در کتاب کمال الدین به سند خود از بزنطی آورده که گفت: حضرت رضا (علیه السلام) فرمود: چه خوب است صبر کردن وانتظار فرج کشیدن، آیا نشنیده ای فرموده خدای (عزَّ وجلَّ) را: وارتقبوا انی معکم رقیب(۵۶۹)؛ ومنتظر باشید که من نیز با شما منتظر هستم. وفرموده خدای را (عزَّ وجلَّ) فانتظروا انی معکم من المنتظرین(۵۷۰)؛ پس منتظر باشید که من نیز با شما از منتظرانم. پس بر شما باد صبر که همانا گشایش وفرج بر نومیدی غالب می آید، وکسانی که پیش از شما بودند از شما صبورتر بودند.(۵۷۱) ودر همان کتاب به سند خود از محمد بن مسلم آورده که گفت: شنیدم حضرت ابو عبد الله امام صادق (علیه السلام) می فرمود: به درستی که پیش از (ظهور) حضرت قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) از سوی خداوند (عزَّ وجلَّ) برای مؤمنین، نشانه هایی خواهد بود. عرض کردم: آن نشانه ها چیست خداوند مرا فدای تو گرداند؟ فرمود: آن فرموده خدای (عزَّ وجلَّ) است: ولنبلونکم؛ والبته شما را می آزماییم. یعنی: مؤمنین را پیش از خروج حضرت قائم (علیه السلام) بشیء من الخوف والجوع ونقص من الاموال والانفس والثمرات وبشر الصابرین(۵۷۲)؛ به چیزی از ترس وگرسنگی ونقصان اموال ونفوس وآفات زراعت، ومژده وبشارت بده صابران را. فرمود: آن ها را آزمایش می کند وبه مقداری ترس از پادشاهان بنی فلان در آخر حکومتشان، وگرسنگی به گرانی نرخ هایشان، (ونقصان اموال) فرمود: کسانی تجارت ها وکمی بازده، (ونقصان نفوس) فرمود: مرگ فراگیر وزودرس (ونقصان زراعت ها) فرمود: کمی رشد وحاصل آنچه کشت می شود، (وبشارت ده صابران را) در آن هنگام به زود رسیدن خروج قائم (علیه السلام). سپس امام صادق (علیه السلام) به من فرمود: ای محمد، این است تأویل آن، خدای تعالی می فرماید: وما یعلم تأویله الا الله والراسخون فی العلم(۵۷۳)؛ وتأویل آن را کسی نمی داند جز خداوند وراسخان در علم. و در تفسیر نیشابوری از پیغمبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) روایت آمده که فرمود: یکدیگر را به معروف امر، واز منکر نهی کنید، پس هرگاه دیدی شخص فرومایه ای اطاعت می شود وهوای نفس پیروی می گردد، ودنیا ترجیح داده می شود، وهر صاحب رایی نظر خود را می پسندد، پس بر تو باد خودت، وکار عوام را واگذار، وهمانا که در پس شما روزهایی خواهد بود که صبر در آن ها همچون آتش سرخ به کف داشتن است، به عمل کننده (به وظیفه اش) از آنها همچون پاداش پنجاه تن که عمل او را (در زمان های دیگر) انجام دهند عطا می شود.

در غیبت نعمانی به سند خود از امام صادق از پدرش (علیه السلام) آورده که فرمود: مؤمنان آزمایش می شوند وخداوند آنان را نزد خود از هم تمییز می دهد، همانا خداوند مؤمنان را از بلا وتلخی های دنیا ایمن نداشته، ولیکن آن ها را از کوری وبدبختی در آخرت ایمن داشته است، سپس امام باقر (علیه السلام) فرمود: حضرت حسین بن علی (علیه السلام) کشتگان خود را (در سرزمین کربلا) کنار هم می گذاشت سپس فرمود: کشتگان ما کشتگان پیغمبران هستند.(۵۷۴) ودر همان کتاب به سند خود از امام زین العابدین (علیه السلام) آورده که فرمود: دوست می داشتم که (در گفتار) آزاد بودم وسه کلمه با مردم سخن می گفتم، آنگاه خداوند آنچه می خواست درباره من انجام می داد، ولی عهدی است که با خدا بسته ایم که صبر کنیم. سپس این آیه را تلاوت کرد: ولتسمعن من الذین اوتوا الکتاب من قبلکم ومن الذین اشرکوا اذی کثیراً وان تصبروا وتتقوا فان ذلک من عزم الامور(۵۷۵)؛ وهمانا شما از کسانی که پیش از شما کتاب آسمانی بر آنان نازل گشت واز آنان که شرک ورزیدند (طعنه ها و) آزار بسیار خواهید شنید واگر صبر کنید وتقوا پیشه سازید سبب نیرومندی وقوت یافتن در کارها است.(۵۷۶) ودر همان کتاب از آن حضرت (علیه السلام) حدیثی آمده که در بحث مرابطه ان شاء الله خواهیم آورد، تا آنجا که فرموده:...و مؤمنان مرابطه وصبر کنند ویکدیگر را به صبر وادارند تا این که خداوند حکم فرماید، واوست بهترین داوران.(۵۷۷) وروایات بسیار دیگری که در جای خود یاد شده است. خلاصه این که حال ووضع مؤمن در گرفتاری ها وبلیات آن است که در دیوان منسوب به مولایمان امیرمؤمنان علی (علیه السلام) آمده: اذا زید شراً زاد صبراً کأنما * * * هو المسک ما بین الصلابة والفهر لأن فتیت المسک یزداد طیبه * * * علی السحق والحر اصطباراً علی الشر اگر شر وگرفتاری بر او زیاد شود بر صبر خود می افزاید، او همچو مشک است در میان ابزارهای ساییدن آن زیرا که خورده های مشک عطر وبویش با ساییدن وحرارت بیشتر می شود از جهت صبر بر گرفتاری. توجه: از آنچه یاد کردیم معلوم شد که صبر در زمان غیبت امام (علیه السلام) بر چند گونه است؛ از جمله: ۱- صبر بر طول غیبت، به این که از شتابزدگی که به سبب طولانی شدن غیبت دل های شان قساوت می گیرد نباشد، که شتابزدگان در مورد امام (علیه السلام) به تردید افتند، واین عنوان در امر بیست ودوم گذشت. ۲- صبر کردن مؤمن بر آنچه از آزار واستهزاء وتکذیب ومانند آن ها از مخالفین خود می بیند. ۳- صبر بر اقسام بلاها ومحنت هایی که بر او وارد می شود، که بعضی از آن ها در آیه شریفه یاد گردید، خدای تعالی فرماید: ولنبلونکم بشیء من الخوف والجوع... ۴- صبر بر آنچه از گرفتاری مؤمنین به دست معاندین وآزار مخالفین نسبت به ایشان می بیند، در صورتی که نتواند آن ها را خلاص کند واز ایشان دفاع نماید، که در این حال وظیفه او صبر ودعا کردن است. واقسام دیگر صبر که مؤمن در هنگام ابتلا در می یابد. پنجاه وچهارم: درخواست صبر از خدای تعالی یعنی از وظایف مؤمن آن است که در زمان غیبت از درگاه خداوند (عزَّ وجلَّ) بخواهد که او را در مواقعی که وظیفه اش صبر کردن است به او توفیق دهد، واین از چند جهت است: از جمله: این که در دعای رسیده از امامان (علیهم السلام) این مطلب وارد شده، چنان که در دعای عمری (رحمه الله) آمده: ومرا بر آن صبر ده... و از جمله: در روایت امر شده: هر آن چیزی که مؤمن برای سامان دادن آخرت ودنیای خود به آن احتیاج دارد از خدای (عزَّ وجلَّ) درخواست کند که کلیدهای همه اشیا به دست (قدرت) اوست وشاهد بر این مقصود است فرموده خدای تعالی خطاب به پیغمبرش (صلی الله علیه وآله وسلم) واصبر ما صبرک الا بالله(۵۷۸)؛ وصبر کن وصبر تو نیست جز به (سبب یا کمک) خداوند...که باء برای سببیت یا استعانت است، وبنابر هر دو وجه شاهد بر این مطلب است، پس شایسته است که مؤمن صبر را از خدای (عزَّ وجلَّ) بخواهد وتواند که باء به معنی من باشد -هر چند که صاحب مغنی اللبیب آن را یاد ننموده است -چون مهم نیست که او چیزی را منکر شود که در کلام فصیح شاهد بر آن وجود دارد، همچنان که جمعی از علمای نحو انکار کرده اند که باء برای تبعیض باشد، با این که نص به آن از امامان (علیهم السلام) رسیده است.

از پیغمبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) آمده: از خدای (عزَّ وجلَّ) آنچه از حوائج برایتان پیش می آید را مسئلت نمایید، حتی بند کفش را، زیرا که اگر او آن را آسان نکند فراهم نمی گردد. وآن حضرت (علیه السلام) فرمود: هر یک از شما همه نیاز خود را از پروردگارش درخواست نماید، حتی بند نعلینش را اگر قطع شود. واخبار در این باره بسیار است. ونیز بر این مطلب دلالت می کند اطلاق آنچه در آیات قرآن امر به دعا وارد شده، پس شایسته است که مؤمن دعا کند برای این که خداوند صبر را در موارد آن به او عنایت فرماید، که این چیزی است که به وسیله آن آخرت ودنیای خود را سامان می دهد ومحبت وطاعت ورضای مولایش را به سبب آن جلب می نماید. و از جمله اینکه: بسیار اتفاق می افتد که موارد صبر به غیر آن مشتبه می شود، پس انسان در جایی که نمی بایست صبر کند، صبر می کند، وبه جای خاموش ماندن سخن می گوید، وبه جای سخن گفتن خاموش می ماند، وتوفیق یافتن به این که هر چیزی را در جای خود قرار دهد وهر کاری را در وقتش انجام دهد، از سوی خدای (عزَّ وجلَّ) می باشد، پس مؤمنی که می خواهد در مسیر هدایت گام بردارد وظیفه اش آن است که به درگاه خدای تعالی دعا وتضرع وزاری کند تا او را به صبر کردن در مواقع خاص آن، ودعوت کردن در جاهایی که باید دعوت نمود، وبی باکی هنگام لزوم، ورزم کردن هنگام رزم آوری وخشم در موقع خشمناکی توفیق دهد، موارد دیگر را به این قیاس بگیر. و از جمله: این که در روایات امر به صبر خواهی از خدای (عزَّ وجلَّ) وارد گردیده، چنان که در کافی از امام صادق (علیه السلام) روایت است که فرمود: خداوند (عزَّ وجلَّ) رسولان خود را به مکارم اخلاق اختصاص داده، پس خودتان را بیازمایید، که اگر در شما آن اخلاق بود خداوند را حمد گویی وبدانید آن از خوبی (شما) است، واگر آن اخلاق در شما نبود پس از خداوند مسئلت نمایید وبرای دست یابی به آن ها به درگاه خداوند التماس کنید. سپس آن حضرت ده چیز (از مکارم اخلاق) را شمرد: یقین وقناعت وصبر وشکر وخویشتن داری وخلق نیکو وسخاوت وغیرت وشجاعت ومروت.(۵۷۹) بعضی از راویان پس از این ده خصلت افزوده وراستگویی وادای امانت. ودر همان کتاب در حدیث دیگری از آن حضرت (علیه السلام) آمده که فرمود: ما دوست داریم کسی را که عاقل، فهمیده فقیه، بردبار، صبور، راستگو وبا وفا باشد، خدای (عزَّ وجلَّ) پیغمبران را به مکارم اخلاق (صفات عالی انسانی) اختصاص داده، پس هر آنکه در او این صفات بود خداوند را بر آن حمد گوید، ودر هر کس نبود به درگاه خداوند (عزَّ وجلَّ) زاری نماید وآن ها را از او بخواهد. راوی گوید: عرض کردم: فدایت شوم، آن صفات کدامند؟ حضرت فرمود: پرهیزکاری وقناعت وصبر وشکر وحلم وحیا وسخاوت وشجاعت وغیرت ونیکی، وراستگویی وادای امانت.(۵۸۰) پنجاه وپنجم: سفارش یکدیگر به صبر در زمان غیبت حضرت قائم (عجل الله فرجه)🌺🌺🌺🌺🌺🌺 ✨💫✨قسمت 7⃣2⃣ 📚جلددوم #مکیال المکارم

پنجاه وپنجم: سفارش یکدیگر به صبر در زمان غیبت حضرت قائم (عجل الله فرجه) و این از امور مهمی است که شایسته است به آن اهتمام گردد، وبر آن مواظبت شود، وچند وجه بر این مطلب دلالت دارد: اول: همه دلیل های امر به معروف. دوم: تأسی جستن واقتدا نمودن به پیغمبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) وائمه اطهار (علیهم السلام) چنان که از پژوهش در اخبار این مطلب روشن می شود. سوم: خصوص روایتی که سید اجل علی بن طاووس (رحمه الله) در کتاب اقبال آورده، از پیغمبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) در خطبه روز غدیر که فرمود: ودرباره علی نازل شد (سوره) والعصر، وتفسیرش این که: (و) سوگند به پروردگار (عصر) قیامت که (همانا انسان در زیان است): دشمنان آل محمد، (مگر کسانی که ایمان آورند) به ولایت ایشان (وکارهای خوب انجام دادند) به همدردی کردن با برادرانشان (ویکدیگر را به صبر سفارش دادند) در زمان غیبت غائبانشان...(۵۸۱) می گویم: منظور از سفارش یکدیگر به صبر آن است که مؤمن به فرزندان ونوادگان وخاندان وعیال، وعشیره وبرادران دینی، ودوستان خویش وسایر مؤمنین سفارش وامر کند به ایمان به حضرت قائم (علیه السلام) وصبر کردن در زمان غیبت آن حضرت بر طولانی شدن زمان غیبت وبر آنچه از فتنه ها وبلاها ومحنت ها واذیت ها به ایشان می رسد، واز آنچه از آزار دشمنان وجفای دوستان وغیر این ها...می بینند، به این که خوبی های صبر را برایشان بازگوید، واین که در پی صبر ظفر وگشایش خواهد بود، تا بر اثر طولانی شدن غیبت نا امید نشوند، وچون دشمنان خود را در آسایش وراحتی ورفاه ونعمت ببینند، بهتر دید نیافتند وبدانند که آن را امامان راستگوی (علیه السلام) خبر داده اند، پس همان طور که راستگویی آنان در خبر به ابتلای اهل ایمان وچیرگی دشمنان برایشان آشکار گشت. همچنین راستگویی آنان بر ظاهر شدن فرج وگشایش ورفاه برای دوستان آشکار خواهد شد، ان شاء الله تعالی. و باید بدانند که هر کس صبر کند وانتظار کشد، به فرج وپیروزی نایل گردد، یا به فرج بزرگ یا به مراتب پایین تری از اقسام فرج، بلکه خود انتظار از اقسام فرج است. نمی بینید که هرگاه کسی دچار قرض های زیادی شده باشد، ولی بداند که پس از مدتی از بعضی موارد وسعتی به او می رسد، چنین شخصی به همان انتظار وسعت وسپری شدن مدت، دلش تسلی می یابد تا از بار سنگین قرض ها خلاص شود، یا این که کسی بیمار باشد، ومرض های چندی در او باشد، ولی می داند که در بعضی از جاها طبیب زبردستی هست که پس از مدتی به سراغ او خواهد آمد واو را معالجه خواهد کرد واز آن بیماری ها راحتش خواهد ساخت، چنین فردی همین انتظار کشیدنش برای پایان یافتن مدت وآمدن آن طبیب مورد اطمینان، مایه تسلی جان وتقویت روحیه وبر طرف شدن غم وغصه اش می باشد، از همین روی هنگامی که ابوبصیر از امام صادق (علیه السلام) سؤال کرد: فدایت شوم، چه موقع فرج خواهد بود؟ حضرت فرمود: ای ابوبصیر آیا تو هم از کسانی هستی که دنیا می خواهند؟ کسی که این امر را شناخت به راستی به جهت انتظار کشیدنش از او فرج شده است.(۵۸۲)