اندر هم‌سخنی مجمع مدرسین با اسرائیل لَّئِن لَّمْ يَنتَهِ الْمُنَافِقُونَ وَالَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ وَالْمُرْجِفُونَ فِي الْمَدِينَةِ لَنُغْرِيَنَّكَ بِهِمْ ثُمَّ لَا يُجَاوِرُونَكَ فِيهَا إِلَّا قَلِيلًا 1. هر کسی می‌تواند هر اندیشه‌ای داشته باشد. این می‌تواند یعنی تکویناً همه آزادند و طرز فکر آنها دست دیگران نیست. اما این امر مانع نمی‌شود که مواضع سیاسی آنان مورد تحلیل دیگران قرار نگیرد. 2. ارزیابی دیگران همواره می‌بایست با تکیه بر ضوابط عقلانی ـ دینی انجام شود. 3. همواره در دوران انقلاب اسلامی، کسانی در حوزه بوده‌اند که رویکرد انتقادی داشته‌اند. انتقاد‌گرایی نه به خودی خود بد است و نه به خودی خود خوب. ازاین‌رو، ارزیابی انتقادی محتوای ارائه شده از آنان، می‌بایست بر اساس ضوابط معقول انجام شود. 4. موضع‌گیری سیاسی، صرفاً ارائه محتوا نیست. بلکه، این مقوله، از جنس فعل است و فعل انسان بدون انگیزه نیست. 5. مجمع موسوم به مدرسین، پیش‌تر مجوز فعالیت قانونی آن سلب شده است. ازاین‌رو، ارزیابی کارنامه فعالیت آن از این منظر باید مد نظر قرار گیرد. 6. محتوای بیانیه حاوی طرح صلح دو دولتی، محتوایی کاملاً مخالف ضوابط دینی دارد که به حمایت از امت اسلامی و اهتمام به امور مسلمانان (البته اهتمام ضابطه‌مند و صحیح، نه با هر موضع سخیف) رهنمون می‌کنند. 7. موضع جمهوری اسلامی، حمایت عمیق از ملت فلسطین است. صرفاً محکومیت اسرائیل را کافی نمی‌داند. موضع مجمع، در تنافی با این موضع جامعه و حکومت اسلامی است و صرفاً کمک به اسرائیل غاصب و تثبیت موضع اسرائیل و امریکاست. 8. همسویی با این موضع اسرائیل (به‌رغم محکوم کردن خشونت آن) نمی‌تواند جز ناهمسویی با جهت‌گیری کلی حوزه، روحانیت، جامعه اسلامی و نظام ج.ا.ا است. 9. چنین ناهمسویی‌هایی از منظر قرآنی، چه ماهیتی دارد؟ آیا نصرت اسلام است؟ آیا کمک به اسلام است؟ به نظر می‌رسد چنین عناوینی یا دیگر عناوین مشابه را نمی‌توان برای این آزاداندیشی قابل صدق دانست؟ 10. چاره‌ای جز این نیست که به دنبال عناوینی دیگر برویم. عناوینی مانند تفرقه‌جویی، عدم اهتمام درست به امور مسلمین، همسویی با دشمن، خیانت، نفاق. 11. بی‌تردید، این تحلیل نیاز به ادله، شواهد و قرائن مناسبی دارد. برای دستیابی به این موارد، بد نیست خود را به جای نتانیاهو بگذاریم. آیا او موضع این تشکل، را همراهی با خود نخواهد دانست؟ 12. اگر حامیان چنین مواضعی بر طبل آزاداندیشی می‌کوبند، اشکال ندارد که آنان نیز اجازه آزاداندیشی درباره خود را بدهند و تطبیق عناوینی چون خیانت، نفاق و ... را بر آنان مجاز بدانند. هرچند اشکال ندارد از ناقدان یا ارزیابی‌کنندگان خود مستند بخواهند. خوشحالی اسرائیل از این پیشنهادهای سخیف و تکراری مستند ضعیفی نیست. ذبیح الله نعیمیان