#آیین_کشورداری
#شرح_نامه ۵۳
📌قسمت ۹۷
❣امیر المومنین علیه السلام در پايان اين بخش مى فرمايد:
✨فَمَنْ قَارَفَ حُکْرَةً بَعْدَ نَهْيِکَ إِيَّاهُ فَنَکِّلْ بِهِ وَعَاقِبْهُ فِي غَيْرِ إِسْرَاف✨
💠هر گاه کسى بعد از نهى تو از احتکار دست به چنين کارى زند او را کيفر ده; ولى هرگز در مجازات زياده روى نکن.
✍«قارف» از ريشه قَرْف به معناى کندن پوست از درخت و مانند آن است ممکن است در اينجا اشاره به اين نکته باشد که محتکران در واقع با عملشان پوست نيازمندان و فقرا را مى کنند و به همين دليل مستحق مجازات اند.
⚜تعبير به «نکّل» مجازات کن
به معناى لجام حيوان گرفته شده نشان مى دهد که منظور از اين مجازات همان مجازات بازدارنده است که از آن تعبير به تعزير مى شود.
✔️ هدف انتقام جويى نيست بلکه هدف آن است که محتکر را از تکرار عمل بازدارند و ديگران هم عبرت گيرند و به سراغ احتکار نروند.
به هر حال تصريح به مجازات محتکر دليل روشنى است که احتکار از گناهان کبيره است، زيرا تعزير تنها در گناهان کبيره آمده است.
📝ادامه دارد....
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh
═══✙❆♡❆✙═══
#آیین_کشورداری
#شرح_نامه ۵۳
📌قسمت ۹۸
❣امیر المومنین علیه السلام در این بخش از نامه به سراغ آسيب پذيرترين قشر جامعه مى رود و درباره آنها تأکيد زيادى دارد که در بخش هاى گذشته تا اين حد نبود. به همين دليل آن را با «الله الله» آغاز مى کند مى فرمايد:
✨ثُمَّ اللهَ اللهَ فِي الطَّبَقَةِ السُّفْلَى مِنَ الَّذِينَ لاَ حِيلَةَ لَهُمْ مِنَ الْمَسَاکِينِ وَالْمُحْتَاجِينَ وَأَهْلِ الْبُؤْسَى وَالزَّمْنَ✨
💠سپس خدا را خدا را (در نظر داشته باش) درباره طبقه پايين اجتماع; همان ها که راه چاره اى (حتى براى معيشت ساده) ندارند.
آن ها مستمندان و نيازمندان و تهى دستان و از کار افتادگان هستند.
🔹گروه اوّل;
يعنى مساکين کسانى هستند که از شدت فقر گويى به زمين چسبيده اند و توان برخاستن ندارند
🔹گروه دوم;
يعنى محتاجان، نيازمندانى که در حد مسکين نيستند; ولى از نظر زندگى و معيشت گرفتارند
🔹گروه سوم
يعنى اهل بؤس به فقيرانى گفته مى شود که فقرشان از همه بيشتر است;
🔹 گروه چهارم
«زَمْنَى» به کسانى گفته مى شود که بر اثر بيمارى از کار افتاده اند و به اين ترتيب امام تمام افرادى را که گرفتار فقر و تنگدستى هستند با توجّه به سلسله مراتب آنها مورد توجّه دقيق قرار داده است.
✔️گويا امام با اين تقسيم بندى مى خواهد اولويت ها را براى مالک در مورد کمک کردن به نيازمندان گوشزد کند تا آن ها که بيشتر با فقر دست به گريبانند بيشتر مورد توجّه واقع شوند.
📝ادامه دارد.. ..
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh
═══✙❆♡❆✙═══
#آیین_کشورداری
#شرح_نامه ۵۳
📌قسمت ۹۹
❣ امام در ادامه قسمت قبل به تقسيم ديگرى درباره اين قشر جامعه پرداخته مى فرمايد:
✨فَإِنَّ فِي هَذِهِ الطَّبَقَةِ قَانِعاً وَمُعْتَرّاً✨
💠و (بدان) در اين طبقه گروهى قانع اند (و به آنچه به آنها بدهند اکتفا مى کنند) و گروهى ديگر کسانى هستند که سؤال مى کنند (و در برابر کمک هايى که به آنها مى شود گاه اعتراض دارند
✍امام با اين تعبير مى خواهد به مالک گوشزدکند که مبادا از ناسپاسى و اعتراض نيازمندان ناراحت شود زيرا طبيعى است شخص نيازمند گاه از کوره بيرون مى رود و عقده ها و ناراحتى هاى خود را حتى در برابر فردى که به او نيکى کرده آشکار مى سازد.
👈در ادامه سخن تأکيد کرده و مى فرمايد:
✨وَاحْفَظِ لِلَّهِ مَا اسْتَحْفَظَکَ مِنْ حَقِّهِ فِيهِمْ✨
💠آنچه را خداوند درباره حق خود نسبت به آنها به تو دستور داده است حفظ کن
✔️اشاره به اينکه خداوند تأکيدهاى فراوانى درباره آنها کرده و اين حق پروردگار است که بايد آن را با دقت رعايت کند. .
📝ادامه دارد....
═══✙❆♡❆✙═══
💝@nahjol_balagheh
═══✙❆♡❆✙═══
#آیین_کشورداری
#شرح_نامه ۵۳
📌قسمت ۱۰۰
❣امام علیه السلام در ادامه چند دستور درباره رعايت حقوق اين قشر محرومِ جامعه اسلامى مى دهد.می فرماید :
✨وَاجْعَلْ لَهُمْ قِسْماً مِنْ بَيْتِ مَالِکِ، وَقِسْماً مِنْ غَلاَّتِ صَوَافِي الاِْسْلاَمِ فِي کُلِّ بَلَد، فَإِنَّ لِلاَْقْصَى مِنْهُمْ مِثْلَ الَّذِي لِلاَْدْنَى، وَکُلٌّ قَدِ اسْتُرْعِيتَ حَقَّهُ✨
💠بخشى از بيت المال مسلمين و قسمتى از غلات خالصه جات اسلامى را در هر شهر (و آبادى) به آنها اختصاص ده، زيرا آنها که دورند به مقدار کسانى که نزديک اند سهم دارند و تو مأمورى که حق همه آنها را رعايت کنى.
✍امام عليه السلام در اينجا به دو نکته اشاره مى کند:
نخست اينکه بخشى از بيت المال و بخشى از درآمد اراضى خراجيه (زمين هايى که در فتوحات اسلامى به دست لشکر اسلام افتاده) بايد به مساکين و نيازمندان و از کار افتادگان اختصاص يابد.
✔️و ادامه امام تأکيد مى فرمايد که بخش مربوط به محرومان همه نيازمندان را شامل مى شود چه آنها که در مرکز حکومت اسلامى مى زيستند و چه آن ها که در دورترين نقاط زندگى مى کردند
📝ادامه دارد....
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh
═══✙❆♡❆✙═══
#ایین_کشورداری
#شرح_نامه ۵۳
📌قسمت ۱۰۱
❣امیر المومنین علیه السلام در سومين دستور به مالک درباره حقوق قشر محروم جامعه اسلامی مى فرمايد:
✨وَلاَ يَشْغَلَنَّکَ عَنْهُمْ بَطَرٌ، فَإِنَّکَ لاَ تُعْذَرُ بِتَضْيِيعِکَ التَّافِهَ لاِِحْکَامِکَ الْکَثِيرَ الْمُهِمَّ✨
💠هرگز غرور و سرمستى زمامدارى، تو را به خود مشغول نسازد (و از رسيدگى به کار آنها باز ندارد) زيرا هرگز به بهانه کارهاى فراوان و مهمى که انجام مى دهى از ترک خدمات کوچک معذور نيستى
✍امام عليه السلام در اينجا نخست به مالک اشتر هشدار مى دهد که گاه مى شود سرمستى مقام و غرور حاصل از آن انسان را به خود مشغول مى دارد به گونه اى که وظايف خود را فراموش مى کند و نيز هشدار مى دهد مبادا گمان کنى که اگر به امور مهم نيازمندان رسيدگى کردى در ترک امور غير مهم معذور هستى. چنين نيست;
✔️ بلکه همه امور آنها بايد مورد نظر باشد از کوچک تا بزرگ و اى بسا تضييع کار کوچکى سبب مصائب بزرگى شود و يا لا اقل مايه شکستن قلب آنها گردد.
📝ادامه دارد....
═══✙❆♡❆✙═══
@nahjol_balagheh
═══✙❆♡❆✙═══
#ایین_کشورداری
#شرح_نامه ۵۳
📌قسمت ۱۰۲
❣امیر المومنین علیه السلام در چهارمين و پنجمين سفارش به مالک درباره محرومین مى فرمايد:
✨فَلاَ تُشْخِصْ هَمَّکَ عَنْهُمْ وَلاَ تُصَعِّرْ خَدَّکَ لَهُمْ✨
💠«نبايد همّ خود را از آنها برگيرى و روى از آنان برگردانى (و بى اعتنايى کنى )
✍ امام عليه السلام نخست دستور مى دهد که بخش مهمّى از همّ و غمّ او(مالک اشتر ) متوجه حال نيازمندان باشد
✔️و سپس دستور مى دهد که با برخورد خوب و چهره گشاده با آنان روبه رو گردد، درخواست هاى آنها را بشنود و به آن ترتيب اثر دهد.
📝ادامه دارد...
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh
═══✙❆♡❆✙═══
#آیین_کشورداری
#شرح_نامه ۵۳
📌قسمت ۱۰۳
❣امیر المومنین علیه السلام در ششمين دستور کمک به محرومین ، مطلب مهم ديگرى را بیان مى فرمايد:
✨ وَتَفَقَّدْ أُمُورَ مَنْ لاَ يَصِلُ إِلَيْکَ مِنْهُمْ مِمَّنْ تَقْتَحِمُهُ الْعُيُونُ، وَتَحْقِرُهُ الرِّجَالُ، فَفَرِّغْ لاُِولَئِکَ ثِقَتَکَ مِنْ أَهْلِ الْخَشْيَةِ وَالتَّوَاضُعِ، فَلْيَرْفَعْ إِلَيْکَ أُمُورَهُمْ✨
💠«نسبت به کارهاى کسانى که دسترسى به تو ندارند و مردم به ديده تحقير به آنها مى نگرند، (حتى) رجال حکومت نيز آنها را کوچک مى شمرند (با دقت) بررسى کن و براى اين کار، فرد (يا افراد) مورد اطمينانى را که خداترس و متواضع باشند برگزين تا وضع آن ها را به تو گزارش دهند
✍جمله «مِمَّنْ تَقْتَحِمُهُ الْعُيُونُ» اشاره به کسانى است که توده مردم به آنان چندان اعتنايى ندارند و آنها را کوچک مى شمارند.
🔹جمله «تَحْقِرُهُ الرِّجالُ» اشاره به اين است که مردان حکومت نيز آنها را در خور اعتنا نمى دانند.
🔹تعبير به «فَرِّغْ» اشاره به اين است که کسى را که براى شناسايى اين افراد انتخاب مى کنى بايد تمام هم و غمش همين کار باشد نه اينکه در کنار کارهاى ديگر به اين کار هم رسيدگى کند.
✔️در ضمن امام(عليه السلام) براى مأموران بازرسىِ حال نيازمندان و شناسايى آنها سه وصف ذکر فرموده است: مورد اعتماد و اطمينان باشند، خدا ترس و متواضع باشند.
📝ادامه دارد...
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh
═══✙❆♡❆✙═══
#آیین_کشورداری
#شرح_نامه
📌قسمت ۱۰۴
❣امام عليه السلام درهفتمین توصیه درباره محرومین مى فرمايد:
✨ثُمَّ اعْمَلْ فِيهِمْ بِالاِْعْذَارِ إِلَى اللهِ يَوْمَ تَلْقَاهُ، فَإِنَّ هَؤُلاَءِ مِنْ بَيْنِ الرَّعِيَّةِ أَحْوَجُ إِلَى الاِْنْصَافِ مِنْ غَيْرِهِمْ✨
💠سپس با اين گروه آن گونه رفتار کن که به هنگام ملاقات پروردگار (در روز قيامت) عذرت پذيرفته باشد، چرا که از ميان رعايا، اين گروه از همه به احقاق حق نيازمندترند
✍ امام عليه السلام مالک اشتر را از مسئوليت عظيمى که روز قيامت در پيشگاه پروردگار نسبت به اداى حقوق اين گروه دارد هشدار مى دهد و علت اين هشدار و سنگينى اين مسئوليت را چنين مى داند که آنها از همه نيازمندتر به احقاق حقند،
✔️ زيرا اولاً آنها قشر محروم جامعه هستند وثانياً قدرت دفاع از خويشتن ندارند و حتى بسيارى از آنان راه دادگاه و محکمه قضا را بلد نيستند و قاضى را نمى شناسند و اگر زمامدار مراقب حقوق آنان نباشد ضايع خواهند شد.
💝 امام در ادامه هشدار مى دهد که بايد به حق فرد فرد آنها رسيدگى کنى. مى فرمايد:
✨وَکُلٌّ فَأَعْذِرْ إِلَى اللهِ فِي تَأْدِيَةِ حَقِّهِ إِلَيْهِ✨
💠بايد در اداى حق هر فردى از آنان در پيشگاه خدا عذر و دليل داشته باشى به گونه اى که حتى حق يک فرد هم ضايع نشود.
📝ادامه دارد....
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh
═══✙❆♡❆✙═══
#آیین_کشورداری
#شرح_نامه ۵۳
📌قسمت ۱۰۵
❣امیر المومنین علیه السلام در هشتمين توصيه درباره قشر محروم مى فرمايد:
✨وَتَعَهَّدْ أَهْلَ الْيُتْمِ وَذَوِي الرِّقَّةِ فِي السِّنِّ مِمَّنْ لاَ حِيلَةَ لَهُ وَلاَ يَنْصِبُ لِلْمَسْأَلَةِ نَفْسَهُ✨
💠 "به کار يتيمان و پيرانِ از کار افتاده که هيچ راه چاره اى ندارند و نمى توانند دست نياز خود را به سوى مردم دراز کنند رسيدگى کن»
✍تعبير به «ذَوِي الرِّقَّةِ فِي السِّنِّ» که اشاره به پيران از کار افتاده است مى تواند از اين جهت باشد که «رقت» گاه به معناى ضعف و ناتوانى آمده; يعنى آنها به سبب سن زيادشان ناتوان و افتاده شده اند
🔹و گاه به معناى نازکى آمده، زيرا پوست بدن به هنگام پيرى نازک مى شود.
🔹احتمال سومى نيز داده شده که منظور از «رقّت» عواطف رقيق مردم نسبت به آنان به علت شدت کهولت باشد و جمع ميان اين احتمالات سه گانه نيز بعيد به نظر نمى رسد،
✔️ همان گونه که در آيات قرآن جمع ميان تفاسير مختلف ممکن است.
جمله «لاَ يَنْصِبُ لِلْمَسْأَلَةِ نَفْسَهُ» اگر اشاره به يتيمان و پيران هر دو باشد مفهومش اين است که آنها حتى توان سؤال را براى رفع حاجاتشان ندارند و اگر تنها وصف پيران باشد اشاره به اين است که آنها به واسطه کبر سن سؤال و تقاضا را در شأن خود نمى دانند،
📝ادامه دارد....
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh
═══✙❆♡❆✙═══
#آیین_کشورداری
#شرح_نامه ۵۳
📌قسمت ۱۰۶
❣امام عليه السلام در پايان اين بخش از نامه درباره اقشار نيازمند جامعه اشاره می کند مى فرمايد:
✨وَذَلِکَ عَلَى الْوُلاَةِ ثَقِيلٌ، وَالْحَقُّ کُلُّهُ ثَقِيلٌ✨
💠 گرچه انجام اين امور (درباره قشر محروم و نيازمند) بر زمامداران سنگين است، ولى اداى حق تمامش سنگين است.
✍ باید به گروه نيازمندان خدمت شود بى آنکه انتظار خدمتى از سوى آنها باشد و اين بر سنگينى کار مى افزايد.
افزون بر اينها بسيارى از محرومان بر اثر فشار زندگى عصبانى و ناراحتند و تعبيرات تند و خشن و ناگوارى بر زبان مى رانند که تحمل آنها کار آسانى نيست.
⚜جمله «وَالْحَقُّ کُلُّهُ ثَقِيلٌ
🔹 اشاره به اين است که اداى حقوق تنها در اين مورد سنگين نيست; در همه جا سنگين است، زيرا غالباً بر خلاف خواسته نفس است و انسان ها به طور طبيعى به هنگام مزاحمت حقوق با يکديگر جانب خويش را ترجيح مى دهند.
✨وَقَدْ يُخَفِّفُهُ اللهُ عَلَى أَقْوَام طَلَبُوا الْعَاقِبَةَ فَصَبَّرُوا أَنْفُسَهُمْ وَوَثِقُوا بِصِدْقِ مَوْعُودِ اللهِ لَهُمْ✨
💠گاه خداوند تحمل حق را بر اقوامى سبک مى سازد; اقوامى که طالب عاقبت نيک اند و خويش را به استقامت و شکيبايى عادت داده و به صدق وعده هاى الهى اطمينان دارند.
🔹جمله «طَلَبُوا الْعَاقِبَةَ» اشاره به افراد دورانديش، عاقبت نگر و طالب حسن عاقبت است.
عاقبت نيک براى پرهيزکاران است».
🔹جمله «صَبَّرُوا أَنْفُسَهُمْ»
اشاره به اين است که خود را به استقامت و شکيبايى وادار مى کنند تا عادت و حالت آنها شود
🔹جمله «وَوَثِقُوا بِصِدْقِ مَوْعُودِ اللهِ لَهُمْ»
اشاره به ايمان قوى آنها به معاد و وعده هاى الهى در حق نيکوکاران است.
📝ادامه دارد...
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh
═══✙❆♡❆✙═══
#آیین_کشورداری
#شرح_نامه ۵۳
📌قسمت ۱۰۷
❣امیر المومنین علیه السلام در ادامه نکاتی را دررابطه با نظارت بر تمام طبقات می فرماید
✨وَاجْعَلْ لِذَوِي الْحَاجَاتِ مِنْکَ قِسْماً تُفَرِّغُ لَهُمْ فِيهِ شَخْصَکَ، وَتَجْلِسُ لَهُمْ مَجْلِساً عَامّاً✨
💠براى کسانى که به تو نياز دارند وقتى مقرر کن که شخصاً (و چهره به چهره) به نياز آنها رسيدگى کنى و مجلسى عمومى و همگانى براى آنها تشکيل ده (و در آنجا بنشين و مشکلات آنها را حل کن.
✍ هر کسى کاسب يا تاجر يا کارمند اداره اى باشد و فرد زورمندى حقش را پايمال نموده باشد و نياز به دادخواهى داشته باشد.
✨فَتَتَوَاضَعُ فِيهِ لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَکَ✨
🔹دو نکته ديگر را نيز فراموش نکن:
⚜نخست اينکه «در آن مجلس براى خدايى که تو را آفريده است تواضع کن.
✍روشن است اگر زمامدار تواضع نکند و با ابهت و کبر و غرور در بالاى مجلس بنشيند، ضعيفان و نيازمندان جرأت نمى کنند که با صراحت مشکل خود را مطرح کنند.
✨وَتُقْعِدُ عَنْهُمْ جُنْدَکَ وَأَعْوَانَکَ مِنْ أَحْرَاسِکَ وَشُرَطِکَ حَتَّى يُکَلِّمَکَ مُتَکَلِّمُهُمْ غَيْرَ مُتَتَعْتِع✨
💠ديگر اينکه «لشکريان و معاونانت اعم از پاسداران و نيروى انتظامى را از آنها دور ساز تا هر کس بخواهد بتواند با صراحت و بدون ترس و لکنت زبان، سخن خود را با تو بگويد.
✍بديهى است اگر مأموران با لباس هاى رسمى اطراف مجلس را گرفته باشند چنان رعب و وحشتى به افراد دست مى دهد که توان بيان حاجت خود را پيدا نمى کنند.
ممکن است گفته شود که حضور زمامدار بدون اعوان و انصار و پاسدار در چنين مجلسى خطرناک است;
✔️اوّلاً، زمامدارانِ عادل و مردمى، هنگامى که ميان مردم مى آيند خود مردم محافظ و پاسدار آنها هستند.
ثانياً، ممکن است عده اى با لباس هاى عادى و معمولى در لا به لاى جمعيت باشند تا اگر شخصى شرور قصد سوئى داشته باشد بتوانند جلوى او را بگيرند.
📝ادامه دارد.....
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh
═══✙❆♡❆✙═══
#آیین_کشورداری
#شرح_نامه ۵۳
📌قسمت ۱۰۸
❣آن گاه امام عليه السلام براى اين دستور مهم و اجتماعى دليل روشنى از کلام پيامبر اکرم صلى الله عليه وآله نقل مى کند و مى فرمايد:
✨فَإِنِّي سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ صلى الله عليه وآله وسلم يَقُولُ فِي غَيْرِ مَوْطِن: لَنْ تُقَدَّسَ أُمَّةٌ لاَ يُؤْخَذُ لِلضَّعِيفِ فِيهَا حَقُّهُ مِنَ الْقَوِيِّ غَيْرَ مُتَتَعْتِع✨
💠«زيرا من بارها از رسول خدا که درود خدا بر ايشان و خاندان پاکش باد اين سخن را شنيدم که مى فرمود: «امتى که در آن حق ضعيف از زورمند با صراحت گرفته نشود هرگز روى قداست و پاکى را نخواهد ديد (و آرامش از آنها رخت بر مى بندد.
✍منظور از تقدس و پاکيزگى همان پاکيزه شدن از ظلم و جور و جنايت و هرج و مرج است، چرا که اگر ضعيفان جامعه پناهگاهى براى خود پيدا نکنند دست به دست هم مى دهند و شورشى به راه مى اندازند که کنترل آن بسيار مشکل و گاه غير ممکن است و تاريخ نشان مى دهد که قيام ضعفاى جامعه و شورش هاى فراگير از همين جا سرچشمه مى گيرد.
✔️بنابراين آنچه امام و همچنين پيامبر اکرم فرمودند افزون بر اينکه دستورى اخلاقى و انسانى و سبب پيشرفت دين و آيين است جنبه سياسى هم دارد.
📝ادامه دارد...
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh
═══✙❆♡❆✙═══
#ایین_کشورداری
#شرح_نامه ۵۳
📌قسمت۱۰۹
❣امام عليه السلام درادامه ديگرى به دنبال دستور بار عام براى همه حاجت مندان مى افزايد:
✨ثُمَّ احْتَمِلِ الْخُرْقَ مِنْهُمْ وَالْعِيَّ وَنَحِّ عَنْهُمُ الضِّيقَ وَالاَْنَفَ يَبْسُطِ اللهُ عَلَيْکَ بِذَلِکَ أَکْنَافَ رَحْمَتِهِ، وَيُوجِبْ لَکَ ثَوَابَ طَاعَتِهِ
وَأَعْطِ مَا أَعْطَيْتَ هَنِيئاً، وَامْنَعْ فِي إِجْمَال وَإِعْذَار✨
💠 «سپس خشونت و کندى و ناتوانى آنها را در سخن، تحمل کن و هرگونه محدوديت و تنگخويى و استکبار در برابر آنها را از خود دور ساز (تا بتوانند حرف دل خود را بگويند) خداوند با اين کار، رحمت واسعه خود را بر تو گسترش خواهد داد و ثواب اطاعتش را براى تو قرار مى دهد.
آنچه مى بخشى به گونه اى ببخش که گوارا (و بى منت باشد) و آن گاه که (به هر علت) از بخشش خوددارى مى کنى آن را با لطف و معذرت خواهى همراه ساز.
✍گرچه در دنياى امروز کمتر زمامدارى دست به تشکيل چنين مجلسى( دیدار چهره به چهره با مردم ) مى زند; ولى به يقين ارتباط مستقيم با مردم حاجتمند و به شکل چهره به چهره مى تواند حلاّل بسيارى از مشکلات باشد و فوايد زير را در بر دارد:
🔹1. مردم مى توانند عقده هاى دل خود را در نزد زمامدار بگشايند.
🔹2. اين امر پيوند محبّت را ميان مردم و زمامدار محکم مى کند.
🔹3. کارمندان و دولتمردان از ترس اينکه در چنين مجلسى رازشان فاش شود از ظلم به رعايا و غصب حقوق آنان خوددارى خواهند کرد.
✔️ممکن است گفته شود با توجّه به فزونى جمعيت و سرعت و آسانى ارتباط ها، هجوم مردم حاجتمند رشته کار را از دست زمامدار خواهد گرفت، چرا که ممکن است در يک کشور در زمان واحد ده ها هزار يا صدها هزار از اين قبيل افراد باشند ولى راه حل آن با دادن نوبت و در نظر گرفتن اولويت، و بهره گيرى از مشاوران امين قابل حل است.
📝ادامه دارد...
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh
═══✙❆♡❆✙═══
#آیین_کشورداری
#شرح_نامه ۵۳
📌قسمت ۱۱۰
❣سپس امام علیه السلام در این بخش از عهدنامه خود به مالک اشتر چند دستور مهم درباره تقسيم کارها و تقسيم اوقات روزانه مى دهد،
⚜نخست مى فرمايد:
✨ثُمَّ أُمُورٌ مِنْ أُمُورِکَ لاَ بُدَّ لَکَ مِنْ مُبَاشَرَتِهَا: مِنْهَا إِجَابَةُ عُمَّالِکَ بِمَا يَعْيَاعَنْهُ کُتَّابُکَ✨
💠 «سپس (آگاه باش) بخشى از کارهاى توست که بايد شخصاً به آنها بپردازى (و نبايد به ديگران واگذار کنى) از جمله، پاسخ گفتن به کارگزاران حکومت است در آنجا که منشيان و دفترداران از پاسخ آن عاجزند.
✍اين معناى مديريت صحيح و اثربخش است که کارهاى کليدى و امورى که از دست ديگران ساخته نيست رسما به دست رئيس حکومت باشد و لحظه اى از آن غافل نشود;
✔️ امورى که اگر انسجام يابد تمام بخش هاى حکومت در مسير صحيح خود قرار خواهد گرفت.
📝ادامه دارد
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh
═══✙❆♡❆✙═══
#آیین_کشورداری
#شرح_نامه ۵۳
📌قسمت ۱۱۱
❣امیر المومنین علی علیه السلام در ادامه قسمت قبل درباره تقسیم کارها و اوقات روزانه به مالک می فرماید
✨وَمِنْهَا إِصْدَارُ حَاجَاتِ النَّاسِ يَوْمَ وُرُودِهَا عَلَيْکَ بِمَا تَحْرَجُ بِهِ صُدُورُ أَعْوَانِکَ✨
💠و ديگر، برآوردن نيازهاى مردم است در همان روز که حاجات و نيازهاى آنها به تو گزارش مى شود و معاونان تو در پاسخ به آن مشکل دارند
✨وَأَمْضِ لِکُلِّ يَوْم عَمَلَهُ، فَإِنَّ لِکُلِّ يَوْم مَا فِيهِ✨
🔹آن گاه دستور ديگرى مى دهد; دستورى که از نظر مديريت خرد و کلان فوق العاده اهمّيّت دارد. مى فرمايد: «(به هوش باش) کار هر روز را در همان روز انجام بده (و به فردا ميفکن) زيرا هر روز کارى مخصوص به خود دارد (و اگر کار روز ديگر بر آن افزوده شود مشکل آفرين خواهد بود.
✍اين گفته منطقى و روشن است که هر روز مشکلات خاص خود را دارد و اگر کار امروز به فردا افکنده شود مشکلى بر مشکل افزوده مى گردد و پاسخگويى به آن آسان نخواهد بود و ممکن است سبب شود که باز کارهاى آن روز به روزهاى ديگرى موکول شود و سرانجام آنچنان کارهاى پيچيده و مختلف روى هم انباشته گردد که مانند بهمنى عظيم بر سر مديران سقوط کند و آنها را بيچاره سازد.
📝ادامه دارد...
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh
═══✙❆♡❆✙═══
#آیین_کشورداری
#شرح_نامه ۵۳
📌قسمت ۱۱۲
❣امیر المومنین علی علیه السلام در سومين دستور مى فرمايد:
✨وَاجْعَلْ لِنَفْسِکَ فِيمَا بَيْنَکَ وَبَيْنَ اللهِ أَفْضَلَ تِلْکَ الْمَوَاقِيتِ، وَأَجْزَلَ تِلْکَ الاَْقْسَامِ، وَإِنْ کَانَتْ کُلُّهَا لِلَّهِ إِذَا صَلَحَتْ فِيهَا النِّيَّةُ، وَسَلِمَتْ مِنْهَا الرَّعِيَّةُ✨
💠بايد بهترين اوقات و بهترين بخش هاى عمرت را براى خلوت با خدا قرار دهى، هرچند تمام کارهايت براى خداست اگر نيّت خالص داشته باشى و رعيت به سبب آن در سلامت و آرامش زندگى کنند.
✍اشاره به اينکه درست است که انسان هر کارى را که با نيّت خالص کند عبادت محسوب مى شود حتى غذايى که مى خورد اگر به قصد اين باشد که براى انجام وظايف الهى نيرو بگيرد عبادت است;
🔹خواب و تفريح نيز اگر براى آماده ساختن جسم و روح جهت خدمت به خلق خدا باشد آن هم عبادت بزرگى است;
✔️ ولى با اين حال بايد بخشى از بهترين اوقات شبانه روز براى راز و نياز خالصانه به درگاه خدا اختصاص يابد که حاصل زندگى را پربار و پربرکت و پايه هاى کاخ سعادت انسان را محکم مى سازد.
📝ادامه دارد.....
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh
═══✙❆♡❆✙═══
#آیین_کشورداری
#شرح_نامه ۵۳
📌قسمت۱۱۳
❣ امام عليه السلام در اين بخش از عهدنامه دو دستور مهم دیگر به مالک در مورد عبادات مى دهد:
🔻دستور اوّل
✨وَلْيَکُنْ فِي خَاصَّةِ مَا تُخْلِصُ بِهِ لِلَّهِ دِينَکَ، إِقَامَةُ فَرَائِضِهِ الَّتِي هِيَ لَهُ خَاصَّةً✨
💠از جمله امورى که بايد آن را به جهت خلوص دينت براى خدا انجام دهى اقامه فرائضى است که مخصوص ذات پاک اوست.
✨وَلْيَکُنْ فِي خَاصَّةِ مَا تُخْلِصُ بِهِ لِلَّهِ دِينَکَ، إِقَامَةُ فَرَائِضِهِ الَّتِي هِيَ لَهُ خَاصَّةً✨
✍اشاره به اينکه مبادا تصور کنى انجام وظايف زمامدارى مخصوصاً خدمت به نيازمندان مى تواند مانع از عبادات و اقامه فرائض گردد که هر يک از اين دو جاى مخصوص خود را دارد و هيچ کدام نمى تواند جانشين ديگرى شود.
🔻دستور دوم
✨فَأَعْطِ اللهَ مِنْ بَدَنِکَ فِي لَيْلِکَ وَنَهَارِکَ، وَ وَفِّ مَا تَقَرَّبْتَ بِهِ إِلَى اللهِ مِنْ ذَلِکَ کَامِلاً غَيْرَ مَثْلُوم وَلاَ مَنْقُوص بَالِغاً مِنْ بَدَنِکَ مَا بَلَغَ✨
🔹 «بنابراين از نيروى بدنى خود را در شب و روز در اختيار فرمان خدا بگذار و آنچه را موجب تقرب تو به خداوند مى شود به طور کامل و بى نقص به انجام رسان، هرچند موجب خستگى فراوان جسمى تو شود»
✔️بنابراين زمامدار هرچند در تمام اوقات به تدبير امور کشور مشغول است; ولى بايد بخشى از اوقات شبانه روز خود را براى راز و نياز با خدا بگذارد و عبادات را به طور کامل انجام دهد، هر چند جمع ميان آن و انجام وظايف زمامدارى بر او سنگين باشد چرا که اين عبادات و راز نيازها و مناجات هاى با خداست که به او نيرو و توان مى بخشد و قصد او را در خدمت خالص مى کند.
📝ادامه دارد...
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh
═══✙❆♡❆✙═══
#ایین_کشورداری
#شرح_نامه ۵۳
📌قسمت ۱۱۴
❣امیر المومنین علیه السلام در سومین دستور درباره عبادات جمعى مى فرمايد:
✨وَإِذَا قُمْتَ فِي صَلاَتِکَ لِلنَّاسِ، فَلاَ تَکُونَنَّ مُنَفِّراً وَلاَ مُضَيِّعاً✨
💠 «هنگامى که به نماز جماعت براى مردم مى ايستى بايد نمازت نه (چندان طولانى باشد که) موجب نفرت مردم گردد و نه (چنان سريع که) موجب تضييع واجبات نماز شود.
✍ امام عليه السلام به دو دليل عقلى و نقلى براى اين دستور می پردازد:
🔻نخست مى فرمايد:
✨فَإِنَّ فِي النَّاسِ مَنْ بِهِ الْعِلَّةُ وَلَهُ الْحَاجَةُ✨
🔹زيرا در ميان مردمى (که با تو به نماز مى ايستند) افراد بيمارى هستند يا کسانى که حاجات فورى دارند.
بنابراين عقل ايجاب مى کند که امام جماعت وضع آنها را در نظر بگيرد تا نماز جماعت موجب نفرتشان نگردد.
🔻آن گاه امام به سراغ دليل نقلى مى رود و مى فرمايد:
✨وَقَدْ سَأَلْتُ رَسُولَ اللهِ(ص) حِينَ وَجَّهَنِي إِلَى الْيَمَنِ کَيْفَ أُصَلِّي بِهِمْ فَقَالَ: صَلِّ بِهِمْ کَصَلاَةِ أَضْعَفِهِمْ وَکُنْ بِالْمُؤْمِنِينَ رَحِيماً✨
✔️ من از رسول خدا صلى الله عليه وآله به هنگامى که مرا به سوى يمن فرستاد پرسيدم: چگونه با آنان نماز بخوانم؟ فرمود: با آنها نمازى بخوان که همچون نمازِ ناتوان ترين آنها باشد و نسبت به مؤمنان رحيم و مهربان باش.
📝ادامه دارد...
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh
═══✙❆♡❆✙═══
#آیین_کشورداری
#شرح_نامه ۵۳
📌قسمت ۱۱۵
❣امام عليه السلام در اين بخش از عهدنامه خود درباره لزوم رابطه نزديک ميان والى و توده هاى مردم سخن مى گويد و معايب دور ماندن او از آنها را شرح مى دهد و مى فرمايد:
✨وَأَمَّا بَعْدُ فَلاَ تُطَوِّلَنَّ احْتِجَابَکَ عَنْ رَعِيَّتِکَ، فَإِنَّ احْتِجَابَ الْوُلاَةِ عَنِ الرَّعِيَّةِ شُعْبَةٌ مِنَ الضِّيقِ، وَقِلَّةُ عِلْم بِالاُْمُورِ✨
💠«و اما بعد (از اين دستور) هيچ گاه خود را در زمانى طولانى از رعايا پنهان مدار، زيرا پنهان ماندن زمامداران از چشم رعايا موجب نوعى کم اطلاعى نسبت به امور (مردم و کشور) مى شود.
✍در طول تاريخ بسيار ديده شده که حواشى سلطان و اطرافيان زمامدار او را عملاً در محاصره خود قرار مى دهند و تنها اخبارى را به او مى رسانند که موجب خشنودى او يا به نفع حواشى و اطرافيان باشد و به اين ترتيب او را از آنچه در کشور مى گذرد دور مى سازنند و اين وضع، بسيار براى اداره يک کشور خطرناک است;
🔹 اما هنگامى که او با آحاد مردم در جلساتى تماس داشته باشد واقعيت هاى دست اوّل به او منتقل مى شود و حتى خيانت اطرافيان و مظالم آنها آشکار مى گردد.
✔️يکى از دستورات اسلامى اين بوده که زمامداران، امامت جماعت را بر عهده مى گرفتند; يعنى در ميان مردم همه روز حاضر مى شدند و اين کار مى توانست بسيارى از واقعيت ها را به آنها منتقل کند; خواه تلخ باشد يا شيرين.
📝ادامه دارد.....
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh
═══✙❆♡❆✙═══
#آیین_کشورداری
#شرح_نامه ۵۳
📌قسمت ۱۱۶
❣امیر المومنین علیه السلام در ادامه سخن معایب دورماندن والی از مردم مى فرمايد:
✨وَالاِحْتِجَابُ مِنْهُمْ يَقْطَعُ عَنْهُمْ عِلْمَ مَا احْتَجَبُوا دُونَهُ فَيَصْغُرُ عِنْدَهُمُ الْکَبِيرُ، وَيَعْظُمُ الصَّغِيرُ، وَيَقْبُحُ الْحَسَنُ، وَيَحْسُنُ الْقَبِيحُ وَيُشَابُ الْحَقُّ بِالْبَاطِلِ✨
💠«و آنها را از آنچه نسبت به آن پنهان مانده اند بى خبر مى سازد در نتيجه مسائل بزرگ نزد آنان کوچک و امور کوچک در نظر آنها بزرگ مى شود، کار خوب، زشت جلوه مى کند و کار زشت، خوب; و حق و باطل با يکديگر آميخته مى شود. (و به يقين تدبير لازم براى امور کشور در چنين شرايطى امکان پذير نيست).
✍امام به روشنى آثار شوم اين دور ماندن از مردم را بيان فرموده و انگشت روى جزئيات گذاشته است، زيرا زمامدار در صورتى مى تواند تصميم صحيح در اداره امور کشور بگيرد که حوادث خوب را از بد و بد را از خوب و حق را از باطل و باطل را از حق بشناسد. بلکه در اندازه گيرى هاى حوادث نيز به خطا نرود.
✔️ اگر حادثه کوچکى را بزرگ ببيند و تصميمات شديد نسبت به آن بگيرد به يقين گرفتار مشکلات مى شود و همچنين به عکس اگر حوادث مهم را اطرافيان و حواشى در نظر او کوچک جلوه دهند ممکن است وقتى خبردار شود که شيرازه کشور از هم گسيخته باشد.
📝ادامه دارد...
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh
═══✙❆♡❆✙═══
#آیین_کشورداری
#شرح_نامه ۵۳
📌قسمت ۱۱۷
❣امام عليه السلام به سه دليل ديگر براى نهى از پنهان ماندن زمامدار از مردم توسل مى جويد که هر يک به تنهايى مى تواند براى اثبات اين واقعيت کافى باشد.
🔻نخست می فرماید :
✨وَإِنَّمَا الْوَالِي بَشَرٌ لاَ يَعْرِفُ مَا تَوَارَى عَنْهُ النَّاسُ بِهِ مِنَ الاُْمُورِ، وَلَيْسَتْ عَلَى الْحَقِّ سِمَاتٌ تُعْرَفُ بِهَا ضُرُوبُ الصِّدْقِ مِنَ الْکَذِبِ✨
💠«زيرا والى فقط يک انسان است که امورى را که مردم از او پنهان مى دارند نمى داند و حق، هميشه علامتِ مشخصى ندارد و نمى توان هميشه «صدق» را در چهره هاى مختلف از «کذب» شناخت.
✍اين دليل بسيار روشنى است که زمامدار «عالِمُ الْغَيْبِ وَالشَّهادَةِ» نیست و حق و باطل نيز هميشه نشان دار نيست،
✔️بهترين راه شناخت اين است که با واقعيات بدون واسطه تماس داشته باشد تا از آنچه در کشورش مى گذرد به طور صحيح با خبر گردد.
📝ادامه دارد.....
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh
═══✙❆♡❆✙═══
#آیین_کشورداری
#شرح_نامه
📌قسمت ۱۱۸
❣ امیر المومنین علیه السلام به سراغ دليل دوم نهی دور ماندن زمامدار از مردم مى رود و مى فرمايد:
✨وَإِنَّمَا أَنْتَ أَحَدُ رَجُلَيْنِ: إِمَّا امْرُؤٌ سَخَتْ نَفْسُکَ بِالْبَذْلِ فِي الْحَقِّ، فَفِيمَ احْتِجَابُکَ مِنْ وَاجِبِ حَقّ تُعْطِيهِ، أَوْ فِعْل کَرِيم تُسْدِيهِ!أَوْ مُبْتَلًى بِالْمَنْعِ، فَمَا أَسْرَعَ کَفَّ النَّاسِ عَنْ مَسْأَلَتِکَ إِذَا أَيِسُوا مِنْ بَذْلِکَ!✨
💠«وانگهى تو از دو حال خارج نيستى:
يا مردى هستى که آمادگى براى سخاوت و بذل و بخشش در راه حق دارى، بنابراين دليلى ندارد که خود را پنهان دارى و از عطا کردن حقِ واجب خوددارى کنى، و فعل کريمانه اى را که بايد انجام دهى ترک نمايى، يا مردى بخيل و تنگ نظر هستى در اين صورت (هنگامى که مردم تو را ببينند و اين صفت را در تو بشناسند) از بذل و بخشش تو مأيوس مى شوند و دست از تو برمى دارند»
✍اين يک واقعيت است که مردم اگر درباره کسى گرفتار شک و ترديد باشند، پيوسته به او مراجعه مى کنند;
🔹 اما هنگامى که با او تماس نزديک داشته باشند اگر اهل بذل و بخشش است عطاى او را مى گيرند و به دنبال کار خود مى روند و اگر آدمى بخيل است مأيوس مى شوند باز هم به سراغ کار خود مى روند;
ولى شخصى که خود را پنهان مى دارد ممکن است بر در خانه او پيوسته ازدحام باشد.
🔻دليل سوم
✨مَعَ أَنَّ أَکْثَرَ حَاجَاتِ النَّاسِ إِلَيْکَ مِمَّا لاَ مَئُونَةَ فِيهِ عَلَيْکَ، مِنْ شَکَاةِ مَظْلِمَة، أَوْ طَلَبِ إِنْصَاف فِي مُعَامَلَة✨
✔️ «افزون بر اينها، بسيارى از حوايج مردم نزد تو، هزينه اى براى تو ندارد; مانند شکايت از ستمى يا درخواست انصاف در داد و ستدى.
📝ادامه دارد...
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh
═══✙❆♡❆✙═══
#آیین_کشورداری
#شرح_نامه ۵۳
📌قسمت ۱۱۹
❣امام عليه السلام در اين بخش از عهدنامه چند دستور مهم ديگر به مالک مى دهد که همه آنها سرنوشت ساز است.
🔻نخست مى فرمايد:
✨ثُمَّ إِنَّ لِلْوَالِي خَاصَّةً وَبِطَانَةً، فِيهِمُ اسْتِئْثَارٌ وَتَطَاوُلٌ، وَقِلَّةُ إِنْصَاف فِي مُعَامَلَة✨
💠براى زمامدار، خاصان و صاحبان اسرار (و نزديکان و اطرافيانى) است که خودخواه و برترى طلبند و در داد و ستد با مردم عدالت و انصاف را رعايت نمى کنند
✍آنچه امام عليه السلام در اينجا به آن اشاره کرده يک واقعيت تلخ و گسترده تاريخى است که همواره دنيا پرستان و فرصت طلبان خود را به مراکز قدرت نزديک مى کنند و با اظهار اخلاص و فداکارى کامل به آنها تقرب مى جويند تا به وسيله آنها بخش هايى از بيت المال در اختيار آنان و منسوبانشان قرار بگيرد و بر دوش مردم مظلوم سوار شوند و اموال و منافع آنها را غارت کنند. امام به مالک اشتر هشدار مى دهد که مراقب اين گروه باشد.
📝ادامه دارد...
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh
═══✙❆♡❆✙═══
#آیین_کشورداری
#شرح_نامه ۵۳
📌قسمت ۱۲۰
❣امیر المومنین علیه السلام در ادامه دستور قاطعى دیگر در زمينه خواص جامعه صادر کرده مى فرمايد:
✨فَاحْسِمْ مَادَّةَ أُولَئِکَ بِقَطْعِ أَسْبَابِ تِلْکَ الاَْحْوَالِ، وَلاَ تُقْطِعَنَّ لاَِحَد مِنْ حَاشِيَتِکَ وَحَامَّتِکَ قَطِيعَةً وَلاَ يَطْمَعَنَّ مِنْکَ فِي اعْتِقَادِ عُقْدَة، تَضُرُّ بِمَنْ يَلِيهَا مِنَ النَّاسِ، فِي شِرْب أَوْ عَمَل مُشْتَرَک يَحْمِلُونَ مَؤُونَتَهُ عَلَى غَيْرِهِمْ، فَيَکُونَ مَهْنَأُذَلِکَ لَهُمْ دُونَکَ، وَعَيْبُهُ عَلَيْکَ فِي الدُّنْيَا وَالآْخِرَةِ✨
💠«ريشه ستمشان را با قطع وسائل آن بر کن و هرگز به هيچ يک از اطرافيان و هواداران خود زمينى از اراضى مسلمانان را وا مگذار و نبايد آنها طمع کنند که قراردادى به سود آنها منعقد سازى که موجب ضرر بر همجواران آن زمين باشد; خواه در آبيارى يا عمل مشترک ديگر. به گونه اى که هزينه هاى آن را بر ديگران تحميل کنند و در نتيجه سودش فقط براى آنها باشد و عيب و ننگش در دنيا و آخرت نصيب تو گردد»;
✍اين تعبيرات با صراحت بيانگر اين حقيقت است که شخص والى و زمامدار بايد دست رد بر سينه گروه فرصت طلب سودجوى حاشيه نشين بزند و هرگز تسليم خواسته هاى آنها نشود و زمين هايى را که به مسلمانان تعلق دارد در اختيار آنان نگذارد،
✔️ زيرا آنها به سبب نفوذى که در مرکز اصلى قدرت دارند سعى مى کنند تمام هزينه هاى اين املاک را که قاعدتاً بايد در ميان همه کسانى که ملک مشترک دارند تقسيم شود به زور بر عهده ديگران بيندازند و منفعت خالص از آنِ آنها باشد; کارى که ظلم فاحش و خيانت آشکار است.
📝ادامه دارد...
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh
═══✙❆♡❆✙═══
#آیین_کشورداری
#شرح_نامه ۵۳
📌قسمت ۱۲۱
❣امام عليه السلام در دومين دستور با خواص جامعه مى فرمايد:
✨وَأَلْزِمِ الْحَقَّ مَنْ لَزِمَهُ مِنَ الْقَرِيبِ وَالْبَعِيدِ، وَکُنْ فِي ذَلِکَ صَابِرا مُحْتَسِباً، وَاقِعاً ذَلِکَ مِنْ قَرَابَتِکَ وَخَاصَّتِکَ حَيْثُ وَقَعَ، وَابْتَغِ عَاقِبَتَهُ بِمَا يَثْقُلُ عَلَيْکَ مِنْهُ، فَإِنَّ مَغَبَّةَ ذَلِکَ مَحْمُودَةٌ✨
💠«حق را درباره آنها که صاحب حق اند رعايت کن; چه از نزديکان تو باشد يا غير آنها و در اين باره شکيبا باش و به حساب خدا بگذار (و پاداش آن را از او بخواه) هرچند اين کار موجب فشار بر خويشاوندان و ياران نزديک تو شود سنگينى اين کار را بپذير، زيرا سرانجامش پسنديده است»
✍اين همان چيزى است که امروز از آن به عنوان مقدم داشتن ضابطه بر رابطه تعبير مى شود و کارى است بسيار مشکل که انسان حق را بر پيوندهاى خويشاوندى و دوستان نزديک و همکاران خود مقدم دارد و معاونان خود را در برابر حق به فراموشى بسپرد و اگر خواسته آنها بر خلاف حق است اجراى حق را بر خواسته آنها مقدم بدارد. همان چيزى که نمونه کاملش خود امام عليه السلام است و داستان او با برادرش عقيل معروف است.
🔹تعبير به «فَإِنَّ مَغَبَّةَ ذَلِکَ مَحْمُودَةٌ» اشاره به اين است که رعايت عدالت و عدم تبعيض در ميان نزديکان و غير آنها در دنيا عاقبت نيکى دارد،
✔️زيرا سبب اطمينان و خشنودى توده مردم و همراهى آنها با حکومت مى شود و در آخرت نيز ثواب نيکوکاران و مجاهدان را در بر دارد.
📝ادامه دارد...
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh
═══✙❆♡❆✙═══