◾️خلاصه بحث جلسه اول کارگاه مجازی نوحه ✔️آشنایی با قالب «زمزمه» و ظرفیت‌های آن‌ #حمید_رمی ۱. «زمزمه» تنها قالبی است که ساختار نوحه دارد اما در بخش روضه‌خوانی استفاده می‌شود. ۲. درون‌مایۀ «زمزمه» مضامین عاطفی و مرثیه است. ۳. رسالت زمزمه، اشک است و بیان تعالیم اخلاقی، مفاهیم ارزشی و... جایی در این قالب ندارد. ۴. در دو بخش روضه‌خوانی می‌شود از قالب زمزمه استفاده کرد: الف) ابتدای روضه: که باید با یک ملودی آرام و بیان عاطفی و مضامین مناجاتی و توسل همراه باشد ب) در خلال یا پایان روضه: که محل استفاده از آن بستگی به چینش روضه توسط مداح، یا نوع بیان و چینش مضامین توسط شاعر دارد. ۵. معمولاً زمزمه را می‌توان در یکی دو قالب دیگر در سینه‌زنی هم اجرا کرد و بالعکس. ۶. تکیۀ بیش از حد روی زمزمه‌خوانی، مداح را در روضه‌خواندن تنبل می‌کند. ۷. زبان شعر زمزمه باید ساده، همه‌فهم و در عین حال زیبا باشد. ۸. بهتر است که ملودی زمزمه بیش از دو فراز (صنف) نباشد. ۹. برخی آثار در قالب زمزمه‌ ارائه می‌شود که قابل استفاده برای مداحان نیست؛ چرا که مضمون و ملودی با یکدیگر تناسب ندارند؛ مثلاً مضمون مرثیه است اما ملودی، متناسب با حرارت و حال و هوای روضه نیست و بالعکس. @hamidrami94

◾️خلاصه بحث جلسه اول کارگاه مجازی نوحه ✔روش‌های ساخت تصنیف(ملودی تصنیف) #سید_صالح_حسینی ۱. استفاده از ضمیر ناخودآگاه: بیشتر نغمه‌پردازان از این روش استفاده می‌کنند اما این روش دو نقطه ضعف دارد: الف) برخی از این تصنیف‌ها شباهت زیادی باهم دارند چون منبع تمام آنها، اثری بوده که فراگیر شده و در ذهن همه ثبت شده و فقط با شعری دیگر و گاهی با وزنی دیگر روی لب زمزمه می‌شود و به نظر نغمه‌پرداز خوش می‌آید و اثر خود را بر اساس آن می‌سازد. برای همین به لحاظ ریشه آهنگین _نه ساختار تصنیف_ برخی آثار به هم شباهت دارد. نقطه ضعف دیگری که این روش دارد این است که روزی تصنیف‌سرا احساس کمبود ملودی و آهنگ می‌کند و به تکرار می‌افتد؛ علت آن هم عدم دسترسی به یک منبع موسیقی علمی است. ۲. با استفاده از دستگاه‌های موسیقی: با این روش هم یک منبع آهنگ دارید، هم قدرت کنترل و هم قدرت انتخاب استفاده از محتواهای گوناگون. ۳. با استفاده از علم سلفژ(نت‌های موسیقی): مزیتی که این روش نسبت به دو روش قبلی دارد این است که شما با جزییاتی در ملودی آشنا می‌شوید که قبلا برایتان مبهم بوده، و از این جزییات می‌توان به‌عنوان تکنیک در ساخت یک اثر استفاده کرد. با این روش، یک پنجره‌ی جدید به روی شما گشوده خواهد شد. @hamidrami94

اثر منتخب هفته اول کارگاه مجازی نوحه (به‌صورت ویرایش‌شده) #زمزمه #روضه_خانگی_و_هیئت_مجازی دلتنگ اون شبایی‌ام که، حسینیه پر از جوون بود کنار بچه‌های هیئت، یه پیرغلامِ روضه‌خون بود صدای گریه‌ی رفیقام، هنوز می‌پیچه توی گوشم چقد دلم می‌خواد دوباره، چاییِ روضه‌تو بنوشم ما روضه‌هامونو توی خونه می‌گیریم می‌دونی که بدون روضه‌هات می‌میریم درسته دلهامون برا هیئتا تنگه هرجایی که روضه‌ به‌پا بشه قشنگه ................................................... گریه برا تو دلخوشیمه، هر عاشقی اینو می‌دونه الحمدلله که می‌پیچه، صدای روضه‌ها تُو خونه پرچم هیئتا نباید، یه لحظه رو زمین بمونه روضه‌های خونگی آقا، ارثیه‌ی مادرامونه دست من و عنایتت آقای خوبم گرفته بوی کربلا دم غروبم عکس ضریح تو همیشه روبرومه زیارت حرم تمومِ آرزومه ................................................... دوری‌ودوستی‌خیلی‌سخته، تویی‌توچاره‌سازم‌آقا شیش‌گوشه‌تو شبای جمعه، توی دلم می‌سازم آقا اونی که توی دار دنیا، غیر تو هیچ‌کسو نداره تامی‌شنوه‌اسم‌حسینو، ابر چشاش بارون می‌باره بارون می‌باره برای خشکی لب‌هات برای سوز ناله‌های واغریبات کاش بباره گریه‌ی من رو لب اصغر شاید که آروم بگیره رو دست مادر #یوسف_زندیه از شهرستان ملایر @kargah_nohe

◾️خلاصه بحث جلسه دوم کارگاه مجازی نوحه ✔️انواع روش‌های ساخت نوحه از منظر تقدّم و تأخّر شعر و نغمه ✔️آشنایی با قالب «پیش‌زمینه» #حمید_رمی ۱. از منظر تقدّم و تأخّر شعر و نغمه، ساخت تصنیف آیینی به سه روش تقسیم می‌شود: الف) گاهی بر پایۀ توانمندی ذهن یا بر اساس مطالعات صورت‌گرفته، مضمونی در اختیار شماست که برای ورود آن به عرصۀ نوحه، به‌دنبال نغمۀ متناسب با مضمون مورد نظر هستید. ب) گاهی یک نغمه را با استفاده از ضمیر ناخودآگاه یا آشنایی با دستگاه‌های موسیقی، ساخته یا پردازش کرده‌اید و به‌دنبال درون‌مایه، مضمون، بیان و زاویه‌نگاه متناسب با نغمه می‌روید. ج) گاهی نیز مضمون و نغمه، متناسب با هم از ذهن شما تراوش می‌کند. ۲. پیش‌زمینه در گذشته با عنوان «دم شروع» شناخته شده بود که بعد از روضه، همه با هم نوایی را می‌خواندند و آماده سینه‌زنی می‌شدند. ۳. این قالب در سال‌های اخیر، با عنوان «پیش‌زمینه» شناخته شده که البته معمولاً کارکردها و ویژگی‌های قالب گذشته را ندارد. ۴. درون‌مایه پیش‌زمینه یکی از مضامین عاطفی، آرمانی، ارزشی و مفاهیم انقلابی و بعضاً مضامین حماسی است. ۵. با توجه به وجود قالب «زمینه»، در پیش‌زمینه به مرثیه پرداخته نمی‌شود. ۶. تفاوت‌ «پیش‌زمینه» و «زمینه» الف) گاهی ریتم، محل تفاوت و تمایز است. ب) زمینه معمولاً شخصیت‌محور است حال آن‌که پیش‌زمینه معمولاً مضامین و اشارات کلی دارد. ج) پیش‌زمینه کوتاه‌تر از زمینه و معمولاً یک بند است؛ برخی هم مثل زمینه دو تا چهار بند دارند. د) بر خلاف زمینه که بر اساس مضمونی که دارد، یک مرتبه در یک شب خاص اجرا می‌شود، لازمۀ پیش‌زمینه این است که قابلیت تکرار داشته باشد تا مداح در طول ایام عزاداری از آن استفاده کند و مستمع هم با او همخوانی و همراهی داشته باشد. @hamidrami94

◾️خلاصه بحث جلسه دوم کارگاه مجازی نوحه ✔️آشنایی با تعاریف #سید_صالح_حسینی ۱. موسیقی ایرانی هفت دستگاه و پنج آواز دارد ۲. "دستگاه" به اجزای تشکیل‌دهنده‌ی یک کل می‌گویند که این اجزا: ردیف‌ها، گوشه‌ها و آوازها هستند. ۳. "ردیف" به گوشه‌هایی می‌گویند که به لحاظ نظم صوتی پشت سر هم قرار می‌گیرند که این گوشه‌ها از درآمد شروع می‌شوند. ۴. آوازها زیرشاخه‌ی دستگاه‌ها هستند ۵. هر دستگاه و آواز دارای تعدادی گوشه کاربردی است؛ همان‌طور که از اسم آن‌ پیداست، به‌صورت کاربردی از آن‌ها استفاده می‌شود و جزء ردیف‌ها نیستند بلکه مجزّا می‌باشند. یعنی دستگاه‌ها و آوازها، هم دارای ردیف و هم دارای گوشه‌های کاربردی هستند. @hamidrami94