هشدار رهبر انقلاب در #دومین دیدار با دولت آقای احمدی نژاد در مورد خودشگفتی 1384/7/17:
«امکان لغزش و #انحراف از خط مستقیم برای همه هست... «وَ إِیاکَ وَ الْإِعْجَابَ بِنَفْسِکَ» برحذر باش از اینکه #خودشگفتی به سراغ تو بیاید.
به آن چیزی که در وجود تو هست و تو را شیفتهی خودت میکند، اعتماد نکن؛ یعنی حتماً باور نکن که این نقطهی امتیاز در تو وجود دارد. گاهی انسان خیال میکند نقطهی برجستهای در او وجود دارد؛ در صورتی که تصور و #توهم است.»
⭕️ اما نتیجهی خودشگفتی:
«اگر دچار غرور شویم، دچار عُجب و خودشگفتی شویم، به زمین خواهیم خورد... #تودهنی خواهیم خورد. دنیا اینجور است، #سنت_الهی این است.»
رهبر انقلاب 1391/3/14
💠 امیرالمؤمنین ع:
نتیجهی اول خودشگفتی، #فاسد_شدن_عقل است!
أَوَّلُ إِعْجَابِ الْمَرْءِ بِنَفْسِهِ فَسَادُ عَقْلِهِ
(تحف العقول؛ ص214)
💠 رسول اکرم ص:
سه چيز باعث #هلاکت انسان میشود: بخل و هواى نفسى كه پيروى شود،
و #خودشگفتی، که عمل را #حبط و نابود میکند و باعث #دشمنى_خداى سبحان میشود.
ثَلَاثٌ مُهْلِكَاتٌ شُحٌّ مُطَاعٌ وَ هَوًى مُتَّبَعٌ وَ إِعْجَابُ الْمَرْءِ بِنَفْسِهِ وَ هُوَ مُحْبِطٌ لِلْعَمَلِ وَ هُوَ دَاعِيَةُ الْمَقْتِ مِنَ اللَّهِ سُبْحَانَهُ.
(عدة الداعي و نجاح الساعي، ص: 235)
@mosabereh
🔻بدترین چیزها، #از_خود_راضی بودن است
💠شرُّ الْأُمُورِ الرِّضَا عَنِ النَّفْس
🔘رذیلهی از خود راضی بودن، اثرات سوء دنیوی و اخروی زیادی دارد و در روایات نشانهی جهل و سخیف بودن عقل دانسته شده است:
💠كفَى بِالْمَرْءِ جَهْلًا أَنْ يَرْضَى عَنْ نَفْسِه
اینکه انسان از خودش راضی باشد، دلیل کافی بر نادانی اوست!
💠رضَا الْمَرْءِ عَنْ نَفْسِهِ بُرْهَانُ سَخَافَةِ عَقْلِه
از خود راضی بودن انسان، دلیلی بر سبُکی عقل اوست!
🔘آدم از خود راضی، مفتون ظاهر سازیهای نفس خودش شده است، خودش و کار انجام شده توسط خود را مهم و بزرگ میبیند و دیگران و کار آنها را کم و حقیر، و این احساس در کلام و رفتارش ظاهر میشود، لذا در نگاه دیگران منفور میگردد و کسانی که از او عصبانی هستند زیاد میشوند؛ درحالیکه خودش عیوبش را نمیبیند، این عیوب بر دیگران آشکار میگردند:
💠منْ رَضِيَ عَنْ نَفْسِهِ كَثُرَ السَّاخِطُ عَلَيْه
هر كه «از خود راضی» باشد، کسانی که از او خشمگین هستند زیاد میشوند!
💠منْ رَضِيَ عَنْ نَفْسِهِ ظَهَرَتْ عَلَيْهِ الْمَعَايِب
هر كه از خود راضى باشد، عیبهایش ظاهر میشود
💠الرَّاضِي عَنْ نَفْسِهِ مَسْتُورٌ عَنْهُ عَيْبُهُ وَ لَوْ عَرَفَ فَضْلَ غَيْرِهِ كَسَاهُ مَا بِهِ مِنَ النَّقْصِ وَ الْخُسْرَان
ازخودراضی، عیبش بر خودش پوشیده است و [گمان میکند که کسی بر او برتری ندارد، لذا] اگر فضل و برتری دیگری را ببیند، آنچه از كمى و زيان در خود دارد را میپوشاند، يعنى میگوید من هم دارم!
🔘و از همه مهمتر اینکه، مورد غضب الهی قرار میگیرد و هلاک میگردد:
💠منْ رَضِيَ عَنْ نَفْسِهِ أَسْخَطَ رَبَّه
کسی که از خود راضی شود، پروردگارش را خشمناک کرده است.
💠هلَكَ مَنْ رَضِيَ عَنْ نَفْسِهِ وَ وَثِقَ بِمَا تُسَوِّلُهُ لَهُ.
هر كه از خود راضی شد و اعتماد كرد بر آنچه نفسش برایش زينت داد، قطعاً هلاک شده است
📚تمام روایات از امیرالمؤمنین علیهالسّلام، غررالحكم ص 307
@mosabereh
آقای احمدی نژاد چه چیزی را درک نمیکند؟
🔘چند مقدمه:
1- اهداف انقلاب اسلامی، همان اهداف الهی ارسال نبی اکرم ص است.
2- اهداف الهی، جز از راهی که خدا میخواهد امکان تحقق ندارند.
3- دنیا بستر آزمایش است، و تلاش برای تحقق این اهداف هم بخشی از این آزمایش؛ لذا مسئلهی اصلی مؤمن، انجام درست تکلیف است.
4- تحقق آرمانهای الهی یک حرکت تاریخی مربوط به نسلها و قرنهاست، ممکن است نسل ها فدا شوند تا آن آرمان محقق شود؛ کار دفعی نیست. صبر تاریخی نیاز دارد و معرفتی متناسب، تا مبتلا به نتیجهگرایی به هر قیمتی نشویم.
💠طبق روایت، آنچه پیامبر اکرم ص را پیر کرد (شَيَّبَتْنِي سُورَةُ هُودٍ) این آیه بود:
فَاسْتَقِمْ كَمٰا أُمِرْتَ وَ مَنْ تٰابَ مَعَكَ وَ لاٰ تَطْغَوْا إِنَّهُ بِمٰا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ ﴿هود، 112﴾
🔘چند اصل در این آیه مطرح میشود:
1-باید در مسیر استقامت کنی و از راه منحرف نشوی (فَاسْتَقِمْ)
2- نحوهی استقامت باید به گونهای باشد که خدا امر کرده است (كَمٰا أُمِرْتَ)
3- در این مسیر باید دیگران را هم همراه کنی؛ تنهایی نمیشود (وَ مَنْ تٰابَ مَعَكَ)
4- عمل نکردن بر اساس آنچه خدا دستور داده است، طغیان است (وَ لاٰ تَطْغَوْا)
🔘یعنی:
1- برای استقامت در مسیر، باید مسیر را بشناسی، یعنی باید فقیه باشی و اشراف بر راه و هدف الهی داشته باشی. اینکه بخشی از آن را بشناسی، نه تنها کافی نیست بلکه میتوانی بهخاطر شناخت ناقص، راه را کج کنی.
2- روش حرکت و استقامت باید آنگونه باشد که خدا خواسته است، نه هر طور که میخواهی یا گمان میکنی؛ باید فقیه باشی.
وَ لَا يَحْمِلُ هَذَا الْعَلَمَ إِلَّا أَهْلُ الْبَصَرِ وَ الصَّبْرِ وَ الْعِلْمِ بِمَوَاضِعِ الْحَق
3- همراهی مردم ضروری است؛ راهی است که باید با پای مردم طی کنی، لذا باید هزینهها بدهی تا به مردم بصیرت و صبر بدهی و به استقامت واداری. (لِيَقُومَ اَلنّٰاسُ بِالْقِسْطِ)
4- حرکت نکردن بر اساس آن ضوابط یعنی طغیان! او که خود را همراه «ولی» و مدافع «ولی» میداند، به مرور کار «ولی» را درک نمیکند، صبر روشنگرانهی او برای بیداری و همراهی مردم را نمیفهمد، بهجای اینکه به فهم خود شک کند، خودشگفتی، او را به این سمت سوق میدهد که «ولی» را متهم کند، میگوید «ولی» بیاطلاع است، لذا به جای اطاعت و کمک به طرح «ولی»، او را به پیروی از دستور خود فرا میخواند، خودش میشود سنگ راه و مانع همان مسیری که مطالبهی تحقق آن را دارد. و ادامهی این طغیان، او را به ایستادن عملی روبروی «ولی» خواهد کشاند.
همچنان که در تاریخ بر امامشان امیرالمؤمنین ع شمشیر کشیدند، یا به امامشان امام حسن ع گفتند «مذل المؤمنین» یا در مقابل رویهی امام سجاد ع گفتند مگر میشود که امام، قیام به شمشیر نکند؟ لذا ایشان را امام ندانستند و زیدی شدند.
خدا عاقبت همه ما را ختم به خیر کند، همچنین عاقبت آقای احمدی نژاد را.
@mosabereh
بعضیها احساس مسئولیّت داشتند در دوران مبارزات امّا #نمیفهمیدند این را کجا خرج کنند؛ جایی خرج میکردند که به ضرر حرکت عظیم مبارزاتی امام بزرگوار بود؛ بعد از انقلاب هم همینجور؛ #تا_امروز هم همینجور است... اسلحه را به آنجایی که باید، نشانه نمیگیرند؛ این بر اثر بیبصیرتی است...
#بصیرت که نبود، هرچه که مسئولیّت و انگیزه بیشتر باشد، احساس بیشتر باشد، #خطر بیشتر است؛ اطمینانی دیگر نیست به این آدم بیبصیرت و بدون روشنبینی که #دوست را نمیشناسد، #دشمن را نمیشناسد و نمیفهمد کجا باید این احساس را، این نیرو را، این انگیزه را خرج کند... امر به معروفش هم اشتباهی درمیآید، جهادش هم اشتباهی درمیآید، امرِ مورد اهتمامش هم دچار خطا میشود، و به کجراهه میافتد.
رحمت خدا و رضوان خدا بر امام بزرگوار که همهی این چیزها را فکر کرد؛ آن چشم تیزبین و روشنبین، آن بصیرت الهی... به ما گفت هرچه فریاد دارید بر سر #آمریکا بکشید. این یعنی جهت دادن؛ یعنی یاد دادن که چه کار کنید، کدام طرف بروید، کجا را نشانه بگیرید...
فرمود #حفظ_نظام از اوجب واجبات یا اوجب واجبات است؛ یعنی #همهی_مسائل بعدی، فرع این مسئله است. این جهت را به ما نشان داد. ممکن است جنابعالی با رفیقت سرِ یک قضیّهای کوچک یا بزرگ اختلافِنظر داشته باشید امّا در حفظ نظام، هردو بهقدرِ هم مسئولید. آنهایی که #نفهمیدند این حرف امام را، در یک جاهایی #خطاهای_فاحش کردند.
🔹مقام معظم رهبری 1393/9/6
@mosabereh
النصیحة لأئمة المسلمین!
یکی از مشکلات ما، #فارسی_فهمیدن_عربی بهخاطر اشتراک الفاظ است!
#نصیحت در فارسی، یعنی پند و اندرز، و گوشزد کردن به کسی که خطا میکند.
اما به این آیه توجه کنیم که در آن، #نصیحت_برای_خدا_و_رسول را بیان کرده است:
💠 ليْسَ عَلَى الضُّعَفاءِ ...حَرَجٌ إِذا نَصَحُوا لِلَّهِ وَ رَسُولِه (91/توبه)
آیا معنی آیه این است که خدا و رسول را نصیحت کنیم و خطاهایشان را گوشزد کنیم؟!
در لغتنامه در معنی نُصْح آمده است: هو الخلوص، فهو يقابل الغشّ.
یعنی معنای آیه این است که برای ضعفا و کسانی که نمیتوانند در جنگ شرکت کنند حرجی نیست، اگر برای خدا و رسولش خلوص و صداقت داشته باشند (و از هیچ تلاشی که میتوانند دریغ نکنند).
✅ لذا النصیحة لأئمة المسلمین، #یعنی نسبت به امام مسلمین خالص و بیغش و خیرخواه بودن و تمام تلاش را به کار بستن برای انجام دستور و طرح ایشان، نه اینکه ایشان را نصیحت کنیم به معنای فارسی!
متأسفانه رسم شده که هر کسی میخواهد مخالفت خود را با رهبر انقلاب در کلام یا نامه نشان دهد، در اول آن میآورد که از باب النصیحة لأئمة المسلمین! یعنی دقیقاً #در_مقابل معنای واقعی آن به کار میبرند!
▫️
▫️
بهتر است اصل این روایت که امام صادق ع از پیامبر اکرم ص نقل کردند را ببینیم تا مشخصتر شود:
💠ثلَاثٌ لَا يُغِلُّ عَلَيْهِنَ قَلْبُ امْرِئٍ مُسْلِمٍ إِخْلَاصُ الْعَمَلِ لِلَّهِ وَ النَّصِيحَةُ لِأَئِمَّةِ الْمُسْلِمِينَ وَ اللُّزُومُ لِجَمَاعَتِهِمْ
سه خصلت است كه دل هيچ فرد مسلمانى به آنها خيانت نكند:
1- خالص نمودن عمل براى خدا.
2- خلوص و بیغش بودن برای امام مسلمین (با اطاعت و فرمانبرى).
3- همراه بودن با جماعت مسلمين (و جدا نشدن و اختلاف و پراكندگى ايجاد نكردن)
📚الكافی، ج1، ص: 403
@mosabereh
مصابره | محمد طهماسبی
النصیحة لأئمة المسلمین! یکی از مشکلات ما، #فارسی_فهمیدن_عربی بهخاطر اشتراک الفاظ است! #نصیحت در
در پاسخ به اشکالات وارد شده به مطلب «النصیحة لأئمة المسلمین» - 1
این مطلب بازخوردهای خیلی زیادی داشت، شاید بهخاطر اینکه با برداشت عرفی هماهنگ نبود، عدهای تشکر کردند و عدهای هم اشکال کردند. به نظرم این بحثها برای فهم دقیقتر معارف دینی، و تنظیم رفتارهایمان بسیار ضروری است.
🔻مخالفان مطلب، با چند رویکرد آن را رد کرده بودند:
1- دوستانی تلاش کرده بودند ارکان استدلال بنده را مخدوش نشان دهند و دلیلی در مقابل آن بیاورند؛ راه درست برای رسیدن به حق همین است، مواجههی علمی با یک مطلب علمی.
2- عدهای از دوستان، جملاتی از رهبر انقلاب آورده بودند که گویا ایشان برداشتی مخالف مطلب بنده دارند؛ هرچند این کار پاسخ به مطلب نبود، اما از باب جدال احسن (استفاده از منابع مورد قبول طرف مقابل «یعنی بنده») درست بود.
3- عدهای از دوستان هم بهخاطر مخالف بودن این مطلب با پیش فرضهای ذهنیشان یا نگرانی از تبعات قبول مطلب، آن را رد میکردند، یعنی بهصورت احساسی و بدون دلیل، با تحریف مطلب یا تهمت نسبت به نیت بنده، سعی میکردند مطلب را سخیف و غلط نشان دهند.
لذا برای روشن شدن موضوع، نکاتی را عرض میکنم.
البته در مورد دسته سوم، طبیعتاً پاسخی نمیشود داد مگر اینکه به این عزیزان توصیه میکنم در بحث علمی و فهم مطلب، با پیش فرض وارد نشوند تا بتوانند مطلب جدید را بی طرفانه فهم و نقد کنند والا نتیجهی این نوع برخورد، جمود فکری و تعصب بیجا خواهد شد.
در مورد نکات دوستان دستهی اول و دوم جداگانه مطالبی عرض میکنم.
✳️محورهای استدلال بنده اینها بود:
1- نصیحت در لغتنامه به معنای خلوص است.
2- نصیحت در استعمال قرآنی برای خدا و پیامبر (و به تبع ایشان امام) به همین معنای خلوص است که لازمهی آن اطاعت است نه پند و اندرز.
3- در خود آن روایت هم دقت کنیم میبینیم که همین معنا در روایت متناسب است. این روایت توسط پیامبر اکرم ص در حجة الوداع که امیرالمؤمنین ع را به ولایت نصب کردند بیان شده است و #سه_رکن دارد: خدا، امام و مردم. در مورد خداوند اخلاص در عمل، در مورد مردم حفظ همراهی و وحدت با مردم، و در مورد امام کدام معنا صحیح است؟ معلوم است که اخلاص و اطاعت است نه پند و اندرز.
این سه رکن، همان #ارکان_تفکر_ناب_شیعی هستند، یعنی بندگی خدا، در یک امت به هم پیوسته و تحت ولایت امام (به سمت هدف نهایی «لیظهره علی الدّین کلّه» و به تعبیر امروزی تمدن بین الملل اسلامی)
اشکالی که دوستان دستهی اول داشتند به بند 1 و 2 بود که در ادامه میآید.
@mosabereh
در پاسخ به اشکالات وارد شده به مطلب «النصیحة لأئمة المسلمین» -2
🔘معنای لغوی نصیحت
در مورد معنای لغوی، در تمامی کتب لغت همان معنای خلوص آورده شده است. بعضی دوستان، از برخی کتب لغت شواهدی آوردند که معنای نصیحت، پند دادن است، اما اگر دقت میکردند، در همان لغتنامهها هم معنایش خلوص آورده شده بود، و آن چیزی که دوستان آورده بودند، یا یک قولی بود که در لغتنامه مطرح شده بود و بعد رد شده بود و یا آن لغتنامه در امتداد بحث خلوص آن را مطرح کرده بود بهعنوان لازمهی معنا، نه آن چیزی که در ظاهر برداشت میشد.
بهعنوان نمونهای که یک قول مطرح شده و رد شده است:
#تاج_العروس: و في شَرْح الفصيح للَّبْليّ: النّصيحة: الإِرشادُ إِلى ما فيه صَلاحُ المَنْصوحِ له، و لا يكون إِلّا قَولًا، فإِن استُعْمِل في غَير القَول كان مجازاً. و النُّصْح: بَذْلُ الاجتهادِ في المَشورةِ، و هو النَّصِيحَة أَيضاً، عن صاحِب الجَامع. هذا زبدةُ كلامهم في النّصيحة انتهى.
قلْت: و هذا الّذي نقله شيخُنَا من أَنَ النُّصح تَصفيةُ العسَل عند الأَكثرِ، قد رَدّه المصنّف في البصائر و قال: النُّصْح: الخلوص مُطلقاً، و لا تَقييد له بالعَسلِ و لا بغَيره.. و نَصَحَ الشيْءُ: خَلَصَ، و كلُّ شيْءٍ خَلَصَ فقد نَصَحَ.
✳️برای دقت بیشتر، چند مورد از لغتنامهها را ببینیم:
#لسان_العرب: نَصَحَ الشيءُ: خَلَصَ. و النُّصْح: نقيض الغِش. و يقال: نَصَحْتُ له نَصيحتي نُصوحاً أَي أَخْلَصْتُ و صَدَقْت.
#الصحاح: و كلُّ شيء خَلَصَ فقد نَصَح. التَوبة النَّصُوحُ و هى الصادقة
#معجم_مقاييس_اللغه: النَّصيحة: خِلاف الغِشّ.
#مصباح_المنیر: نَصَحْتُ: لِزَيْدٍ ... وَ هُوَ الْإِخْلَاصُ و الصِّدْقُ وَ المَشُورَةُ وَ الْعَمَل
#التحقيق_فی_کلمات_القرآن_الکریم:
أنّ الأصل الواحد في المادّة: هو الخلوص من الغشّ، فهو يقابل الغشّ. سواء كان في موضوع أو قول أو عمل أو في أمر معنوىّ...
و من مصاديقه... في المعنوىّ: كالتوبة النصوح إذا كانت صادقة خالصة.
و في العمل: كالخدمة و التبليغ في اللّه بخلوص و صدق.
و في القول: كإبلاغ الأحكام و ذكر الحقائق الإلهيّة.
فيلاحظ في كلّ منها كونه في نفسه خالصا ليس فيه غشّ.
#مجمع_البحرین: النُّصْحِ، و هو خلاف الغش. و أصل النَّصِيحَةِ في اللغة الخلوص
و" النَّصِيحَةُ" لفظ حامل لمعان شتى: فَالنَّصِيحَةُ لله الاعتقاد في وحدانيته و إخلاص النية في عبادته و نصرة الحق فيه، و النَّصِيحَةُ لكتاب الله هو التصديق به و العمل بما فيه و الذب عنه دون تأويل الجاهلين و تحريف الغالين و انتحال المبطلين، و النَّصِيحَةُ لرسول الله التصديق بنبوته و رسالته و الانقياد لما أمر به و نهى عنه.
@mosabereh
در پاسخ به اشکالات وارد شده به مطلب «النصیحة لأئمة المسلمین» -3
🔘 موارد استعمال لفظ نصیحت
در مورد اینکه «نصیحت» در چه معنایی به کار رفته است، استعمال قرآنی نصیحت برای خدا و رسول نشان میداد که به همان معنای خلوص است نه پند و اندرز، البته خلوص در هر مرتبهای #لازمهای دارد، وقتی نسبت به خدا و رسول و امام به کار میرود، لازمهی خلوص، اطاعت از روی محبت و نصرت در عمل و کلام است (حداقل در مورد خدا که پند جایی ندارد!! و آیه، پیامبر را کنار خدا قرار داده است).
اما چند مورد دوستان آورده بودند که ظاهراً معنای دیگری دارد که با دقت در آنها مشکل حل میشود:
1. درمواردی که نُصح پیامبران نسبت به مردم است، دوستان گفتند اینجا اطاعت بی معناست! بله، اما در این موارد هم همان معنای لغوی خلوص، صداقت و بیغش بودن مد نظر است، اما لازمهی آن در اینجا خیرخواهی است نه اطاعت، یعنی باز هم همان معنا را میدهد:
أُبَلِّغُكُمْ رِسالاتِ رَبِّي وَ أَنْصَحُ لَكُمْ.. (اعراف/62)
أُبَلِّغُكُمْ رِسَالَاتِ رَبِّي وَ أَنَا لَكُمْ نَاصِحٌ أَمِينٌ (اعراف/ 68)
2. روایتی از امیرالمؤمنین ع ذکر شده که گفتند نصیحت غیر از اطاعت است چون در مقابل اطاعت آمده است:
وَ أمّا حَقّی عَلَیْکُم؛ فَالْوَفاء بِالْبَیْعَةِ، و النّصِیحةُ فِی الْمَشْهَد و الْمَغِیبِ و الإِجابَةِ حِینَ أدْعُوکم، وَ الطّاعَةُ حینَ آمُرُکُمْ
اتفاقاً این روایت تأیید کنده برداشت بنده است، در این روایت امیرالمؤمنین ع چهار حق خودشان بر مردم را بیان میکنند، که سه تا از آنها واضح است که از نوع اطاعت و تبعیت است: «وفا، اجابت، طاعت»، یعنی کنار هم آمدن اینها، به معنی مقابل هم بودن نیست، لذا نصیحت هم اگر با همان معنا استعمال شود نه تنها مشکلی ایجاد نمیکند، بلکه به روح بیان نزدیکتر است.
بسیاری از روایاتی و آیاتی که دوستان ارسال کرده بودند هم با این دقت بهتر ترجمه خواهند شد.
👈البته در در برخی استعمالات، نصیحت به معنای خیرخواهی و گفتن کلامی که مفید برای شنونده است به کار رفته است، که اگر نصیحت در #معنای_فارسی را به آن تأویل ببریم درست است، اما باید توجه کنیم که در همان موارد هم معنای خلوص نیت و صداقت را دارد، یعنی خیرخواهی از روی اخلاص و همراه با محبت است نه پند و اندرز به هر صورت، یا برای طعنه و کنایه و تضعیف. و این استعمالات هم درمورد مردم نسبت به خدا و پیامبر و امام نبوده است.
👈البته این به آن معنا نیست که پیامبر و امامان اجازه نمیدادند دیگران انتقاد کنند یا حرف مخالفی بزنند، بلکه کاملاً پذیرای صحبتهای مخالف بودند و پاسخ میدادند، اما اینکه ما گمان کنیم النصیحة لأئمة المسلمین که پیامبر فرمودند قلب هیچ مؤمنی به آن خیانت نمیکند یعنی انتقاد و پند، خیلی دور از واقعیت رفتهایم. آیا سلمان که مصداق بارز مؤمن است و حتی در راه رفتن هم پایش را جای پای امیرالمؤمنین ع میگذاشت، بهعنوان وظیفهی ایمانی به امیرالمؤمنین ع پند و تذکر میداد؟!!
✳️برای وضوح بیشتر مسأله توجه کنیم:
در زیارت حضرت #ابوالفضل ع در روز عرفه، نصیحت برای خدا و رسول و امام حسین ع #کنار_هم آمده است:
«اَشْهَدُ لَقَدْ نَصَحْتَ للَّهِِ وَلِرَسُولِهِ وَلِأَخيكَ» (مفاتیح الجنان)
همچنین در زیارت دیگر حضرت ابوالفضل ع آمده است (تسلیم، تصدیق، وفا، نصیحت): «أَشْهَدُ لَكَ بِالتَّسْلِيمِ وَ التَّصْدِيقِ وَ الْوَفَاءِ وَ النَّصِيحَةِ لِخَلَفِ النَّبِيِّ ص» (مفاتیح الجنان)
✅جمع بندی بحث را مرحوم فیض کاشانی در کتاب وافی، در مورد #مراتب معنا و مصادیق نصیحت، در ذیل این روایت که کلاً دین را نصیحت دانسته است، به خوبی انجام دادهاند:
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص الدِّينُ نَصِيحَةٌ قِيلَ لِمَنْ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ لِلَّهِ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِكِتَابِهِ وَ لِلْأَئِمَّةِ فِي الدِّينِ وَ لِجَمَاعَةِ الْمُسْلِمِين
و أصل النصح الخلوص يقال نصحته و نصحت له
و معنى نصيحة اللَّه صحة الاعتقاد في وحدانيته و إخلاص النية في عبادته
و النصيحة لكتاب اللَّه هو التصديق له و العمل بما فيه
و نصيحة رسول اللَّه ص التصديق بنبوته و رسالته و الانقياد بما أمر به و نهى عنه.
و نصيحة أئمة الحق ص التصديق بإمامتهم و وصايتهم و خلافتهم من عند اللَّه و إطاعتهم فيما أمروا به و نهوا عنه
و نصيحة عامة المسلمين إرشادهم إلى مصالحهم
📚الوافي، ج5، ص: 536
🔹پس نتیجه اینکه نصیحت امام، به معنای خیرخواهی خالصانه و از روی شدت محبت به او و #اطاعت از سخنان و دستورات او است. اما یک سؤال مطرح میشود: درمورد امام غیر معصوم (ولی فقیه) هم همینطور است؟
@mosabereh
در پاسخ به اشکالات وارد شده به مطلب «النصیحة لأئمة المسلمین» - 1-4
🔘 نظر مقام معظم رهبری
یکی از اشکالات دوستان این بود که صحبتهای رهبر انقلاب مخالف این مطلب است؛ البته این دوستان هم دو گروه بودند، عدهای که واقعاً نظر رهبری را ملاک قرار میدهند، و عدهای که منتقد رهبری هستند اما در اینجا از نظر ایشان استفاده کردند! همانطور که عرض کردم این اشکال از نوع جدال احسن است، لذا قبل از پاسخ تبیینی به گروه اول، یک پاسخ به دوستان گروه دوم به سبک #جدال_احسن عرض کنم:
این دوستان که #گمان کرده بودند منظور بنده این است که نباید کسی مخالف رهبری حرف بزند، نقض غرض کردهاند! یعنی عملاً نشان دادهاند که معتقدند حرفی که مخالف نظر رهبری باشد اشتباه است!
اما پاسخ #تبیینی:
برداشت بنده با تفسیر اصلی رهبر انقلاب همسو است و منافاتی ندارد؛ اتفاقاً علت اصلی اینکه به این موضوع پرداختم، بحث آقا در کتاب انسان 250 ساله ص51 بود که در تاریخ 1366/5/23 در مقام توضیح همین روایت پیامبر ص در حجة الوداع، نصیحت را توضیح داده بودند:
«مطالبی که رسول خدا... بیان کردند... اولاً در مورد جهاد حرف میزنند... دربارهی وحدت اسلامی... ارزش تقوا... لزوم نصیحت ائمه المسلمین #یعنی #دخالت_در_مسائل_سیاسی و #اعلام نظر به زمامداران و پیشوایان را مطرح کردند و آن را به عنوان یک #فریضه اعلام کردند، که همه مسلمین موظفند به زمامداران اسلامی نظرات #خیرخواهانه خودشان را بیان کنند و اعلان کنند... ثقلین را هم ذکر کردند، بعد مسئلهی #ولایت را اعلان میکنند»
به نظرم قابل استنادترین مطلب برای شناخت تفسیر ایشان، همین مطلب است که دقیقاً روی همان روایت بحث میکنند.
البته چند جمله دیگر از ایشان هست که ظاهراً با بحث بنده متفاوت است (ادامه در مطلب بعد)
@mosabereh
در پاسخ به اشکالات وارد شده به مطلب «النصیحة لأئمة المسلمین» - 2-4
🔘 نظر مقام معظم رهبری
درمورد این جملات، به دو نکته باید توجه کرد:
#نکته_اول اینکه اگر دقت شود در تمامی آن مواردی که معنای دیگری بیان شده، مخاطبِ نصیحت، امام حق جامعه نیست بلکه یا کارگزاران نظام هستند (ذیل امام) یا امام غیر حق. لذا تعریف ایشان در این جملات را با توجه به این مخاطبان باید در نظر گرفت.
(البته این به معنای این نیست که به کسی نباید اجازه انتقاد داد! حتی در زمان معصوم هم اجازه انتقاد و حرف مخالف داده میشود و محترم است، اما آن چیزی که قلب مؤمن به آن خیانت نمیکند، نصیحت به معنی پند و اندرز به امام حق جامعه نیست.)
مرور آن جملات رهبر انقلاب:
[سؤال: به نظر شما با مسؤولان ردهبالای دنیازده، چگونه باید برخورد کنیم؟ ]
شما باید یکطور برخورد کنید، بنده هم طوری دیگر. دستگاه قضایی هم طور دیگر باید برخورد کند. به نظر من شما تا آنجایی که میتوانید، نصیحت کنید؛ «النّصیحة لأئمّة المسلمین». هر کسی را که احساس میکنید #دنیازده است، به هر طریقی میتوانید، نصیحت کنید و بدانید که نصیحت بههرحال مؤثّر است. ۱۳۷۹/۱۲/۲۲
(محل بحث درمورد مسئولین دنیازده است)
حمایت بندهی حقیر از #دولتها به معنای این نیست که همهی کارکرد آن دولتها را ما قبول داشته باشیم؛ نه... ایرادها نباید موجب بشود که ما دولت را بیگانهی از خودمان بدانیم و دست حمایت و کمکی که همه باید به سمت دولتها دراز کنند، این را انجام ندهیم. لازم است که انشاءاللَّه این حمایت و کمک انجام بگیرد، و دعا کنیم و توصیه کنیم؛ نصیحت هم لازم است؛ النَّصیحَةُ لأَئِمَّة المُؤمِنین، یعنی سخن خیرخواهانه، که حالا گاهی این سخن خیرخواهانه ممکن است درشت و تند و تیز هم باشد، که طبیعت کار این است که اگر مسئولانی که مخاطب این سخن تندوتیز قرار میگیرند، درست فکر کنند، گمان میکنم خرسند باشند؛ حتّی آن سخن تندوتیز هم به نفع آنها است. ۱۳۹۲/۰۶/۱۴
(محل بحث درمورد دولت است اما دوستان جمله را ناقص آورده بودند)
النصیحة لائمة المسلمین؛ یعنی حرف درست و خیر را به ائمه مسلمین بیان کردن و آنها را راهنمایی کردن و حقایق را به آنها رساندن. به #کار_نادرست و #خلاف آنها، آنجایی که لازم است اشاره کردن، از آنها سؤال نمودن، در صدر اسلام این روحیه در میان مردم تقویت می شد و سرکوب نمی شد. فرمان خلیفه دوم، خلیفه روی منبر رفت و به مردم گفت: «اگر من کج رفتم مرا راست کنید» یعنی هدایت کنید. اشتباهاتم را بگویید. یک عربی بلند شد، شمشیرش را بیرون آورد و گفت: «اگر کج رفتی با شمشیر تو را راست خواهیم کرد». یعنی تا این حد به مسلمان اجازه داده شد که به مسؤولان امر با صراحت حرف بزند. 17/10/62
(محل بحث درمورد امام ناحق است که کار خلاف و نادرست انجام میدهد)
اما #نکته_دوم، تفاوتی است که بخشی از برداشت بنده با ظاهر تعبیر آقا دارد، برداشت بنده این بود که عبارت النصیحة لأئمة المسلین که در آن روایت آورده شده است، فقط برای امام حق به کار میرود، چون غیر از تحلیلی که قبلاً گفته شد، در اصول کافی (ج1، ص: 404) داریم که وقتی امام صادق ع این روایت را از پیامبر ص برای یکی از شیعیانشان نوشتند و رفتند، او به دوست همراهش که از اهل سنت بود (ثفیان ثوری) می گوید که اخلاص برای خدا را فهمیدم، اما آن امامی که باید نصحیت نسبت به او داشته باشیم کیست؟ یعنی معاویه و یزید و مروان و ... که نماز پشت سرشان جایز نیست؟
ثفیان می پرسد مگر شیعیان چه عقیده ای دارند؟ و راوی می گوید همانا بخدا كه على بن ابى طالب عليهالسلام امام و پيشوائى است كه نصیحتش بر ما لازمست.
لذا بنده اینجور میفهمم که در این بیانات رهبر انقلاب که تعبیر النصیحة لأئمة المسلین را برای همهی کارگزاران نظام و نیز امام غیر حق هم به کار بردهاند (و بهدرستی متناسب با مخاطب، تفسیر کردهاند)، این تعبیر را با توسعهی معنا به کار بردهاند نه به عنوان جزئی از آن روایت و مقصود آن. (با توجه به تعریف ایشان در کتاب انسان 250 ساله که ذکر شد)
@mosabereh
در پاسخ به اشکالات وارد شده به مطلب «النصیحة لأئمة المسلمین» -۵
🔘در لزوم اطاعت کردن، آیا تفاوتی بین امام معصوم و ولی فقیه هست؟
اگر ولی فقیه، شرایط را ندارد که ولایت را از دست داده و روایت مذکور شامل حال او نمیشود، و بلکه تکلیف دیگری درمقابل او داریم و #باید او را نهی از منکر کنیم:
«مسئولیت من هم گردن شماست؛ شما هم گردن من است. اگر من پایم را کج گذاشتم، شما مسئولید اگر نگویید چرا پایت را کج گذاشتی؟ باید هجوم کنید، نهی کنید که چرا؟ اگر خدای نخواسته یک معمّم در یک جا پایش را کج گذاشت، همه روحانیون باید به او هجوم کنند که چرا بر خلاف موازین؟ سایر مردم هم باید بکنند. نهی از منکر اختصاص به روحانی ندارد؛ مال همه است. امت باید نهی از منکر بکند؛ امر به معروف بکند.» صحیفه امام، ج8، ص: 488
اما اگر شرایط را دارد، ولایت دارد، و ولایتش همان ولایت رسول الله است (نه خودش)، لذا #باید اطاعت شود:
«قضیه ولایت فقیه یک چیزی نیست که مجلس خبرگان ایجاد کرده باشد. ولایت فقیه یک چیزی است که خدای تبارک و تعالی درست کرده است. همان ولایت رسول اللَّه هست. و اینها از ولایت رسول اللَّه هم میترسند! شما بدانید که اگر امام زمان- سلام اللَّه علیه- حالا بیاید، باز این قلمها مخالفاند با او.» صحیفه امام، ج10، ص 308
تاریخ هم نشان داد کسانی که از نایب امام اطاعت نکردند، بعداً از امام هم اطاعت نکردند! همان طور که بزرگان کوفه در مقابل جناب مسلم بن عقیل گفتند که قیام را صلاح نمیدانیم و میمانیم با خود امام همراه میشویم، اما با امام هم همراه نشدند.
البته این اطاعت عملی، #منافاتی با اعلام نظر مخالف ندارد، اما شرط آن این است که باعث تضعیف اطاعت دیگران نشود، یعنی اعتماد دیگران را سلب نکند، چون اگر اعتماد سلب شود و اطاعت نباشد، حرکت امت مختل میشود «لَا أَمْرَ لِمَنْ لَا يُطَاعُ» کسی که اطاعت نشود کاری پیش نمیبرد حتی اگر امیرالمؤمنین علیهالسلام باشد!
(مطلب بعد که بازنشر شده است را ببینید)
این قاعدهای است که حتی اگر روایت هم نداشتیم برای موفقیت جمعی ضروری بود؛ همین دوستانی که منتقد «اطاعت از رهبری» هستند، وقتی یکی از محبوبانشان گفت که از آقای الف نه یک قدم جلوتر بروید نه یک قدم عقبتر، اعتراضی نکردند!
@mosabereh
شرایطی که امیرالمؤمنین هم کاری از پیش نمیبرد!
امیرالمؤمنین (ع) شرایطی را که یک رهبر و امام، حتی اگر معصوم باشد نمیتواند کاری از پیش ببرد، اینگونه معرفی میکنند:
💠 أفْسَدْتُمْ عَلَيَّ أَمْرِي بِالْخِلَافِ وَ الْعِصْيَانِ حَتَّى لَقَدْ قَالَتْ قُرَيْشٌ إِنَّ عَلِيّاً رَجُلٌ شُجَاعٌ لَكِنْ لَا عِلْمَ لَهُ بِالْحُرُوبِ...
#كار_مرا با مخالفتهای خود و عدم اطاعت خراب کردید، تا جاییكه قريش گفتند: على مرد شجاعی است اما جنگ کردن بلد نیست!
💠 لكِنْ لَا أَمْرَ لِمَنْ لَا يُطَاعُ
اما کسی که از او #اطاعت_نشود، کاری نمیتواند بکند!
(بحار الأنوار، ج34، ص 137)
یعنی امام و رهبر زمانی میتواند کار را پیش ببرد که از او اطاعت شود و طرحی که او دارد دنبال شود، اینکه هرکسی فقط آن بخشی از دستورات و منویات رهبری که مطابق میل یا اندیشه خودش است را بپذیرد و برای خودش یک طرح نقشه مجزا بریزد و انتظار داشته باشد مسائل کشور حل شود، توهمی بیش نیست. اطاعت از ولی فقیه در جایی که با نظر ما متفاوت باشد معنی دارد!
اگر فرض کنیم تکلیف شرعی هم نباشد، عقل حکم میکند که تنها در حرکت با یک نقشه که همان نقشه رهبر است، امید رسیدن به هدف وجود دارد. در زمان دفاع مقدس هم اطاعت از فرمانده ولو در جاهاییکه گمان میکردند خطا میکند، رمز پیروزی بود.
لذا اگر کسی واقعاً خواستار تحقق آرمانهاست:
#اولاً باید طرح رهبری را دقیقاً بشناسد،
#ثانیاً تحقق آن طرح و اطاعت از ولی را ترویج و تقویت کند.
@mosabereh