نهج البلاغه
و درود خدا بر او فرمود: هرگاه پاسخها همانند و زياد باشد، پاسخ درست پنهان گردد.
نهج البلاغه
Amir al-Mu'minin, peace be upon him, said : When replies are numerous
the correct point remains obscure.
شرح و تفسير از دَرهم شدن جوابها بپرهيزيد امام علیه السلام در اين كلام حكيمانه به نكته مهمى در مسائل مربوط به پرسشها وجوابها اشاره كرده، مىفرمايد: «هنگامى كه جوابها زياد (و دَرهم) شوند حق مخفى مىگردد»؛ (إِذَا ازْدَحَمَ آلْجَوَابُ خَفِيَ الصَّوَابُ).
بسيار ديدهايم كه سؤالى در مجلسى مطرح مىشود و هركس هرچيزى كه به ذهنش آمد به عنوان جواب ذكر مىكند و حتى احتمالات ضعيف و پاسخهاى بى پايه نيز عنوان مىشود، در چنين مجلس و چنان شرايطى روشن است كه حق براى بسيارى مخفى مىماند، زيرا جدا كردن پاسخ حقيقى از آن همه احتمالات گوناگون كار آسانى نيست.
اين سخن درسى براى محققان هم هست كه اصرار نداشته باشند مثلاً در تفسير يك آيه يا يك حديث يا پاسخ يك شبهه، احتمالات زياد و جوابهاى متعددى ذكر كنند.
چه بهتر كه فشردهتر و سنجيدهتر سخن گويند.
به خصوص اين كه بسيار ديدهايم هنگامى كه جوابهاى يك مسئله متعدد مىشود و يكى از آنها آسيبپذير است، مخالفان، همان يكى را مورد نقد قرار داده و بعد مى گويند: مشت، نمونه خروار است و پاسخهاى متين را نيز از اين طريق زير سؤال مىبرند.
ابن ابىالحديد در شرح اين گفتار حكيمانه مىگويد: اين مانند آن است كه انسانى در بعضى از مسائل نظرى اشكالى ذكر كند آن هم در حضور جماعتى از اهل نظر، سپس آنها در گفتن پاسخ بر يكديگر پيشى گيرند و هركدام بخواهند بر ديگرى غلبه كنند و هركس هرچه به نظرش آمد ذكر كند.
شك نيست كه در اين صورت حق مخفى مىشود و اين سخن درواقع به بحث كنندگان درباره مسائل مختلف توصيه مىكند كه انصاف را در بحث خود با دوستان رعايت كنند و قصد مراء و قهر و غلبه بر ديگرى نداشته باشند.
(كه در چنين شرايطى حق مخفى مىگردد).
علامه مجلسى؛ در شرح اين گفتار مىگويد: شايد در اين دستور حكيمانه توصيهاى به سؤال كنندگان نيز باشد كه يك مسئله را از افراد زيادى پرسش نكنند، زيرا جوابهاى متعدد سبب مىشود آنها در تشخيص حق، گرفتار شك و ترديد شوند.
البته تمام اين تفسيرها قابل جمع است.
درواقع ازدحام در جواب، شاخهاى از شاخههاى افراطگرى است كه در همه چيز مذموم است.
نكته آداب پاسخگفتن امام علیه السلام در اين كلام حكيمانه به يكى از آداب مهم پاسخگويى اشاره فرموده ودر كلمات ديگرى به آداب ديگرى پرداخته است؛ از جمله پاسخگويى سريع را مذموم شمرده مىفرمايد: «مَنْ أسْرَعَ فِي الْجَوابِ لَمْ يُدْرِکِ الصَّوابَ؛ كسى كه در پاسخگويى شتاب كند به پاسخ صحيح نخواهد رسيد».
نيز از حدّت و شدّت برحذر داشته مىفرمايد: «دَعِ الْحِدَّةَ وَتَفَكَّرْ فِي الْحُجَّةِ وَتَحَفَّظْ مِنَ الْخَطَلِ تَأْمَنُ الزَّلَلَ؛ تندى را رها كن و در دليل بينديش و از ياوه گفتن برحذر باش تا از لغزشها در امان باشى».
نيز به بعضى از سؤالات بىجا اشاره كرده مىفرمايد: «رُبَّ كَلامٍ جَوابُهُ السُّكُوتُ؛ چه بسا سخنى كه جوابش سكوت است».
همچنين توصيه مىكند كه هنگام عاجز ماندن از جواب نبايد سكوت را فراموش كرد، مىفرمايد: «إذا غُلبتَ عَلَى الْكَلامِ فَإيّاکَ أنْ تَغْلِبَ عَلَى السُّكُوتِ؛ هرگاه در سخن گفتن مغلوب شدى مبادا در سكوت كردن مغلوب گردى».
امام صادق علیه السلام نيز توصيه مىكند كه انسان نبايد هر سؤالى را كه از او كردند پاسخ گويد كه اين كار عاقلان نيست، مىفرمايد: «إِنَّ مَنْ أَجَابَ فِي كُلِّ مَا يُسْأَلُ عَنْهُ فَهُوَ الْمَجْنُونُ».
آخرين نكته اين كه در حكمت ۸۵ از نهجالبلاغه اين گفتار حكيمانه نيز گذشت: «مَنْ تَرَکَ قَوْلَ لا أدْرى أُصيبَتْ مَقاتِلُهُ؛ كسى كه جمله نمىدانم را ترك كند (گاه) خود را به كشتن داده است».
✅ کلاس نهج البلاغه و زندگی
🆔https://eitaa.com/nahjolbalaghehvazendegi
هدایت شده از دریچه
🔴روزنامه هاي هوادار دولت تيترزده اند: پیروزی زنان ایران در فينال آسيا!
اشتباه نشه، پيروز اين بازی، دولت و شخص #روحانی بود كه با كمك رسانههایش، مطالبات زنان را از گراني طلا و جهيزيه براي ازدواج، تبعيض در حقوق مزايا، گراني مخارج زندگي و... به حضور دوساعته در ورزشگاه، تقليل داده!
ل محسنی
👁🗨 @tribun_siyasi
🔴مبادا امت من شبیه دشمنان من شوند
♦️قالَ مولانا علی علیه السلام
اَوْحَى اللّهُ تَبارَکَ وَ تَعالى إلى نَبیٍّ مِنَ الاْنْبیاءِ: قُلْ لِقَوْمِکَ لا یَلْبِسُوا لِباسَ أعْدائى، وَ لا یَطْعَمُوا مَطاعِمَ أعْدائى، وَ لا یَتَشَکَّلُوا بِمَشاکِلِ أعْدائى، فَیَکُونُوا أعْدایی
♦️مولا علی علیه السلام فرمودند:خداوند تبارک و تعالى بر یکى از پیامبرانش وحى فرستاد به امّت خود بگو
لباس دشمنان مرا نپوشند
و غذاى دشمنان مرا میل نکنند و
هم شکل دشمنان من نگردند وگرنه
شما هم دشمن من خواهید شد
📚 مستدرک الوسائل ج ۳ ص ۲۱۰ ح ۳۳۶۸.
🔴شلوار ۴ میلیون و ۳۶۳ هزار تومنی!
⬅️شاید خنده دار باشه و با خودمون فکر کنیم کدوم انسان ابلهی چنین هزینه سنگینی برای این شلوار پاره پرداخت میکند، اما باور کنید بخش زیادی از جامعه تحت تاثیر رسانه ها و شبکه های ماهواره ای و فضای مجازی چنان ذائقه آنها عوض شده که در ابعاد گوناگون زندگی هزینه های گزافی برای چیزی های پرداخت میکنند که به مراتب تاسف برانگیزتر از این شلوار پاره ۴ میلیونی میباشد .
بدترین نوع انتخاب بخش زیادی از جامعه انتخاب سیاستمدارانی است که این روزها میبینیم چگونه در حال وارد کردن خسارت های بیسابقه به جامعه هستند
✅ کلاس نهج البلاغه و زندگی
🆔https://eitaa.com/nahjolbalaghehvazendegi
💢شیعیان بددهن نیستند
علی(ع) حتی #یارانش را از ناسزا گفتن به سپاهیان معاویه منع کرد!
در جنگ صفین هنگامی که دو لشکر حق و باطل، سپاه امیرالمؤمنین علی (ع)و معاویه در مقابل هم صف آرایی کردند، گروهی از سربازان امیرالمؤمنین (ع) شروع کردند به لشگر شام #فحش_دادن.
✅حضرت وقتی شنید بعضی از افراد سپاهش، دشنام می دهند و ناسزا می گویند. ایشان را از این کار نهی کرد و فرمود:
«من دوست نمی دارم که #شما این گونه #دشنام داده، مردمی بد زبان و ناسزاگوی باشید (زیرا فحش و ناسزاگویی، عمل زشت و ناپسندی است. و از طرفی اگر شما فحش بدهید، ممکن است این امر سبب دشمنی و کینه توزی بیشتر ایشان شود و مقابله به مثل کرده، به ما و شما حرف های رکیک زده، #فحش و #دشنام بدهند)، بهتر آن است که رفتار و کردار واقعی و احوال حقیقی ایشان را بیان کنید
📚نهج البلاغه خطبه198
✅ کلاس نهج البلاغه و زندگی
🆔https://eitaa.com/nahjolbalaghehvazendegi