*🔰شرح و تفسیر حکمت 84🔰*
🔆👌نسل پربار
📜امام(عليه السلام) در اين كلام حكمت آميز خود به نكته پيچيده اى اشاره كرده كه شارحان در تفسير آن به زحمت افتاده اند مى فرمايد:
💠«باز ماندگان شمشير دوام و بقايشان زيادتر و فرزندانشان بيشتر است»; (بَقِيَّةُ السَّيْفِ أَبْقَى عَدَداً، وَأَكْثَرُ وَلَداً).
🔸اشاره به طوايفى است كه دشمنان بى رحمانه از آنها قربانى گرفتند; ولى باقى ماندگانشان بقاى بيشتر دارند و فرزندانشان فزون تر خواهند بود.
🔰همان گونه كه در ذكر سند اين كلام حكمت آميز گفته شد تجربه هاى تاريخى اين حقيقت را تأييد و مورخان به طوايفى اشاره كرده اند كه عدد كثيرى از آنها كشته شد ولى چندان نگذشت كه فرزندانشان به طور چشمگيرى فزونى يافتند.
🔰نمونه بارز آن ـ چنان كه گفتيم ـ فرزندان اميرمومنان على(عليه السلام)بودند كه بنى اميه آنها را هر جا يافتند از دم شمشير گذراندند و بنى عباس نيز بى رحمانه از آنها قربانى گرفتند ولى نسل آنها به قدرى فزونى يافته كه بحمدالله در تمام بلاد عدد كثيرى از آنها ديده مى شود.
💠تنها عنايات الهيه و الطاف خداوندى است كه به چنين مظلومانى چنان بركتى در نسل مى دهد.
💢وى مى گويد: به هنگام تنازع بقا (درگيرى هايى كه در ميان افراد و قبائل براى ادامه حيات رخ مى دهد) آنها كه قوى ترند باقى مى مانند و آنها كه ضعيف ترند كشته مى شوند و قوى ترها نسل پربارتر و زاد و ولد بيشترى دارند، ازاين رو جمله «أقْوى عَدَداً وَ أكْثَرُ وَلَداً» در مورد آنها صادق است.
🔰ولى تفسير روشن ترى براى كلام امام(عليه السلام) مى توان گفت كه رابطه طبيعى صدر و ذيل آن را روشن مى سازد و آن اين كه اقوامى كه شهيد و قربانى مى دهند
💢بازماندگانشان در نظر توده هاى مردم عزيز و شريف مى شوند و به همين دليل مردم دوست دارند از آنها داماد بگيرند و به آنها عروس بدهند و همين سبب مى شود كه زاد و ولد آنها فزونى يابد.
🔰به تعبير ديگر ارتباط سببى با آنها مايه افتخار و اعتبار است و همين امر موجب مى شود كه مردم براى برقرار ساختن چنين رابطه اى تلاش و كوشش كنند.
✴️ما در عصر و زمان خود نيز مى بينيم كه يكى از امتيازاتى كه به هنگام خواستگارى براى عروس يا داماد ذكر مى كنند اين است كه مى گويند از خانواده شهیداست تا طرف مقابل به ازدواج به اين خانواده ترغيب شود.
📚البته جمع ميان تفسيرهاى بالا امكان پذير است، هر چند تفسير اخير مناسب تر است.
┄┄┅┅┅❅◇❅┅┅┅┄┄
📚نهج البلاغه ای شویم▪🌸▪👇
🔶 @nahjolbalaghe5
┄┅═✧❁📚🔶📚❁✧═┅┄
*⚜️#حکمت_85_نهج_البلاغه⚜️*
وَ قَالَ (علیه السلام): مَنْ تَرَكَ قَوْلَ لَا أَدْرِي، أُصِيبَتْ مَقَاتِلُهُ.
🟡پرهيز از ادّعاهاى علمى (علمى، اخلاقى):
📜و درود خدا بر او، فرمود: كسى كه از گفتن «نمى دانم» روى گردان است، به هلاكت و نابودى مى رسد.
┄┄┅┅┅❅◇❅┅┅┅┄┄
📚نهج البلاغه ای شویم▪🌸▪👇
🔶 @nahjolbalaghe5
┄┅═✧❁📚🔶📚❁✧═┅┄
*🔰شرح و تفسیر حکمت 85 🔰*
👌🔆 خطرات ترك «نمى دانم»
📜امام(عليه السلام) در اين گفتار حكيمانه سخنى را كه در حكمت 82 آمده بود به صورت جالب ديگرى بيان مى كند و مى فرمايد:
🔶 «كسى كه جمله «نمى دانم» را ترك كند مواضع آسيب پذير خود را در معرض ضربه هاى خطرناك (مخالفان) قرار داده است»
✴️اشاره به اين كه با اين كار خود را به هلاكت مى افكند و اين هلاكت ممكن است جنبه دنيوى داشته باشد در آنجا كه سخنان نسنجيده و خطرآفرين است
و يا جنبه اخروى، در آنجا كه سخنانش لطمه به حيثيت و آبروى اشخاص وارد مى كند يا مردم را به گمراهى مى كشاند.
🔸«مقاتل» جمع «مقتل» است. ارباب لغت آن را به مواضعى از بدن كه اگر ضربه بر آن وارد شود حيات انسان به مخاطره مى افتد تفسير كرده اند; مانند سر و سينه و امثال آن.
🔰ابن ابى الحديد در شرح اين سخن حكيمانه داستان جالبى از بوذر جمهر نقل مى كند كه زنى نزد او آمد و از مسئله اى سؤال كرد. بوذرجمهر گفت: نمى دانم. زن عصبانى شد.
💢گفت: پادشاه هر سال آلاف و الوفى به تو مى دهد كه بگويى نمى دانم؟ بوذرجمهر گفت: آنچه را به من مى دهد در برابر چيزهايى است كه مى دانم و اگر مى خواست در برابر آنچه نمى دانم چيزى به من بدهد تمام بيت المال او نيز كفايت نمى كرد (اشاره به اين كه مسائلى را كه ما نمى دانيم بسيار بيشتر از آن است كه مى دانيم).
🔰نيز از بعضى فضلا نقل مى كند كه اگر كسى در برابر چيزهايى كه نمى داند بگويد: نمى دانم، او را تعليم مى دهيم تا بداند
💠و اگر بگويد: مى دانم، امتحانش مى كنيم تا بگويد نمى دانم (و رسوا شود).
🔰شبيه اين سخن را مرحوم مغنيه در فى ظلال نهج البلاغه از كتاب «الحكمة الخالده» نقل مى كند: احدى از ياران رسول خدا(صلى الله عليه وآله)ادعا نكرد كه همه چيز را مى داند
🔸و به طور مطلق نگفت: «سلونى» (از من بپرسيد) به جز على بن ابى طالب(عليه السلام)
🔰در همين رابطه ضرب المثلى نقل شده است كه آن نيز محتواى كلام امام را دارد: «مَقْتَلُ الرَّجُلِ بَيْنَ فَكَّيْهِ» موضع آسيب پذير انسان در ميان دو فك او قرار دارد (يعنى زبان او مايه هلاكت او مى شود).
🔰مرحوم شوشترى از قتاده (فقيه معروف اهل سنت) نقل مى كند كه روزى ادعا كرد كه من هر چه را تا به حال شنيده ام يا به حافظه سپرده ام هرگز فراموش نكرده ام.
💢بعد از اين سخن به خدمتكارش گفت: كفش مرا بياور بپوشم. خدمتكار گفت: كفش شما در پاى شماست (وى از آن ادعا و اين عمل سخت شرمنده شد).
┄┄┅┅┅❅◇❅┅┅┅┄┄
📚نهج البلاغه ای شویم▪🌸▪👇
🔶 @nahjolbalaghe5
┄┅═✧❁📚🔶📚❁✧═┅┄
*⚜️#حکمت_86_نهج_البلاغه⚜️*
وَ قَالَ (علیه السلام): رَأْيُ الشَّيْخِ أَحَبُّ إِلَيَّ مِنْ جَلَدِ الْغُلَامِ. وَ [يُرْوَى] رُوِيَ مِنْ مَشْهَدِ الْغُلَامِ.
🟡برترى تجربه پيران از قدرتمندى جوانان (اخلاقى، تجربى):
📜و درود خدا بر او، فرمود: انديشه پير در نزد من از تلاش جوان خوشايندتر است. (و نقل شده كه تجربه پيران از آمادگى رزمى جوانان برتر است).
┄┄┅┅┅❅◇❅┅┅┅┄┄
📚نهج البلاغه ای شویم▪🌸▪👇
🔶 @nahjolbalaghe5
┄┅═✧❁📚🔶📚❁✧═┅┄
*🔰شرح و تفسیر حکمت86 🔰*
👌🔆 اهمیت رأى پیر
📜امام(علیه السلام) در این کلام حکمت آمیزش، مقایسه اى میان رأى و تدبیر پیران و چالاکى و دلاورى جوانان مى کند و مى فرماید: «راى و تدبیر پیر نزد من بهتر از چالاکى جوان (در میدان نبرد) است.⤵️
🔰در روایت دیگرى آمده است: از جنگجویى جوان بهتر است»;
(رَأْیُ الشَّیْخِ أَحَبُّ إِلَیَّ مِنْ جَلَدِ الْغُلاَمِ وَرُوِیَ «مِنْ مَشْهَدِ الْغُلاَمِ»).
_«جَلَد» به معناى چابکى و نیرومندى و «غلام» در اینجا به معناى جوان و «مشهد» در این گونه موارد به معناى میدان جنگ است.
✴️بدیهى است براى پیروزى در نبرد با دشمن در درجه نخست نقشه هاى صحیح لازم است و در درجه بعد دلاورى و چالاکى جنگجویان و به یقین تا نقشه صحیحى نباشد دلاورى ها به نتیجه اى نمى رسد،
💠از این رو امام(علیه السلام)مى فرماید: تدبیر پیران نزد من از شجاعت و چالاکى جوانان بهتر است، زیرا مردان بزرگسالى که سال ها میدان هاى نبرد را دیده اند و تجربه ها آموخته اند بر اساس آن تجربه ها قادر به تنظیم برنامه صحیح هستند در حالى که جوانان، چنین توانى را ندارند; ولى به عکس پیران، داراى قدرت و توانایى جسمى کافى و دلاورى و چالاکى هستند، 👈گرچه هر یک امتیازى دارند; ولى پایه اصلى را رأى و تدبیر پیران تشکیل مى دهد. 👈تاریخ نیز این کلام حکیمانه را کاملاً تأیید مى کند مثلا در جنگ خندق تدبیرى که سلمان فارسى در پیشنهاد حفر خندق اندیشید توانست مدینه را از سقوط در چنگال دشمن حفظ کند.
💠این گفتار حکیمانه در ضمن به جوانانى که نسبت به پیران بى اعتنا هستند و خود را کانون همه چیز و پیران را خارج از گردونه اجتماع مى پندارند هشدار مى دهد که به بزرگسالان احترام بگذارید و خود را از تجارب آنها بى نیاز ندانید.
🔰به گفته ابو الطیب: علم و تجربه پیش از شجاعت شجاعان است آن اول است و این در محل دوم قرار دارد. ولى هنگامى که هر دو با هم براى شخص نیرومندى جمع شوند به بالاترین محل صعود مى کنند.
🔰ابن ابى الحدید بعد از ذکر شعر بالا نصیحتى از یکى از سلاطین به فرزندش نقل مى کند که مى گفت:⤵️
فرمانده لشکر خود را جوان مغرور و کم تجربه اى انتخاب نکن و نه پیر از کار افتاده اى را که گذشت روزگار از عقلش کاسته، چنان که گذشت عمر جسمش را ضعیف کرده، 👈بر تو باد که بزرگسالان پرتجربه را برگزینى.
┄┄┅┅┅❅◇❅┅┅┅┄┄
📚نهج البلاغه ای شویم▪🌸▪👇
🔶 @nahjolbalaghe5
┄┅═✧❁📚🔶📚❁✧═┅┄
❣ #سلام_امام_زمانم❣
🌾مولاباید به که گوییم پریشانی خودرا
🌼بجوییم کجا یوسف کنعانی خود را
🌾ما را بطلب لایق دیدار تو باشیم
🌼پنهان مکن آن چهره نورانی خود را
✨صبحت بخیرهمه ی دنیای من❤️
#الّلهُمَّ_عَجِّلْ_لِوَلِیِّکَ_الْفَرَج 🌸🍃
*⚜️#حکمت_87_نهج_البلاغه⚜️*
وَ قَالَ (علیه السلام): عَجِبْتُ لِمَنْ يَقْنَطُ، وَ مَعَهُ الِاسْتِغْفَارُ.
🟡ارزش استغفار (طلب بخشش از خدا) (اخلاقى، معنوى):
📜و درود خدا بر او، فرمود: در شگفتم از كسى كه مى تواند استغفار كند و نااميد است.
┄┄┅┅┅❅◇❅┅┅┅┄┄
📚نهج البلاغه ای شویم▪🌸▪👇
🔶 @nahjolbalaghe5
┄┅═✧❁📚🔶📚❁✧═┅┄
*🔰شرح و تفسیر حکمت 87 🔰*
👌🔆امیدواری به رحمت الهی با توبه واستغفار
📜امام(عليه السلام) در اين گفتار حكيمانه خود راه اميدوارى را به روى همه گنهكاران گشوده است مى فرمايد:
💠 «در شگفتم از كسى كه نوميد مى شود در حالى كه استغفار با اوست»; (عَجِبْتُ لِمَنْ يَقْنَطُ وَمَعَهُ الاِْسْتِغْفَارُ).
✴️اشاره به اين كه خداوند درهاى توبه و استغفار را به روى بندگانش گشوده و آنها را به رحمت خود اميدوار ساخته است و فرمود:
💢«(قُلْ يا عِبادِيَ الَّذينَ أَسْرَفُوا عَلى أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللّهِ إِنَّ اللّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَميعاً إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحيمُ);
اى بندگانى كه راه اسراف به خود را درپيش گرفته ايد و مرتكب گناهان شده ايد از رحمت خداوند مأيوس نشويد،
چرا كه او همه گناهان (توبه كنندگان) را به يقين او آمرزنده مهربان است».
🔷«يَقْنَطُ» از ماده «قُنوط» به معناى نااميدى است و مى دانيم يأس از رحمت خدا بالاترين گناهان است،
🔹زيرا كسى كه از رحمت حق مأيوس شود از هيچ گناهى إبايى ندارد، چون مى گويد: آب از سر من گذشته و من غرق شده ام چه يك قامت چه صد قامت.
✴️نوميدى خطرناك ترين راه نفوذ شيطان در دل آدمى است كه او را آلوده هر گونه گناه مى كند.
🔰لذا در حديثى از امام صادق(عليه السلام) مى خوانيم كه لقمان به فرزندش چنين مى گفت: «از خداوند آن گونه بترس كه اگر تمام عبادات و اعمال نيك جن و انس را انجام داده باشى امكان دارد به سبب لغزشى تو را مجازات كند وآن قدر به رحمت خدا اميدوار باشد كه اگر تمام گناه جن و انس را كرده باشى امكان دارد تو را (به موجب توبه واستغفار و امر خيرى) رحمت كند».
🔰قرآن مجيد نيز با صراحت مى گويد: «(إِنَّهُ لا يَيْأَسُ مِنْ رَوْحِ اللّهِ إِلاَّ الْقَوْمُ الْكافِرُونَ)
از رحمت خدا تنها كافران مأيوس مى شوند».
🔸شايان توجه است كه ابن ابى الحديد در شرح اين كلام سخنى با نظر موافق از ربيع بن خثعم نقل مى كند كه بسيار نادرست به نظر مى رسد و آن اينكه او مى گفت: هيچ كس نگويد: «أسْتَغْفِرُ اللّهِ وَ أتُوبُ إلَيْهِ»
┄┄┅┅┅❅◇❅┅┅┅┄┄
📚نهج البلاغه ای شویم▪🌸▪👇
🔶 @nahjolbalaghe5
┄┅═✧❁📚🔶📚❁✧═┅┄
*⚜️#حکمت_88_نهج_البلاغه⚜️*
وَ حَكَى عَنْهُ أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ الْبَاقِرُ (علیه السلام) أَنَّهُ (علیه السلام) قَالَ: كَانَ فِي الْأَرْضِ أَمَانَانِ مِنْ عَذَابِ اللَّهِ وَ قَدْ رُفِعَ أَحَدُهُمَا فَدُونَكُمُ الْآخَرَ فَتَمَسَّكُوا بِهِ؛ أَمَّا الْأَمَانُ الَّذِي رُفِعَ فَهُوَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه وآله)، وَ أَمَّا الْأَمَانُ الْبَاقِي فَالاسْتِغْفَارُ؛ قَالَ اللَّهُ تَعَالَى "وَ ما كانَ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ وَ أَنْتَ فِيهِمْ وَ ما كانَ اللَّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَ هُمْ يَسْتَغْفِرُونَ".
[قال الرضي رحمه الله تعالى و هذا من محاسن الاستخراج و لطائف الاستنباط].
🟡دو عامل ايمنى مسلمين (اخلاقى، معنوى):
📜(امام باقر عليه السّلام از حضرت امير المؤمنين عليه السّلام نقل فرمود) دو چيز در زمين مايه امان از عذاب خدا بود: يكى از آن دو برداشته شد، پس ديگرى را دريابيد و بدان چنگ زنيد، امّا امانى كه برداشته شد رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله و سلّم بود.
و أمان باقى مانده، استغفار كردن است، كه خداى بزرگ به رسول خدا فرمود: «خدا آنان را عذاب نمى كند در حالى كه تو در ميان آنانى، و عذابشان نمى كند تا آن هنگام كه استغفار مى كنند».
┄┄┅┅┅❅◇❅┅┅┅┄┄
📚نهج البلاغه ای شویم▪🌸▪👇
🔶 @nahjolbalaghe5
┄┅═✧❁📚🔶📚❁✧═┅┄
*🔰شرح و تفسیر حکمت88 🔰*
👌🔆 دو امان از عذاب الهى
🔰مرحوم سيّد رضى اين گفتار حكيمانه امير مؤمنان على(عليه السلام) را به توسط فرزندزاده گرامى اش امام باقر(عليه السلام) نقل كرده مى گويد: ابو جعفر محمد بن على الباقر(عليهما السلام) از آن حضرت چنين نقل كرده است كه فرمود: "در زمين دو امان و وسيله نجات از عذاب الهى بود كه يكى از آنها برداشته شد دومى را دريابيد و به آن چنگ زنيد"
💠آنگاه امام(عليه السلام) به شرح اين دو بر اساس استنباطى كه از يكى از آيات قرآن مجيد كرده مى پردازد و مى فرمايد:
✴️ «اما امانى كه برداشته شد وجود رسول الله(صلى الله عليه وآله)بود (كه خداوند به بركت وجود او هرگز عذابى بر اين امت نازل نكرد;* *ولى او از ميان ما رفت) و امانى كه باقى مانده استغفار است،
💠همان گونه كه خداوند متعال مى فرمايد: تا تو در ميان آنها هستى خداوند آنها را عذاب نمى كند و تا آنان نيز از گناهان خود استغفار مى كنند خداوند عذابشان نخواهد كرد.
🔰به گفته مرحوم سيّد رضى «اين استنباط امام يك نمونه از بهترين استفاده ها و لطيف ترين استنباط ها از آيات قرآن كريم است»;
🔶هنگامى كه به عقل و خرد خويش رجوع كنيم نيز آنچه را كه در اين آيه مباركه آمده و استنباطى را كه امام(عليه السلام) از آن كرده درمى يابيم.
💠پيغمبر اسلام(صلى الله عليه وآله) مطابق آيه شريفه (وَما أَرْسَلْناكَ إِلاّ رَحْمَةً لِلْعالَمينَ) رحمتى براى تمام جهانيان بود چگونه ممكن است اين كانون رحمت الهى در ميان امت باشد و خدا آنها را عذاب كند.
🔰به گفته مرحوم سيّد رضى «اين استنباط امام يك نمونه از بهترين استفاده ها و لطيف ترين استنباط ها از آيات قرآن كريم است»;
💠هنگامى كه به عقل و خرد خويش رجوع كنيم نيز آنچه را كه در اين آيه مباركه آمده و استنباطى را كه امام(عليه السلام) از آن كرده درمى يابيم.
💠پيغمبر اسلام(صلى الله عليه وآله) مطابق آيه شريفه (وَما أَرْسَلْناكَ إِلاّ رَحْمَةً لِلْعالَمينَ)
رحمتى براى تمام جهانيان بود چگونه ممكن است اين كانون رحمت الهى در ميان امت باشد و خدا آنها را عذاب كند.
✴️از سويى ديگر، استغفار يكى از وسايل جلب رحمت خداست، زيرا خودش بندگان را دعوت به استغفار كرده و وعده غفران و آمرزش داده
🔶اى بندگانى كه راه اسراف به خود را درپيش گرفته ايد و مرتكب گناهان شده ايد از رحمت خداوند مأيوس نشويد، چرا كه او همه گناهان (توبه كنندگان) را به يقين او آمرزنده مهربان است».
✴️بنابراين بعد از رحلت پيغمبر خدا و رفتن آن حضرت به ديار باقى مسلمانان مى توانند خود را به وسيله توبه و انابه و استغفار از عذاب الهى مصون دارند.
🔰همان گونه كه در سوره «نوح» آمده است: «(اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ إِنَّهُ كانَ غَفّاراً يُرْسِلِ السَّماءَ عَلَيْكُمْ مِدْراراً... );
💢من به آنها گفتم از پروردگار خويش آمرزش بطلبيد او بسيار آمرزنده است تا باران هاى پربركت آسمان را پى در پى بر شما بفرستد و شما را با اموال و فرزندان فراوان كمك كند و باغ هاى سرسبز و نهرهاى جارى در اختيارتان قرار دهد.
🔰مرحوم مغنيه در شرح نهج البلاغه خود مى گويد: ضمير در «لِيُعَذِّبَهُمْ» به اهل مكه بر مى گردد و منظور از «استغفار» در اين آيه ترك شرك و روى آوردن به اسلام است،
🔰بنابراين معناى آيه اين است كه «خداوند اهل مكه را مادامى كه پيغمبر در ميان آنهاست عذاب نمى كند و بعد از او نيز اگر ايمان به رسالت آن حضرت بياورند مجازات نخواهد كرد».
💢به نظر مى رسد كه مرحوم مغنيه مفهوم آيه را محدود كرده است، زيرا ظاهر آيه با توجه به اين كه ـ در سوره «انفال» كه از سوره هايى است كه در مدينه نازل گرديده وجود دارد ـ همه مسلمانان را شامل مى شود نه فقط اهل مكه را* *چرا خدا آنها را مجازات نكند با اين كه آنها (مؤمنان را از عبادت كردن در كنار) مسجدالحرام جلوگيرى مى كنند در حالى كه آنها سرپرست آن نيستند; سرپرست آن فقط پرهيزگارانند; ولى بيشتر آنها نمى دانند».
🔰بعضى ـ مانند ابن ابى الحديد ـ چنين پنداشته اند كه اين آيه در سال حديبيه (سال ششم) كه كفار مكه پيغمبر را از زيارت خانه خدا باز داشتند نازل شده و بعداً به هنگام جمع آورى قرآن و ترتيب آن به وسيله اصحاب رسول الله(صلى الله عليه وآله) در اينجا جاى داده شده است
✴️در حالى كه اين سخن از دو جهت اشتباه است_ :
1⃣اولاً جلوگيرى مشركان از زيارت مسلمانان نسبت به خانه خدا تنها در سال حديبيه نبود پيش از اين نيز چنين بود.
2⃣ثانياً قرآن در زمان پيغمبر اكرم(صلى الله عليه وآله) به صورت كنونى جمع آورى شد و اصحاب بر رسول الله(صلى الله عليه وآله) خواندند.
┄┄┅┅┅❅◇❅┅┅┅┄┄
📚نهج البلاغه ای شویم▪🌸▪👇
🔶 @nahjolbalaghe5
┄┅═✧❁📚🔶📚❁✧═┅┄
*⚜️#حکمت_89_نهج_البلاغه⚜️*
و قال (علیه السلام): مَنْ أَصْلَحَ مَا بَيْنَهُ وَ بَيْنَ اللَّهِ، أَصْلَحَ اللَّهُ مَا بَيْنَهُ وَ بَيْنَ النَّاسِ؛ وَ مَنْ أَصْلَحَ أَمْرَ آخِرَتِهِ، أَصْلَحَ اللَّهُ لَهُ أَمْرَ دُنْيَاهُ؛ وَ مَنْ كَانَ لَهُ مِنْ نَفْسِهِ وَاعِظٌ، كَانَ عَلَيْهِ مِنَ اللَّهِ حَافِظٌ.
🟡راه اصلاح دنيا و آخرت (اخلاقى، تربيتى، اجتماعى):
📜و درود خدا بر او، فرمود: كسى كه ميان خود و خدا اصلاح كند، خداوند ميان او و مردم را اصلاح خواهد كرد.
و كسى كه امور آخرت را اصلاح كند، خدا امور دنياى او را اصلاح خواهد كرد.
و كسى كه از درون جان واعظى دارد، خدا را بر او حافظى است.
┄┄┅┅┅❅◇❅┅┅┅┄┄
📚نهج البلاغه ای شویم▪🌸▪👇
🔶 @nahjolbalaghe5
┄┅═✧❁📚🔶📚❁✧═┅┄