🔶موارد جواز غیبت
1️⃣ غیبتِ متجاهر به فسق: غیبت کسی که علنی و آشکارا گناه می¬کند، در مورد همان گناهش، جایز است.
🔹امام صادق (علیه السلام) فرمود:
إِذَا جَاهَرَ الفَاسِقُ بِفِسقِهِ فَلَا حُرمَۀَ لَهُ وَ لَا غِیبَۀ
اگر فاسق فسق خود را آشکار کند نه حرمتی دارد و نه غیبتی.
2️⃣ در مقام تظلّم: شخص می¬تواند ظلم کسی را که در حقّ او ظلم کرده، برای دیگران بیان کند.
3️⃣ در مقام مشورت: مثلاً کسی که می خواهد دخترش را به عقد کسی درآورد، می تواند دربارۀ آن فرد با دیگران مشورت کند.
4️⃣ در مقام خیرخواهی و نصیحت: مثل این که شخصی با کسی دوست شده و انسان احتمال می دهد که این دوستی منجر به فساد شخص می¬شود، در این شرایط می تواند در مقام نصیحت و خیرخواهی عیب او را ذکر نماید.
5️⃣ غیبت کسی که می خواهد به دین آسیب برساند، جایز است.
6️⃣ غیبت کسانی که نوشته های مسموم و منحرف کننده و باطل دارند جایز است.
7️⃣ غیبت غیر مسلمان حرام نیست.
8️⃣ غیبت فرد نامشخص مانعی ندارد.
✅ضابطۀ کلی در جواز غیبت، وجود مصلحتی برتر از مفسدۀ هتک حرمت مؤمن است.
📚( احکام دو دقیقه¬ای، جلد سوم، صفحه 114 )
#احکام
🔶سه پرسش دربارۀ غیبت
🔻پرسش: آیا غیبت بچۀ نابالغ ممیز یا غیر ممیز، جایز است؟
🔺پاسخ: غیبت بچۀ ممیز جایز نیست.
🔻پرسش: اگر کسی بگوید هر کس غیبت مرا بکند من راضی هستم، آیا غیبت او جایز است؟
🔺پاسخ: خیر، جایز نیست. چون غیبت حق الناس محض نیست.
🔻پرسش: در بین بعضی از مردم مرسوم است که وقتی می خواهند نشانیِ شخصی را بدهند، می گویند «همان که قدش کوتاه است» یا «شکمش بزرگ است» و مانند این تعبیرات، اگر آن فرد را بشناسیم و بدانیم با این حرف ها ناراحت می شود، آیا غیبت محسوب می شود؟
🔺پاسخ: در صورتی که این صفات در عرف مردم جنبۀ مذمت داشته باشد جایز نیست.
( احکام دو دقیقه ای، جلد سوم، صفحه 116 )
#احکام
🔶توبه از غیبت
🔹توبه و پشیمانی از غیبت واجب است و احتیاط مستحب آن است که از غیبت شده، اگر فسادی بر آن مترتب نگردد، حلالیت بطلبد و یا برای او استغفار کند.
🔸اگر غیبت شونده از دنیا رفته برای او استغفار کند و اگر زنده است و انسانِ بزرگوار و با گذشتی است و گفتن غیبت به او عداوت و دشمنی و فتنه ایجاد نمی کند احتیاط مستحب آن است که از وی حلالیت بطلبد و اگر احتمال می دهد که گفتن غیبت سبب عداوت و فتنه شود به وی نگوید و در عوض برای او استغفار کند.
🔻پرسش: کسی که غیبت کرده یا شنیده، آیا باید رضایت فرد غیبت شده را به دست آورد؟
🔺پاسخ همه مراجع (به جز آیت الله بهجت): خیر، کسب رضایت او واجب نیست؛ ولی باید از این گناه توبه کند.
آیت الله بهجت: آری باید رضایت او را کسب کند و آبروی او را نزد کسانی که پیش آنان غیبت کرده، اعاده نماید و اگر امکان رضایت و یا دسترسی به او نباشد، باید برای او استغفار کرد.
🔻پرسش: اگر کسی غیبت کرد و طرف مقابل رضایت نداد، وظیفه اش چیست؟
🔺پاسخ: توبه کفایت می کند.
📚( احکام دو دقیقه ای، جلد سوم، صفحه 116 )
#احکام
🔶معنای بدعت
🔹بدعت در لغت عرب، به معنی کار بی سابقه است که نمونه قبلی نداشته باشد. قرآن، خدا را چنین توصیف می کند:
«بَدِیعُ الْسَّمَاواتِ والأرضِ»انعام /101
[آفریننده آسمان و زمین است] که آنها را بدون الگو و نمونه پیشین، آفریده است، و به عبارت دیگر، هر چیز جدید و بی سابقه را «بدیع» و کار نو ظهور را «بدعت» توصیف می کنند. راغب در مفردات می گوید:
«ابداع، پدید آوردن چیزی است که نمونه و سابقه ای نداشته باشد و چاهی را که تازه حفر کرده باشند، بدیع می گویند.»
◽️قرآن پیامبر را چنین توصیف می کند:
«قُلْ مَا کُنتُ بِدْعاً مِنَ الرُّسُلِ» احقاف/9
[بگو من در میان پیامبران پدیدة نو ظهوری نیستم، بلکه پیش از من نیز پیامبرانی آمده اند].
🔸بدعت به معنی لغوی، یعنی کارهای نو ظهور، نمی تواند بدون قید وشرط حرام باشد، زیرا جهان زندگی پیوسته در دست تغییر و دگرگونی است و همان طور که طبیعت به طور مستمر در حرکت و تغییر و نو آوری است، زندگی انسان نیز از نظر پوشاک و خوراک و مسکن و صنایع، پیوسته در حال دگرگونی و نو شدن است و هیچ عاملی نمی تواند حرکت عظیم زندگی انسان را متوقف سازد، بلکه او باید طبق سنت الهی گام به پیش نهد و زندگی را هر روز رنگین تر ساخته و چهرة زندگی را هر روز تازه تر سازد.
#پرسش_و_پاسخ
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎙سخنرانی حجت الاسلام محسن قرائتی در مورد بدعت #سخنرانی
❔❔❔می خواستم بدانم در مدارس که در زنگهای استراحت یا بعد از ساعات درسی که معلمان و دانش آموزان دور هم جمع هستند و در مورد دانش آموز خاصی صحبت می کنند و اسم او را می آورند و بعضا عیب های او در سر کلاس گفته می شود ،آیا این کار صحیح است؟ سوال دوم؛ آیا معلم حق دارد در کلاس درس برای اینکه جو کلاس عوض شود، با دانش آموزی شوخی کند یا او را مسخره کند؟ در صورتی که خود دانش‌آموز مشکلی نداشته باشد چطور؟
🔲و اما اینکه عیب های یک دانش‌آموزی را سر کلاس و در جمع دانش‌آموزان بگویند این حرام است. مگر جنبه نهی از منکر یا امر به معروف پیدا کند. به این معنا که آن دانش‌آموز منکری را مرتکب شود یا واجبی را ترک کند که باید از آن منکر جلوگیری شود و طرف هم به انجام آن واجب واداشته شود و راهی جز این نیست که این مسئله را در بین دانش‌آموزان بگوید، اگر این باشد حکم غیبت را ندارد و حرام نیست. اما اگر این مسائل نیست و همین جوری معلم می‌آید جلوی دانش‌آموزان در غیاب دانش‌آموز دیگر یا در حضورش او را مسخره کند که این جایز نیست. اما اینکه با طرف شوخی کنند، شوخی مراتبی دارد. حالا مزاح ساده ای باشد، لفظ رکیکی نداشته باشد، طرف را مسخره نکنند، لقب بد ندهند، اینها نباشد مزاح هست و اشکالی ندارد. اما یک وقت هست با همین مزاح او اذیت می شود، ناراحت می شود. در کل کسی که اهل مزاح نیست بیخودی نباید با او مزاح کرد، زیرا ناراحت می شود.
🔳و اما مسخره کردن دیگران؛ این حرام است ولو طرف هم راضی است. یعنی اینگونه نیست که حالا طرف راضی است بتوانید او را مسخره کنید، تعبیر قرآن هم این است که گروهی گروه دیگر را مسخره نکنند این حکم کلی است حال ممکن است طرف بگوید من را هر چه خواستید مسخره کنید، خوب دین می گوید نباید مسخره کرد و مسخره کردن دیگران جایز نیست.
#استفتاء
#رهبری
🖌یکی از برخوردهای منفی نسبت به عیوب دیگران، مسخره کردن آنها است. گرچه مسخره کردن در برخی از موارد به جهت عیوب و نقایص نیست، همچون استهزاء انبیاء و مؤمنین و مقدسات دین و...، اما چون نوعاً مسخره کردن مربوط به عیوب افراد است در اینجا بحث کوتاهی در این زمینه مطرح می کنیم. افرادی هستند که با کارهایی از قبیل تقلید در راه رفتن، سخن گفتن، غذا خوردن به هر طریقی از اشاره و کنایه و... دیگران را به باد استهزاء می گیرند. قرآن از این عمل شدیداً نهی کرده و آن را مورد توبیخ قرار داده است و در این باره می فرماید:
(یا ایها الذین آمنوا لا یسخر قوم من قوم عسی ان یکونوا خیرا منهم)[1]
(ای کسانی که ایمان آورده اید نباید گروهی از شما گروه دیگر را مسخره کنند، شاید آنها که مورد استهزاء واقع می شوند بهتر از مسخره کنندگان باشند.)
🔷عوامل استهزا
1️⃣ خود برتر بینی
یکی از عوامل استهزاء، حس خود برتر بینی است که بیشتر از ارزش های ظاهری و مادی سرچشمه می گیرد. مثلاً شخصی که خود را از دیگری ثروتمندتر، زیباتر، قوی تر و... می شمرد. زمینه می شود تادیگران را تحقیر و مسخره کند.
2️⃣ دشمنی
گاهی عامل استهزاء، دشمنی است که بدین وسیله می خواهد به دشمن خود ضربه بزند.
3️⃣ حسادت
گاهی انگیزه استهزاء دیگران حسادت است. افرادی ضعف شخصیت دارند و نمی توانند کمالات دیگران را ببینند، لذا سعی می کنند با مسخره کردن انها شخصیت شان را از بین ببرند.
4️⃣ خنده
گاهی انگیزه مسخره کردن، صرفاً برای خنده و سرگرمی است.
5️⃣ عدم درک صحیح
گاهی انگیزه استهزاء، عدم درک صحیح از رفتار دیگران است و باید استهزاء کنندگان بدانند که روزی خواهد رسید که دیگران به آنها بخندند و مکافات عمل خود را هم در دنیا و هم در آخرت ببینند.
❇️پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در این خصوص فرمودند:
در قیامت کسانی را که در دنیا مردم را مسخره می کردند احضار می کنند و دری از درهای بهشت را به روی آنان می گشایند و به آنها می گویند، بیایید بیایید! آنها با سختی و ناراحتی به پیش می آیند و همین که نزدیک در می رسند، در به روی آنها بسته می شود. سپس درب دیگری به روی آنها باز می شود و گفته می شود، شتاب کنید، شتاب کنید! این بار نیز آنها با ناراحتی حرکت می کنند و همین که نزدیک این درب می شوند، آن در نیز بسته می شود و همین طور این کار تکرار می شود تا جایی که ناامید می شوند و سرانجام دیگر به سوی هیچ دری نمی روند. در اینجا ساکنان بهشت، آنها را نظاره می کنند و به آنان می خندند.[2]
📚پی نوشت ها
[1] سوره حجرات، ایه 11.
[2] جامع السعادات، ج 2، ص 288، نقطه‌های اغاز در اخلاق عملی، ص 293.
#منبر_کوتاه
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎙سخنرانی حجت الاسلام محسن قرائتی درباره استهزاء #سخنرانی