✔️علامه طباطبایی؛ وفای به عقلانیت 🔸به مناسبت ۲۴ آبان سالروز درگذشت علامه طباطبایی (ره) 🖊سیدهادی طباطبایی 🔹ورود عقل به عرصه­ی دین به این سادگی‌ها ممکن نبوده و نیست. تأکیدهای مکرر متون دینی بر توجه به عقل و عقلانیت هم مورد تفسیرهایی قرار گرفته و بعضاً مَنش عقل‌گریزی را توصیه کرده‌­اند. میرزا مهدی اصفهانی نمونه‌­ای از این قبیل بود که صراحتاً عقل بشری را در مقابل با علم الهی قرار می­داد. معتقد بود که میان این دو هیچ نسبت سازشی برقرار نیست. 🔹می‌­گفت که علوم الهی بر اساس مراجعه به آیات و روایات به دست می‌­آید. علوم الهی بر اساس تضرّع و خشوع در پیشگاه خداوند حاصل می‌­شود اما علوم بشری در مقابل آن است و به بیراهه می‌­رود‏. این نحوه رویکردها البته فروکش نکرده و همچنان نیز حامیانی دارد. 🔹در مقابل اما بوده‌­اند حامیان عقل و عقلانیت که دینداری را در قرابت با سیره‌­ی عقلی تفسیر کردند. علامه طباطبایی از آن جمله بود. او قدم در طریقت عقلانیت دینی گذاشته بود. معتقد بود که هدایتِ اسلام بر اساس علم و معرفت است، نه تقلید مقلدانه و کورکورانه. وی در تفسیر المیزان، صراحتاً از عقل و علم انسانی به دفاع پرداخت و عنوان کرد که: 🔹«دین خدا می‌­خواهد تا جایی که افراد بشر ظرفیت و استعداد دارند، علم را در دل‌هایشان متمرکز کند، چون غرض دین، معرفت است و این غرض حاصل نمی‌­شود مگر از راه علم. و چگونه این طور نباشد؟ با اینکه در میان کتب وحی، هیچ کتابی و در بین ادیان آسمانی هیچ دینی که مثل قرآن و اسلام مردم را به سوی تحصیل علم تحریک و تشویق کرده باشند، نیست‏.» 🔹مرحوم علامه طباطبایی با این رویکرد بود که به مواجهه با مفاهیم دینی می­رفت. او در خصوص پاره‌­ای از مفاهیم دینی که دشواریاب بوده و نیاز به تأملات دقیقی داشته، به میدان آمد و از برخی از این مفاهیم گره‌گشایی کرد. یکی از این مقولات، مسأله معاد جسمانی بود. 🔹فهم مسأله معاد جسمانی برای بسیاری دشوار شده بود تا آنجا که ابوعلی سینا اعلام کرد که با عقل و منطق و برهان نمی‌­توان به فهم معاد جسمانی نائل آمد. او گفت که آنچه که نبیّ مکرّم اسلام گفته است را می‌­پذیرم اما برای آن دلیل و برهانی نمی‌­شناسم و عقل را به این عرصه راهی نیست‏‎. این سخنِ بوعلی سبب شد تا امام محمد غزالی این سخن را برنتابد و حکم به تکفیر بوعلی سینا دهد‏. 🔹علامه طباطبایی هم به این میدان وارد شد. او ابتدا از معنای حقیقی معاد سخن گفت و عنوان کرد که معاد به معنای بازگشت اشیاء با تمام وجودِ خود به حقیقتی است که از آن وجود یافته‌­اند. این بازگشت ضروری و حتمی است. در نتیجه، وجودی که مراتب و جهات مختلف دارد، لازم است که با تمام وجود خود به آنجا بازگردد. پس ملحق شدنِ بدن به نفس در قیامت، امری ضروری است‏. 🔹علامه با توجه به اینکه بدن را تابع و ظلّ نفس می‌­دانست عنوان می‌­کرد که بدن در هر موطنی ماده‌­ی مخصوص به خود را دارد. به تعبیر دیگر، نفس، حقیقت است و بدن به عنوان امری تبَعی به آن ملحق می‌­شود. بدن مرتبه‌­ی نازله‌­ی نفس است. به تعبیر علامه، بین نفس و بدن دوگانگی‌­ای وجود ندارد؛ بلکه بدن شأنی از شئون نفس محسوب می‌شود. انسان جامع نفس و بدن است و آن چیزی که حقیقت و شخصیت انسان را تشکیل می‌­دهد، همان نفس اوست. 🔹با این تعبیر می‌­توان دریافت، حقیقتی که در عالم آخرت وجود دارد، عین همان نفس و حقیقتی است که انسان در این دنیا برای خود ساخته است. بدنی مطابق با این نفس نیز در عالم آخرت به او ملحق می‌شود. به این ترتیب، میان نفس و بدن جدایی وجود ندارد. بدن شأنی از شئون نفس است. انسانی که در عالم آخرت برانگیخته می‌­شود، نفسی عین همین نفس دنیوی را دارا می‌­باشد. اما بدنی مطابق با عالم آخرت به او ملحق می‌­شود و معاد جسمانی محقق می­‌گردد. 🔹طباطبایی با این رویکرد عقلی و فلسفی، کوشید تا گره ماجرای معاد جسمانی را بگشاید. او در برخی دیگر از اعتقادات دینی نیز با همین رویکرد به مواجهه برخاست. او می­‌کوشید تا به معیار عقل وفادار بماند و مفاهیم دینی را بر اساس آن متر و میزان کند و به فهم آن مدد برساند. روش و مرامی که نیاز امروزین‌مان در فهم از دین و دیانت است. روشی که بر بنای عقلانیت استوار است. روشی که علامه طباطبایی از وفاداران به آن محسوب می­شود. 🔸متن کامل این یادداشت را در لینک زیر مشاهده کنید: 👇👇👇 http://mobahesat.ir/22210/amp 🔻🔻🔻 @mobahesat

✔️مباحثات/نشست «زمینه‌های اجتماعی اتفاقات اخیر لبنان»  🔸روز سه‌شنبه ۲۱ آبان ۱۳۹۸ نشست«زمینه‌های اجتماعی اتفاقات اخیر لبنان» با سخنرانی محمدمهدی شریعت‌مدار، رایزن فرهنگی سابق ایران در لبنان در مرکز راهبری ورثة الانبیاء قم برگزار شد. در ادامه، گزارشی از این نشست را می‌خوانید. 🔹در یک دهه‌ی اخیر که جوامع مسلمان با اتفاقاتی همچون بیداری اسلامی و بهار عربی مواجه بودند، ولی کشورهای دخیل در لبنان، این اتفاق نظر را داشتند که نباید در این کشور، اوضاع دگرگون شود. آنچه در یک ماه اخیر در لبنان رخ داده، حاکی از آن است که گویا دیگر این کشورها، اجماع سابق را ندارند و تصمیماتی برای برهم زدن نقطه‌ی تعادل، اتخاذ شده است و از جمله‌ی موضوعات ذیل این تصمیم، آن است که حزب‌الله از حیطه‌ی قدرت، کنار گذاشته شود و به‌واسطه‌ی آن، نقش جمهوری اسلامی ایران در لبنان، کم‌رنگ شود. 🔹یکی دیگر از کارهایی که انجام دادند این بود که در سوریه و عراق اختلال ایجاد کرده و پروژه‌ی نظامی را در آن‌ها پیگیری کردند؛ بعد از آن هم خود ایران را مستقیماً نشانه رفتند و مسائلی هم‌چون تحریم و هسته‌ای و تهدید نظامی را پیش کشیدند. 🔹به‌نظر می‌رسد بعد از این‌که نتوانستند در هیچ یک از این پروژه‌ها موفقیتی که مدنظر داشتند را محقق کنند، دوباره به لبنان بازگشتند و در آنجا تلاش می‌کنند کارشان را پیگیری کنند، به‌خصوص که امروزه دیگر حزب‌الله، فقط یک حزب سیاسیِ معمولی صرف نیست و نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. 🔹بنابراین، به‌نظر می‌رسد هدف از برهم زدن اوضاع در لبنان، حزب‌الله و به‌ دنبال آن، ضربه زدن به منافع ایران است و البته منافاتی با این ندارد که مردم و جامعه‌ی لبنان، مطالباتی دارند. 🔹جامعه‌ی لبنان یاد گرفته است که به تعادلی برسد، اما این بدان معنا نیست که این تعادل، عادلانه است، از همین‌رو اگر تاریخ شیعیان را در نظر بگیرید خواهید دید که همیشه شیعیان در حاشیه بوده‌اند، اما امروزه ـ به‌ تعبیر سید حسن نصرالله ـ شیعیان لبنان به اقتدار بی‌سابقه‌ای دست یافته‌اند. 🔹مجموعه‌ی این مسائل، لبنان امروز را پدید آورده است و فشارهای زیادی برای حذف حزب‌الله از صحنه‌ی سیاسی لبنان، در حال انجام است که از جمله‌ی آن می‌توان به اصرار آقای سعد حریری ـ به تبعیت از آمریکا ـ برای تشکیل دولت از وزرای تکنوکرات است که معنای آن، حذف وزرای سیاسی از کابینه می‌باشد که این هم زمینه‌ای برای خارج کردن وزرای وابسته به حزب‌الله از دولت است. متن کامل مطلب در لینک زیر 👇👇👇 http://mobahesat.ir/22197 🔻🔻🔻 @mobahesat

🔸مباحثات 🔹اعلام ناگهانی افزایش قابل توجه قیمت بنزین باعث نارضایتی گسترده‌ی مردم شد و پس از آن بود که سه تن از مراجع عظام تقلید حضرات آیات عظام صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی و علوی گرگانی امروز با انتشار بیانیه‌های جداگانه‌ای ضمن ابراز نگرانی از شیوه‌ی اعمال این تصمیم خواستار جلوگیری از اجرای آن شدند. 🔹موضوع توزیع ناعادلانه‌ی یارانه‌ها بویژه یارانه‌ی سوخت اگرچه مورد اتفاق همه‌ی کارشناسان است اما چگونگی و زمان اجرای اصلاحات بسیار مهم و حائز اهمیت است تا جایی که می‌تواند اصل تصمیم را تحت‌الشعاع قرار دهد. 🔹اما نکته‌ی بسیار مهم در واکنش مراجع عظام تقلید خطاب قرار دادن مجلس و درخواست از مجلس جهت ورود قانونی برای جلوگیری از تصمیم دولت است. این مهم نشان می‌دهد مراجع تقلید اگرچه با عموم مردم هم‌نظر و در کنار آنان هستند اما هرگونه اصلاح یا پیگیری را در قالب چارچوب قانونی می‌دانند. 🔹این امر برای همگان حتی کارشناسان سیاسی که در بحران اخیر عراق تلاش می‌کردند الگوی رفتاری مرجعیت این کشور را بر مراجع ایران ترجیح دهند درس آموز است. 🔻🔻🔻 @mobahesat

🔸مباحثات/ 🔻روحانیت و آزمون جدید نقش‌آفرینی اجتماعی 🔹با انتشار خبر افزایش قابل توجه قیمت بنزین و از ساعات نخست روز شنبه تجمعات گوناگونی در شهرهای مختلف کشور روی داد. 🔹این تجمعات اگرچه ظاهراً در اعتراض به گرانی قیمت بنزین بود اما از ابتدا پیش‌بینی می‌شد توسط افراد مغرض و آشوب‌طلب به هرج و مرج و حمله به برخی مراکز دولتی و دینی منجر شود. اما این اتفاق در برخی از شهرها به خوبی مدیریت شد و تنها شاهد اعتراضات آرام بودیم. 🔹یکی از دلایل عدم تشنج و عدم امکان سوءاستفاده‌ی مغرضین، حضور به‌هنگام و کاملا صبورانه‌ی روحانیت و مسئولان دولتی و نظامی دربین مردم و معترضین بود. 🔹اگرچه این حضور فقط در شهرها و مناطق کوچک موثر است اما در عین‌حال مغتنم و قابل توجه است. 🔻🔻🔻 @mobahesat

💠 مباحثات/روحانیت و خشونت‌های اجتماعی 🖊محمد وکیلی ♦️مسئله ای به نام خشونت های اجتماعی و خیابانی هرچند از دیرباز مطرح بوده و سابقه ای چند ده ساله در مطالعات و پژوهش های اجتماعی و روان شناختی دارد، اما پدیده خشونت علیه روحانیت، از معضلات نوپدیدی است که طی یکی دو سال اخیر در جامعه ما علنی شده است و با گسترش و افزایش نفوذ رسانه ها‌ مخصوصا فضای مجازی در جامعه، شکلی عیان تر یافته است. گزارشهایی از موارد متعدد این خشونت طی سال گذشته و امسال از شهرهای مختلفی چون تهران، مشهد، اهواز و قم منتشر شده است. به ویژه اینکه این خشونت ها از خشونت کلامی گذشته و به خشونت فیزیکی در حد اقدام به قتل رسیده است. 🔸هر چند در سابق هم اینگونه تعرضها وجود داشته اما اولا از جانب گروهکهای معاند که میان مردم هم منفور بودند صورت می گرفت و ثانیا قربانیان این خشونتها، معمولا شخصیتها و چهره های مهم و محوری روحانیت بودند. اما امروزه با پدیده ای مواجهیم که اولا نشانه های برنامه ریزی شده، سازمان یافته و تشکیلاتی بودنش بسیار کم رنگ است و ثانیا قربانیانش از میان طلاب و روحانیون فاقد جایگاه و مسئولیت حاکمیتی هستند. در آخرین مورد از این خشونت ها، طلبه ای مشهدی مورد تهاجم با قمه قرار گرفت و بعد از چند روز بستری درگذشت. 🔸گر چه نگرش روان شناختی ریشه اینگونه خشونتها را به اختلال روانی تقلیل می دهد و مسئولان قضایی و انتظامی نیز با همین بهانه، پرونده هایی از این قبل را بدین بهانه که فرد مهاجم دارای اختلال روانی بوده مختومه می کنند، اما از نظر اجتماعی نمی توان از کنار این پدیده به راحتی عبور کرد. اینگونه خشونت ها مجموعه ای از واکنش های اجتماعی هستند که زمینه های قابل مطالعه ای دارند. زمینه هایی که در صورت غفلت از آن، می تواند تبعات فرهنگی، اجتماعی و حتی سیاسی به بار آورد. مطالعه ریشه ها و عوامل ایجاد یا گسترش این پدیده، اگرچه نیازمند پژوهش های اساسی است که ضرورت دارد مراکز مطالعاتی حوزوی بدان بپردازند، اما اجمالا می توان ریشه های این خشونت را در عوامل زیر جستجو کرد: 🔹احساس ناکامی اجتماعی و اقتصادی، احساس تبعیض، عدم پاسخگویی مناسب و صحیح نهادهای حاکمیتی (از جمله قوای مجریه و قضاییه که بیشترین ارتباط مستقیم با مراجعات مردمی را دارند) به مطالبات و توقعات و انتظارات، و فراهم نبودن راههای قانونی طرح این مطالبات، موجب انباشت آنها و در نتیجه فوران خشم اجتماعی می شود. در چنین وضعیتی با توجه به اینکه مسئولان و مسببان اصلی در کف جامعه قابل شناسایی نیستند، طلاب و روحانیون به دلیل داشتن لباسی متفاوت، سیبل چنین تهاجماتی قرار می گیرند. 🔹با توجه به نظریه بازنمائی استوارت هال(نظریه پرداز فرهنگ) تصویری که از حضور پررنگ روحانیت در رسانه ها و تریبون ها (آن هم معمم و در قالب لباس روحانیت) ساخته شده، لزوما همان تصویر و تصوری نیست که روحانیت قصدش را کرده بود. حتی اگر روحانیت نقشی محوری در وضعیت فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی امروز نداشته باشد، این حضور پررنگ و همه جایی روحانیت موجب شده که روحانیت مسبب اصلی وضعیت غیرقابل دفاع اجتماعی و اقتصادی کشور شناخته شوند. بر همین اساس هم، به نظر می رسد تاکید بر تلبس تمام طلاب جهت انجام مسئولیت های حوزوی، نیاز به بازاندیشی دارد. 🔹در چنین شرایطی انعکاس خدمات اجتماعی روحانیت و قرار گرفتن در کنار مردم هنگام طرح مطالبات مشروع و قانونی، نه فقط در زبان ( و از پشت تریبون ها، چرا که از نظر مردم، داشتن تریبون خود نشانه ای است از قرار گرفتن در جبهه مسئولان) بلکه در میدان عمل و در کف میدان و اجتناب از رنگ و بوی جناحی دادن به فعالیت های اجتماعی روحانیت، می تواند راهکارهایی جهت ترمیم رابطه مردم و روحانیت بوده، زمینه های خشونت های فیزیکی و زبانی علیه روحانیت در سطح جامعه را فرو بکاهد. 🔻🔻🔻 @mobahesat

✔️روحانیت، حوزه های علمیه و اغتشاشات آبان ۹۸ 🖊سیدجواد میرخلیلی 🔹حوادث و اتفاقاتی که بعد از افزایش قیمت بنزین و سهمیه بندی آن در واپسین روزهای آبان 98 در کشور رخ داد را می توان از منظرهای مختلفی مورد تجزیه و تحلیل قرار داد؛ در این میان، اما نقش و وظایفی که حوزه های علمیه و به خصوص حوزه علمیه قم و روحانیت در قبال این حادثه و حوادث مشابه داشته و دارند، از اهمیت بسزایی برخوردار است. 🔹از حوزه ای که به تعبیر [مقام معظم رهبری]، می بایست یک حوزه انقلابی باشد، انتظارات مختلفی می رود که با تأکید بر حوادث روزهای اخیر به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد. 🔸الف) نقش هدایت گری و حلقه واسط بودن 🔹شاید یکی از دلایلی که باعث شکل گیری اتفاقات اخیر شد را بتوان در عدم اقناع افکار عمومی جست؛ هر چند برخی مسئولین دولتی بر این موضوع تأکید می کردند که از مدتها قبل این اقناع شروع شده بود؛ اما این طور به نظر نمی رسید و یا حداقل می توان گفت افکار عمومی از این اقناع بی نصیب و بی اطلاع بود. 🔹جا داشت مسئولین دولتی و سایر نهادها و دستگاههایی که در این رابطه، به توافق رسیده بودند، جلساتی را با حوزویان و روحانیون تشکیل می دادند و از آنها به عنوان راهبران جامعه اسلامی و کسانی که نقش حلقه واسط بین مسئولین و مردم را شکل می دهند برگزار می کرده و با اقناع این گروه از جامعه که بیش از مسئولین با مردم عادی در ارتباط هستند، باعث می شدند تا هزینه های این تصمیم کمتر شده و جو عمومی جهت پذیرش این موضوع آماده تر شود؛ و در این صورت بود که روحانیون؛ به خصوص آن دسته که صاحب تریبون و قلم و غیره بودند می توانستند مردم را نسبت به اهمیت این مسئله و دلایل این موضوع آگاه کنند. 🔸ب) حمایت گری و نصیحت گری 🔹از دیگر نقشهایی که حوزه های علمیه و روحانیت می توانست و می باید در قبال این حادثه و حوادث مشابه به صورت جدی و پررنگ تر دنبال نماید می توان به نقش حمایت گری و نصیحت اشاره کرد؛ به تعبیر حضرت آقا: "حمایت در کنار نصیحت، دفاع در کنار اصلاح". 🔹باید بپذیریم بخش عظیمی از مردم ایران، امروز زیر فشار تحریمهای ناجوانمردانه و ترویسم اقتصادی آمریکای بدعهد و سران ضد انسانیت این کشور قرار گرفته و اعتراضاتشان بحق و بجاست. در این میان می طلبد که روحانیت و حوزه های علمیه با همان ارتباط خوب و صمیمی که با مردم دارند، ضمن حمایت از این بخش از جامعه که می خواهند حرف خود را به گوش مسئولین برسانند، نقش ناصحانه خود را هم در قبال مردم انجام داده و متولیان امر را نسبت به این موضوع آگاه سازند و به عبارتی در کنار دفاع، به اصلاح امور از سوی مسئولین نیز توجه ویژه داشته باشند تا مردم فشار کمتری را احساس کنند؛ پیامی را که می توان در فرمایشات مقام معظم رهبری بعد از این حادثه و همچنین پیامهای مراجع معظم تقلید یافت و اگر قرار باشد روحانیت و حوزه های علمیه در قبال چنین مسائلی در حاشیه قرار گیرد خطرات جبران ناپذیری دارد 🔸با این توجه و با بررسی اعتراضاتی که با حضور برنامه ریزی شده برخی از اغتشاشگران و عناصر اجیرشده خارجی صورت گرفت، می توان چند گروه را در این میان متمایز دید. 🔹گروهی که به خاطر نگرانی از آینده خود و وضعیت اقتصادی، می خواستند اعتراض خود را نشان دهند، و بخشی که از قبل منتظر فرصت و مترصد موقعیتی برای ضربه به نظام بودند و بخشی که به خاطر احساسات و هیجانات جوانی و غافل از نقشه دشمن در این مسیر قرار گرفتند. 🔹در این میان می طلبد حوزه های علمیه و روحانیت با نزدیک شدن بیشتر به مردم و به خصوص جوانان؛ مشابه کاری که برخی ائمه جمعه و جماعات در برخی شهرها انجام دادند، نقشه های شوم دشمنان را برملا کرده و نشان دهند که ارتباط بین مردم و روحانیت و حوزه های علمیه از هم گسستنی نیست و حوزه در قبال مسائل سیاسی اجتماعی در جامعه در کنار نقش حمایت گری خود، به صورت نصیحت گرایانه، مسئولین را به حل مشکلات مردم و کم کردن دغدغه های آنها فرا می خواند. 🔻🔻🔻 @mobahesat

مباحثات/ آیت‌الله سیدابوالفضل میرمحمدی عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و مجلس خبرگان صبح‌گاه روز یکشنبه در ۹۶سالگی دارفانی را وداع گفت 🔻🔻🔻 @mobahesat

🎥 الصرخی کیست و چه می‌خواهد؟ کلیپ نگاهی گذرا به فعالیت‌ها و آنچه که الصرخی در فضای فقاهتی و مرجعیت ادعا می‌کند 🔻🔻🔻 @mobahesat

✔️از حجاب تا چندهمسری؛ در جستجوی پایانی برای جدال‌های بی‌پایان 🖊سیدمحمدهادی گرامی 🔸«امر اجتماعی همان‌گونه که خوانده می‌شود، پدیدار می‌شود» سه‌شنبه ۱۴ آبان در پژوهشگاه علوم انسانی درباره ضرورت فعالیت در فضای مجازی و پیام‌رسان‌ها با یکی از دوستان گفتگویی صورت گرفت. وی به دلایلی مخالف اینگونه فعالیت‌ها برای اهل آکادمیا بود؛ یکی از مهمترین دلایل وی ضرورت ناخواسته تن دادن به بازی‌های چنین فضایی بود. البته من به دلایل روشنی با گفته وی موافق نبودم؛ ولی هنگامی که با انبوهی از یادداشت‌ها درباره چندهمسری، حجاب اجباری و دیگر هنجارها/ضدهنجارهای مربوط به جامعه ایرانی ـ اسلامی مواجه شدم، اقتضاءات و بازی‌های فضای مجازی را بهتر و بیشتر لمس کردم. 🔹آنچه بیان می‌شود با احترام به ایده‌های شرکت‌کنندگان در چنین مباحثاتی، تلاش می‌کند به جای «فروغلطیدن در» و «تن‌دادن به» روندهای رایج، خوانشی حتی‌المقدور بی‌طرفانه نسبت به یک چالش روش شناختی در چنین جدال‌هایی ارائه کند. 🔹دلیل اصلی منجر نشدن چنین جدال‌هایی به فایده معرفت‌شناختی ـ هر چند ممکن است منافع غیرجمعی و غیرمعرفت‌شناختی را تأمین کند ـ فروکاستن سطح تحلیل به یک بُعد است. انگاره ما درباره حجاب، حجاب اجباری، چندهمسری و … هر چه باشد، بی‌گمان فروکاستن سطح تحلیل درباره این هنجارها/ضدهنجارها به یک بُعد یا سطح، و نگریستن به آنها به مثابه امری صرفا الهیاتی ـ جدلی، اجتماعی، شخصی، حقوقی، فقهی، تاریخی و … یک خطای روش‌شناختی است. برای چنین پدیده‌هایی عمدتا پنج رویکرد تحلیلی ـ نه در معنای فلسفی آن ـ وجود دارد و یا می‌توان پیشنهاد داد: 🔹1. تحلیل انسان‌شناختی ـ زیستنی: یکی از گونه‌های تحلیل‌ که به دلیل سیطره نگاه‌های جدلی به این موضوع کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد نگاه انسان شناختی، زیستنی و از درون است. فهم و تفسیر چندهمسری و یا ازدواج غیردائم و سپس بررسی پیامدهای احتمالی آن بدون یک مطالعه میدانی همدلانه و از نزدیک امکان پذیر نخواهد بود. 🔹2. تحلیل تاریخی ـ تطبیقی: در این رویکرد تحربه‌های تاریخی عصر پیامبر و ائمه (علیهم السلام) به عنوان منبع مشروعیت‌ تلقی می‌شود. برای نمونه، براساس این نگاه تلاش می‌شود تا انگاره «حجاب اجباری» با تجربه تاریخی حکومت نبوی یا علوی تطبیق داده شود. 🔹3. تحلیل تطبیقی ـ اجتماعی: این رویکرد با یافتن جامعه ای که مشابهت حداکثری با جامعه معاصر ایران دارد، تلاش می‌کند بررسی کند که تجربه زیسته جامعه مشابهی که نوع خاصی از تعامل با ضدهنجارها/هنجارها را انتخاب کرده است، چه بوده است. 🔹4. تحلیل جامعه‌شناختی ـ فرهنگی: گونه رایجی از تحلیل‌ها که با رویکردی جامعه شناختی به تبیین این مسأله، علل و پیامدهای آن بدون ضروری دانستن بهره‌بردن از تجربه‌های زیسته می‌پردازد. 🔹5. تحلیل فقهی ـ حقوقی: رویکرد نسبتا رایج در برخی تحلیل‌ها که با ارجاع به قوانین حقوقی و یا اسلامی تلاش می‌کند تا هنجارها/ضدهنجارهایی مانند حجاب و چند همسری را بررسی کند و درباره آن داوری کند. 🔹پاسخ پرسش‌هایی که پژوهشگران و سیاست‌گذاران درباره انگاره‌هایی همچون حجاب، حجاب اجباری، چندهمسری، ازدواج غیردائم و ... دارند بدون توجه به همه ابعاد و گونه‌های تحلیل درباره این انگاره‌ها امکان پذیر نخواهد بود، مگر اینکه در پی یافتن و ترویج «پاسخِ خود» برای این پرسش‌ها باشند. 🔸متن کامل این یادداشت را در لینک زیر مشاهده کنید: 👇👇👇 http://mobahesat.ir/22248/amp 🔻🔻🔻 @mobahesat

✔️فقیه قران‌گرا 🔸به مناسبت درگذشت آیت‌الله سید ابوالفضل میرمحمدی 🔹آیت‌الله سید ابوالفضل میرمحمدی زرندی در سن ۹۶ سالگی و پس از چندین دهه تدریس و پژوهش درگذشت. در سال‌های اخیر، نام مرحوم میرمحمدی به عنوان کهنسال‌ترین نماینده مجلس خبرگان و رییس سِنّی این مجلس در روز افتتاح آن در رسانه‌ها مطرح می‌شد، ولی محققان، حوزویان و دانشجویان دانشکده الهیات در دو دهه نخست پس از پیروزی انقلاب با نام وی به عنوان مفسر قرآن، استاد علوم قرآنی و رییس دانشکده الهیات دانشگاه تهران آشنا بودند. 🔹آیت‌الله میرمحمدی که متولد زرند ساوه بود همراه با سه طلبه ترک‌زبان دیگر که آنها هم «سید ابوالفضل» نام داشتند، داماد مرحوم آیت‌الله‌العظمی سید احمد زنجانی؛ از علمای برجسته قم از دهه بیست تا دهه پنجاه و پدر آیت‌الله‌العظمی سید موسی شبیری زنجانی شد. او به همراه برادر همسرش (آیت‌الله شبیری) سال‌ها در جلسات درس مرحوم آیت‌الله‌العظمی سید محمد محقق داماد شرکت کرد. 🔹شرکت در جلسات درس آقای داماد، او را وارد جلسات مستمر حلقه شاگردان این استاد بزرگ حوزه قرار داد و او در کنار حضرات آیات مرحوم آذری قمی، مرحوم سید مهدی روحانی، مرحوم احمدی میانجی، مرحوم موسوی اردبیلی، مرحوم طاهری اصفهانی و سید موسی شبیری زنجانی همواره به بحث آزاد علمی درباره موضوعات قرآنی و فقهی می‌پرداخت. حاصل این تحصیل، تحقیق و مباحثات طولانی، کتاب‌هایی همچون «بحوث فی تاریخ القرآن و علومه» و «تفسیر بلاغ» است. 🔹با پیروزی انقلاب اسلامی مرحوم میرمحمدی نیز همچون بسیاری از هم‌درس‌های خود وارد مناصب مهم حکومتی شد؛ عضویت در شورای عالی قضایی، گزینش علمی قضات، دیوان عالی کشور، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، مجلس خبرگان رهبری و یک دهه ریاست دانشکده الهیات دانشگاه تهران. 🔹مرحوم آیت‌الله میرمحمدی در اثر مهم خود در حوزه علوم قرآنی که سال ۱۳۵۸ با عنوان «بحوث فی تاریخ القرآن و علومه» تألیف کرده و از منابع دوره دکتری محسوب می‌شود، به مباحث معاصر نیز پرداخته و آرای متفکرین شیعه و سنی را بررسی کرده است. وی از صفحه ۸۴ کتاب به این نظریه برخی پژوهشگران قرن ۱۹ و ۲۰ اشاره کرده که قرآن را کلام پیامبر(ص) می‌دانسته‌اند. به باور مرحوم میرمحمدی، این نظریه حتی اگر مقبول باشد (که نیست و با ادله عقلی و نقلی قابل خدشه است) باز هم نمی‌تواند دلیلی بر نفی اعجازآمیز بودن قرآن باشد. 🔹وی در تفسیر بلاغ نیز به این موضوع پرداخته و کوشیده تا اثبات کند که هم الفاظ و هم معانی قرآن از جانب خداوند متعال است و پیامبر اکرم(ص) فقط وظیفه ابلاغ پیام را بر عهده داشته‌اند. 🔹اندک مطالعه این دو اثر اصلی مرحوم آیت‌الله میرمحمدی نشان می‌دهد وی نه تنها تسلط کاملی به آیات قرآن و ارتباط معنوی آنها داشته، بلکه بر خلاف روش‌های متداول دهه‌های بیست تا پنجاه عمل کرده که می‌کوشیدند قرآن را با رویکرد علم تجربی مدرن بررسی کنند. مرحوم میرمحمدی مقهور این جو غالب نشده و از روش‌های سلف عدول نکرده است. 🔹مرحوم استاد سید جعفر مرتضی عاملی؛ مورخ برجسته لبنانی که به‌تازگی درگذشت از شاگردان مرحوم آیت‌الله میرمحمدی بود. همچنین فرزند و دامادش نمایندگان قم در مجلس ششم بودند. فرزند وی معاون رییس‌جمهور در زمان مرحوم هاشمی رفسنجانی نیز بوده و اکنون عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام است. 🔸لینک مطلب: 👇👇👇 http://mobahesat.ir/22257/amp 🔻🔻🔻 @mobahesat

مباحثات/#تورق 🔹 پادکست معرفی و نقد کتاب قسمت چهاردهم: «تکوین نهاد مرجعیت تقلید شیعه» 🔸 تالیف: محسن صبوریان (نویسندگان کتب در موضوع حوزه و روحانیت _ترجیحا تازه منتشره_ می‌توانند یک نسخه از کتاب خود را برای معرفی به ما ارسال کنند) 🔸پادکست‌های تورق را می‌توانید در ناملیک ‌هم پیگیری کنید www.mobahesat.ir 🔻🔻🔻 @mobahesat