نماز در تمام اديان بوده است قبل از حضرت محمد صلّي اللّه عليه و آله در آئين حضرت عيسي هم نماز بوده كه قرآن از زبان او نقل مي كند كه خداوند مرا به نماز سفارش كرده است : ((واوصاني بالصلوة ))(1) وقبل از او موسي بوده كه خداوند به او خطاب مي كند : ((اقم الصلوة لذكري ))(2) و قبل از موسي پدر زن او حضرت شعيب بوده كه نماز داشته است : ((يا شعيب اصلاتك تاءمرك ))(3) و قبل از همه آنها ابراهيم بوده كه از خداوند براي خود و ذريّه اش توفيق اقامه نماز را مي خواند : ((ربّ اجعلني مقيم الصلوة و من ذريّتي ))(4) و اين لقمان است كه به فرزندش مي گويد : ((يا بنيّ اقم الصلوة و اءمربالمعروف و انه عن المنكر))(5) پسر من نماز را بپا دار و امر به معروف و نهي از منكر كن . جالب آن است كه معمولا در كنار نماز سفارش به زكات مي شود ولي از آنجا كه نوجوان معمولا پول ندارد ، در اين آيه در كنار نماز به جاي زكات به امر به معروف ونهي ازمنكر سفارش شده است . هيچ عبادتي به اندازه نماز تبليغات ندارد در هر شبانه روز پنج نماز واجب داريم ودر هرنمازي سفارش به اذان واقامه شده است . در اين دو نداي آسماني جمعا : بيست مرتبه ((حيّ علي الصلوة )) بيست مرتبه ((حيّ علي الفلاح )) بيست مرتبه ((حيّ علي خيرالعمل )) و ده مرتبه ((قد قامت الصّلوة )) مي گوئيم . با توجّه به اينكه مراد از ((فلاح )) و ((خيرالعمل )) در اذان همان نماز است ، هر مسلماني در هر شبانه روز هفتاد مرتبه با كلمه ((حيّ)) به خود و ديگران ، تلقين شتاب به سوي نماز مي كند و براي انجام هيچ عبادتي اين همه هياهو و تشويق وارد نشده است . به خصوص كه سفارش شده اذان را بلند بگوئيد و با صداي زيبا بگوئيد . اذان ، شكستن سكوت است ، اذان ، يك دوره ايدئولوژي و تفكّرات ناب اسلامي است ، اذان ، سرود مذهبي است با عباراتي كوتاه و پرمحتوا ، اذان ، هشدار به غافلان است ، اذان ، نشانه باز بودن جوّ مذهبي است و اذان ، نشانه حيات معنوي است . نماز در راءس همه عبادات است در ايام ويژه مثل شب قدر ، اعياد اسلامي ، و هر شب و روزي كه داراي فضليت و ارزشي است و براي آن دعا و مراسمي مخصوص وارد شده است ، مثل شب مبعث ، شب ميلاد پيامبر ، شب جمعه ، معمولا نمازهاي مخصوصي هم وارد شده است . شايد نتوان ايّام مقدّسي را پيدا كرد كه در آن برنامه نماز نباشد . ✨📿✨📿✨📿✨📿✨📿✨📿 @namazavalinsoalehesabresi

مساله يك نماز شب مجموعاً يازده ركعت مي باشد كه ده ركعت آن هر دو ركعت به يك سلام خوانده مي شود و يك ركعت به يك سلام. هشت ركعت از يازده ركعت را بايد به نيّت نماز شب و سپس دو ركعت ديگر به نيّت نماز شَفع و آنگاه يك ركعت نماز وَتر، كه با فضيلترين نماز شب، نماز وَتر و شَفع است و دو ركعت شَفع برتر از وَتر است. مساله دو نافله شب پيش از نماز صبح خوانده مي شود. و وقت آن بعد از گذشتن از نصف شب، به مقدار خواندن يازده ركعت نماز شب است. ولي احتياط آن است كه قبل از فجر اول نخوانند، مگر آن كه بعد از نافله شب بلافاصله بخوانند، كه در اين صورت مانعي ندارد. مساله سه براي نماز شب مي توان به نماز شَفْع و وَتر اكتفا كرد، بلكه هنگام تنگي وقت مي توان تنها به نماز وتر اكتفا نمود. مساله چهار وقت نماز شب از نيمه شب (ساعت 12 نيمه شب) تا فجر صادق است. و هنگام سحر از ساير مواقع بهتر (پُر فضيلتتر) است و تمامي ثلث آخر شب سحر محسوب مي شود. و افضل از آن خواندن نماز شب نزديكي هاي سحر خوانده شود. مساله پنج جايز است انسان نماز شب را نشسته بخواند حتي در حال اختيار. ولي اگر مي خواهد نشسته بخواند بهتر آن است كه هر دو ركعت نشسته را يك ركعت ايستاده حساب كند. بنابراين بايد هشت بار دو ركعت نشسته و هر دو ركعت به يك سلام كه جمعاً شانزده ركعت مي شود به نيت نماز شب بخواند و دوباره دو ركعت هر دو ركعت به يك سلام به نيت نماز شفع و دو بار يك ركعت هر يك ركعت به يك سلام به نيت نماز وتر، ولي در حال اضطرار و مريض همان يازده ركعت كفايت مي كند. مساله شش مسافر و كسي كه براي او سخت است نافله شب را بعد از نصف شب بخواند، ميتواند آن را در اول شب بجا آورد. مساله هفت جواني كه مي ترسد خواب بماند و نماز شب از او فوت شود مي تواند نماز شب را پيش از نيمه شب (ساعت 12 نيمه شب به بعد) بخواند. مساله هشت كساني كه براي خواندن نماز شب بعد از نيمه شب عذري دارند مانند پير مردان و يا كسي كه از سرد شدن هوا مي ترسد و يا از جنب شدن در خواب مي ترسد … مي توانند نماز شب را قبل از نيمه شب بخوانند. مساله نه خواندن سوره در ركعتهاي نماز شب لازم نيست و مي تواند فقط به خواندن سوره حمد اكتفا كند. (گرچه با سوره فضيلت ديگري دارد) هم چنين قنوت در ركعتهاي دوم مستحب است و مي تواند بدون قنوت بخواند. مساله ده نماز وَتر يك ركعت است و مي شود آن را بدون قنوت به جا آورد. مساله يازده لازم نيست همه يازده ركعت را در يك مجلس بخواند، بلكه مي تواند در دو سه نوبت بخواند، بلكه تفريق افضل است، همان طور كه رسول خدا تهجد مي كرد. مساله دوازده مستحب است كه نماز شب را بلند بخواند تا اگر از خانواده اش كسي مي خواهد براي به نماز شب برخيزد بيدار شود. بديهي است كه استحباب بلند خواندن نماز شب در جايي است كه امن از ريا و سُمعه باشد و اگر خداي ناخواسته خوف ريا و سُمعه در بلند خواندن باشد بايد آهسته بخواند. مساله سيزده بعد از فراغ از نماز شفع خواندن دعاي «الهي تعرض لك في هذا الليل المتعرضون …» مستحب است كه در مفاتيح در اعمال شب نيمه شعبان آمده است. مساله چهارده مستحب است كه انسان در قنوت آن از خوف خدا گريه كند و اگر گريهاش نيايد تباكي كند؛ يعني انسان حالت گريه را به خود بگيرد. مساله پانزده مستحب است در قنوت نماز (وتر) براي چهل تن، از مؤمنان چنين دعا (كه كسي كه براي چهل مؤمن دعا كند دعايش مستجاب ميشود) كند: (اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِفُلان) و به جاي كلمه (فلان) مؤمني را نام ببرد. و مستحب است، در قنوت، هفتاد بار استغفار كند، در حالي كه دست چپ خود را بلند نموده و با دست راست، استغفار را ميشمارد: (اَسْتَغْفِرُاللهَ رَبّي وَ أتوبُ إلَيْهِ) گرچه صد بار بهتر است. همچنين مستحب است، هفت بار بگويد: (هذا مَقامُ العائِذِ بِكَ مِنَ النارِ) و سيصد بار بگو: (اَلْعَفْو) و اگر كلمات (اَلْعَفْو) را به يكديگر متصل كند بهتر است، و آخر كلمه را به فتحه بخواند: (اَلْعَفْوَ اَلْعَفْوَ اَلْعَفْوَ …). مساله شانزده مي توانيد در قنوت نماز وَتْر با استفاده از تسبيح يا (با انگشت دست راستتان) چهل مؤمن را به اينگونه دعا كنيد: مثلاً ( اللّهمَّ اغْفِرْ لِرُوح الله الخميني و …). مساله هفده در نماز مستحب، شك ميان ركعت اول و دوم، نماز را باطل نمي كند و نمازگزار مي تواند تصميم بر هر كدام بگذارد. مساله هجده انجام كم و زيادهاي اشتباهي در نماز مستحب، سجده سهو ندارد. مساله نوزده مي توان نماز شب را كوتاهتر و خلاصه تر نيز خواند به اين صورت: دو ركعت به نيت شَفع و يك ركعت به نيت نماز وَتر يا اينكه فقط به يك ركعت نماز وتر اكتفا كرد. مساله بيست براي نمازهاي واجب، بهتر است انسان به مسجد برود ولي در باره نوافل، چنين دستوري نيست. (اين سادهگيريها براي تشويق افراد به اين عبادتهاي سازنده است. حتي اگر نماز مستحب را كسي در وقتش نتوانست بخواند، قضاي آنرا ميتواند انجام د

هد،كه در اينصورت، طبق حديث، خداوند به فرشتگان مباهات كرده و مي فرمايد: به بندهام بنگريد! چيزي را كه بر او واجب نكردهام، قضا ميكند! (و در حديث ديگري افزوده شده كه: شما را شاهد ميگيرم كه او را آمرزيدم). مساله بيست و يك در روايت صحيح از عبدالرحمن بن ابي نجران از آن حضرت عليه السلام نقل شده كه مي گويد: «درباره نماز شب هنگام در سفر، ميان كجاوه پرسيدم، فرمود: هرگاه روبه قبله نبودي به سوي قبله برگرد، سپس تكبير بگو و نماز بخوان به هر جا كه شترت تو را برد مانعي ندارد». در روايت صحيح از معاوية بن عمار از آن حضرت نقل شده است كه فرمود: «باكي نيست كه در سفر انسان نماز را در حال رفتن بخواند و اشكالي ندارد اگر نماز شبش را كه از او فوت شده، روز در حال رفتن رو به قبله كند و همان طور كه راه مي رود قضايش را بخواند. و هرگاه خواست ركوع برود، رو به قبله كند و ركوع و سجود را انجام دهد سپس راه برود. مساله بيست و دو قضاي نماز شب را نيز فضيلت بسيار است، چنانكه از امام صادق (ع) روايت است كه شخصي به آن حضرت عرض كرد: فدايت شوم چه بسا اتّفاق مي افتد كه يك، دو، يا سه ماه نماز شب از من فوت مي شود و من آن را به روز قضا مي كنم. آيا اين كار جايز است؟ فرمودند: به خدا قسم اين كار مايه روشني چشم تو است. و آني جمله را سه بار تكرار كرد. رسول خدا (ص) فرمودند: خداي تعالي به بنده اي كه قضاي نماز شب را بجاي مي آورد مباهات مي كند و مي فرمايد: اي فرشتگان، اين بنده چيزي را كه به او واجب نكرده ام قضا مي كند. گواه باشيد كه من او را آمرزيدم. در روايت صحيح از حماد بن عثمان از امام كاظم (ع) نقل شده است كه درباره مردي كه نماز نافله مي خواند در حالي كه روي مركبش بين شهرها حركت مي كند، سؤ ال شد. فرمود: اشكالي ندارد). در روايت صحيح از عبدالرحمن بن حجاج از آن حضرت نقل است كه مي گويد: «درباره نماز نافله در وطن، بر پشت مركب پرسيدم؛ هرگاه پگاه از كوفه خارج شدم و يا در شهر كوفه شتابان در پي كار بودم (چه كنم؟) فرمود: اگر شتابزده بودي و نتوانستي از مركب پياده شوي و مي ترسي كه اگر سواره نماز را نخواني فوت شود، سواره بخوان، اگر نه نماز خواندنت روي زمين نزد من پسنديده تر است». در روايت صحيح از عبدالرحمن بن ابي عبداللّه به نقل از امام صادق عليه السلام آمده است كه مي فرمايد: «روي مركب كسي حق ندارد نماز واجب را بخواند مگر مريض كه مي بايد رو به قبله باشد و به قرائت (فاتحة الكتاب) اكتفا كند و در نماز واجب بر هر چه ممكن باشد صورتش را بنهد و در نماز نافله اشاره مخصوصي بكند». در روايت صحيح از جميل به دراج از آن حضرت نقل شده كه مي گويد: شنيدم كه مي فرمود: «رسول خدا صلي اللّه عليه و اله نماز واجب را در يك روز گل آلود و باراني در كجاوه خواند». مساله بيست و سه اگر مشغول نماز شب بود و صبح طلوع كرد، اگر چهار ركعت از نماز شب را خوانده است و بعد صبح شد، بقيه نماز شب را به طور مخفف و بدون مستحباب مي خواند و اگر هنوز چهار ركعت از نماز شب نخوانده بعد صبح شد، همان دو ركعتي را كه شروع كرده تمام مي كند و پس از آن دو ركعت نافله صبح را مي خواند و سپس دو ركعت نماز صبح واجب را مي خواند و پس از آن، باقيمانده نماز شب را قضا مي كند. اگر اصلا به نماز شب شروع نكرده و بعد صبح طلوع كرده باشد دو ركعت نماز نافله صبح را اول مي خواند و پس از آن نماز صبح را و پس از آن قضاي نماز شب را بجا مي آورد. تذكر: اگر نماز شب را در بين الطلوعين (يعني بعد از اذان صبح و پيش طلوع آفتاب) مي خواند، بهتر است كه نيت ادا يا قضا نكند، بلكه به نيت (ما في الذمه) بخواند. توضيح اينكه: (ما في الذمه) به آن معني است كه نيت كند نماز شب مي خوانم (قربه الي الله) خواه ادا باشد خواه قضا، هر چه خدا و رسولش فرموده اند. مساله بيست و چهار در مواردي كه تقديم نماز شب جايز است سزاوار است كه نيّت اداء نكند بلكه به نيّت (تعجيل) و جلو انداختن بخواند. مساله بيست و پنج شخصي به امام صادق (ع) عرض كرد: فدايت شوم؛ من گاهي به خواندن نماز شب موفّق نمي شوم، آيا اجازه مي فرمائيد پس از خواندن نماز صبح پيش از آنكه آفتاب طلوع كند قضاي نماز شب را بخوانم؟ فرمود: آري؛ امّا اهل خانه ات را از اين كار با خبر مكن زيرا آنان هم از تو ياد مي گيرند و اين كار را سنّت قرار مي دهند. مساله بيست و شش قضاي نماز شب را بر تقديم آن يعني پيش از نيمه شب خواندن رجحان دارد. بنابر اين اگر مي داند كه قضاي نماز شب از او فوت نخواهد شد قضا اولويت دارد. مساله بيست و هفت اگر وقت براي اداي نماز شب تنگ نباشد ولي انسان مي خواهد نماز وَتر را بخواند بايد آن را (رجائا) بخواند. مساله بيست و هشت نماز وتر يك ركعت است، و كافي است در قنوت سه بار تسبيح گفتن. مساله بيست و نه مستحب است سورههاي بزرگ، در ركعت اول و سورههاي كوتاه را در ركعت دوم بخواند و در نماز (شفع) و (وتر) سورههاي فلق، ناس و توحيد، قرائت

كند و يا اينكه، در همه آنها سوره(قل هوالله احد) بخواند. مساله سي در نماز شَفع و وَتر بهتر است بعد از حمد سوره توحيد را بخواند تا ثواب يك ختم قرآن را ببرد. منبع: پايگاه جامع فقه و احكام شرعي

فلسفه تکبیره الاحرام نماز با گفتن الله اكبر شروع مى شود و امورى را براى نمازگزار حرام مى كند. مانند خوردن و آشاميدن و حرف زدن ، لذا به تكبير اول نماز تكبيرة الاحرام مى گويند. گفتن تكبیر به معناى ورود در حریم معنوى نماز است. انسان با گفتن «الله اكبر» خداوند را تكریم و تعظیم می نماید و از او نفى شرك می كند. و از قضا به همین سبب خدا نیز او را بزرگ می دارد. این مضمون كلام امام حسن عسكرى(علیه السلام) است كه فرمودند: «هنگامى كه نمازگزار دو دستش را جهت گفتن الله اكبر بالا می برد و ثناى خدا می گوید، خداى تعالى به ملائكه خود چنین فرماید: اى عبادت كنندگان من آیا نمى بینید بنده ام را كه چگونه مرا بزرگ و عظیم شمرد، و از شریك و نظیر پاك دانست؟ شما را شاهد مى گیرم به درستى كه به زودى من او را در دار جلالم بزرگ و عظیم خواهم كرد و او را، در دار كرامتم، از گناهان پاك مى سازم و از عذاب جهنّم و آتش آن حفظ مى كنم.»[1] شاید سرّ بالا بردن دستان به هنگام تكبیر (الله اكبر) نیز نفى همه امور دنیوى و قدرتهاى پوشالى و یا نفى همه اوصاف مادى از اوست. چنانچه ازامیر مؤمنان علی(علیه السلام) منقول است كه فرمودند: وجه دیگر گفتن «الله اكبر» این است كه كیفیت و چگونگى را از او نفى مى كند. گویى تكبیر گوینده مى گوید: خداوند والاتر از آن است كه وصف كنندگان صفت او را ادراك كنند.»[2] گفته مى شود همین كه بنده اى تكبیره الاحرام نماز را بگوید، خداوند به او توجه كند و فرشته اى را مأمور كند كه ثواب همه اجزاى نماز را به دست او سپارد و او را نزد خود عزیز دارد و مشمول عزت خود گرداند و در قلب او اثر كبریائى خویش را نمایان سازد؛ البته اگر ذكر تكبیر او از روى صدق و صفا باشد. ولى اگر در قلب او چیزى باشد كه از حقیقت معناى تكبیر بازش دارد، خداوند او را از حلاوت و شیرینى یاد خود محروم سازد و از قرب به خود و شادمانى مناجات محجوب سازد. امام صادق(ع) را در این باره كلام زیبائى است كه فرمود: «پس به هنگام نماز دل خود را بیازماى. اگر در عمق جان، شیرینى نماز و سرور و بهجت آن را مى یابى، و دلت از راز و نیاز با او شادمان است و از گفتگو با او لذت مى برد، بدان كه خداوند تو را در تكبیرى كه بر زبان رانده اى تصدیق فرموده است. و گر نه، بدان فقدان لذّت مناجات و محرومیت از شیرینى عبادت دلیل بر این است كه خداوند تو را در گفتن تكبیرات دروغگو دانسته و از درگاه خود رانده است.»[3] چرا گفتن هفت تكبیر، در ابتداى نماز، داراى ثواب و فضیلت است، هشام بن حكم گوید از امام موسى كاظم(ع) پرسیدم. امام در پاسخ فرمودند: «اى هشام خدا آسمانها را هفت، زمین را هفت و حجابها را هفتگانه آفرید؛ پس چون پیامبر(صلى الله علیه وآله وسلم) را به معراج برد و قرب او به پروردگارش به اندازه فاصله دو كمان یا نزدیكتر شد، یك حجاب از حجابهایش برداشته شد پیامبر(صلى الله علیه وآله وسلم) تكبیر گفت و آغاز نمود به گفتن كلمات افتتاحیه نماز، پس چون حجاب دوم برایش برداشته شد تكبیر گفت و به همین منوال گذشت تا به هفت حجاب رسید، پس آن جناب هفت تكبیر گفت. بدین علت براى افتتاح نماز هفت تكبیر گفته مى شود»[4] منابع: 1. بحارالانوار، ج82، ص221 2. بحارالانوار، ج81، ص131 3. بحارالانوار، ج81، ص230 و مصباح الشریعة، باب 13 4. علل الشرایع، باب 30، ص322 معاونت فرهنگی و اجتماعی سازمان اوقاف و امور خیریه

فلسفة نماز اول وقت چرا باید نماز را در اوقات معینی بجا آورد و چرا در بعضی اوقات فضیلت بیشتری دارد؟ از امام حسن(علیه السلام) روایت شده است که فرمود: عده ای از یهود نزد پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) آمدند و داناترین آنها درباره مسائلی از آن حضرت پرسش کرد؛ یکی از پرسشها این بود که گفت: بفرمایید تا بدانم به چه دلیل خداوند عزوجل، این نمازهای پنج گانه را در طول شبانه روز در پنج نوبت بر امت تو مقرر فرمود؟ پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: خورشید را در هنگام زوال، حلقه ای است که به آن داخل می شود و در این هنگام، هر چه در میان عرش (آسمان) و زمین است به تسبیح و تحمید پروردگارم (جل جلاله) زبان می گشاید و این همان ساعتی است که پروردگارم ـ جل جلاله ـ صلوات و رحمت و برکات خود را بر من نازل می فرماید و در این موقع بر من و امتم نماز(ظهر)را واجب کرده و فرموده است: «أقم الصلوة لدلوک الشمس الی غَسق اللیل» و این ساعتی است که در روز قیامت جهنم را در صحرای محشر می آورند. پس هیچ مؤمنی نیست که آن ساعت به نماز ایستاده باشد مگر آنکه خداوند بدنش را بر آتش حرام سازد؛ اما نماز عصر، همان ساعتی است که حضرت آدم(علیه السلام) در آن وقت از شجره ممنوعه تناول کرد و خداوند عز و جل او را از بهشت بیرون راند. پس خداوند فرزندان و ذریه او را به خواندن این نماز (عصر) تا روز قیامت امر و آن را برای امت من اختیار فرمود و این نماز از محبوب ترین نمازها نزد خداوند است و مرا به محافظت آن از میان نمازها سفارش فرموده است؛ نماز مغرب همان ساعتی است که خداوند (جل جلاله) بر آدم(علیه السلام) بخشود و توبه او را در آن موقع قبول کرد ... و این سه رکعت نماز را بر امت من واجب فرمود و این ساعتی است که دعا در آن مستجاب می شود و پروردگارم به من وعده فرمود که هر کس در آن موقع در پیشگاهش دعا کند دعایش را مستجاب فرماید. همین طور نماز عشاء یا نماز خفتن؛ همانا قبر را تاریکی و سیاهی عظیمی است و روز قیامت را نیز تاریکی هولناکی است، پس پروردگارم ـ عز و جل ـ به من و امتم امر فرموده که این نماز (عشاء) را بجا آوریم تا روشنی بخش قبرهایمان باشد و نیز برای اینکه به من و امتم نوری در گذشتن از صراط کرامت فرماید و هیچ قدمی نیست که در راه رفتن برای نماز عشاء برداشته شود مگر اینکه خداوند عز و جل آن بدن را بر آتش حرام سازد و این نمازی است که خداوند تعالی برای پیامبران مرسل پیش از من اختیار فرمود. اما نماز صبح؛ وقتی خورشید از میان دو شاخ (یا فرق سر) شیطان طلوع می کند، پروردگارم مرا امر فرموده که قبل از طلوع خورشید، نماز صبح را بجای آورم و پیش از آن که کافران آفتاب را سجده آورند امت من خداوند عز و جل را سجده کنند. من لایحضره الفقیه، کتاب الصلاة، ص 317 ـ 320. معاونت فرهنگی و اجتماعی سازمان اوقاف و امور خیریه