🔶موارد جواز غیبت
1️⃣ غیبتِ متجاهر به فسق: غیبت کسی که علنی و آشکارا گناه می¬کند، در مورد همان گناهش، جایز است.
🔹امام صادق (علیه السلام) فرمود:
إِذَا جَاهَرَ الفَاسِقُ بِفِسقِهِ فَلَا حُرمَۀَ لَهُ وَ لَا غِیبَۀ
اگر فاسق فسق خود را آشکار کند نه حرمتی دارد و نه غیبتی.
2️⃣ در مقام تظلّم: شخص می¬تواند ظلم کسی را که در حقّ او ظلم کرده، برای دیگران بیان کند.
3️⃣ در مقام مشورت: مثلاً کسی که می خواهد دخترش را به عقد کسی درآورد، می تواند دربارۀ آن فرد با دیگران مشورت کند.
4️⃣ در مقام خیرخواهی و نصیحت: مثل این که شخصی با کسی دوست شده و انسان احتمال می دهد که این دوستی منجر به فساد شخص می¬شود، در این شرایط می تواند در مقام نصیحت و خیرخواهی عیب او را ذکر نماید.
5️⃣ غیبت کسی که می خواهد به دین آسیب برساند، جایز است.
6️⃣ غیبت کسانی که نوشته های مسموم و منحرف کننده و باطل دارند جایز است.
7️⃣ غیبت غیر مسلمان حرام نیست.
8️⃣ غیبت فرد نامشخص مانعی ندارد.
✅ضابطۀ کلی در جواز غیبت، وجود مصلحتی برتر از مفسدۀ هتک حرمت مؤمن است.
📚( احکام دو دقیقه¬ای، جلد سوم، صفحه 114 )
#احکام
🔶سه پرسش دربارۀ غیبت
🔻پرسش: آیا غیبت بچۀ نابالغ ممیز یا غیر ممیز، جایز است؟
🔺پاسخ: غیبت بچۀ ممیز جایز نیست.
🔻پرسش: اگر کسی بگوید هر کس غیبت مرا بکند من راضی هستم، آیا غیبت او جایز است؟
🔺پاسخ: خیر، جایز نیست. چون غیبت حق الناس محض نیست.
🔻پرسش: در بین بعضی از مردم مرسوم است که وقتی می خواهند نشانیِ شخصی را بدهند، می گویند «همان که قدش کوتاه است» یا «شکمش بزرگ است» و مانند این تعبیرات، اگر آن فرد را بشناسیم و بدانیم با این حرف ها ناراحت می شود، آیا غیبت محسوب می شود؟
🔺پاسخ: در صورتی که این صفات در عرف مردم جنبۀ مذمت داشته باشد جایز نیست.
( احکام دو دقیقه ای، جلد سوم، صفحه 116 )
#احکام
🔶توبه از غیبت
🔹توبه و پشیمانی از غیبت واجب است و احتیاط مستحب آن است که از غیبت شده، اگر فسادی بر آن مترتب نگردد، حلالیت بطلبد و یا برای او استغفار کند.
🔸اگر غیبت شونده از دنیا رفته برای او استغفار کند و اگر زنده است و انسانِ بزرگوار و با گذشتی است و گفتن غیبت به او عداوت و دشمنی و فتنه ایجاد نمی کند احتیاط مستحب آن است که از وی حلالیت بطلبد و اگر احتمال می دهد که گفتن غیبت سبب عداوت و فتنه شود به وی نگوید و در عوض برای او استغفار کند.
🔻پرسش: کسی که غیبت کرده یا شنیده، آیا باید رضایت فرد غیبت شده را به دست آورد؟
🔺پاسخ همه مراجع (به جز آیت الله بهجت): خیر، کسب رضایت او واجب نیست؛ ولی باید از این گناه توبه کند.
آیت الله بهجت: آری باید رضایت او را کسب کند و آبروی او را نزد کسانی که پیش آنان غیبت کرده، اعاده نماید و اگر امکان رضایت و یا دسترسی به او نباشد، باید برای او استغفار کرد.
🔻پرسش: اگر کسی غیبت کرد و طرف مقابل رضایت نداد، وظیفه اش چیست؟
🔺پاسخ: توبه کفایت می کند.
📚( احکام دو دقیقه ای، جلد سوم، صفحه 116 )
#احکام
🔶معنای بدعت
🔹بدعت در لغت عرب، به معنی کار بی سابقه است که نمونه قبلی نداشته باشد. قرآن، خدا را چنین توصیف می کند:
«بَدِیعُ الْسَّمَاواتِ والأرضِ»انعام /101
[آفریننده آسمان و زمین است] که آنها را بدون الگو و نمونه پیشین، آفریده است، و به عبارت دیگر، هر چیز جدید و بی سابقه را «بدیع» و کار نو ظهور را «بدعت» توصیف می کنند. راغب در مفردات می گوید:
«ابداع، پدید آوردن چیزی است که نمونه و سابقه ای نداشته باشد و چاهی را که تازه حفر کرده باشند، بدیع می گویند.»
◽️قرآن پیامبر را چنین توصیف می کند:
«قُلْ مَا کُنتُ بِدْعاً مِنَ الرُّسُلِ» احقاف/9
[بگو من در میان پیامبران پدیدة نو ظهوری نیستم، بلکه پیش از من نیز پیامبرانی آمده اند].
🔸بدعت به معنی لغوی، یعنی کارهای نو ظهور، نمی تواند بدون قید وشرط حرام باشد، زیرا جهان زندگی پیوسته در دست تغییر و دگرگونی است و همان طور که طبیعت به طور مستمر در حرکت و تغییر و نو آوری است، زندگی انسان نیز از نظر پوشاک و خوراک و مسکن و صنایع، پیوسته در حال دگرگونی و نو شدن است و هیچ عاملی نمی تواند حرکت عظیم زندگی انسان را متوقف سازد، بلکه او باید طبق سنت الهی گام به پیش نهد و زندگی را هر روز رنگین تر ساخته و چهرة زندگی را هر روز تازه تر سازد.
#پرسش_و_پاسخ