🌙🌙ثابت شدن اول ماه
مسئله 1839=ثبوت هِلال که به مشخص شدن اول ماه قمری گفته میشود، هنگامی است که اولین قوس نازک ماه پس از پایان ماه قبلی و در شب اول ماه بعدی رؤیت شود یا رؤیتپذیر باشد و این هم به عوامل و شرایط مختلف نجومی، جوّی و مبانی فقهی بستگی دارد.
مسئله 1840 =به لحاظ اینكه زمان حکم شرعی روزهداری و افطار آن، ماه و ثابت شدن آن است، اگر مکلّف واقعا هِلال ماه را دیده باشد، یا از راههای دیگری که در مسئلهٔ بعدی گفته میشود، برای او هِلال ماه ثابت شود، احکام مربوط به آن را انجام میدهد؛ خواه برای دیگران ثابت بشود یا نه و این مسئله، تقلیدی نیست.
مسئله 1841= اول ماه از شش راه ثابت میشود که چهار مورد آن اعتبار عقلی و دو راه دیگر اعتبار تعبّدی دارد:
1. خود شخص، هِلال ماه را ببیند.
2. از راه تواتر ثابت شود، به گونهای که همگان بگویند ماه دیده شده و در محاورات عقلاً قطعآور باشد.
3. از راه شِیاعِ قولی یا عملی ثابت شود، به گونهای که مردم شهر بفهمند که فلان روز، اول ماه رمضان یا شوّال است برای مثال، وقتی در پایان ماه شعبان ببینند اغذیهفروشیها و کافهها تعطیل است و کسی لب به غذا نمیزند، معلوم میشود که آن روز، آغاز ماه رمضان است. این شیاع، علمآور است و شیاع علمآور، حجیت دارد.
4. سی شب ـ یا سی روز ـ از اوّل ماه قبلی بگذرد. با هر یک از این چهار راه، یقین به اول ماه پیدا میشود.
5. دو فرد عادل شهادت بدهند که ماه را به چشم دیدهاند، در صورتی که وصف کردن هر کدام از هِلال، برخلاف وصف کردن دیگری نباشد؛ همچنین اطمینانی برخلاف آن نباشد، بنابراین اگر در هوای صاف، افرادی همانند دو عادل برای دیدن ماه رفتند، ولی ماه را ندیدند، ادعای رؤیت دو عادل برای غیرخودشان حجّت نیست، چون اگر قابل رؤیت بود، باید دیگران هم میدیدند، پس اطمینان برخلاف در میان است.
6. حاکم شرع حکم کند که اول ماه است. دو راه پنجم و ششم، یقینآور هم نباشند، به حکم شرع حجّتاند.
📚 توضیح المسائل حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی مدظله العالی _ ص ۳۹۸_۳۹۹
#احکام_روزه