست و روشش چیست؟ این روش‌ها چه نسبتی با واقعیت دارند؟ و چه نسبتی با علوم پیشینی دارند؟ همین چیزهایی که ما در بسیاری اوقات، بدیهی تلقی می‌کنیم، در دنیای علم، بدیهی تلقی نمی‌شود. همین که علم می‌خواهد نظریه‌پردازی کند، یک مفروضاتی دارد و همان‌ها محل بحث هستند که این مفروضات کجا اثبات شده‌اند؟ 🔹 فی‌المثل، طب سلولی، و طب سنتی، نسخه‌های مختلفی می‌دهند و همه هم ناظر به واقعیت هستند. آن کسی که می‌گوید انسان دارای مزاج و اخلاط اربعه است و تعادل مایعات را بر اساس اخلاط اربعه تعریف می‌کند و بیماری و سلامت را به مزاج و تعادل مزاج برمی‌گرداند، او می‌گوید #من_واقع‌گرا_هستم و آن کسی هم که بیماری و سلامت را به رفتار سلولی بدن و ترشح غدد و اینها برمی‌گرداند، او هم می‌گوید #من_واقع‌گرا_هستم، هر دو هم نسخه می‌دهند. هر دو هم جواب می‌دهد. حال، کدام واقعی است؟ هم #طب_سلولی مدرن، معطوف به #واقع است، هم #طب_سوزنی، معطوف به #واقع است و هم #طب_سنتی، معطوف به #واقع است و هیچ‌کدام نمی‌گویند ما خلاف واقع داریم حرف می‌زنیم. همه هم، در عمل جواب می‌دهند. 🔹 ما باید به دنبال کارآمدی در جهت خاص باشیم. ما می‌گوییم علوم «جهت‌دار» هستند؛ یعنی هم، مفروضات دارند و هم کارآمدی در جهت دارند. ما هم واقع‌گرا هستیم و می‌گوییم علم ما با واقعیت نسبت دارد اما اگر این نسبتِ به واقع، از بستر تعبد به وحی عبور کرد، حجیت دارد. کارآمدی تنهاملاکِ حجیت نیست. مگر هر چه کارآمدی داشت، حجیت دارد؟! این همه انواع مختلف خمری که، با مصارف مختلف، در غرب درست می‌کنند، آیا کارآمدی دارد؟ بله. آیا حجیت دینی هم دارد؟ خیر. "کارآمدی" که دلیلِ دینی بودن نیست! معرفت، بی‌نسبت به واقع نیست و الا کارآمد نمی‌شد؛ ولی نسبت با واقع، دینی بودن را تمام نمی‌کند. ☑️ @mirbaqeri_ir

⚡️ در عالَم، واقعيتي هست كه هرچند خداي متعال امدادش مي‌كند، اما رضای الهي پشت آن نيست و تقدّس دينی ندارد. 💠 استاد سید محمدمهدی میرباقری: «[یکی از دیدگاه‌ها در حوزه علم دینی این است که] وقتي ما جهان را مي‌فهميم، درواقع، آيات تکويني خدا را مي‌فهميم. فهم از آيات تکوينيِ خدا معرفت دينی است و ارزشمند است. عرض ما این است که #فهم آيات تکويني مي‌تواند مؤمنانه باشد يا مي‌تواند شيطنت‌آميز باشد. چه کسي گفته فهم از آيات تکويني هميشه نوراني است؟ مؤمن، آيات تکويني الهي را #مؤمنانه مي‌فهمد و کافر آيات تکويني را #کافرانه مي‌فهمد. فهم انسان، یا ظلماني است یا ايماني. و اتفاقاً مهم‌ترين يا لااقل يکي از مهم‌ترين عرصه‌هايي که دين آمده تا دخالت کند، عرصۀ فهم انسان است. دين آمده تا فهم انسان را از جهان نوراني و تصحيح کند. انسان مي‌تواند در فهم خودش تخلف کند. چرا شما باب تخلف در فهم را مي‌بنديد؟ همين‌طوري که #چشم مي‌تواند #گناه بکند و نگاه حرام بکند، #عقل هم مي‌تواند نظر #حرام بکند. همان‌طور که نگاه کردن، #مناسک مي‌خواهد، عقل هم مناسک مي‌خواهد؛ چون مي‌تواند صحيح بفهمد و می‌تواند غلط بفهمد؛ می‌تواند حق بفهمد و می‌تواند باطل بفهمد. از طرف دیگر، به چه دليل، #متعلق_معرفت، هميشه صنع الهي است؟ آيا عباد اختياري ندارند؟ آیا دستگاه اولياء شیاطین و طاغوت كه سايه‌اش بر تاريخ گسترده شده، [از آن حيثي كه منسوب به اراده‌های باطل است،] جزو صنع الهي است؟ اگر #دستگاه_شياطين_و_طواغیت، #واقعي است، پس در عالم، واقعيتي هست كه هرچند خداي متعال اراده‌اش مي‌كند، اما رضاي الهي پشت آن نيست و تقدّس ديني ندارد. (با کمی تلخیص) ☑️ @mirbaqeri_ir

⚡️ طب مدرن، جزئی از الگوی توسعه است. 💠 استاد سیّد محمّدمهدی میرباقری: 🔹 طب مدرن و بهداشت مدرن، جزئی از #الگوی_توسعه است و با مدل اقتصادی و سیاسی و فرهنگی‌ آن، و با زندگی صنعتی، همخوان و هماهنگ است. 🔹 اگر شما بهداشت مدرن را از فناوری مدرن جدا کنید، آیا چیزی باقی می‌ماند؟ آیا می‌توانید الگوی بهداشت مدرن را با سطح دانش و فناوری دویست سال قبل تأمین کنید؟ اگر شما مهندسی پزشکی را حذف کنید، حتما یک جایی‌ نقص پیدا می‌کند. اینها به هم پیوسته هستند. نگاه ساده و بسیط به طب مدرن موجب می‌شود که در برابر آن مغلوب ‌شویم. 🔹 در تولید طب اسلامی، متناسب با فضای زندگی خودمان، باید یک طرح جدی و متقن و #مقنن و #تجربه‌پذیر داشته باشیم. 🔹 اسلام منکِر تجربه و مطالعات میدانی و نظری نیست. اما اینکه مطالعات میدانی و آزمون‌وخطا را قبول دارد، معنایش این نیست که #فرایند_تحقیقات را مدیریت نمی‌کند و #زیرساخت_تحقیقات را ارائه نمی‌دهد.» ☑️ @mirbaqeri_ir

🎧 استاد میرباقری | برنامۀ شبکه قرآن، ۹۹/‌۲/۱۶ ⚡️ آشنایی با تفسیر #سوره_مبارکه_حجرات (۸) 📎 این برنامه در ماه مبارک رمضان، حوالی ساعت یک بامداد، از شبکه قران پخش می‌شود. 📎 لینک در تلوبیون: www.telewebion.com/episode/2267143 ☑️ @mirbaqeri_ir

⚡️ نبی‌اکرم(ص) #ذکر هستند و اهل‌بیت(ع) #اهل‌الذکر. ⚡️منظور از «حجرات»، حجره‌های ایمانی است که نور نبی‌اکرم(ص) در آن حجره‌ها وارد شده است. ما باید #هجرت کنیم و در این حجره‌ها #حجره‌نشین شویم. #استاد_میرباقری ☑️ @mirbaqeri_ir

⚡️ اهل #هجرت نشدن و اهل #حجره‌نشینی در محضر نبی الهی نشدن، #گناه است. ⚡️برای گرفتنِ یک #مدرک_دکتری، به آن طرف دنیا هجرت می‌کنیم، اما چرا اهل #هجرت و #حجره‌نشینی و #وقوف در محضر #پیامبر_خدا نیستیم؟ چرا در بیرون حجره‌ها #صبور نیستیم؟ eitaa.com/mirbaqeri_ir/2722 #استاد_میرباقری ☑️ @mirbaqeri_ir

⚡️ اگر جزو #عبادالله نیستی و صاحب #فرقان نشده‌ای، باید از #نبأ_فاسق اِعراض کنی. نباید به هر سروصدایی و هر خبری گوش فرادهی. #استاد_میرباقری ☑️ @mirbaqeri_ir

⚡️ پیامبر خدا(ص) #نبی_رحمت هستند؛ هرچه آورده‌اند #رحمت است. ⚡️ پیامبر خدا تشریف آورده‌‌اند که #همه_روابط_انسانی (رابطۀ انسان با خدا، رابطۀ انسان با ولیّ خدا، رابطۀ انسان با سایر انسان‌ها، رابطۀ انسان با حیوانات، رابطۀ انسان با جمادات و نباتات) را برمحورِ #رحمت و #محبت شکل دهند. #استاد_میرباقری ☑️ @mirbaqeri_ir

⚡️ فیلسوفان مدرن، که خودشان را #پیامبران_دنیای_جدید می‌دانند، #روابط_انسانی را براساسِ «خشم و غضب و کینه و حسادت» شکل داده‌اند. آنها #رشتۀ_محبت_الهی را، که ازطریقِ نبی‌اکرم(ص) و اهل‌بیت(ص) در عالَم جاری می‌شود، #قطع می‌کنند و همۀ روابط را به هم می‌ریزند و فاسد می‌کنند. #استاد_میرباقری ☑️ @mirbaqeri_ir

🎧 استاد میرباقری | برنامۀ شبکه قرآن، ۹۹/‌۲/۱۷ ⚡️ آشنایی با تفسیر #سوره_مبارکه_حجرات (۹) 📎 این برنامه در ماه مبارک رمضان، حوالی ساعت یک بامداد، از شبکه قران پخش می‌شود. 📎 لینک در تلوبیون: www.telewebion.com/episode/2267892 ☑️ @mirbaqeri_ir

⚡️ #فاسق کسی است که #قلبش از وادی #بندگی بیرون است. ⚡️ مؤمنِ گناهکار، فاسق نیست؛ #فاسق‌العمل است، اما #طیب‌الروح. ⚡️ از مؤمنِ گناهکار نباید #تبرّی جست؛ از #عملش باید تبرّی جست، نه از #خودش. #استاد_میرباقری ☑️ @mirbaqeri_ir

⚡️ #استغفار ارکانی دارد: #ندامت نسبت به گذشته، #تصمیم نسبت به آینده، #تدارک حقوق مردم و حقوق الهی، و موارد دیگر. ⚡️ فرموده‌اند اگر #لذت_حرام برده‌ای، به همان اندازه #سختی_عبادت را به خودت بچشان. ⚡️ بعضی بزرگان اگر #یک‌بار نماز صبحشان قضا می‌شده، #یک_سال خواب شب را بر خودشان حرام می‌کردند. ⚡️ «استغفار» فقط #قول و لفظ نیست، #عمل است. هم #استغفار_ما عمل است و هم #استغفار_رسول (ص). #استاد_میرباقری ☑️ @mirbaqeri_ir

⚡️ منظور از #هَمز_و_لَمز در سورۀ مبارکۀ هُمَزَه، #بدگویی_از_ولیّ_خدا و دین خداست. آن عذاب‌های سخت برای این نوع همز و لمز است. ⚡️ امروز هم جبهه باطل، جبهه مؤمنین و حکومت دینی را با برچسب‌های مختلف #تَنابُز_بالالقاب می‌کنند. #استاد_میرباقری ☑️ @mirbaqeri_ir

🎧 استاد میرباقری | برنامۀ شبکه قرآن، ۹۹/‌۲/۱۸ ⚡️ آشنایی با تفسیر #سوره_مبارکه_حجرات (۱۰) 📎 این برنامه در ماه مبارک رمضان، حوالی ساعت یک بامداد، از شبکه قران پخش می‌شود. 📎 لینک در تلوبیون: www.telewebion.com/episode/2268532 ☑️ @mirbaqeri_ir

⚡️ نزاع #اهل‌بیت و #دشمنان، برسرِ #دنیا نیست، برسرِ #رب است («هَٰذَانِ خَصْمَانِ اخْتَصَمُوا فِي رَبِّهِم»). ⚡️ «عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ: إِنَّا وَ آلَ أَبِی سُفْیَانَ أَهْلُ بَیْتَیْنِ #تَعَادَیْنَا_فِی_اللَّهِ قُلْنَا صَدَقَ اللَّهُ وَ قَالُوا کَذَبَ اللَّهُ قَاتَلَ أَبُو سُفْیَانَ رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه و آله وَ قَاتَلَ مُعَاوِیَةُ عَلِیَّ بْنَ أَبِی طَالِبٍ وَ قَاتَلَ یَزِیدُ بْنُ مُعَاوِیَةَ الْحُسَیْنَ بْنَ عَلِیٍّ علیهما السلام وَ السُّفْیَانِیُّ یُقَاتِلُ الْقَائِمَ علیه السلام.» #استاد_میرباقری ☑️ @mirbaqeri_ir

⚡️ کسی که به خدا تکیه ندارد، با یک نسیم زیرورو می‌شود و با #یک_تکذیب، یا با #یک_تمجید بازی می‌خورد؛ اما «الْمُؤْمِنُ كَالْجَبَلِ الرّاسِخِ لا تُحَرِّكُهُ الْعَواصِفُ». #استاد_میرباقری ☑️ @mirbaqeri_ir

⚡️ #نبی_اکرم(ص) خبر الهی را ازطریقِ #وحی دریافت می‌کنند و به گوش‌ها و قلب‌ها می‌رسانند. اما #شیاطین_انسی_و_جنی، در مقابل، حرف‌های ظاهرفریب و پُرزرق‌‌وبرق را که باطنش استکبار و سلطه‌طلبی است، القا می‌کنند. #استاد_میرباقری ☑️ @mirbaqeri_ir

⚡️ خبر و #نبأ، نوعی دعوت به #پرستش است. می‌خواهد نوعی خوف و امید در ما ایجاد کند. #استاد_میرباقری ☑️ @mirbaqeri_ir

⚡️ «مَنْ أَصْغَى‏ إِلَى‏ نَاطِقٍ‏ فَقَدْ عَبَدَهُ فَإِنْ كَانَ النَّاطِقُ عَنِ اللَّهِ فَقَدْ عَبَدَ اللَّهَ وَ إِنْ كَانَ النَّاطِقُ يَنْطِقُ عَنْ لِسَانِ إِبْلِيسَ فَقَدْ عَبَدَ إِبْلِيسَ.» (امام جواد علیه‌السلام فرمودند: هركس به سخنِ سخن‌رانى گوش دهد، او را پرستش كرده است. پس اگر او از خدا سخن بگويد خدا را پرستيده است، و اگر از زبان ابليس سخن بگويد ابليس را عبادت كرده است.) ⚡️ #نُطق و کلام، دعوت به #پرستش است. اگر به ناطق گوش بسپاری، او را پرستیده‌ای. ⚡️ نُطق یا #عن_الله است یا #عن_الشیطان. هر ناطقی یا سخن‌گوی خداست یا سخن‌گوی شیطان. #استاد_میرباقری ☑️ @mirbaqeri_ir

🎧 استاد میرباقری | برنامۀ شبکه قرآن، ۹۹/‌۲/۱۹ ⚡️ آشنایی با تفسیر #سوره_مبارکه_حجرات (۱۱) 📎 این برنامه در ماه مبارک رمضان، حوالی ساعت یک بامداد، از شبکه قران پخش می‌شود. 📎 لینک در تلوبیون: www.telewebion.com/episode/2269264 ☑️ @mirbaqeri_ir