⚠️عاقبت شوم سختگیری به فرزندان
♦️در مطلب پیشین نقل شد که رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) والدین را تشویق کرده‌اند که فرزندانشان را یاری کنند تا واجد خصلت «برّ الوالدین» باشند؛ یعنی به والدینشان نیکی کنند. همچنین در حدیث دیگری از ایشان، چهار ابزار برای ایجاد این خصلت در فرزندان معرفی شد.
🔺در حدیث زیر، امام صادق (علیه‌السلام) پس از نقل آن حدیث نبوی، در پاسخ به یکی از اصحاب، چگونگی این کار را تبیین فرموده‌اند و در انتها هشدار مهمی داده‌اند.
🌿...عَنْ يُونُسَ بْنِ رِبَاطٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ: «قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ: «رَحِمَ اَللَّهُ مَنْ أَعَانَ وَلَدَهُ عَلَى بِرِّهِ.»» قَالَ: قُلْتُ: كَيْفَ يُعِينُهُ عَلَى بِرِّهِ؟ قَالَ: «يَقْبَلُ مَيْسُورَهُ وَ يَتَجَاوَزُ عَنْ مَعْسُورِهِ وَ لاَ يُرْهِقُهُ وَ لاَ يَخْرَقُ بِهِ فَلَيْسَ بَيْنَهُ وَ بَيْنَ أَنْ يَصِيرَ فِي حَدٍّ مِنْ حُدُودِ اَلْكُفْرِ إِلاَّ أَنْ يَدْخُلَ فِي عُقُوقٍ أَوْ قَطِيعَةِ رَحِمٍ. ثُمَّ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ: «اَلْجَنَّةُ طَيِّبَةٌ طَيَّبَهَا اَللَّهُ وَ طَيَّبَ رِيحَهَا يُوجَدُ رِيحُهَا مِنْ مَسِيرَةِ أَلْفَيْ عَامٍ وَ لاَ يَجِدُ رِيحَ اَلْجَنَّةِ عَاقٌّ وَ لاَ قَاطِعُ رَحِمٍ وَ لاَ مُرْخِي اَلْإِزَارِ خُيَلاَءَ.»»
📚الكافي، ج۶، ص۵۰
🌿یونس بن رِباط گوید:
🔶امام صادق از رسول خدا (صلوات‌الله‌علیهما) نقل فرمودند:
🔸«خداوند رحمت کند بنده‌ای را که فرزندش را یاری رساند تا با او رفتار نیکویی داشته باشد.»
🔷یونس گوید: (به امام صادق علیه‌السلام) عرض کردم:
🔹چگونه یاری‌اش کند تا با او نیکو رفتار کند؟
🔶حضرت فرمودند:
🔸«(منظور این است که) آنچه (انجامش برای فرزندش) آسان است را از او بپذیرد و از آنچه (انجامش برای او) سخت است درگذرد و او را به کاری که توانش را ندارد وادار نکند و با تندی مجبورش نسازد؛
👈چراکه فاصله او(فرزند) و وارد شدنش به مرزهایی از کفر، این است که (با پدر و مادرش) بدرفتاری کند یا با خویشاوندانش قطع رابطه کند.
🔶سپس رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرموده‌اند:
🔸«بهشت پاکیزه است. خداوند بهشت را پاکیزه نموده و بوی آن را چنان خوش نموده که از فاصله(ای که در طول) هزار سال (طی می‌شود) استشمام می‌شود.
👈اما کسی که (از والدینش) نافرمانی می‌کند و کسی که با خویشاوندانش قطع رابطه می‌نماید و کسی که از روی خودبزرگ‌پنداری لباسی بلند می‌پوشد، بوی بهشت را احساس نمی‌کنند.»»
📝پانوشتـــــــــــــــــــــــــــــــــ
1️⃣این نکته بسیار مهمی است که والدین نباید در تربیت فرزندشان (در هر سنی که هستند) چنان سختگیری کنند که موجب شود شکاف‌های عمیقی میان آن‌ها و فرزندانشان ایجاد شود، به نحوی که فرزندشان نسبت به آن‌ها سرکش شوند و قطع رابطه صورت گیرد و خدای ناکرده به مرزهای «کفر» وارد شوند و حتی بوی بهشت را نیز استشمام نکنند.
2️⃣باید توجه داشت که استعدادها و توانایی‌های هریک از فرزندانمان متفاوت است و اگر میخواهیم آن‌ها به خصلت‌های خوبی متصف شوند، باید ویژگی‌های تک‌تکِ آن‌ها را در نظر بگیریم و بیش از توانشان بر آن‌ها بار نکنیم.
3️⃣والدینی که با فرزندشان با مدارا و مهربانی رفتار نکنند و با این کوتاهی‌شان، موجب شوند فرزندشان سرکش و بدرفتار شوند و اصطلاحاً «عاقّ الوالدین» شود و به تعبیر امام صادق (علیه‌السلام) به مرزهای کفر برسند و بوی بهشت را هم استشمام نکنند، در این‌صورت پدر و مادر در این گناه و عقوبت فرزندشان شریک خواهند بود!
#رسول_خدا_صلی_الله_علیه_و_آله #امام_صادق_علیه_السلام #تربیت #فرزند #پدر #مادر #والدین #نیکی_به_والدین #بر_الوالدین #بر #نیکی #خوبی #بدی #عاق #سرکشی #عاق_الوالدین #مدارا #نرمخویی #سختگیری #انس #بهشت #کفر #صله_رحم #قطع_رحم #تکبر #حدیث
🍱مطابق میل خانواده‌تان غذا بخورید
🌿...عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص:
🍃«الْمُؤْمِنُ يَأْكُلُ بِشَهْوَةِ أَهْلِهِ وَ الْمُنَافِقُ يَأْكُلُ أَهْلُهُ بِشَهْوَتِهِ.»
📚الكافي، ج۴، ص۱۲
🔶از امام صادق، از پدرانشان، از رسول خدا (صلوات‌الله‌علیهم) نقل شده است:
🔸«مؤمن، به میل خانواده‌اش غذا می‌خورد
🔸و منافق، خانواده‌اش به میل او غذا می‌خورند.»
📝پانوشتـــــــــــــــــــــــــــــــــ
♦️این بزرگی و بزرگواری در مؤمن دیده می‌شود که وقتی می‌خواهد غذایی تهیه کند، نگاه می‌کند که همسر و فرزندانش چه نوع غذایی می‌پسندند، نه این‌که چیزی بخرد یا بپزد که خود دوست دارد.
👈به‌این‌ترتیب، هم در تربیتِ نفس خود گامی برمی‌دارد و هم خانواده‌اش را از خود خشنود می‌کند و روابط خانوادگی‌شان را گرم‌تر می‌نماید.
#رسول_خدا_صلی_الله_علیه_و_آله #امام_صادق_علیه_السلام #پدر #مرد #شوهر #همسر #مادر #زن #خانواده #غذا #ایمان #نفاق #ویژگی_مؤمن #ویژگی_منافق #تربیت #شهوت #حدیث
🤗وجوب کودکی کردن با کودک
😒بعضی بزرگ‌ترها وقتی با کودکان مواجه میشوند، پرستیژ خود را حفظ می‌کنند و با آن‌ها هم‌دل و همراه نمی‌شوند.
👈حال‌آن‌که...
🌿…وَ فِي خَبَرٍ آخَرَ قَالَ: قَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ:
🍃«مَنْ كَانَ عِنْدَهُ صَبِيٌ فَلْيَتَصَابَ لَهُ.»
📚من‌لايحضره‌الفقيه، ج۳، ص۴۸۳
🔶از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) نقل شده است:
🔸«هرکس کودکی نزدش بود، باید با او کودکی کند.»
•┈┈••✾•🌿🌺🌿🌺🌿•✾••┈┈•
🌿…عَنِ اَلْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَةَ قَالَ: قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ:
🍃«مَنْ كَانَ لَهُ وَلَدٌ صَبَا.»
📚الكافي ج۶، ص۵۰
🔶از امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) نقل شده است:
🔸«هرکس فرزندی داشت، (باید با او) کودکی کند.»
📝پانوشتـــــــــــــــــــــــــــــــــ
👈در سیره اهل‌بیت (علیهم‌السلام) نیز زیاد مشاهده می‌شود که حضرات وقتی با کودکان مواجه می‌شدند، زانو می‌زدند، آن‌ها را در آغوش می‌گرفتند، بر پشت و شانه‌های مبارک خود می‌نشاندند، مَرکبِ آن‌ها می‌شدند، با آن‌ها بازی می‌کردند و...
#رسول_خدا_صلی_الله_علیه_و_آله #امام_علی_علیه_السلام #پدر #مادر #والدین #فرزند #کودک #تربیت #بازی #تکبر #تواضع #حدیث
😳برعکس! اگر بچه‌تان کله‌شق نیست، باید نگران باشید!
🌿…عَنْ أَبِي سَعِيدٍ اَلشَّامِيِّ قَالَ: أَخْبَرَنِي صَالِحُ بْنُ عُقْبَةَ قَالَ: سَمِعْتُ اَلْعَبْدَ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ يَقُولُ: «تُسْتَحَبُّ عَرَامَةُ الصَّبِيِ فِي صِغَرِهِ لِيَكُونَ حَلِيماً فِي كِبَرِهِ.» ثُمَّ قَالَ: «مَا يَنْبَغِي أَنْ يَكُونَ إِلَّا هَكَذَا.»
📚الكافي، ج۶، ص۵۱
🔶از امام کاظم (علیه‌السلام) نقل شده است:
🔸«قُدّگیریِ کودک در خردسالی، پسندیده است؛ چراکه او در بزرگ‌سالی بردبار خواهد شد. شایسته نیست که کودک جز این باشد.»
📝پانوشتـــــــــــــــــــــــــــــــــ
♦️در بعضی نسخه‌های کتاب شریف کافی و بعضی کتب دیگر، در متن حدیث به‌جای «عرامة»، کلمه «غرامة» آمده است که به معنای شیطنت، خراب‌کاری و کارهای شرورانه است. معمولاً این حدیث را چنین معنا کرده‌اند.
🔺اما در کتب و نسخه‌های معتبرتر، کلمه «عرامة» آمده که در معنایش خودرأیی، سرسختی، نفوذناپذیری، حرف‌گوش‌نکردن، تکبر، یک‌دندگی و کله‌شقی نهفته است. این ویژگی‌ها می‌تواند شیطنت، خراب‌کاری و شرارت را نیز در پی داشته باشد.
🔺این خصوصیات که کم‌وبیش در کودکان دیده می‌شود، برای بزرگ‌سالان ناپسند است، اما برای کودکان طبیعی - بلکه پسندیده - است. برعکس، هرچه کودک حرف‌گوش‌کن‌تر و آرام‌تر باشد، غیرطبیعی‌تر است.
🔺دانستن این نکته از امام کاظم (علیه‌السلام)، کمک می‌کند تا والدین برخی رفتارهای آزاردهنده فرزندانشان را تحمل کنند و امیدوار باشند که آن‌ها در آینده بردبار خواهند بود.
#امام_کاظم_علیه_السلام #پدر #مادر #والدین #فرزند #کودک #تربیت #شیطنت #حدیث
💠 جرعه‌ای از احادیث کمترشنیده‌شده اهل‌بیت ﴿علیهم‌السلام﴾
😖اگر می‌خواهید گرفتار کودک لج‌باز نشوید...
🌿امیر مؤمنان در ضمن نامه مهمشان به امام حسن (علیهماالسلام) فرمودند:
🍃«الْإِفْرَاطُ فِي الْمَلَامَةِ يَشُبُّ نِيرَانَ اللَّجَاجِ.»
📚تحف‌العقول، ص۸۴
🔸«زیاده‌روی در ملامت1️⃣، آتشِ لجاجت2️⃣ را شعله‌ور می‌سازد.»
•┈┈••✾•🌿🌺🌿🌺🌿•✾••┈┈•
🌿و نیز از ایشان نقل شده است:
🍃«إِيَّاكَ أَنْ تُكَرِّرَ الْعَتْبَ فَإِنَّ ذَلِكَ يُغْرِي بِالذَّنْبِ وَ يُهَوِّنُ الْعَتْبَ.»
📚تصنيف‌غررالحكم، ص۲۲۳
🔸«مبادا که عِتاب3️⃣ را تکرار نمایی؛ چراکه این‌کار او را به گناه تحریک می‌کند و ارزش عتاب را کم می‌کند.»
📝پاورقیـــــــــــــــــــــــــــــــــ
1️⃣ملامت؛ یعنی این‌که انسان، دیگری را به خاطر کاری که انجام داده یا ویژگی‌ای که دارد و از نظرش زشت است، به‌صورت رودررو، مورد انتقاد، سرزنش و نکوهش قرار دهد.
2️⃣لجاجت؛ یعنی این‌که شخصی با دیگری ستیزه کند و از سرِ گردن‌کشی و نافرمانی، کاری که او نمی‌پسندد را تکرار کند.
3️⃣عتاب؛ یعنی سرزنش و نکوهشی که همراه با تندی و عصبانیت باشد.
📝پانوشتـــــــــــــــــــــــــــــــــ
⏪هرچند ممکن است فرزندان یا اطرافیان ما کارهایی انجام دهند که از نظر ما غلط و زشت است و هرچند گاهی تذکر دادن به آن‌ها لازم است و هرچند گاهی لازم است این تذکر همراه با تندی و خشم کنترل‌شده باشد تا اثر بیشتری داشته باشد، اما طبق فرمایش حضرت نباید در ملامت کردن و عِتاب، افراط نمود؛ چراکه با افراط در سرزنش و نکوهشِ او، آتش لجاجتش برافروخته می‌شود، او اشتباه خود را تکرار می‌کند و این ابزار تربیتی (ملامت و عتاب) بی‌اثر می‌شود.
⏪حضرت در این حدیث، لجاجت را به آتش تشبیه کرده‌اند؛ چیزی که می‌سوزد و می‌سازاند. کسی که با دیگری به لجاجت برمی‌خیزد، علاوه بر این‌که طرف مقابل را آزار می‌دهد، خود نیز در آتش این لجاجت خواهد سوخت؛ چراکه قصد لجاجت‌کننده، صِرفاً گردن‌کشی و مخالفت با طرف مقابل است.
#امام_علی_علیه_السلام #پدر #مادر #والدین #فرزند #ملامت #سرزنش #نصیحت #انتقاد #لجاجت #عتاب #افراط #گناه #تربیت #حدیث
😖اگر می‌خواهید گرفتار کودک لج‌باز نشوید...
🌿امیر مؤمنان در ضمن نامه مهمشان به امام حسن (علیهماالسلام) فرمودند:
🍃«الْإِفْرَاطُ فِي الْمَلَامَةِ يَشُبُّ نِيرَانَ اللَّجَاجِ.»
📚تحف‌العقول، ص۸۴
🔸«زیاده‌روی در ملامت1️⃣، آتشِ لجاجت2️⃣ را شعله‌ور می‌سازد.»
•┈┈••✾•🌿🌺🌿🌺🌿•✾••┈┈•
🌿و نیز از ایشان نقل شده است:
🍃«إِيَّاكَ أَنْ تُكَرِّرَ الْعَتْبَ فَإِنَّ ذَلِكَ يُغْرِي بِالذَّنْبِ وَ يُهَوِّنُ الْعَتْبَ.»
📚تصنيف‌غررالحكم، ص۲۲۳
🔸«مبادا که عِتاب3️⃣ را تکرار نمایی؛ چراکه این‌کار او را به گناه تحریک می‌کند و ارزش عتاب را کم می‌کند.»
📝پاورقیـــــــــــــــــــــــــــــــــ
1️⃣ملامت؛ یعنی این‌که انسان، دیگری را به خاطر کاری که انجام داده یا ویژگی‌ای که دارد و از نظرش زشت است، به‌صورت رودررو، مورد انتقاد، سرزنش و نکوهش قرار دهد.
2️⃣لجاجت؛ یعنی این‌که شخصی با دیگری ستیزه کند و از سرِ گردن‌کشی و نافرمانی، کاری که او نمی‌پسندد را تکرار کند.
3️⃣عتاب؛ یعنی سرزنش و نکوهشی که همراه با تندی و عصبانیت باشد.
📝پانوشتـــــــــــــــــــــــــــــــــ
⏪هرچند ممکن است فرزندان یا اطرافیان ما کارهایی انجام دهند که از نظر ما غلط و زشت است و هرچند گاهی تذکر دادن به آن‌ها لازم است و هرچند گاهی لازم است این تذکر همراه با تندی و خشم کنترل‌شده باشد تا اثر بیشتری داشته باشد، اما طبق فرمایش حضرت نباید در ملامت کردن و عِتاب، افراط نمود؛ چراکه با افراط در سرزنش و نکوهشِ او، آتش لجاجتش برافروخته می‌شود، او اشتباه خود را تکرار می‌کند و این ابزار تربیتی (ملامت و عتاب) بی‌اثر می‌شود.
⏪حضرت در این حدیث، لجاجت را به آتش تشبیه کرده‌اند؛ چیزی که می‌سوزد و می‌سازاند. کسی که با دیگری به لجاجت برمی‌خیزد، علاوه بر این‌که طرف مقابل را آزار می‌دهد، خود نیز در آتش این لجاجت خواهد سوخت؛ چراکه قصد لجاجت‌کننده، صِرفاً گردن‌کشی و مخالفت با طرف مقابل است.
#امام_علی_علیه_السلام #پدر #مادر #والدین #فرزند #ملامت #سرزنش #نصیحت #انتقاد #لجاجت #عتاب #افراط #گناه #تربیت #حدیث
💠 جرعه‌ای از احادیث کمترشنیده‌شده اهل‌بیت ﴿علیهم‌السلام﴾ در «حـدیـثـنـا»
🤔اشتباهات دیگران را مستقیم و با صراحت تذکر دهیم یا غیرمستقیم و با تلویح؟
🔷گاهی فرزندان ما دچار اشتباهاتی میشوند که نیاز است به آن‌ها تذکر داده شود تا کارشان را تکرار نکنند.
🔹در مطلب پیشین اشاره شد که اگر در سرزنش و ملامت افراط شود و این کار چندین بار صورت گیرد، اثر عکس دارد؛ فرد بر دنده لج می‌افتد و برای ناراحت کردن سرزنش‌کننده، کارش را تکرار می‌کند.
🔹در احادیث زیر به این مسأله اشاره شده که کیفیت این تذکر باید به چه نحو باشد؛
👈اشاره‌وار و با تلویح؟
👈یا آشکارا و با صراحت؟
🌿از امیر مؤمنان (علیه‌السلام) نقل شده است:
🍃«عُقُوبَةُ الْعُقَلَاءِ التَّلْوِيحُ، عُقُوبَةُ الْجُهَلَاءِ التَّصْرِيحُ.»
عيون‌الحكم‌والمواعظ، ص۳۳۹
📚
🔸«مجازات افراد عاقل، با تلویح1️⃣ است
🔸مجازات افراد نادان، با تصریح2️⃣ است.»
•┈┈••✾•🌿🌺🌿🌺🌿•✾••┈┈•
🌿همچنین از ایشان نقل شده است:
🍃«تَلْوِيحُ زَلَّةِ الْعَاقِلِ لَهُ أَمَضُّ مِنْ عِتَابِهِ.»
📚عيون‌الحكم‌والمواعظ، ص۲۰۱
🔸«اشاره تلویحی به لغزش فرد عاقل، برای او دردناک‌تر است از عِتاب کردنش3️⃣.»
📝پاورقیـــــــــــــــــــــــــــــــــ
1️⃣تلویح؛ یعنی اشاره از دور و بیان غیرمستقیم؛ مثل نوری که لحظه‌ای از دور به کسی نشان داده می‌شود.
2️⃣تصریح؛ یعنی بیان کاملاً آشکار؛ مثل نور خورشید که کاملاً آشکار و قابل رؤیت است.
3️⃣عتاب؛ یعنی سرزنش و نکوهشی که همراه با تندی و عصبانیت باشد.
📝پانوشتـــــــــــــــــــــــــــــــــ
♦️بنابراین نوع تذکر به افراد، با توجه به سطح فهم و درک آن‌ها متفاوت است؛
🔺فردی که عاقل و اهل تشخیص است، نیاز نیست به‌صورت مستقیم به او تذکر داد، بلکه تذکر مستقیم برای چنین شخصی دردناک و شکننده است.
🔺اما فردی که نادان است و قدرت تشخیصش کم است، با اشاره غیرمستقیم متوجه اشتباهش نمی‌شود و تذکر اثری بر او ندارد. به چنین شخصی باید به صورت واضح و صریح تذکر داده شود.
#امام_علی_علیه_السلام #پدر #مادر #والدین #فرزند #مجازات #نصیحت #انتقاد #عتاب #عقل #نادانی #جهل #حدیث
💠 جرعه‌ای از احادیث کمترشنیده‌شده اهل‌بیت ﴿علیهم‌السلام﴾ در «حـدیـثـنـا»
💠آماده‌سازی فرزندان برای استفاده از فرصت طلایی ماه رمضان
♦️تصور کنید پدری - گو این‌که بخواهد خبر مهمی به فرزندانش دهد - آن‌ها را دور خود جمع کند و در مورد فرارسیدن ماه رمضان، تذکراتی به آن‌ها دهد و آن‌ها را متوجه کند که در چه محدوده زمانی مهمی گام می‌گذارند و چه فرصتی برایشان فراهم شده است.
🌿...عَنِ الْمِسْمَعِيِ أَنَّهُ سَمِعَ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يُوصِي وُلْدَهُ إِذَا دَخَلَ شَهْرُ رَمَضَانَ:
🍃«فَأَجْهِدُوا أَنْفُسَكُمْ فَإِنَّ فِيهِ تُقَسَّمُ الْأَرْزَاقُ وَ تُكْتَبُ الْآجَالُ وَ فِيهِ يُكْتَبُ وَفْدُ اللَّهِ الَّذِينَ يَفِدُونَ إِلَيْهِ وَ فِيهِ لَيْلَةٌ الْعَمَلُ فِيهَا خَيْرٌ مِنَ الْعَمَلِ فِي أَلْفِ شَهْرٍ.»
📚الكافي، ج۴، ص۶۶
🌿از مِسمعی نقل شده است:
🔶شنیدم که امام صادق (علیه‌السلام) وقتی وارد ماه رمضان شدند، به فرزندانشان چنین توصیه کردند:
🔸«(تا نهایتِ توانتان) بر خود سخت گیرید؛ چراکه:
👈در این ماه، روزی‌ها تقسیم میشوند و زمان مرگ‌ها مشخص می‌شود
👈در این ماه، مهمان‌هایی که به زیارت خدا (حج) می‌روند، مشخص میشوند
👈در این ماه، شبی هست که عمل (عبادت) در آن، بهتر است از عمل در هزار ماه.»
#امام_صادق_علیه_السلام #تربیت #فرزند #کودک #پدر #مادر #والدین #ماه_رمضان #روزه #روزی #حج #عبادت #تلاش #حدیث
💠حق فرزند در رساله حقوق امام سجاد
🌿در رساله حقوق امام سجاد (علیه‌السلام) از ایشان نقل شده است:
🍃«...وَ أَمَّا حَقُّ وَلَدِكَ فَتَعْلَمُ أَنَّهُ مِنْكَ وَ مُضَافٌ إِلَيْكَ فِي عَاجِلِ الدُّنْيَا بِخَيْرِهِ وَ شَرِّهِ وَ أَنَّكَ مَسْئُولٌ عَمَّا وُلِّيتَهُ مِنْ حُسْنِ الْأَدَبِ وَ الدَّلَالَةِ عَلَى رَبِّهِ وَ الْمَعُونَةِ لَهُ عَلَى طَاعَتِهِ فِيكَ وَ فِي نَفْسِهِ فَمُثَابٌ عَلَى ذَلِكَ وَ مُعَاقَبٌ فَاعْمَلْ فِي أَمْرِهِ عَمَلَ الْمُتَزَيِّنِ بِحُسْنِ أَثَرِهِ عَلَيْهِ فِي عَاجِلِ الدُّنْيَا الْمُعَذِّرِ إِلَى رَبِّهِ فِيمَا بَيْنَكَ وَ بَيْنَهُ بِحُسْنِ الْقِيَامِ عَلَيْهِ وَ الْأَخْذِ لَهُ مِنْهُ...»
📚تحف‌العقول، ص۲۶۳
🔸«حق فرزندت (بر تو) این است که بدانی او از توست و در این دنیا منسوب به توست؛ چه کارهای خوبش و چه کارهای بدش
🔸و بدانی که در برابر آنچه در وجود او باقی می‌گذاری، مسؤولی؛ در برابر تربیت نیکویش، راهنمایی‌اش به سوی پروردگار و نیز کمک کردنش برای این‌که دستورات خداوند در مورد تو و در مورد خدا را اطاعت کند
🔸و تو در برابر این مسؤولیت، هم پاداش می‌گیری و هم مجازات می‌شوی.
👈پس در این رابطه مانند کسی رفتار کن که با آثار نیکویی که در این دنیا از خود باقی گذاشته، آراسته شده است و چنان رفتار کن که با انجام نیکوی وظایفی که پروردگار بر عهده‌ات گذاشته است و از تو می‌خواهد، معذور باشی.»
📝پانوشتـــــــــــــــــــــــــــــــــ
♦️فرزند، از وجود والدین است؛ از آن‌ها متولد می‌شود و در دامان آن‌ها پرورش می‌یابد. به همین خاطر منسوب به آن‌هاست و اگر کار خوب یا بدی انجام دهد، می‌گویند فرزند فلانی این کار را کرده است و به‌هرحال افتخار یا ننگ کارهای او، به والدینش نیز سرایت می‌کند.
🔺تأکید حضرت این است که انسان وظیفه دارد به این واقعیت توجه داشته باشد و خود را در برابر تربیت صحیح فرزندش مسؤول بداند تا در این دنیا با اثر نیکویی که از خود به یادگار می‌گذارد، خود را بیاراید.
🔺البته هرچند بر والدین واجب است نسبت به تربیت فرزندشان اهتمام و کوشش داشته باشند و در صورت ترک این واجب، عقوبت میشوند، اما اگر آنان برای تربیت صحیح فرزندشان کوشیدند و در این امر کوتاهی نکردند، ولی با این وصف فرزندشان به راه نیامد و به زشتی‌هایی آلوده شد، خودش در قبال کارهایی که انجام داده، بازخواست و عقوبت خواهد شد، نه دیگران.
#امام_سجاد_علیه_السلام #پدر #مادر #والدین #تربیت #فرزند #تربیت_فرزند #حق #حدیث
💠هنگام ورود به اتاقِ چه کسانی باید اجازه گرفت؟
🌿…عَنْ أَبِي أَيُّوبَ اَلْخَزَّازِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ:
🍃«يَسْتَأْذِنُ الرَّجُلُ إِذَا دَخَلَ عَلَى أَبِيهِ وَ لَا يَسْتَأْذِنُ الْأَبُ عَلَى الِابْنِ وَ يَسْتَأْذِنُ الرَّجُلُ عَلَى ابْنَتِهِ وَ أُخْتِهِ إِذَا كَانَتَا مُتَزَوِّجَتَيْنِ.»
📚الكافي، ج۵، ص۵۲۸
🔶از امام صادق (علیه‌السلام) نقل شده است:
🔸«مرد باید هنگام ورود نزد پدرش اجازه بخواهد، اما پدر لازم نیست از پسرش اجازه بخواهد
🔸و نیز مرد باید از دختر و خواهرش، هرگاه ازدواج کردند، اجازه بخواهد.»
•┈┈••✾•🌿🌺🌿🌺🌿•✾••┈┈•
🌿…عَنْ جَرَّاحٍ اَلْمَدَائِنِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ:
🍃«لِيَسْتَأْذِنِ الَّذِينَ مَلَكَتْ أَيْمانُكُمْ وَ الَّذِينَ لَمْ يَبْلُغُوا الْحُلُمَ مِنْكُمْ ثَلاثَ مَرَّاتٍ كَمَا أَمَرَكُمُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَ وَ مَنْ بَلَغَ الْحُلُمَ فَلَا يَلِجُ عَلَى أُمِّهِ وَ لَا عَلَى أُخْتِهِ وَ لَا عَلَى خَالَتِهِ وَ لَا عَلَى سِوَى ذَلِكَ إِلَّا بِإِذْنٍ فَلَا تَأْذَنُوا حَتَّى يُسَلِّم.»
📚الكافي، ج۵، ص۵۲۹
🔶از امام صادق (علیه‌السلام) نقل شده است:
🔸«کسانی که مملوک شما هستند و کسانی از (خانواده‌ی) شما که هنوز بالغ نشده‌اند، باید - همان‌طور که خداوند (عزّوجلّ) به شما دستور داده است - (هنگام آمدن نزد شما) در سه موقع، اجازه بخواهند.*️⃣
🔸و کسی که بالغ شده است، (اصلاً) نباید بدون اجازه‌ی مادرش، خواهرش، خاله‌اش و دیگران، به (اتاق یا خانه‌ی) آن‌ها وارد شود.
پس (به کسی) اجازه ندهید (که وارد شود)، مگراین‌که (برای اجازه گرفتن) سلام کند.»
•┈┈••✾•🌿🌺🌿🌺🌿•✾••┈┈•
🌿...عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْحَلَبِيِّ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ: اَلرَّجُلُ يَسْتَأْذِنُ عَلَى أَبِيهِ؟ قَالَ: «نَعَمْ قَدْ كُنْتُ أَسْتَأْذِنُ عَلَى أَبِي وَ لَيْسَتْ أُمِّي عِنْدَهُ إِنَّمَا هِيَ اِمْرَأَةُ أَبِي تُوُفِّيَتْ أُمِّي وَ أَنَا غُلاَمٌ وَ قَدْ يَكُونُ مِنْ خَلْوَتِهِمَا مَا لاَ أُحِبُّ أَنْ أَفْجَأَهُمَا عَلَيْهِ وَ لاَ يُحِبَّانِ ذَلِكَ مِنِّي اَلسَّلاَمُ أَصْوَبُ وَ أَحْسَنُ.»
📚الکافي، ج۵، ص۵۲۸
🌿از محمد بن علی حلبی نقل شده است:
🔷به امام صادق (علیه‌السلام) عرض کردم:
🔹آیا مرد هنگام رفتن نزد پدرش، باید از او اجازه بخواهد؟
🔶حضرت فرمودند:
🔸«بله، من نیز هنگام رفتن نزد پدرم از ایشان اجازه می‌خواستم، درحالی‌که مادرم نزد ایشان نبود، بلکه همسرشان نزدشان بود. مادرم هنگامی که من نوجوان بودم، از دنیا رفته بود.
🔸گاهی پدرم و همسرش خلوتی داشتند که من دوست نداشتم در آن زمان، ناگهان بر آن‌ها وارد شوم. آن‌ها نیز چنین رفتاری را از من نمی‌پسندیدند.
🔸(برای اجازه خواستن در چنین مواقعی) ″سلام کردن″ مناسب‌ترین و زیباترین (لفظ) است.»
📝پاورقیـــــــــــــــــــــــــــــــــ
*️⃣اشاره حضرت به آیه ۵۸ سوره مبارکه نور است:
🔆«یَـٰۤأَیُّهَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُوا۟ لِیَسۡتَـٔۡذِنكُمُ ٱلَّذِینَ مَلَكَتۡ أَیۡمَـٰنُكُمۡ وَ ٱلَّذِینَ لَمۡ یَبۡلُغُوا۟ ٱلۡحُلُمَ مِنكُمۡ ثَلَـٰثَ مَرَّ ٰتࣲ مِّن قَبۡلِ صَلَوٰةِ ٱلۡفَجۡرِ وَ حِینَ تَضَعُونَ ثِیَابَكُم مِّنَ ٱلظَّهِیرَةِ وَ مِنۢ بَعۡدِ صَلَوٰةِ ٱلۡعِشَاۤءِ ثَلَـٰثُ عَوۡرَ ٰتࣲ لَّكُمۡ لَیۡسَ عَلَیۡكُمۡ وَ لَا عَلَیۡهِمۡ جُنَاحُۢ بَعۡدَهُنَّ طَوَّ ٰفُونَ عَلَیۡكُم بَعۡضُكُمۡ عَلَىٰ بَعۡضࣲ كَذَ ٰلِكَ یُبَیِّنُ ٱللَّهُ لَكُمُ ٱلۡـَٔایَـٰتِ وَ ٱللَّهُ عَلِیمٌ حَكِیمࣱ»
🔅«اى اهل ايمان! بايد بردگانتان و كسانى از شما كه به مرز بلوغ نرسيده‌اند [هنگام ورود به خلوت خانۀ شخصى شما] سه بار [در سه زمان] از شما اجازه بگيرند؛ «پيش از نماز صبح» و «هنگام [استراحتِ] نيم‌روز كه جامه هايتان را كنار مى‌نهيد» و «پس از نماز عشا». [اين زمان ها] سه زمان خلوت شماست، بعد از اين سه زمان بر شما و آنان گناهى نيست [كه بدون اجازه وارد شوند؛ زيرا آنان] همواره نزد شما در رفت و آمدند و با يكديگر نشست و برخاست داريد اين‌گونه خدا آياتش را براى شما بيان می‌كند، و خدا دانا و حكيم است.» (ترجمه شیخ حسین انصاریان)
#امام_صادق_علیه_السلام #پدر #مادر #والدین #تربیت #تربیت_جنسی #پسر #دختر #کودک #فرزند #بلوغ #اتاق_خواب #حیاء #برهنگی #محرم #نامحرم #ادب #حدیث
💠دانستنی‌هایی درباره عقیقه
♦️عقیقه، برای هر نوزادی که متولد می‌شود، واجب (یا مستحب مؤکّد) است. (الکافي، ج۶، ص۲۴) در روایات تأکید شده است که در روز قیامت هرکس در گروی عقیقه‌ی خویش است. (من‌لایحضره‌الفقيه، ج۳، ص۴۸۴)
👈حال به احادیثی در این رابطه توجه بفرمایید…
🌿…عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مَارِدٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنِ الْعَقِيقَةِ فَقَالَ: «شَاةٌ أَوْ بَقَرَةٌ أَوْ بَدَنَةٌ ثُمَّ يُسَمِّي وَ يَحْلِقُ رَأْسَ الْمَوْلُودِ يَوْمَ السَّابِعِ وَ يَتَصَدَّقُ بِوَزْنِ شَعْرِهِ ذَهَباً أَوْ فِضَّةً فَإِنْ كَانَ ذَكَراً عَقَّ عَنْهُ ذَكَراً وَ إِنْ كَانَ أُنْثَى عَقَّ عَنْهَا أُنْثَى.»
📚من‌لايحضره‌الفقيه، ج۳، ص۴۸۵
🔷از محمد بن مارِد نقل شده است:
🔹از امام صادق (علیه‌السلام) درباره عقیقه سؤال کردم.
🔶حضرت در پاسخ فرمودند:
🔸«عقیقه، یا گوسفند است، یا گاو است و یا شتر.
🔸در روز هفتم، سر نوزاد تراشیده می‌شود و به وزن موهایش طلا یا نقره صدقه داده می‌شود.
🔸اگر نوزاد، پسر بود، حیوانی نر از جانب او عقیقه می‌شود و اگر دختر بود، حیوانی ماده.»
♦️به‌هرحال برای هر نوزادی باید عقیقه انجام شود و اگر کسی از جانب او، عقیقه نکرد، وقتی بزرگ شد، خودش باید برای خود عقیقه کند...
🌿…عَنْ عُمَرَ بْنِ يَزِيدَ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع: إِنِّي وَ اللَّهِ مَا أَدْرِي كَانَ أَبِي عَقَّ عَنِّي أَمْ لَا؟ قَالَ: فَأَمَرَنِي أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع فَعَقَقْتُ عَنْ نَفْسِي وَ أَنَا شَيْخٌ.
📚الكافي، ج۶، ص۲۵
🌿از عمر بن یزید نقل شده است:
🔷به امام صادق (علیه‌السلام) عرض کردم: من - به خدا قسم – نمی‌دانم پدرم از جانب من عقیقه کرده است یا نه؟
🔶حضرت به من دستور دادند که از جانب خودم عقیقه کنم، درحالی‌که من (در آن زمان) پیرمرد بودم.
♦️برای عقیقه حتماً باید قربانی انجام شود و صورت دیگرش پذیرفته نیست.
🌿…عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ بُكَيْرٍ قَالَ: كُنْتُ عِنْدَ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع فَجَاءَهُ رَسُولُ عَمِّهِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَلِيٍّ فَقَالَ لَهُ يَقُولُ لَكَ عَمُّكَ إِنَّا طَلَبْنَا الْعَقِيقَةَ فَلَمْ نَجِدْهَا فَمَا تَرَى نَتَصَدَّقُ بِثَمَنِهَا؟ فَقَالَ: «لَا إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ إِطْعَامَ الطَّعَامِ وَ إِرَاقَةَ الدِّمَاءِ.»
📚الكافي، ج۶، ص۲۵
🌿از عبدالله بن بُکَیر نقل شده است:
🔷من نزد امام صادق (علیه‌السلام) بودم که فرستاده‌ی عمویشان؛ عبدالله بن علی (فرزند امام سجاد علیه‌السلام) نزد ایشان آمد و عرض کرد:
🔹عمویتان می‌گوید: ما میخواهیم عقیقه کنیم، اما (حیوانی) پیدا نکرده‌ایم. نظرتان چیست که قیمتش را صدقه دهیم؟
🔶حضرت فرمودند:
🔸«خیر، خداوند غذا دادن (به دیگران) و خون ریختن (قربانی کردن) را دوست دارد.»
♦️البته افرادی که دستشان تنگ است، نباید نگران باشند.
🌿...رَوَى عَمَّارٌ السَّابَاطِيُّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: «الْعَقِيقَةُ لَازِمَةٌ لِمَنْ كَانَ غَنِيّاً وَ مَنْ كَانَ فَقِيراً إِذَا أَيْسَرَ فَعَلَ فَإِنْ لَمْ يَقْدِرْ عَلَى ذَلِكَ فَلَيْسَ عَلَيْهِ شَيْءٌ...»
📚من‌لايحضره‌الفقيه، ج۳، ص۴۸۵
🔶از امام صادق (علیه‌السلام) نقل شده است:
🔸«عقیقه برای کسی که توانگر است، لازم است.
🔸کسی که فقیر است، هرگاه دستش باز شد، عقیقه کند
🔸و اگر [تا آخر عمر] توانش را نداشت، چیزی به گردنش نیست...»
♦️عقیقه، احکام خاص دیگری نیز دارد که در جای خود، به تفصیل بیان شده است.
#امام_صادق_علیه_السلام #والدین #پدر #مادر #تربیت #فرزند #کودک #نوزاد #دختر #پسر #عقیقه #صدقه #قربانی #فقر #گوسفند #گاو #شتر #حق #حقوق #حدیث
💠 جرعه‌ای از احادیث کمترشنیده‌شده اهل‌بیت علیهم‌السلام
🧐حواستان به دوستان نزدیک فرزندتان هست؟
🌿…قَالَ اَلْمُجَاشِعِيُّ: حَدَّثْنَاهُ اَلرِّضَا عَلِيُّ بْنُ مُوسَى عَنْ أَبِيهِ مُوسَى عَنْ أَبِيهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ (عَلَيْهِمُ اَلسَّلاَمُ) وَ قَالاَ جَمِيعاً عَنْ آبَائِهِمَا عَنْ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ (عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ) قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اَللَّهِ (صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ) يَقُولُ:
🍃«الْمَرْءُ عَلَى دِينِ خَلِيلِهِ، فَلْيَنْظُرْ أَحَدُكُمْ مَنْ يُخَالِلُ.»
📚الأمالي(للطوسي)، ص۵۱۸
🔶از امام رضا، از پدرانشان، از امیرالمؤمنین، از رسول خدا (صلوات‌الله علیهم) نقل شده است:
🔸«انسان، بر دین دوست نزدیکش است. پس هریک از شما مراقب باشد که با چه کسی دوستی نزدیک دارد.»
📝پانوشتـــــــــــــــــــــــــــــــــ
♦️در زبان عربی، واژگان متعددی برای «دوست» به‌کار می‌رود که با یکدیگر تفاوت‌های ظریفی دارند؛ مانند: صدیق، رفیق، خلیل، صاحب، حبیب، زمیل.
🔺در این حدیث، از واژه «خلیل» استفاده شده است و در مورد مراقبت از معاشرت با چنین دوستی هشدار داده شده است.
🔺«خلیل»؛ یعنی دوستی که به انسان خیلی نزدیک است، از درونِ او خبر دارد و اصطلاحاً جیک‌وپیکش را می‌داند.
🔺فرزندان، به‌ویژه در دوره نوجوانی، با بعضی هم‌سالان خود چنین رابطه‌ای را برقرار می‌کنند؛ با هم درددل می‌کنند، مشورت می‌کنند، رازهایشان را به هم می‌گویند و...
🔺داشتن چنین رابطه‌ای، نیاز نوجوان است و برایش لازم است، اما والدین و مربیان باید مراقب آفت‌های این رابطه باشند.
🔺اگر آن دوست نزدیک، از اعتقادات و روحیات خوبی برخوردار نباشد یا اگر کم و کیفِ این رابطه متعادل نباشد، یقیناً فرزند دچار آسیب خواهد شد.
#رسول_خدا_صلی_الله_علیه_و_آله #امام_علی_علیه_السلام #امام_رضا_علیه_السلام #دوست #دوستی #مربی #والدین #پدر #مادر #تربیت #فرزند #حدیث