#نهج_البلاغه
✨کُنْ فِي الْفِتْنَةِ کَابْنِ اللَّبُونِ، لاَ ظَهْرٌ فَيُرْکَبَ، وَلاَ ضَرْعٌ فَيُحْلَبَ
💠در فتنه ها همچون شتر کم سن و سال باش; نه پشت او قوى شده که سوارش شوند نه پستانى دارد که بدوشند»
📚#حکمت ۱
@nahjol_balagheh_1
#شرح_حکمت ۱
❣امیر المومنین _علیه السلام _می فرماید
✨کُنْ فِي الْفِتْنَةِ کَابْنِ اللَّبُونِ، لاَ ظَهْرٌ فَيُرْکَبَ، وَلاَ ضَرْعٌ فَيُحْلَبَ
💠در فتنه ها همچون شتر کم سن و سال باش; نه پشت او قوى شده که سوارش شوند نه پستانى دارد که بدوشند»
✍اینجا روشن مى شود که هدف امام این است که انسان به هنگام شورش هاى اهل باطل و فتنه هاى ناشى از خصومت آنها با یکدیگر نباید آلت دست این و آن شود; باید خود را دور نگه دارد و به هیچ یک از دو طرف که هر دو اهل باطل اند کمک نکند.
🔹در این گونه موارد معمولاً هر کدام از طرفین به سراغ افراد بانفوذ و باشخصیت مى آیند تا از نفوذ و قدرت آنها براى کوبیدن حریف استفاده کنند. در این هنگام باید این افراد بلکه تمام افراد، خواه ضعیف باشند یا قوى نهایت مراقبت را به خرج دهند که در دام فتنه گران و غوغاسالاران نیفتند مبادا دین و یا دنیاى آنها آسیب ببیند
✔️ و همان گونه که در بالا آمد در بعضى از روایات جمله «ولا وَبَر فَیُسْلَب» نیز به آن افزوده شده است یعنى شتر دو ساله پشمى هم ندارد که آن را بچینند و از آن استفاده کنند.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
#شرح_حکمت ۲
📌قسمت اول
❣امیر المومنین _علیه السلام _می فرماید
⚜نخست مى فرمايد:
✨أَزْرَى بِنَفْسِهِ مَنِ اسْتَشْعَرَ الطَّمَعَ
💠«هر کس طمع را پيشه کند خود را حقير ساخته است».
✍ واژه «طمع» به معناى بيش از حق خود طالب بودن و گرفتن مواهب زندگى از دست ديگران است و تعبير به «استشعر» که به معناى پوشيدن لباس زيرين است
🔹اشاره به اين است که طمع را به خود چسبانده و از آن جدا نمى شود;
✔️ بديهى است که افراد طماع براى رسيدن به مقصود خود بايد تن به هر ذلتى بدهند و دست سؤال به سوى هرکس دراز کنند و شخصيت خود را براى نيل به اهداف طمعکارانه خود بشکنند.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
#نهج_البلاغه
💠«کسى که سفره دل خويش را (نزد اين و آن بدون هيچ فايده) باز کند (و مشکلات خود را فاش سازد) رضايت به ذلت خود داده است»
📚 #حکمت ۲
@nahjol_balagheh_1
#شرح_حکمت ۲
📌قسمت دوم
❣امیر المومنین _علیه السلام _می فرماید:
🔻در دومين نکته مى فرمايد:
✨وَ رَضِيَ بِالذُّلِّ مَنْ کَشَفَ عَنْ ضُرِّهِ
💠«کسى که سفره دل خويش را (نزد اين و آن بدون هيچ فايده) باز کند (و مشکلات خود را فاش سازد) رضايت به ذلت خود داده است»
✍روشن است هرگاه انسان نزد طبيب درد خود را بگويد و از وى راه درمان بطلبد يا پيش قاضى ظلمى را که بر او رفته بيان سازد و از او احقاق حق بخواهد يا نزد دوستش از گرفتارى خود براى گرفتن وام سخن بگويد کار خلافى نکرده و به دنبال مشکل گشايى بوده;
✔️اما طرح مشکلات نزد کسانى که هيچ گونه توانايى بر حل آن ندارند اثرى جز ذلت و سرافکندگى انسان نخواهد داشت. در اين گونه موارد بايد خويشتن دار بود و لب به شکايت نگشود.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
#شرح_حکمت ۲
📌قسمت سوم
❣امیر المومنین _علیه السلام _می فرماید:
✨وَهَانَتْ عَلَيْهِ نَفْسُهُ مَنْ أَمَّرَ عَلَيْهَا لِسَانَهُ
💠«کسى که زبانش را بر خود امير سازد شخصيت او تحقير مى شود»
✍ منظور از امير شدن زبان آن است که از تحت کنترل عقل و فکر خارج شود و هرچه بر زبانش آمد بگويد.
🔹بديهى است سخنانى که از فکر و عقل و تقوا سرچشمه نمى گيرد در بسيارى از موارد خطرهايى ايجاد مى کند که انسان قادر بر جبران آن نيست و گاه اسباب رنجش افراد آبرومند و سبب ايجاد اختلاف در ميان مردم و کينه و دشمنى نسبت به گوينده و ديگران مى شود.
✔️کوتاه سخن اين که انسان عاقل بايد زبانش را در اختيار عقلش قرار دهد نه اين که عقلش را در اختيار زبان که اولى مايه سعادت است و دومى اسباب حقارت.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
#شرح_حکمت ۳
📌قسمت اول
❣امیر المومنین _علیه السلام _می فرماید :
✨الْبُخْلُ عَارٌ
💠«بخل ننگ است»
✍بخل آن است که انسان حاضر نباشد چیزى از مواهب خداداد را در اختیار دیگران بگذارد،
هرچند امکانات او بسیار بیش از نیازهاى او باشد
🔹نقطه مقابل آن سخاوت و کرم است که گاه سبب مى شود انسان حتى وسائل مورد نیاز خود را به دیگران ببخشد و خود به کمترین مواهب حیات قناعت کند.
عار بودن بخل و افتخار بودن کرم و سخاوت بر کسى پوشیده نیست،زیرا
✅اولاً بخل سبب نفرت مردم از بخیل مى شود و افراد نزدیک و دور از او فاصله مى گیرند
✅ثانیا بخل سبب سنگدلى و قساوت است، زیرا بخیل ناله مستمندان را مى شنود و چهره رقت بار آنها را مى بیند و در عین حال به آنها کمکى نمى کند و این مایه قساوت است.
✅ثالثا بخل سبب مى شود که بسیارى از منابع اقتصادى از گردش تجارى سالم خارج شود و به صورت کنز و اندوخته در آید در حالى که گروه هایى در جامعه ممکن است به آن نیاز داشته باشند.
✅رابعاً افراد بخیل گاه به زن و فرزند خود نیز تنگ و سخت مى گیرند به اندازه اى که مرگ او را آرزو مى کنند و این عار و ننگ دیگرى است
✅ خامسا افراد بخیل به سبب دلبستگى فوق
العاده غیر منطقى به مال و ثروتشان از نظر تفکر اجتماعى بسیار ضعیف و ناتوانند و این هم ننگ و عار دیگرى است
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
#شرح_حکمت ۳
قسمت دوم
❣ امام به رذیله دوم اخلاقى اشاره کرده مى فرماید:
✨وَالْجُبْنُ مَنْقَصَةٌ
💠 «ترس مایه نقصان مى شود»
✍افراد ترسو هرگز نمى توانند از قابلیت ها، شایستگى ها و استعدادهاى خود استفاده کنند و نتیجه آن عقب ماندگى در زندگى است. به علاوه هنگامى که دین و جان و ناموس و کشور آنها به خطر بیفتد از جهاد ابا دارند و به جاى این که در صف مجاهدان باشند در صف قاعدان و بیماران و از کار افتادگان و کودکان قرار مى گیرند.
✔️هرگز هیچ آدم ترسویى به مقامى نرسیده; نه کشف مهمى کرده نه پیروزى چشمگیرى به دست آورده و نه به قله هاى کمال رسیده است.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
#نهج_البلاغه
✨وَ الْفَقْرُ يُخْرِسُ الْفَطِنَ عَنْ [حَاجَتِهِ] حُجَّتِه
💠وتنگدستی ،زبان زیرک را ازبیان حجتش بربندد
📚#حکمت ۳
@nahjol_balagheh_1
#شرح_حکمت ۳
📌قسمت سوم
❣ امیر المومنین _علیه السلام _می فرماید :
✨وَ الْفَقْرُ يُخْرِسُ الْفَطِنَ عَنْ [حَاجَتِهِ] حُجَّتِه
💠وتنگدستی ،زبان زیرک را ازبیان حجتش بربندد
✍اشاره به این که از یک سو افراد فقیر در خود احساس حقارت مى کنند و هر اندازه فَطِن و باهوش باشند بر اثر این احساس حقارت از گفتن حرف حساب خود و دفاع از حقوق خویشتن باز مى مانند
🔹 و از سوى دیگر چون مى دانند بسیارى از مردم براى سخنان آنها بهایى قائل نمى شوند چون غالباً دنیاپرستند و براى افراد ثروتمند شخصیت قائلند همین احساس سبب مى شود که فقیران نتوانند حرف حق خود را بیان کنند.
✔️در دنیاى امروز نیز در مقایسه اى عظیم این حقیقت به چشم مى خورد که دولت هاى ثروتمند و زورگو با شجاعت سخنان باطل خود را همه جا مطرح مى کنند در حالى که دولت هاى فقیر از رساندن حرف حساب خود به گوش جهانیان عاجزند.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
#نهج_البلاغه
✨وَالْمُقِلُّ غَرِیبٌ فِی بَلْدَتِهِ
💠آن کس که فقیر و تنگدست است حتى در شهر خود غریب است
📚#حکمت ۳
@nahjol_balagheh_1
#شرح_حکمت ۳
📌قسمت چهارم
❣حضرت در چهارمین و آخرین جمله که در واقع تکمیل کننده جمله سوم است مى افزاید:
✨وَالْمُقِلُّ غَرِیبٌ فِی بَلْدَتِهِ
💠آن کس که فقیر و تنگدست است حتى در شهر خود غریب است
✍زیرا غریب کسى است که دوست و آشنایى ندارد و احساس تنهایى مى کند و مى دانیم دنیاپرستان از افراد فقیر و تنگدست فاصله مى گیرند و آنها را در شهر خود غریب مى گذارند و به عکس ثروتمندان حتى در بلاد دوردست از وطنشان غریب نیستند
✔️منعم به کوه ودشت وبیابان غریب نیست هرجا که رفت خیمه زدو بارگاه ساخت
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
#شرح_حکمت ۴
📌قسمت اول
❣امیر المومنین علیه السلام می فرماید :
🔻نخست مى فرماید:
✨الْعَجْزُ آفَةٌ
💠عجز و ناتوانى آفت است
✍عجز مفهوم وسیعى دارد که هرگونه ناتوانى علمى، جسمى، اقتصادى و فکرى را شامل مى شود و به یقین اینها بزرگ ترین آفات زندگى انسان است; انسان عاجز، ذلیل و خوار عقب مانده و شکست خورده و بى ارزش و بى مقدار است به همین دلیل اسلام مى گوید: بکوشید و هرگونه عجز را از خود دور سازید و با قدرت و قوت به اهداف مالى و معنوى خود برسید.
✔️البته گاه مى شود که عجز و ناتوانى بدون اختیار دامان انسان را مى گیرد، ولى غالباً چنین نیست، بلکه نتیجه کوتاهى ها و بى برنامگى هاست.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
#شرح_حکمت ۴
🔻قسمت دوم
❣امیر المومنین علیه السلام می فرماید
✨وَالصَّبْرُ شَجَاعَةٌ
💠 «صبر شجاعت است»
✍بدیهى است صبر چه در مقابل عوامل معصیت باشد، چه در مسیر اطاعت پروردگار چه در برابر مصائب روزگار انجام گیرد، نوعى شجاعت محسوب مى شود و تنها شجاعانند که از عهده شکیبایى در این مراحل سه گانه بر مى آیند.
🔹نمونه کامل این سخن همان چیزى است که امیر مؤمنان على علیه السلام در صدر اسلام از پیغمبر و یاران باوفایش تجربه کرده بود که در برابر انواع مشکلاتى که از سوى دشمنان اسلام هر روز به شکلى انجام مى شد صبر و استقامت کرده بودند و با شجاعت تمام آنها را پشت سر گذاشتند و اگر این شکیبایى شجاعانه مسلمانان صدر اول در دوران محاصره شعب ابى طالب و هجرت به حبشه و سپس هجرت به سوى مدینه و بعد از آن حضور در میدان هاى جنگ بدر، خیبر، خندق و حنین نبود امروز آیینى به نام اسلام بر بخش عظیمى از جهان سایه نیفکنده بود.
✔️در واقع مسلمانان هم در برابر خواسته هاى دل استقامت و صبر نشان دادند، هم در مسیر اطاعت پروردگار و هم در مقابل مصائب و مشکلات پى در پى.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
#شرح_حکمت ۴
📌قسمت سوم
❣امیر المومنین _علیه السلام _می فرماید :
✨وَالزُّهْدُ ثَرْوَةٌ
💠 «زهد ثروت است»
✍اشاره به اینکه انسان از ثروت آیا چیزى جز بى نیازى مى خواهد و آدم زاهدِ قانع، از همه خلق بى نیاز است و چه بسا ثروتمندانى که جزء نیازمندان هستند.
زهد همان بى اعتنایى به زرق و برق دنیا و مال و منال و شهرت و آوازه است.
🔹زاهد کسى نیست که فاقد این امور باشد بلکه زاهد کسى است که دلبسته و وابسته به این امور نباشد; خواه آن را داشته باشد یا نه!
✔️ بلکه مى توان گفت: زاهدان از ثروتمندان غنى ترند، چرا که ثروتمندان از یک سو باید پیوسته ثروت خود را حساب و کتاب کنند و از سوى دیگر مراقب باشند سارق و دشمنى آن را از دست آنها نگیرد در حالى که زاهدان از همه اینها بى نیازند.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
#شرح_حکمت ۴
📌قسمت چهارم
❣امیر المومنین _علیه السلام _می فرماید :
✨وَ الْوَرَعُ جُنَّةٌ
💠«تقوا و پرهیزگارى سپرى است (در برابر گناهان و خطرات شیطان و هواى نفس)
✍ورع به معناى تقوا یا حد اعلاى تقواست به گونه اى که انسان حتى از شبهات پرهیز کند. این فضیلت انسانى از حالت خداترسى باطنى سرچشمه مى گیرد که چون در برابر او گناهى ظاهر شود سدى در میان او و گناه ایجاد کند.
🔹تعبیر به «جنة» تعبیر جالبى است، زیرا سپر وسیله اى دفاعى در مقابل آماج تیرهاى دشمن یا شمشیرها و نیزه هاست گویا هواى نفس و شیطان پیوسته قلب انسان را هدف تیرهاى خود قرار مى دهد و انسان با ورع به وسیله این سپر مى تواند از آزار آنها در امان بماند.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
#شرح_حکمت ۴
📌قسمت پنجم
❣امیر المومنین _علیه السلام _می فرماید :
✨وَنِعْمَ الْقَرِینُ الرِّضَى
💠 «رضایت و خشنودى (از تقدیرات الهى) بهترین همنشین است»
✍همنشین خوب کسى است که به انسان آرامش بخشد و او را از بى تابى در برابر مشکلات باز دارد و در او روح امید بدمد و تمام این آثار در راضى بودن به قضاى الهى است.
🔹آنکس که مقدرات را از سوى خداوند حکیم و مهربان مى داند هرگز از مصائبى که به هر حال در دنیا روى مى دهد و مشکلاتى که گریبان انسان را ناخواسته مى گیرد ناراحت نمى شود و بى تابى نمى کند و اعصاب خود را در هم نمى کوبد.
✔️البته این بدان معنا نیست که انسان در برابر هر حادثه اى تسلیم شود، بلکه به این معناست که تمام کوشش خود را براى پیروزى بر مشکلات به کار گیرد; ولى اگر حوادثى خارج از حیطه قدرت او رخ دهد در برابر آن راضى باشد و زبان به ناشکرى نگشاید و جزع و بى تابى نکند.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
#نهج_البلاغه
💠 علم و دانش میراث گرانبهایى است،
آداب (انسانى) لباس زیبا و کهنگى ناپذیر است
و فکر آئینه صافى است.
📚#حکمت ۵
@nahjol_balagheheh_1
#شرح_حکمت ۵
🔰علم و ادب و تفکر
⚜امام در این بخش از کلمات قصار اشاره به سه نکته مهم مى کند
نخست مى فرماید:
✨الْعِلْمُ وِرَاثَةٌ کَرِیمَةٌ
«علم و دانش میراث گرانبهایى است»
✍اشاره به این که گرانبهاترین میراثى که انسان از خود به یادگار مى گذارد علم و دانش است و به ارث گذاشتن مواهب مادى افتخارى است.
🔻در دومین جمله مى فرماید:
✨وَالاْدَابُ حُلَلٌ مُجَدَّدَةٌ✨
«آداب (انسانى)، لباس زیبا و کهنگى ناپذیر است»
🖊منظور از «آداب» فضایل اخلاقى مخصوصاً چیزهایى است که مربوط به روابط اجتماعى است مانند: تواضع، امانت، صداقت، محبت، خوشرفتارى، فصاحت و بلاغت در بیان.
🔻سپس امام در سومین جمله مى فرماید:
✨وَالْفِکْرُ مِرْآةٌ صَافِیَةٌ✨
«فکر آئینه صافى است»
✔️منظور از فکر همان اندیشیدن پیرامون مسائل مختلفى است که بر انسان وارد مى شود .
هرگاه این اندیشه از هوا و هوس و حجاب هاى معرفت دور بماند، آئینه شفافى خواهد بود که چهره حقایق را به انسان نشان مى دهد
و راه صحیح را در پرتو آن مى یابد، دوست را از دشمن و صواب را از خطا و حق را از باطل خواهد شناخت.
به همین دلیل برترین عبادت در روایات اسلامى تفکر شمرده شده است
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
#نهجالبلاغه
✨صَدْرُ الْعَاقِلِ صُنْدُوقُ سِرِّهِ
💠سینه عاقل گنجینه اسرار اوست
@nahjol_balagheh_1