نهج البلاغه
۲۲۴- وَ قَالَ ( عليه السلام ) : بِكَثْرَةِ الصَّمْتِ تَكُونُ الْهَيْبَةُ وَ بِالنَّصَفَةِ يَكْثُرُ الْمُوَاصِلُونَ وَ بِالْإِفْضَالِ تَعْظُمُ الْأَقْدَارُ وَ بِالتَّوَاضُعِ تَتِمُّ النِّعْمَةُ وَ بِاحْتِمَالِ الْمُؤَنِ يَجِبُ السُّؤْدُدُ وَ بِالسِّيرَةِ الْعَادِلَةِ يُقْهَرُ الْمُنَاوِئُ وَ بِالْحِلْمِ عَنِ السَّفِيهِ تَكْثُرُ الْأَنْصَارُ عَلَيْهِ
نهج البلاغه
و درود خدا بر او فرمود: با سكوت بسيار، شكوه انسان بيشتر شود، و باانصاف بودن، دوستان را فراوان كند، و با بخشش، قدر و منزلت انسان بالا رود، و با فروتني، نعمت كامل شود، و با پرداخت هزينه ها، بزرگي و سروري ثابت گردد، و روش عادلانه، مخالفان را درهم شكند، و با شكيبايي برابر بي خرد، ياران انسان زياد گردند
نهج البلاغه
Amir al-Mu'minin, peace be upon him,
said : Excess of silence produces awe; justice results in more close friends; generosity hightens position; with
humility blessings abound in plenty; by facing hardships leadership is acheved; by just behaviour the adversary is overpowered; and with forbearance against a
fool there is increase of one's supporters against him.
شرح و تفسير هفت فضيلت مهم اخلاقى امام(عليه السلام) در اين گفتار نورانى به هفت نكته مهم از فضايل اخلاقى و اثر مثبت آنها اشاره مى كند.
نخست مى فرمايد: «كثرت سكوت، سبب ابهت و بزرگى است»; (بِكَثْرَةِ الصَّمْتِ تَكُونُ الْهَيْبَةُ).
مرحوم ابن ميثم در شرح نهج البلاغه خود در اينجا نكته جالبى آورده مى گويد: دليل كلام مولا اين است كه سكوت، غالباً نشانه عقل است و ابهت صاحبان عقل آشكار است و اگر به يقين دانسته شود كه كثرت سكوت ناشى از عقل اوست، ابهت او بيشتر مى شود و اگر حال او شناخته نشود و اين احتمال وجود داشته باشد كه سكوتش ناشى از عقل است باز سبب ابهت اوست و گاه ممكن است سكوت، ناشى از ضعف و ناتوانى در كلام باشد و باز هم اين امر سبب احترام شخص مى شود، زيرا از پريشان گويى پرهيز مى كند.
اضافه بر اينها، سكوت، سبب نجات از بسيارى از گناهان است، زيرا غالب گناهان كبيره به وسيله زبان انجام مى شود تا آنجا كه سى گناه كبيره را براى زبان شماره كرده ايم.
بديهى است هنگامى كه انسان از اين گناهان پرهيز كند ابهت و هيبت و شخصيت او بيشتر خواهد بود.
در حديث جالبى از «هشام بن سالم» يكى از ياران خاص امام صادق(عليه السلام)مى خوانيم كه مى فرمايد: «پيغمبر اكرم(صلى الله عليه وآله) به مردى كه خدمتش رسيد فرمود: ألا أدُلّكَ عَلى أمْر يُدْخِلُكَ اللهُ بِهِ الْجَنَّةَ؟; آيا تو را به چيزى هدايت كنم كه به وسيله آن وارد بهشت شوى؟» عرض كرد: آرى يا رسول الله.
پيغمبر(صلى الله عليه وآله) فرمود: «أنِلْ مِمّا أنالَكَ اللهُ; از آنچه خداوند در اختيار تو قرار داده بذل و بخشش كن».
عرض كرد: اگر من خودم محتاج تر از كسى باشم كه مى خواهم به او بخشش كنم چه كنم؟ پيغمبر(صلى الله عليه وآله) فرمود: «فَانْصُرِ الْمَظْلُومِ; به يارى ستم ديده برخيز».
عرض كرد: اگر من خودم از او ضعيف تر باشم چه كنم.
فرمود: «فَاصْنَعْ لِلاْخْرَقِ يَعْني أشِرْ عَلَيْهِ; شخص نادان را راهنمايى كن و به او مشورت بده».
عرض كرد: اگر من از او نادان تر باشم چه كنم؟ فرمود: «فَأصْمِتْ لِسانَكَ إلاّ مِنْ خَيْر; زبانت را جز از نيكى خاموش ساز».
و سرانجام پيغمبر(صلى الله عليه وآله)فرمود: «أما يَسُرُّكَ اَنْ تَكُونِ فيكَ خِصْلَةٌ مِنْ هذِهِ الْخِصالِ تَجُرُّكَ إلَى الْجَنَّةِ؟; آيا تو را خشنود نمى سازد كه يكى از اين صفات نيك را داشته باشى و تو را به سوى بهشت برد؟».
اضافه بر اين، سكوت سبب نورانيت فكر و عمق انديشه است، همان گونه كه در حديثى از اميرمؤمنان(عليه السلام) مى خوانيم: «الْزِمِ الصَّمْتَ يَسْتَنِرْ فِكْرُكَ; ساكت باش تا فكرت نورانى شود».
در حديث ديگرى از همان حضرت آمده است: «أكْثِرْ صَمْتَكَ يَتَوَفّرْ فِكْرُكَ وَيَسْتَنِرْ قَلْبُكَ وَيَسْلَمِ النّاسُ مِنْ يَدِكِ; بسيار سكوت كن كه فكرت فراوان و قلبت نورانى مى شود و مردم از تو در امان خواهند بود».
البته همه اينها مربوط به سخنانى است كه به اصطلاح فضول الكلام يا آلوده به گناه است; ولى سخن حق و تعليم دانش و امر به معروف و نهى از منكر و امثال آن به يقين از آن مستثناست و همان گونه كه سابقاً در حكمت ۱۸۲ گفتيم در روايات آمده است كه اگر كلام از آفات خالى باشد به يقين از سكوت برتر است، زيرا انبيا دعوت به كلام شدند نه به سكوت حتى اگر ما در فضيلت سكوت سخن مى گوييم از كلام كمك مى گيريم.
#کلیدهای_تربیتی
💐 مکتب تربیتی آل الله عمقی غیر قابل قیاس با دیگر مکاتب دارد.
💠 و اثر گذاری محبت آل الله به عنوان بالاترین شاخصه تربیتی این مکتب هم بی نظیر است.
ماجرای زیر را بخوانید:
💥شهروندی مشهدی که 300 هزار تومان کرایه اتوبوس پرداخت نشده را پرداخت کرد!
🚌 مسئول روابط عمومی اتوبوسرانی شهر مشهد:
🔹چند روز قبل خانمی جوان به سازمان اتوبوسرانی مراجعه کرد و خواستار شماره حسابی برای پرداخت 300 هزار تومان در وجه این سازمان شد. وقتی با تعجب دلیل این کار را جویا شدیم، گفت: من از مسافرانی بودم که هر زمان سوار اتوبوس می شدم،من ازکارت استفاده نمی کردم و کرایه اتوبوس را نمی پرداختم اما اکنون پشیمان شده ام.
🔹از این خانم جوان سوال کردم چه اتفاقی افتاد که اقدام به این کار کرده که درپاسخ گفت: در ایام عزاداری امام حسین علیهالسلام در جایی شنیدم که امام حسین علیهالسلام در عاشورا به آنهایی که حق الناس به گردن داشتند، اجازه حضور در میدان ندادند و به آنها گفتند بروید و حق الناس را ادا کنید تا باری برگردن شما روز قیامت نباشد.
🔹همانجا ترسی در دلم افتاد مبادا با پرداخت نکردن کرایه اتوبوس که بخشی از آن متعلق به بخش خصوصی است، دینی برگردنم مانده باشد به همین دلیل آمده ام تا 300 هزار تومان کرایه ای را که تاکنون پرداخت نکرده ام پرداخت کنم.
✅ کلاس نهج البلاغه و زندگی
🆔https://eitaa.com/nahjolbalaghehvazendegi