هدایت شده از پژوهشکده تاریخ معاصر
✳️ سند / پول تو جیبی #رضا_پهلوی در ایران چقدر بوده است؟ / ولیعهد ۱۷ ساله ۵۰۰ برابر هر ایرانی و ۲۴۰ برابر کارمندان عالیرتبه حقوق می گرفت!
40 سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی شاید گرد فراموشی بر خاطر تاریخی ما نشسته است. به یاد نیاوریم چرا همه ملت از حکومت #محمدرضا_پهلوی ناراضی بودند برای یادآوری آن ایام، سندی به دست ما رسیده است که نشان میدهد در بهمن ماه سال 1356 حقوق رضا پهلوی #ولیعهد 17 ساله ایران 600 هزارتومان بود و علاوه براین حقوق بودجه دفتر وی نیز 600 هزار تومان میشد.
این در حالی است که تولید ناخالص داخلی در سال 57 معادل 498 میلیارد و 700 میلیون تومان بوده است. این رقم با احتساب جمعیت 35 میلیون نفری ایران در سال 57، نشان میدهد درآمد سرانه سالانه هر ایرانی در همان دوره معادل 14 هزار و 248 تومان بود براساس این آمار درآمد ماهانه هر فرد ایرانی 1187 تومان بوده است. یعنی متوسط درآمد هر ایرانی در سال 57 معادل 1187 تومان بوده است. در حالی که درآمد ماهانه پسر 17 ساله شاه 600 هزار تومان در همون سال ذکر شده است. معادل 505 برابر متوسط درآمد سرانه هر ایرانی است.
البته این مبلغ با توجه به سن ولیعهد پول تو جیبی منظور می شده است که او نه همسری داشته و نه خرجی این درحالی است که کارمند عالی رتبه وزارت امور خارجه آن زمان 2 هزار و پانصد تومان حقوق دریافت میکرد با یک حسب سر انگشتی حقوق ولیعهد برابر با حقوق 240 کارمند عالی رتبه وزارت امور خارجه بود.
#منبع آمار تولید ناخالص داخلی متعلق به بانک مرکزی است
@iichs_ir
✳️هم غم به جای ماند و هم آبرو رود!
#سیدروح_الله_امین_آبادی - این روزها برای تکمیل #روزشمار_پهلوی مجلدات مربوط به سال 1340 که به دوره صدارت #علی_امینی می پردازد مطالعه اسناد و کتاب های مرتبط علاوه بر مطبوعات را نیز شروع کرده ام.
« #ایرج_امینی » در کتاب « #بر_بال_بحران » بخشی از این اسناد را بازنشر کرده است که با توجه به استفاده نامبرده از منابع موجود در #کتابخانه_کندی اطلاعات متقنی را در اختیار مخاطب قرار می دهد که در عین حال تاسف بار است.
علی امینی اندکی پس از رسیدن به صدارت به غلامرضا مقدم، قائم مقام رییس کل بانک مرکزی ماموریت می دهد گزارشی از وضع مالی دولت به مقامات #سفارت_آمریکا ارائه دهد!
در گزارش قائم مقام وقت رئیس کل بانک مرکزی به سفارت آمریکا آمده بود :
‼️ ذخایر ارزی [ایران] ممکن است در کمتر از سه هفته تمام شود
‼️ وضع ایران از مرحله ای که بشود آن را با محدودیت های ارزی نجات داد گذشته است
‼️اگر چه فرار سرمایه ها آن طور که از بالا رفتن نرخ دلار در بازار سیاه مشهود گردیده رو به افزایش است، مردم هنوز از وخامت وضع ارزی خبر ندارند.
‼️ اگر بانک ها از پرداخت های ارزی وابمانند «هول و هراس مطلق» جامعه را فرا می گیرد. در چنین وضعیتی ظرف یک هفته قیمت اجناس وارداتی ۲۰ تا ۳۰ درصد افزایش خواهد یافت و دلار در بازار سیاه در مدت چند روز از ۱۰۰ ریال تجاوز خواهد کرد.
‼️ مقامات دولتی از ترس عکس العمل عصبی مردم، نسبت به انجام هر اقدام دیگر دولتی برای جلوگیری از فروش ارز یا مهار کردن بازار سیاه بی اندازه اکراه دارند.
دو روز پس از ارائه این گزارش از سوی قائم مقام بانک مرکزی به سفارت آمریکا، علی امینی خود شخصا دست به قلم می برد و نامه ای به سفیر آمریکا می نویسد و نکات زیر را از وضعیت اقتصادی کشور به آمریکا گزارش می دهد؛
‼️ دولتم با چنان مشکلات ارزی و کمبود نقدینگی روبه رو است که در این موقع لازم می دانم مصرانه از شما تقاضا کنم از دولت آمریکا درخواست نمایید کمک فوری به سازمان برنامه بشود تا بتوانیم از حالا تا تصویب برنامه توسعه اقتصادی از عهده بدهی های ارزی و بدهی های داخلی بر آییم.
‼️ در حال حاضر فوری ترین مشکلی که در مقابل اقتصاد ایران قرار دارد کمبود جدی ارز خارجی است.
‼️رییس کل بانک مرکزی به من اطلاع داده که در حال حاضر ذخیره ارزی قابل استفاده در حدود ۳۰ میلیون دلار است
‼️ تقاضا دارم که مقدمتا برای تعدیل کمبود جدی ارز خارجی و به منظور جلوگیری از متوقف شدن طرح های عمرانی، دولت شما حدود ۴۰ میلیون دلار کمک بلاعوض یا انواع دیگر کمک های اضطراری ظرف دو هفته آینده در اختیار ما قرار دهد.
رک امینی، ایرج، بر بال بحران زندگی سیاسی علی امینی، صص 313-311 به نقل از تلگراف شماره 1434 سفیر آمریکا، 29 مه 1961، کتابخانه کندی، بوستون
گزارش قائم مقام رئیس کل بانک مرکزی و نامه علی امینی به سفیر آمریکا علاوه بر آن که موید وضعیت بسیار آشفته اقتصادی کشور است این سوال را به ذهن متبادر می سازد که در واقع چرا و به چه دلیل یک مسئول عالیرتبه بایستی گزارش وضعیت کشور را به سفارتخانه خارجی ارائه دهد و به استناد این وضعیت برای بقای خود در قدرت طلب کمک کند؟!
معنای #وابستگی چیست؟! مشمئز کننده تر از این مدل وابستگی آیا می توان به یاد آورد و متصور شد؟!
جالب آن که نخست وزیر وقت که تحمیل شده آمریکا به شاه نیز بود دست گدایی به سوی همه نقاط عالم دراز کرده بود ولی در نهایت نتوانست با این کمک ها خود را حفظ کرده و در قدرت باقی بماند.
کمک های آمریکا به دولت مطلوب خود آن چنان ناچیز و اندک بود و می نمود که امینی بلافاصله پس از استعفا از نخست وزیری در تابستان 1341 به این مسئله اعتراض کرد که واکنش وزارت خارجه آمریکا را در پی داشت، واکنشی که سبب شد امینی بگوید غلط کردم و دیگر تکرار نمی شود و اصلا انتظاری از شما نداشتیم!
#جلال_الدین_همایی شاعر بلند آوازه در یکی از اشعار خود چنین به سیاستمدارانی چون #علی_امینی که با بیگانگان درد و دل می کنند و چیزی به کف نمی آرند نصیحت می کند که ؛
آن کس که سر به جیب قناعت فرو نبرد
بگذارتا به چاه مذلت فرو رود
از بهر دفع غم به کسی گر بری پناه
هم غم به جای ماند و هم آبرو رود
آن آبروی چو جوی بود رنج و غصه سنگ
سنگش به جای ماند و آبش زجو رود
@oldnewspaper
✳️ پس از روی کار آمدن دولت غرب گرای #علی_امینی در اردیبهشت 1340 #لوموند در گزارشی به قلم #ادوارد_سابلیه نوشته بود : امینی ایران را به سوی #لیبرالیسم می برد، #یونایتدپرس نیز در گزارشی که متن آن در شماره 20 اردیبهشت 1340 #روزنامه_اطلاعات منتشر شد از نزدیکی امینی به آمریکا سخن گفته بود که این نزدیکی باعث خواهد شد اقتصاد ایران از ورشکستگی حتمی نجات یابد...
اندکی بیش از یک سال می گذرد و امینی 27 تیر 1341 به دلیل ناتوانی در تنظیم #بودجه #استعفا و در اولین مصاحبه از #غرب و به ویژه #آمریکا گلایه می کند که این حق #رفاقت نبود که در حق دولت او روا داشتند، امینی انتظار کمک بیشتری را داشت کمکی که فکر می کرد به او نشده است، در همان روزهای نخست که امینی هیچ سخنی را به دلیل شادی بیش از حد برای رسیدن به آرزوی قدیمی خود یعنی نخست وزیری نمی شنید #کندی رئیس جمهور وقت آمریکا طی سخنانی که #نیوزویک آن را بازتاب و روزنامه های 20 اردیبهشت 1340 آن را بازنشر کرده بودند گفته بود : « ما می توانیم با تضمین خود کشور های مورد تهدید قرار گرفته را در برابر حمله نظامی آشکار کمک کنیم. ما می توانیم به آن ها از طریق کمک اقتصادی یاوری کنیم تا زندگی مردم خود را بهبود بخشند و از طریق کمک های دفاعی بر ضد جنگ های چریکی داخلی به آنها مدد برسانیم اما در تحلیل آخر آن ها خودشان باید زندگی سیاسی و اجتماعی کشور خود را سازمان دهند، به طریقی که پشتیبانی مردم خود را به دست آورند. حدی وجود دارد که کوشش ها و تلاش های ما از آن حد نمی تواند فراتر رود.»
آری! حدی وجود داشت که کمک های آمریکا بتواند دولتی را حفظ و حکومتی را پایدار نگاه دارد ولی امینی امیدوار بود که اقتصاد ایران را به مدد آمریکا نجات دهد ولی نه تنها این گونه نشد که گلایه اش نیز تحمل نگردید و بلافاصله با پاسخ کوبنده وزارت خارجه آمریکا مواجه شد و امینی ناچار گردید بگوید گلایه ای نبود، ببخشید!
@oldnewspaper
✳️ #روزنامه_اطلاعات در شماره 28 خرداد 1340 خود بخش دوم از مقاله #یونایتدپرس درباره دولت تازه روی کار آمده #علی_امینی را منتشر می کند و می نویسد از دست آمریکا جز اظهار خوش بینی به آینده ایران کاری ساخته نیست و کمک های ایالات متحده به ایران در سال های پس از کودتا جز به فقیر شدن بخش عظیمی از مردم ایران و ثروتمند شدن گروهی کوچک نتیجه ای نداشته است
@oldnewspaper
مطبوعات قدیمی
✳️ #روزنامه_اطلاعات در شماره 28 خرداد 1340 خود بخش دوم از مقاله #یونایتدپرس درباره دولت تازه روی کار
✳️ یونایتدپرس : سخنگوی دولت ایران می گوید آمریکا کمک نکند ورشکسته می شویم ولی کمک های آمریکا باعث فقیرتر شدن مردم ایران شده است/ کمک های آمریکا تنها در چند سال گذشته باعث افزایش سی درصدی تورم شده است/ از دست امریکا و سنتو جز اظهار خوش بینی کاری ساخته نیست!
#روزنامه_اطلاعات ، #28_خرداد_1340
✅ یک سخنگوی دولت ایران گفته است امریکا کمک نکند فلج و ورشکسته می شویم!
يك سخنگوی دولت ایران چندی پیش اظهار داشت که اگر امریکا به ايران كمك نكند و این کمک را فورا در اختیار ما نگذارد دولت ایران قادر به اجتناب از فلج شدن و ورشکستگی نخواهد بود.
گفته می شود که امریکا علاوه بر يك میلیارد دلار کمک غیر نظامی نزديك همین مبلغ نیز در ۸ سال گذشته به ایران کمک نظامی داده است.
ایران که با ترکیه و پاکستان یکی از اعضای سه گانه محلی سازمان پیمان مرکزی می باشد و در مرز های جنوبی شوروی قرار دارد درحقیقت قسمتی از خط دفاعی غرب را تشکیل می دهد، سربازان ایرانی اکنون در طول هزار کیلومتر امتداد مرزهای مشترك شوروی از ایران دفاع می کند.
✅ کمک های امریکا باعث ثروتمند شدن عده ای و فقیر تر شدن مردم ایران شده است!
اخيرا يك بازرگان ایرانی در يك میهمانی که بر پا شده بود اظهار داشته است که 50 سال پیش فقط ده هزار دلار ثروت داشته اما اکنون يك مقاطعه کار بزرگ است و از دولتی سر کمک های امریکایی صاحب ۱۰۰ میلیون دلار سرمایه می باشد!
این بازرگان اضافه کرد که به عقیده او لااقل ۳۰۰ نفر دیگر در تهران هستند که وضعی مانند او دارند بدین ترتیب کمک های آمریکا به جای آن که همه ایرانیان را ثروتمند کند تنها عده معدودی را به ثروت رسانده و در عوض فقر مردم ایران را تشدید کرده است.
کمک های آمریکا با تشدید تورم پول تنها در سه سال گذشته موجب شده است که هزینه زندگی در ایران به میزان ۳۰ درصد افزایش یابد.
يك روزنامه چاپ تهران چند روز پیش نوشته بود در کشوری که قیمت پنیر به پوندی 48 ریال رسیده دیگر ادامه زندگی غیر ممکن است، این نوشته نقل قول از یک کارمند دادگستری بوده که با داشتن 6 بچه و يك زن مبادرت به خودکشی کرده است.
بعضی ها چنین استدلال می کنند که در کشوری نظیر ایران تورم پول در مرحله توسعه اقتصادی امری اجتناب ناپذیر است و علیرغم تمام مسائلی که اکنون در اوضاع ایران به چشم می خورد در هر حال پیشرفت های بزرگی هم در این کشور صورت گرفته است.
اما مشکل است بتوان نظر دهقانی را که قادر به تهیه سبزی مورد مصرف هفتگی خود نیست نسبت به ساختمان يك سد بزرگ که از ۲۰ سال بعد ثمرات خود را به بار خواهد آورد جلب نمود.
مقامات اقتصادی دولت ایران اظهار خوش بینی می کنند که کنترل اقتصاد کشور موجب جلب کمک های آمریکا خواهد شد و به ایران امکان خواهد داد تا دو سال آینده خود را به جلو بکشد و وضع مطلوب را به دست آورد.
✅ از امریکا و سنتو جز اظهار خوش بینی کاری ساخته نیست!
در این میانه از دست آمریکا و سنتو کار دیگری جز اظهار امیدواری به محق بودن مقامات مذکور در این ابراز خوش بینی کار دیگری ساخته نیست.
@oldnewspaper
مطبوعات قدیمی
✳️ یونایتدپرس : سخنگوی دولت ایران می گوید آمریکا کمک نکند ورشکسته می شویم ولی کمک های آمریکا باعث ف
28.pdf
1.51M
✳️ #روزنامه_اطلاعات در شماره 28 خرداد 1340 خود بخش دوم از مقاله #یونایتدپرس درباره دولت تازه روی کار آمده #علی_امینی را منتشر می کند و می نویسد از دست آمریکا جز اظهار خوش بینی به آینده ایران کاری ساخته نیست و کمک های ایالات متحده به ایران در سال های پس از کودتا جز به فقیر شدن بخش عظیمی از مردم ایران و ثروتمند شدن گروهی کوچک نتیجه ای نداشته است
@oldnewspaper
✳️ آیا این وعده های شاه در سال 1342 تا سال 1357 عملی شده بود؟! ؛ فساد باید در ایران ریشه کن شود / در بیست سال آینده به پایه کشورهای مترقی دنیا خواهیم رسید!
#روزشمار
#11_مهر_1342
‼️ شاه : #فساد در ایران باید ریشه کن شود!
روزنامه «کیهان» نوشت : نیم ساعت بعد از ظهر دیروز 26 تن از مهندسان وابسته به وزارت کشاورزی و سازمان اصلاحات ارضی که به نمایندگی بیست و یکمین دوره قانون گذاری مجلس شورای ملی برگزیده شده اند به اتفاق سالور معاون وزارت کشاورزی و سرپرست سازمان اصلاحات ارضی کشور در کاخ سفید سعدآباد به حضور شاهنشاه بار یافتند.
‼️ این دستور العمل آینده ما است؛ در بیست سال آینده باید به پایه مترقی ترین کشورهای دنیا برسیم!
#شاه در این جلسه گفت: امروز همه کسانی که سر کار هستند چه در مشاغل دولتی و چه کسانی که از طرف ملت نمایندگی دارند باید سربازان فداکاری باشند. مسلماً می دانم که از طرف ملت ایران صحبت میکنم، اگر بگویم که شما مجری تمام تصمیمات و لوایحی هستید که با روح انقلاب ششم بهمن ما مطابقت داشته باشد. البته این شش لایحهای که تصویب شد اساس کار اجتماعی ما را دگرگون کرد، ولی در عمل جزییات دیگری است که باید دولتها یا به تنهایی یا با تصویب قوه قانونگذاری آنها را تکمیل بکنند. این دستورالعمل آینده ما است.
من فکر میکنم که باید یک دورنمای بیست سالهای را در پیش خودمان مجسم بکنیم و کاری که امروز میکنیم نه فقط برای امروز و امشب باشد، بلکه تطبیق بکند با برنامه بیست سالهای که ما در پیش خودمان ترسیم کردهایم. این برنامه بیست ساله چیست؟ رساندن جامعه ایرانی که شاید تا بیست سال دیگر جمعیتش به چهل میلیون برسد از لحاظ تمدن و فرهنگ و قواعد و قوانین اجتماعی به سطح و پایه مترقی ترین ممالک و مجامع دنیا.
‼️اقدامات وسیعی برای ریشه کنی فساد شروع شده است!
فساد چیزی است که باید در این مملکت ریشه کن بشود و اقدامات وسیعی در این زمینه شروع شده است. شاید ما کار را خیلی شدید گرفتیم، ولی چارهای نیست و این کار باید دنبال بشود و انشاءالله همه شاهد و ناظر نتیجه آن خواهیم بود.
@iichs_ir
✳️ #بریده_جرائد ، #روزنامه_اطلاعات ، #11_مهر_1342 : آیا این وعده های شاه در سال 1342 تا سال 1357 عملی شده بود؟! ؛ فساد باید در ایران ریشه کن شود / در بیست سال آینده به پایه کشورهای مترقی دنیا خواهیم رسید!
@iichs_ir
✳️ با استفاده از روزشمارهای نوشته شده در طول دوره پهلوی تا امروز، یک #گاه_شمار تهیه کرده ام که از مشروطه تا امروز را در بر می گیرد، البته هنوز کار پایان نیافته است و هر روز بخشی از زمان را برای ویراستاری و افزودن به این گاهشمار صرف می کنم.
تا به حال چندین گاهشمار در این بازه زمانی یعنی از مشروطه تاکنون تدوین شده است که هر کدام محاسنی دارند و ایراداتی و بعضی از این گاهشمارها چنان بی دقت تنظیم گردیده اند که برخی رویدادهای دوره پهلوی در برهه پس از انقلاب و برخی رخدادهای پس از انقلاب برای پیش از انقلاب ذکر شده اند، برخی رخدادها نیز با فاصله چند سال و چند ماه در این گاهشمارها ذکر شده اند و یا رخدادی عینا در چند روز ذکر شده است که بیشتر ناشی از عدم توجه به تفاوت روز وقوع حادثه یا اظهار نظر و انتشار آن در روزنامه ها و خبرگزاری های داخلی و خارجی بوده است.
به هر روی، حامیان سلطنت نیز در دوره پهلوی یک گاهشمار تهیه کرده بودند که از آن نیز در این مجموعه استفاده کرده ام، کتاب #روزشمار_تاریخ_ایران_از_مشروطه_تا_انقلاب_اسلامی نوشته #باقر_عاقلی نیز در این مجموعه بسیار به کار آمده است، دو اثر #رضا_طاهرخانی که یکی #سال_سی و به تاریخ مصور پس از انقلاب اسلامی می پردازد و دیگری روزشمار وقایع پس از انقلاب تا سال ۱۳۸۸ را در بر می گیرد در این مجموعه استفاده شده است.
بی شک از 16 جلد کتاب #ایران_پس_از_انقلاب_اسلامی که به تلاش حقیر تاکنون منتشر شده نیز در این روزشمار جامع بهره گرفته ام.
نکته دیگر این که خاطرات شخصیت ها، اسناد منتشر شده اعم از #ساواک و #لانه_جاسوسی و ... نیز به فراخور در این مجموعه قرار گرفته و تلاش شده است که اگر کسی بخواهد یک بازه زمانی را در کمترین زمان ممکن مرور کرده و برداشتی کلی و در عین حال جامع از آن دوره به دست آورد این اثر راهگشا باشد.
صدها تصویر و سند نیز در متن قرار گرفته تا به قول روزنامه نگاران گزارش از تخت و کسالت بار بودن فاصله بگیرد!
به هر ترتیب برای این مجموعه زحمت زیادی کشیده شده که تلاش دارم سه کار دیگر را بر روی آن انجام دهم، نخست آن که از #روزشمار_پهلوی که برای #پژوهشکده_تاریخ_معاصر در حال تدوین آن هستم و بازه زمانی شهریور ۱۳۲۰ تا پیروزی انقلاب اسلامی را در بر می گیرد و چکیده بسیار مختصر آن در سایت پژوهشکده منتشر می شود برای غنای این مجموعه بهره گیرم، دوم این که #فهرست_اعلام این مجموعه را آماده و در گام پایانی نرم افزار قابل جست و جوی آن را هر چه زودتر برای استفاده هر چه بهتر تهیه نمایم.
بی شک این کار شاید بیش از یک سال زمان ببرد ولی نتیجه بسیار شیرین آن به درد پژوهشگران خواهد خورد.
@seyedrohollahaminabadi
rouzshomar.ir
@oldnewspaper
مطبوعات قدیمی
✳️ با استفاده از روزشمارهای نوشته شده در طول دوره پهلوی تا امروز، یک #گاه_شمار تهیه کرده ام که از مش
✳️ مواردی که تصمیم دارم در یک سال آینده بر روی آن ها متمرکز و در #گاهشمار_جامع به آن ها بپردازم؛
1- رویدادهای منتهی به پیروزی #مشروطه
2-کودتای اسفند 1299
3- واقعه مسجد گوهر شاد و روزشمار اقدامات ضد دینی رضاشاه
4- سیاست خارجی ایران در جنگ جهانی دوم منتهی به اشغال کشور و برکناری رضاشاه و جانشینی پهلوی دوم
5-روی کار آمدن مصدق، #قیام_30_تیر ، یک ساله قیام تا #کودتای_28_مرداد_1332
6- روزشمار فوت آیت الله بروجردی تا قیام 15 خرداد 1342
7- روزشمار #روابط_ایران_و_آمریکا از نخست وزیری علی امینی تا #کاپیتولاسیون و #تبعید_امام
8- روزشمار تاسیس #ساواک تا انحلال این سازمان
9- روزشمار یک ساله منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی
شاید به نظر برسد که هر کدام این سر فصل ها عمری زمان می برد تا مطالعه دقیق شود، ولی هدف تهیه یک اثر جامع در هر حوزه ای نیست، نیت بنده آن است که حداقل یک روزشمار جامع از مشروطه تا امروز تهیه شود که هر گاه فردی خواست به یک بازه زمانی خاص بپردازد به مشکل خاصی برخورد نکند، به عنوان نمونه شاید کسی خواست رویدادهای یک ساله منتهی به #کودتای_28_مرداد را سوتیتر وار بخواند و یک شمای کلی از این سال به دست آورد، این کار چنین امکانی را به هر پژوهشگری خواهد داد.
در روزهای آینده بیشتر درباره این کاری که انجام می دهم خواهم نوشت.
@seyedrohollahaminabadi
rouzshomar.ir
@oldnewspaper
❌ مجله خواندنی ها در شماره 4 بهمن 1331 به نقل از مطبوعات جهان : آتش اختلاف میان مصدق و کاشانی را آمریکایی ها دامن می زنند / روزنامه های آمریکایی از پیروزی مصدق بر کاشانی خوشحال هستند/ مصدق بلندتر از همیشه می خندد و به پیروزی خود مطمئن هست/ سفیر آمریکا در دیدار با مصدق از بدبینی این کشور نسبت به کاشانی سخن گفت/ آمریکا کنار گذاشتن کاشانی را شرط حل مسئله نفت قرار داده و مصدق پذیرفته است!
@oldnewspaper