حکمت ۸۵
على (ع) فرمود: کسی که کلمهی "نمیدانم" را رها کند به هلاکت و نابودی میرسد.
الحکمة ۸۵
قال عليه السلام : مَنْ تَرَكَ قَوْلَ: لاَ أَدْري، أُصِيبَتْ مَقَاتِلُهُ
saying 85
Imam Ali ibn Abu Talib (PBUH) said the following: Whoever abandons saying, “I do not know” meets his destruction.
@nahjolbalaghe5
حکمت ۸۶
على (ع) فرمود:
تدبير پير را دوست تر مىدارم.
از استقامت جوان(در ميدان جنگ)
و در روايتى است:از حاضر و آماده بودن جوان براى كارزار.
الحکمة ۸۶
قال عليه السلام :
رَأْيُ الشَّيْخِ أَحَبُّ إِلَيَّ
مِنْ جَلَدِ الْغُلاَمِ
وَ روي: مِنْ مَشْهَدِ الْغُلاَمِ
saying 86
Imam Ali ibn Abu Talib (PBUH) said the following:
I love the opinion of an old man
more than the determination of a young man:
(or according to another version: more than readiness of a young man for battle.)
@nahjolbalaghe5
حکمت ۸۷
على (ع) فرمود: در شگفتم از كسى كه از رحمت خداوند نوميد مى شود و حال آنكه، توان آمرزش خواستنش هست.
الحکمة ۸۷
قال عليه السلام : عَجِبْتُ لِمَنْ يَقْنَطُ وَ مَعَهُ الاِسْتِغْفَارُ.
saying 87
Imam Ali ibn Abu Talib (PBUH) said the following: I wonder about the man who loses hope despite the possibility of seeking forgiveness
@nahjolbalaghe5
حکمت ۸۸
امام باقر عليه السلام از جدش امير مؤمنان(ع) چنين نقل مى كند كه فرمود:
در روى زمين دو امان و وسيله نجات از عذاب الهى بود
كه يكى از آنها برداشته شد
آن یکی را بگيريد
و بدان چنگ زنيد
اما امانى كه برداشته شد
رسول خدا (ص) بود
و اما امانى كه مانده است
آمرزش خواستن است
خداى تعالى میفرمايد
و خدا آنان را عذاب نمىكند
حالى كه تو در ميان آنانى
و خدا عذابشان نمىكند
درحالیكه آمرزش مىخواهند.(سوره انفال ، 33)
سید رضی میگوید :
اين یکی از بهترين راههای بیرون آوردن لطایف معنی
و ظرافت سخن از آيات قرآن است
@nahjolbalaghe5
حکمت ۸۹
على (ع) فرمود: كسى كه ميان خود و خدا را اصلاح كند خداوند ميان او و مردم را اصلاح خواهد نمود و كسيكه امر آخرتش را اصلاح كند خدا امر دنيايش را آباد خواهد كرد و كسيكه از درون جانش واعظى داشته باشد خداوندحافظى براى او قرار خواهد داد.
@nahjolbalaghe5
حکمت ۹۰
على (ع) فرمود: فقيه كامل كسى است كه مردم را از آمرزش خدا مايوس نسازد و از مهربانى او نوميدشان نكند و از عذاب ناگهانى وى ايمنشان ندارد.
@nahjolbalaghe5
حکمت ۹۱
على (ع) فرمود: این قلبها(دلها) ملول میشوند همان گونه که تنها ملول میشوند پس براى شادابی آنها سخنان نغز و حكمت آميز بجوييد.
@nahjolbalaghe5
حکمت ۹۲
على (ع) فرمود: بى ارزشترین علم، علمى است كه بر سر زبان باشد و برترین علم آن است كه بر اعضا و اركان آدمى آشكار شود.
الحکمة ۹۲
قال عليه السلام : أَوْضَعُ الْعِلْمِ مَا وُقِفَ عَلَى اللِّسَانِ وَ أَرْفَعُهُ مَا ظَهَرَ فِي الْجَوَارِحِ وَ الاَرْكَانِ.
saying 92
Imam Ali ibn Abu Talib (PBUH) said the following: The most humble knowledge is that which remains on the tongue and the most honorable one is that which manifests itself through (the action of) the limbs and the organs of the body.
@nahjolbalaghe5
حکمت ۹۳
على (ع) فرمود:
كسى از شما نگويد
خداوندا به تو پناه مى برم از امتحان شدن
زيراهيچكس نيست مگر آنكه، به نحوى به امتحان شدن گرفتار است
ولى اگر كسى خواهد كه به خدا پناه جويد،
از او بخواهد كه از امتحانات گمراهكننده اش پناه دهد.
زیرا خداى سبحان فرمايد:
«بدانيد كه اموال و اولاد شما مايه امتحان شما هستند»(سوره انفال، 28)
معنى آن است كه خداوند بندگانش را به اموال و اولاد مى آزمايد
تا معلوم دارد كه چه كسى به روزى او ناخشنود است
و چه کسی خرسند است
هر چند،خداوند به آنها از خود آنها آگاهتر است
ولى براى آن است كه كارهاى مستحق ثواب را از كارهايى كه درخورعقاب است معلوم دارد
زيرا برخى فرزند پسر را دوست دارند
و دختران را ناپسند مىشمارند
و بعضى افزايش مال را میپسندند
و از كاهش آن ناخشنودند.
سید رضی میگوید :
و اين از تفسيرهاى شگفت است كه از او شنيده شده است.
@nahjolbalaghe5
حکمت ۹۴
هنگامى كه از او پرسيدند كه خير چيست؟چنين فرمود:
خير آن نيست كه مالت فراوان يا فرزندانت بسيار باشند
بلكه خير آن است كه دانشت فراوان گردد
و بردباریت افزون شود
و به پرستش پروردگار، بر مردمان سرافرازى كنى
پس اگر كارى نيك كردى خدا را سپاس گويى
و اگر گناه ورزيدى از او آمرزش جويى
در اين جهان خيرى نيست، مگر براى دو كس
كسى كه گناهى مى كند و به توبه جبرانش مى نمايد
و كسى كه براى كارهاى خير مى شتابد
@nahjolbalaghe5
حکمت ۹۵
على (ع) فرمود: عملى كه با تقوا توام باشد، اندك نيست پس چگونه عملى كه به درگاه خداوند مقبول است، اندك باشد.
@nahjolbalaghe5
حکمت ۹۶
على (ع) فرمود:
نزديكترين مردم به پيامبران
داناترين آنان است بدانچه آورده اند
سپس برخواند:
همانا نزديكترين مردم به ابراهيم آنانند كه پيرو او گرديدند
و اين پيامبر و كسانى كه ایمان آوردند(سوره آل عمران ، 68)
سپس فرمود: دوست محمد (ص) كسى است كه خدا را اطاعت كند
هر چند به نسب از او دور باشد
و دشمن محمد (ص) كسى است كه خدا را نافرمانى كند
هر چند خويشاوند نزديك محمد (ص) باشد.
@nahjolbalaghe5
حکمت ۹۷
وقتى شنيد كه يكى از اهالی حروريه (از خوارج) نماز شب مى گزارد
و قرآن مى خواند
چنين فرمود:خوابى كه با يقين همراه باشد
بهتر است از نماز گزاردن با شك.
الحکمة ۹۷
وقال عليه السلام وقد سمع رجلاً من الحرورية يتهجّد
و يقرأ،
فقال: نَوْمٌ عَلَى يَقِينٍ
خَيْرٌ مِنْ صَلاَةٍ فِي شَكٍّ
saying 97
Imam Ali ibn Abu Talib (PBUH) heard about a Kharijite who said the mid-night prayers
and recited the Holy Quran,
then he said: Sleeping in a state of firm belief
is better than praying in a state of doubt
حکمت ۹۸
على (ع) فرمود: هرگاه خبرى شنيديد آن را نيك بفهميد و در آن بينديشيد نه اينكه بشنويد و نقل كنيد زيرا نقلكنندگان علم بسيارند ولى رعایت کنندگان آن اندك اند.
@nahjolbalaghe5
حکمت ۹۹
امام عليه السلام شنيد مردى را كه مى گويد
ما از آن خداییم و به سوی او باز میگردیم ( انا لله و انا اليه راجعون)
فرمود: گفته ما (ما از آن خداييم)
اقرار ماست به بندگى
و گفته ما (كه به سوى او باز مى گرديم)
اقرار ما است به نابودی خویش
@nahjolbalaghe5
حکمت ۱۰۰
امام عليه السلام در برابر گروهى كه او را ستودند فرمود:
بار خدايا تو مرا از خودم بهتر مىشناسى
و من خود را از آنان بيشتر مىشناسم
خدايا ما را بهتر از آن كن كه مىپندارند
و بيامرز از ما آنچه را كه نمىدانند.
@nahjolbalaghe5
حکمت ۱۰۱
على (ع) فرمود: برآوردن نیازهای مردم جز به یکی از سه طریق راست نمیگردد کوچک شمردن آن، تا خود بزرگ نماید و پنهان داشتن آن تا خود آشکار شود و شتاب در برآوردن آن، تا گوارا شود.
الحکمة ۱۰۱
قال عليه السلام : لاَ يَسْتَقِيمُ قَضَاءُ الْحَوَائِجِ إِلاَّ بِثَلاَثٍ: بِاسْتِصْغَارِهَا لِتَعْظُمَ، وَ بِاسْتِكْتَامِهَا لِتَظْهَرَ، بِتَعْجِيلِهَا لِتَهْنَأَ.
saying 101
Imam Ali ibn Abu Talib (PBUH) said the following: The fulfillment of (others’) needs becomes a lasting virtue in three ways: regarding it as small, so that it attains bigness, concealing it so that it may manifest itself, and doing it quickly so that it becomes pleasant.
@nahjolbalaghe5
حکمت ۱۰۲
على (ع) فرمود: روزگاری بر مردم خواهد آمد كه جز سخنچين را ارج ننهند و جز بدكار را خوش طبع نخوانند و جز با انصاف را ناتوان ندانند در آن زمان كمك به نيازمندان، خسارت و پیوند با خویشاوندان، منت گذاری و عبادت وسیله برتری جویی بر مردم است در چنين هنگام كار حكمرانى با مشورت زنان بُوَد و فرماندهی از آن خردسالان خواهد بود و كارها به دست خواجگان اداره میگردد.
حکمت ۱۰۳
امام علیه السلام را ديدند با جامه اى كهنه و پينه زده
در اين باب از او پرسيدند، فرمود:
اين جامه دل را خاشع
و نفس را خوار مى سازد
و مؤمنان بدان اقتدا كنند.
دنیا و آخرت دو دشمن ناهمگوناند
و دو راهند مخالف هم
آن كه دنيا را دوست داشت و مهر آن را در دل كاشت
آخرت را دشمن میدارد و با آن دشمنی خواهد کرد
دنيا و آخرت به مثابه مشرق و مغرب اند
وكسى كه ميان آن دو سير مى كند،
هرگاه به يكى نزديك شود از ديگرى دور میگردد
و يا چون دو زن هستند در نكاح يك شوى.
حکمت ۱۰۵
على (ع) فرمود: همانا خداوند فرائضى بر شما واجب كرده است آنها را تباه نکنید و برايتان حدودى معين كرده، از آن حدود تجاوز مكنيد شما را از چيزهايى نهى كرده است حرمت آن را مشکنید و نسبت به چیزهایی سکوت کرده است و آن ها را از روى فراموشى رها نکرده است پس خود را درباره آن ها به زحمت نیندازید.
حکمت ۱۰۴
و از نوف بكالى روايت است كه شبى اميرالمومنين (ع) را ديدم
از بستر خود برون آمده نگاهى به ستارگان انداخت
و فرمود:اى نوف، خواب هستى يا بيدار؟
گفتم : بیدارم
اى نوف خوشا بحال زاهدان در دنيا
و مشتاقان در آخرت
آنان قومی هستند که زمین را فرش خود قرار دادند
و خاك آنرا بستر
و آب آن را عطر میپندارند
قرآن را پوشش زیرین قرار داده اند
و دعا را لباس رویین
پس آنگاه دنيا را بر روش مسيح دور ریختند
اى نوف، داود (ع) در چنين ساعتى از شب، برخاست و گفت :
و گفت اين ساعتى است كه بندهاى در آن دعا نكند
جز كه از او پذيرفته شود
مگر باجگير يا كسى كه كارهاى مردم را به حكومت گزارش می كند يا پلیس
و يا صاحب عرطبه «طنبور» باشد ويا صاحب كوبه «طبل»
سید رضی میگوید :
بعضى گويند عرطبه طبل است و كوبه طنبور.
حکمت ۱۰۶
على (ع) فرمود: مردم، هيچيك از امور دينى را ترك نكنند براى بهبود امور دنيوى مگر اينكه خداوند زيانبارتر از آن را بروى آنها خواهد گشود
الحکمة ۱۰۶
قال عليه السلام : لاَ يَتْرُكُ النَّاسُ شَيْئاً مِنْ أَمْرِ دِينِهِمْ لاِسْتِصْلاَحِ دُنْيَاهُمْ إلاَّ فَتَحَ اللهُ عَلَيْهِمْ مَا هُوَ أَضَرُّ مِنْهُ.
saying 106
Imam Ali ibn Abu Talib (PBUH) said the following: If people give up something relevant to religion to set right their worldly affairs, Allah will inflict upon them something more harmful than that.
@nahjolbalaghe5
حکمت ۱۰۷
على (ع) فرمود: بسا دانشمند كه نادانى وى او را از پا در آورد در حالیکه دانش او همراهش باشد اما سودی به حال او نداشته باشد.
الحکمة ۱۰۷
قال عليه السلام : رُبَّ عَالِمٍ قَدْ قَتَلَهُ جَهْلُهُ، وَ عِلْمُهُ مَعَهُ لاَ يَنْفَعُهُ.
saying 107
Imam Ali ibn Abu Talib (PBUH) said the following: Often the ignorance of a learned man ruins him while the knowledge he has does not avail him.
@nahjolbalaghe5
حکمت ۱۰۸
على (ع) فرمود: به رگهاى دل اين آدمى پاره گوشتی آويزان است و آن شگفتترین چيزی است که در او است و آن قلب است كه در آن مايه هايى از حكمت است و چیزهایی متفاوت با آن، در آن وجود دارد پس اگر در دل اميدى پديد آيد، طمع آن را خوار گرداند و اگر طمع بر آن هجوم آرد، حرص آن را تباه سازد و اگر نوميدى بر آن چیره شود تاسف خوردن آن را بكشد و اگر خشم بر او مسلط شود كينه توزيش شدت گيرد اگر به خشنودی دست یابد خويشتن داري را از یاد ببرد و اگر ترس به ناگاه او را فرا گيرد بیم از جان او را مشغول مى دارد و اگر گشايشى در كارش پديد آيد درغفلت و بى خبرى فرو مى رود و اگر مالى به دست آرد توانگرى وى را به سركشى وادارد و اگر مصيبتى به او رسد بيتابى رسوايش گرداند و اگر به فقر گرفتار شود به بلا دچار شود و اگر گرسنگى با او در آویزد ناتوانى از پايش در اندازد اگر در سيرى افراط كند پرى شكم آزارش دهد پس هر گونه کُندروی برای او زیانبار است و هر گونه تندروی برای او فسادآفرین است.
@nahjolbalaghe5
حکمت ۱۱۰
على (ع) فرمود: فرمان خدای سبحان را برپا ندارد جز آن که (در اجرای حق) سازش نمیکند و در برابر دیگران زبونی نمیکند و از پى مطامع خود نمیرود.
الحکمة ۱۱۰
قال عليه السلام : لاَ يُقِيمُ أَمْرَ اللهِ سُبْحَانَهُ إلاَّ مَنْ لاَ يُصَانِعُ وَلاَ يُضَارِعُ وَلاَ يَتَّبِعُ الْمَطَامِعَ.
saying 110
Imam Ali ibn Abu Talib (PBUH) said the following: None can establish the rule of Allah, the Glorified One, except whoever shows no relenting (in the matter of right), who does not humble before others and who does not run after greed.
@nahjolbalaghe5
حکمت ۱۰۹
على (ع) فرمود: ما تکیه گاه میانهایم عقب افتادهگان به ما میرسند و پیشتاختگان به ما باز میگردند
الحکمة ۱۰۹
قال عليه السلام : نَحْنُ الُّنمْرُقَةُ الْوُسْطَى بِهَا يَلْحَقُ التَّالِي، وَ إِلَيْهَا يَرْجِعُ الْغَالِيك
saying 109
Imam Ali ibn Abu Talib (PBUH) said the following: We (members of the Prophet’s family) are like the pillow in the middle. Whoever lags behind has to come forward to meet it, while whoever exceeds the bounds has to return to it.
@nahjolbalaghe5
حکمت ۱۱۱
علی (ع) در زمانیکه سهل پسر حنيف انصارى پس از بازگشت از صفين در كوفه مرد فرمود
و امام او را از هر كس بيشتر دوست مىداشت فرمود
اگر كوهى مرا دوست بدارد
درهم فرو میريزد
. سید رضی میگوید :
معنى اين سخن اين است كه رنج و محنت بر او سخت مى گيرد
و مصيبتها به سوى او بشتابند
و اين جفا نرود مگر با پرهيزگاران و نيكان
و برگزيدگان
و اين همانند حکمت 112 است كه از امام(ع) نقل شده است
@nahjolbalaghe5
هدایت شده از نهجالبلاغهآقـاامیرالمؤمنیـن
حکمت ۱۱۲
على (ع) فرمود:
هر كس ما اهل بيت را دوست بدارد
باید خود را آماده پوشیدن بالاپوش فقر کند.
سید رضی میگوید :
و گاه اين سخن را به معنى ديگرى تاويل میكنند
كه اينجا جاى ذکر آن نيست.
الحکمة ۱۱۲
قال عليه السلام :
مَنْ أَحَبَّنَا أَهْلَ الْبَيْتِ
فَلْيَسْتَعِدَّ لِلْفَقْرِ جِلْبَاباً
قال الرضى :
وَ قَدْ يُؤَوَّلُ ذلِكَ عَلى مَعْنىٍ آخَرَ
لَيْسَ هذا مَوْضِعَ ذِكْرِهِ.
saying 112
Imam Ali ibn Abu Talib (PBUH) said the following:
Whoever loves us, members of the Household (of the Prophet [SAAW]),
should be prepared to face destitution.
Sayyid ar-Radi says the following:
this has been interpreted in a different way as well,
but on this occasion, it is not fit to mention here.
@nahjolbalaghe5
حکمت ۱۱۳
على (ع) فرمود: هيچ ثروتى سودمندتر از عقل نيست و هيچ تنهايى وحشت انگيزتر از خودخواهی نيست و هیچ عقلی همچون عاقبت اندیشی نیست و هیچ بزرگواری چون تقوی نیست هيچ هم نشينى چون خوشخويى نيست و هيچ ميراثى چون ادب نيست و هيچ رهبرى چون توفيق نيست و هيچ تجارتى چون عمل صالح نيست و هیچ سودی همانند پاداش نیک نیست و هيچ پارسايى همانند پرهیز از شبهات نيست هيچ زهدى همانند دوری از حرام نيست هیچ علمی چون تفکر نیست هیچ عبادتی همچون انجام واجبات نیست و هيچ ايمانی چون حيا وصبر نيست و هیچ اصالتی چون تواضع نیست و هیچ شرفی همانند دانش نیست و هیچ عزتی چون بردباری نیست و هیچ پشتیبانی مطمئنتر از مشورت نیست.