🍃علت نام‌گذاری🍃 «سوره توبه»؛ اين نام به آن جهت است كه ذكر توبه در آن بسيار شده مانند آيه: «وَ يَتُوبُ اللَّهُ عَلى مَنْ يَشاءُ»[4] و آيه: «فَإِنْ يَتُوبُوا يَكُ خَيْراً لَهُمْ [5] » و آيه: «ثُمَّ تابَ عَلَيْهِمْ لِيَتُوبُوا[6] ».[7] «سوره برائت»؛ وجه تسميه بدين نام آن است كه سوره بدين لفظ شروع شده، و همچنين درباره اظهار «برائت» و بيزارى از كفار نازل گشته است. [8] «سوره فاضحه »؛ (رسوا كننده) سعيد بن جبير گويد: پيش ابن عباس نام سوره توبه را بر زبان جارى كردم گفت: اين سوره فاضحه است، زيرا هم چنان آيات اين سوره درباره آنان (يعنی منافقين) پشت سر هم نازل شد تا جايى كه ما ترسيديم نام هيچيك از آنان را نيز باقى نگذارد، و خلاصه بدان جهت آن را بدين اسم ناميدند كه موجب رسوايى منافقين گشت. [9] «سوره عذاب»؛ و اين را حذيفة ذكر كرده، به خاطر آنكه درباره عذاب كافران نازل گشته است. و عاصم به سندش از حذيفه روايت كرده كه گفته: مردم اين سوره را سوره توبه نامند، ولى سوره عذاب است. [10] «سوره مقشقشه»(رهاننده)؛ ابن عباس گويد: آن را بدين نام خواندند به خاطر آنكه هر كه بدان ايمان داشته باشد از نفاق و شرك رها گردد زيرا در اين سوره دعوت به اخلاص شده، و در حديث است كه سوره «قل يا ايها الكافرون» و سوره «قل هو اللَّه أحد» را «مقشقشان» مى ناميدند، و اين نام به همان خاطر بود كه اين دو سوره انسان را از شرك مي‌رهاند. [11] «سوره بحوث»(كاونده)؛ أبو ايوب انصارى وجه تسميه بدين نام را نيز همان كاوش از اسرار منافقان ذكر كرده.[12] «سوره حافره»(آشكار كننده)؛ چون از روى مقاصد قبلى منافقين پرده برداشته و آنچه در دل مستور مي‌داشتند آشكار ساخت. و اين نامى است كه حسن براى اين سوره ذكر كرده. [13] «سوره مثيره»(افشاننده)؛ به خاطر آنكه زشتيها و رسواييهاى منافقان را بر ملا سازد. و اين وجه از قتاده نقل شده است. [14] «سوره مبعثره»(كاونده)؛ ابن عباس گويد: وجه تسميه بدين نام آنست كه از اسرار درونى منافقان كاوش ميكند. [15] «سوره مدمدمه»(نابود كننده)؛ چون «دمدم» به معناى هلاكت آمده، اين نام را سفيان‌بن‌عيينه ذكر كرده.[16] «سوره منقره»؛ ابوالشيخ از عبيدبن‌عمير روايت كرده كه گفت: سوره براءةالمنقره خوانده مى شد زيرا كه از آنچه در دلهاى مشركين بود خبر مى داد.[17] «سوره مخزيه»؛ بدان جهت که اين سوره خوارکننده کافران مي‌باشد بدليل آيه «أَنَّ اللَّهَ مُخْزِی الْكافِرين » «سوره منکّلة»؛ به خاطر وارد کردن عذاب بر منافقان.[18] «سوره مشرده»؛ به خاطر طرد منافقان و کافران و از بين بردن جمع شان.[19]

🍃اهداف و آموزه‌ها🍃 اهداف اساسى كه در سوره توبه پى گيرى شده است عبارت اند از: الف) بيان قوانين اساسى ارتباطات مسلمانان با مشركان كه شالودۀ حكومت اسلامى بر آن نهاده شده است؛ ب) افشاگرى در مورد حالات روانى و درونى منافقان و پيروان سست عنصرى كه در لابه لاى صفوف مؤمنان رخنه كرده بودند.[23]

🍃ويژگي سوره🍃 سوره توبه تنها سوره قرآن كريم است كه با «بسم الله الرحمن الرحيم»، آغاز نمى شود، در اين سوره شانزده آيه دربارۀ توبه است.[32] برخی از مفسران (مانند ابی بن کعب) معتقدند که سوره توبه چون دنبال سوره انفال است هر دو يك سوره بحساب آيند، زيرا سوره انفال در ذكر پيمانها است و اين سوره در رفع پيمانها است.[33]

🍃ارتباط با سوره قبلی🍃 چون خداى سبحان سوره انفال را به وجوب برائت و بيزارى جستن از كفار ختم كرد سوره توبه را به اين مطلب افتتاح فرمود كه خداى تعالى و رسول او نيز از آنان بيزارند همانطور كه مسلمانان را بر بيزارى از آنان دستور فرموده است.[31]

روايت از رسول خدا صلی الله عليه و آله نقل شده كه فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جاى تورات و سوره هاى مئين را به جاى انجيل و سوره هاى مثانى را به جاى زبور به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره هاى مفصّل فزونى بخشيد . [38] سوره توبه جزو سور مئين (صد آيه ای ها) است ابن قتيبه می گويد سور مئين سوره هايی هستند که بعد از سور طوال آمده اند علت نامگذاری اين سوره ها به مئين نزديک بودن تعداد آيه های اين سوره ها به عدد صد می باشد سوره توبه آخرين سوره نازله بر پيامبر صلي الله عليه و آله می باشد و بنابر برخی اقوال آخرين سوره کامل نازل شده می باشد.[39]

صفحه ۱۸۷ قرآن کریم سوره توبه ایه ۱ لی ۶ به نیت سلامتی و فرج امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف

ترجمه تصویری قرآن کریم صفحه ۱۸۷ https://eitaa.com/noore1

تفسیر صفحه ۱۸۷ قرآن کریم

🍃سبب نزول ایه ۱ 🍃 امام صادق (علیه السلام)- رسول خدا (صلی الله علیه و آله) علی (علیه السلام) را با سوره‌ی توبه [به‌سوی مشرکان مکّه] فرستاد. پس موسم حج فرا رسید و او از جانب خدا و رسول خدا (صلی الله علیه و آله) در عرفه و مزدلفه و روز قربانی در جِمار و در همه‌ی ایّام تشریق به تبلیغ پرداخت و این آیه را میخواند: بَراءَةٌ مِنَ اللهِ وَ رَسُولِهِ إِلَی الَّذِینَ عاهَدْتُمْ مِنَ الْمشْرِکِینَ* فَسِیحُوا فِی الْأَرْضِ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ، هیچ عریانی (برهنه‌ای) حق ندارد خانه‌ی خدا را [به‌صورت عریان] طواف کند. تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۶، ص۱۰  وسایل الشیعهًْ، ج۱۳، ص۴۰۰/ بحار الأنوار، ج۲۱، ص۲۷۳/ بحار الأنوار، ج۳۵، ص۲۹۵/ نور الثقلین/ البرهان

احادیث آیه ۳ از سوره توبه - تفسیر روایی اهل بیت علیهم السلام http://alvahy.com/%D8%AA%D9%88%D8%A8%D9%87/3