#بهای_بهشت ۶۱ ؛ بهترین تعقیب نماز
از آیت الله بهجت رضوان الله علیه پرسیدند : بهترین تعقیبِ نماز چیست که ما آن را بخوانیم ؟
ایشان قاعده را بیان کردند.
یک. آن تعقیبی که مناسب نیاز شماست. مثلاً اگر فرزند میخواهید تعقیبی درباره فرزنددار شدن ، اگر قرض داری تعقیبی باشد برای ادایِ قرض.
دو. آن تعقیبی که دارای سندِ محکم باشد مثلاً در کتاب شریفِ مفاتیح الجنان آمده باشد.
سه. آن تعقیبی که بر آن مداومت کنی یعنی همیشه آن را بخوانی تا بر روح و جان شما اثر بگذارد.
بعد فرمودند : آن تعقیب میتواند تعقیبات مشترکهی همه نمازها باشد ،
یا مثلاً دعای « یا مَنْ اَرْجُوهُ لِکُلِّ خَیْرٍ » باشد که در ماه رجب میخوانیم ،
یا دعایی که در مسجد کوفه آمده ،
یا دعای « اَللّهُمَّ کُنْ لِوَلیّک. .. » که در شب ۲۳ ماه رمضان سفارش شده.
و شما چون این دعاها را دوست دارید ـ در غیر از آن زمان و مکان ـ میتوانید بعد از همه نمازهایتان آن دعاها را بخوانید.
#بهای_بهشت ۶۲ ؛ سفارش امام رضا علیه السلام
همه نمازگزاران بعد از نمازشان شنیدهاند که مکبّر میگوید : « إِنَّ اللّهَ وَ مَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِیِّ. .. » خدا و فرشتهها بر پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله صلوات میفرستند و ای نمازگزاران شما هم صلوات بفرستید.
ولی تقریباً همه نمازگزاران نشنیدهاند که پیامبر عزیز فرمود : « إِنَّ اللَّهَ وَ مَلَائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى الصَّفِّ الْأَوَّلِ » خدا و همان فرشتهها صلوات میفرستند بر نمازگزارانِ صف اول.
فایده صلوات این است که با صلوات خدا ، رحمت و نعمت خدا بیشتر بر انسان نازل میشود.
و اگر بندهای در ظلمت باشد به واسطه آن صلوات از ظلمت به سمت نور هدایت میشود. « هُوَ الَّذِی یصَلِّی عَلَیکمْ وَ مَلَائِکتُهُ لِیخْرِجَکمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ » .
به خاطر این فواید صلوات بر نمازگزارانِ صفِ اول بود که امام رضا علیه السلام فرمودند : « فَلَا تَقُمْ فِی الصَّفِّ الثَّانِی إِنْ وَجَدْتَ فِی الْأَوَّلِ مَوْضِعا » تا وقتی در صف اولِ نماز جماعت جا برای ایستادن هست صف دوم نایست.
#بهای_بهشت ۶۳ ؛ حکایت سلمان فارسی
« اِبن عباس » و « سلمان فارسی » با هم دوست صمیمی بودند. او نقل میکند با سلمان کنار درختی قرار گرفتیم ایشان شاخهای از درخت را آن قدر تکان داد تا تمام برگهای زردش ریخت و گفت : علت را نمیپرسی ؟
گفتم : برای چه این کار را کردی ؟
گفت : من با پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله کنار درختی بودم و حضرت همین رفتار را انجام داد.
وقتی علت را از حضرت پرسیدم حضرت فرمودند : وقتی انسانی وضوی خوب میگیرد و نمازهای پنجگانهاش را میخواند ، گناهانش مثل برگهای این درخت میریزد. « فَهَزَّهُ حَتَّى تَحَاتَّتْ وَرَقُه » هر چه بیشتر و بهتر نماز بخواند ، بیشتر و بهتر گناهان او میریزد و بعد این آیه را خواندند : « إِنَّ الْحَسَناتِ یُذْهِبْنَ السَّیِّئاتِ » خوبی ها ، بدیها را از بین میبرد.
یعنی نماز آن حرکت محکمی است که به روحِ مان میدهیم که به واسطهی آن برگهای گناه از روحِ ما ریخته میشود.
#بهای_بهشت ۶۴ ؛ شاه دزد
لطفاً به این سه سؤال جواب بدهید :
یک. خدا بهتر است یا خلق خدا ؟
معلوم هست که خدا.
دو. روحِ ما که مرگ ندارد بهتر است یا جسم ما که روزی از این دنیا میرود ؟
معلوم هست که روح ما.
سه. آخرت جاودان مهمتر است یا دنیای پست ، کم و ناپایدار؟
معلوم است که آخرت باقی ، از دنیای فانی ، مهمتر است.
پیامبر عزیزمان صلّی الله علیه و آله فرمودند : به شما خبر بدهم از شاه دزد یعنی دزدترین دزدها ، « فَالَّذِی یسْرِقُ مِنْ صَلَاتِهِ » کسی که از نمازش میدزدد.
از سخن گفتن با خالق میدزدد تا با همسرش ، همسایهاش ، همکارش و دوستش حرف بزند.
از غذایِ روحش که نماز است میدزدد ، برای رفتن به سر سفره به غذای جسمش برسد.
از نماز که نیاز و ثروتِ همیشگی و جاودانه آخرتِ انسان است میگذرد ، برای اینکه به ثروت و مال دنیا برسد زودتر به مغازهاش برسد ، دنیا را جمع کند ،
فرمودند : « لَا یُتِمُّ فَرَائِضَهَا » از واجبات نمازش میزند تا به دنیایش برسد.
نماز چنین شخصی را مثل پارچهی کهنهای مچاله میکنند و به صورتش میزنند و میگویند باشد برای خودت.
#بهای_بهشت ۶۵ ؛ راه افزایش رزق
رزق و روزی انسانها و همه موجودات دست کیست ؟ همهاش دست خداوند متعال است. « إِنَّ اللَّهَ هُوَ الرَّزَّاقُ » [1].
رزق آن عطا و بخششی است که از خدا به انسانها میرسد. چه مادی باشد ، چه معنوی.
مثلِ خوراک ، پوشاک ، مسکن مناسب ، وسیله نقلیهی خوب ، همسر ، همکار ، همسایه خوب ، سفر تفریحی و سفر زیارتی خوب. اینها همه رزق و روزی است.
امام صادق علیه السلام فرمودند : « التَّعقیبُ أبلَغُ فی طَلَبِ الرِّزقِ مِنَ الضَّربِ فِی البِلاد » [2].
اینکه انسان بعد از نمازش بنشیند و با خدا صحبت کند و ذکر و دعا داشته باشد ، از دویدن از این شهر به آن شهر اثرش بیشتر است. یعنی در بارش رزق و روزی خدا از مسافرت های طولانی اثر گذارتر است.
در بین نمازهای پنجگانه هم فرمودند : تعقیب نماز صبح اثرش بیشتر است [3] ، چون آن زمان زمانی است که رزق و روزی انسانها تقسیم میشود. [4]
ان شاء اللّه تعقیبات نماز را جدی تر بگیریم و بیشتر با خدا صحبت کنیم.
[1] سوره ذاریات ، آیه 58.
[2] وسائل الشيعة ، ج6 ، ص 429
[3] امام صادق علیه السلام : اَلْجُلُوسُ بَعْدَ صَلَاةِ الْغَدَاةِ فِي التَّعْقِيبِ وَ الدُّعَاءِ حَتَّى تَطْلُعَ الشَّمْسُ أَبْلَغُ فِي طَلَبِ الرِّزْقِ مِنَ الضَّرْبِ فِي الْأَرْض. (وسائل الشيعة ، ج6 ، ص 459)
[4] امام صادق علیه السلام : إِنَّ الرِّزْقَ يُبْسَطُ تِلْكَ السَّاعَةَ فَأَنَا أَكْرَهُ أَنْ يَنَامَ الرَّجُلُ تِلْكَ السَّاعَةَ. (من لا يحضره الفقيه ، ج1 ، ص 501)
#بهای_بهشت ۶۶ ؛ جنگل کاری و جنگل بانی
جنگل کاری کار سختی است جنگل بانی سختتر است. اینکه مواظب باید کنیم درختهایی را که کاشتیم از آتش و آفت دور باشد.
پیامبر عزیزمان صلّی الله علیه و آله در جمع یارانشان فرمودند هر کسی ذکر سُبْحانَ اللّه ، ذکر اَلحَمْدَلِلّه ، لا اِلهَ اِلّا اللّه و ذکر اَللّهُ اَکبر را بگوید ، به واسطه هر ذکرش خدا یک درخت در بهشت برای او میکارد.
یک نفر بلند شد و گفت یا رسول الله اگر اینطوری است که ما خیلی درخت داریم حضرت فرمودند : « إِیاکمْ أَنْ تُرْسِلُوا عَلَیهَا نِیرَاناً فَتُحْرِقُوهَا » مواظب باشید آتش نفرستید درختان بهشتیتان را آتش بزنید! [1]
شیطان شش هزار سال عبادت کرد و درختان بسیار زیادی را کاشت ولی با آتش تکبر آنها را نابود کرد.
میخواهم سه تا از گناهانی را که میتوانند نماز ۴۰ روز ما را بسوزانند و نابود کنند خدمتتان عرض کنم :
یک. خوردن یک لقمه حرام [2]
دو. یک بار غیبت کردن [3]
سه. یک جرعه شراب خوردن [4]
البته این سه تا گناه را اگر توبه بکنیم از خدا معذرت خواهی کنیم خداوند گناه ما را میبخشد و ثواب آن نمازها را دوباره به حساب پرونده اعمال ما برمیگرداند.
[1] بحار الأنوار ، ج8 ، ص 187.
[2] پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله : مَنْ أَكَلَ لُقْمَةَ حَرَامٍ لَمْ تُقْبَلْ لَهُ صَلَاةٌ أَرْبَعِينَ لَيْلَة. (بحار الأنوار ، ج63 ، ص 314)
[3] پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله : مَنِ اغْتَابَ مُسْلِماً أَوْ مُسْلِمَةً لَمْ يَقْبَلِ اللَّهُ تَعَالَى صَلَاتَهُ وَ لَا صِيَامَهُ أَرْبَعِينَ يَوْماً وَ لَيْلَةً إِلَّا أَنْ يَغْفِرَ لَهُ صَاحِبُهُ. (مستدرك الوسائل ، ج 7 ، ص 322)
[4] امام صادق علیه السلام : لَا تُقْبَلُ صَلَاةُ شَارِبِ الْخَمْرِ أَرْبَعِينَ يَوْماً إِلَّا أَنْ يَتُوب. (مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل ، ج 17 ، ص 57)
#بهای_بهشت 67 ؛ زبان مادری
بعضیها سؤال میپرسند چرا ما نمیتوانیم با زبان مادریمان با خدا حرف بزنیم و حتماً باید نمازمان را به زبان عربی بخوانیم ؟
جوابش این است که از ۱۴۴۰ دقیقه که خداوند در شبانه روز به ما فرصت داده ۱۴۲۳ دقیقهاش را فرمود ؛ هیچ ترتیبی و آدابی مجو هر چه میخواهد با هر زبانی با منِ خدا سخن بگو!
آن ۱۷ دقیقه را هم خداوند یک زبان تعیین کرده تا همه مسلمانها با آن زبان با او سخن بگویند ، برای حفظ وحدت !
در قنوت نمازهای مستحبی تمام مراجع فرمودند : میتوانید با زبان مادریتان با خدا حرف بزنید ، حتی ترجمه قرآن و تعقیبات نمازتان را هم میتوانید به زبانِ مادری با خدا حرف بزنید.
قنوت نمازهای واجب را هم آیات عظام خامنهای ، سیستانی ، بهجت و وحید خراسانی فرمودند باز هم میتواند با زبان مادریتان باشد.
ما فقط در شبانه روز ۱۷ دقیقه به دستور خداوند متعال همه با زبان عربی با او صحبت میکنیم و بقیه دقایقِ شبانه روز را با زبان مادریمان میتوانیم صحبت کنیم.
#بهای_بهشت ۶۸ ؛ زنجیر چرخ
میخواهم یک دلیل عقلی برای نماز خواندن بیان کنم.
عقل انسان میگوید در حالی که احتمال خطر هست احتیاط کن. مثلاً اگر احتمال میدهی گردنهای پر از برف باشد با خودت زنجیر چرخ ببر تا پشیمان نشوی. تا به راحتی و با خیال آسوده رانندگی کنی.
امام رضا علیه السلام فرمودند : یا قیامتی وجود دارد یا وجود ندارد.
اگر قیامتی وجود نداشته باشد نماز خوان و بینماز مساوی هستند. آن نماز به نماز خوان ضرر نزده.
دیگران دست و صورتشان را در شبانه روز چند بار میشویند ، نمازخوان هم با وضو چند بار دست و صورت خودش را میشوید.
دیگران ورزش میکنند ، نماز خوان هم [اگر خدا و قیامتی نبوده باشد] روزانه ۱۷ دقیقه با قیام و رکوع و سجده ورزش کرده.
اما اگر قیامتی وجود داشت و سؤال اول روز قیامت نماز بود و کلید ورود به بهشت همین نماز بود ، بی نماز چه میکندما از گردنهی قیامت به آسانی عبور میکنیم ، اما شما که نماز نخواندید هلاک میشوید. [1]
عقل انسان میگوید برای احتیاط ، روزانه ۱۷ دقیقه با خدا در قالب نماز گفتگو کن.
[1] إِنْ كَانَ الْقَوْلُ قَوْلَنَا وَ هُوَ قَوْلُنَا أَ لَسْتُمْ قَدْ هَلَكْتُمْ وَ نَجَوْنَا. (عيون أخبار الرضا عليه السلام ، ج 1 ، ص 131)
#بهای_بهشت ۶۹ ؛ شریعت و حقیقت
بعضی از صوفیها نماز نمیخوانند وقتی ازشان میپرسیم چرا ؟ میگویند احکام نماز یعنی شریعت ، مثل پوست میوه میماند و حقیقت ـ یعنی فنایِ فی الله ـ مغز میوه میماند. ما چون به مغز رسیدیم دیگر نیازی به پوست نداریم.
آنها میگویند قرآن فرموده : « وَ اعْبُدْ رَبَّک حَتَّىٰ یأْتِیک الْیقِینُ » [1] نماز بخوان تا به یقین برسی و ما چون به مقام یقین رسیدیم دیگر نیازی نیست نماز بخوانیم.
دو تا جواب به آنها میدهیم :
یک. یقین ، طبق آیه ۴۷ سوره مدثر [2] یعنی مرگ یعنی تا لحظه جان دادن نماز بخوان.
دو. آیا به نظر شما امیرالمؤمنین و امام حسین علیهما السلام به یقین نرسیده بودند که تا ساعت آخر عمرشان نماز خواندند؟
امیرالمؤمنین علیه السلام در محراب نماز شمشیر بر فرق مبارکشان خورد. امام حسین علیه السلام ساعتی قبل از شهادت نماز خواندند.
اگر شما خودتان را پیرو امامان میدانید باید تا لحظه جان دادن نماز بخوانید و گرنه این یک بهانهای هست برای فرار از وظیفه نماز که در روز قیامت در نزد خداوند متعال این بهانه پذیرفته شدنی نیست.
[1] سوره حجر ، آیه 99.
[2] وَ كُنَّا نُكَذِّبُ بِيَوْمِ الدِّينِ حَتَّىٰ أَتَانَا الْيَقِينُ. و ما روز جزا را دروغ میدانستیم تا آنکه یقین (که ساعت مرگ است) بر ما فرا رسید.
#بهای_بهشت ۷۰ ؛ مغز نماز
نماز مثل میوه میماند که هم پوست لازم دارد هم مغز.
پوست نماز ما جملاتی است که در نماز میگوییم ، مثل حمد و سورهای که میخوانیم ، حرکاتی که در نماز داریم ، مثل رکوع و سجدهای که انجام میدهیم.
اما مغز نماز ما چیست؟ مغزِ نماز ، جملهی « اِیّاکَ نَعْبُد » یعنی خدایا همانطور که یک غلام به تمام دستورات اربابش میگوید ، « چشم » من بندهی تو هستم و تمام دستورات تو را اجرا میکنم.
به روی کعبه بایست ؛ « چشم » .
به زبان عربی با من سخن بگو ؛ « چشم ».
نماز صبحت دو رکعت باشد ؛ « چشم ».
در اقتصاد ، سیاست ، همسرداری ، اخلاق ، تمام دستورات تو را ملاک زندگی خودم قرار میدهم.
شیطان شش هزار سال پوست نماز را داشت ولی مغز نماز را نداشت و در مقابل دستور خدا ایستاد.
در دایرهی قسمت ما نقطه تسلیمیم * لطف آنچه تو اندیشی حُکم آنچه تو فرمایی.
#بهای_بهشت ۷۱ ؛ پاداش نماز اول وقت
آیت الله بهجت از آیت الله سید عبدالهادی شیرازی پسر میرزای شیرازی رضوان الله علیهم بزرگ نقل میکند که بعد از فوت پدرم خرجی خانه روی دوش من افتاده بود و به شدت در مضیقهی مادی بودیم.
شبی پدرم را در عالم رؤیا دیدم ایشان پرسید : حالتان چطور است؟ گفتم اصلاً خوب نیست. حتی مثلاً به نان شبمان هم محتاجیم.
میرزای شیرازی در عالم خواب به من فرمود : به همه اعضای خانواده بگویید مواظبت کنند بر « نمازِ اول وقت » مشکل شما حل میشود. همین کار را کردیم و وضعیت مالی ما بهتر شد. [1]
حضرت موسی علیه السلام در مناجاتش به خداوند عرضه داشت پاداش کسی که همیشه مراقبت کند بر نماز اول وقت چیست؟ خداوند فرمودند : « أُعْطِیهِ سُؤْلَهُ » نیاز و خواستهاش را برآورده میکنم. چه رزق و روزی مادی بخواهد ، چه معنوی. [2]
پس برای بهتر شدن وضع زندگیمان مراقبت کنیم بر نماز اول وقت.
[1] در محضر آیت الله بهجت ؛ ج 3 ؛ نکته 1608.
[2] َ إِلَهِي فَمَا جَزَاءُ مَنْ صَلَّى الصَّلَوَاتِ لِوَقْتِهَا قَالَ أُعْطِيهِ سُؤْلَهُ وَ أُبِيحُهُ جَنَّتِي.
#بهای_بهشت ۷۲ ؛ آفت نماز
همینجور که شَته ، سیاهک و فوزاریوم سه تا آفت مهم هستند که گندم را خراب و نابود میکنند. سه تا آفت مهم هستند که نماز ما را خراب و نابود میکنند.
یک. ریا : « وَ لَا الضّالّین » نمازش را خیلی میکشد ، نمازش را طولانی میکند تا مردم ببینند و از او خوششان بیاید.
کلید در دوزخ است آن نماز * که در چشم مردم گذاری دراز
دو. عُجب : میگوید من چه نماز خوبی خواندم.ای کاش مردم مثل ما نماز میخواندند.
منتظر است بعد از نماز میکائیل بیاید شانههایش را ماساژ بدهد و جبرئیل دست به سینه مقابلش بایستد و بگوید چه امر و دستوری داری؟
امام سجاد علیه السلام فرمودند : « اِلهی لَا تُفْسِدْ عِبَادَتِی بِالْعُجْب » [1]. خدایا من را از عُجب که سبب فاسد شدن نمازهایم میشود دور نگه دار.
سه. بعد از نماز گناهانی است که نماز را خراب میکند ، مثل : والدین آزاری ، همسر آزاری ، مردم آزاری ، شراب خوردن ، حرام خوردن ، چشم چرانی ، همانطور که سرکه ، عسل را خراب میکند این گناهان هم نماز ما را خراب میکنند.
خداوند ما را از این سه آفت دور نگه دارد.
[1] صحیفه سجادیه ، دعای بیستم.