✳️ روایتی از فقر مردم به زبان کاریکاتور؛ چرا هفت سال است یک دست لباس می‌پوشی؟ پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ امیرعباس هویدا یکی از طولانی‌ترین دوره‌های صدارت را از دوره مشروطه به بعد به عهده داشته و سیزده سال بر کرسی نخست‌‎وزیری تکیه زده بود. کارشناسان عملکرد دولت هویدا در عرصه‌های مختلف را باعث نارضایتی مردم و زبانه کشیدن شعله‌های انقلاب قلمداد می‌کنند. پهلوی دوم نیز در سال 1357 برای راضی کردن مردم به بازداشت تعدادی از مقامات متصدی امور در دهه‌های 1340 و 1350 دست زد که هویدا در رأس آنها بود. مجله طنز «توفیق» در شماره مخصوص سیزده بدر سال 1350 با زبان طنز دلیل فقر مردم را شرح می‌دهد. در این کاریکاتور هویدا که «عصائی» خوانده می‌شود از یک مرد فقیر می‌پرسد: چرا هفت سال است یک دست لباس می‌پوشی؟ و او هم پاسخ می‌دهد: به این دلیل که تو در این هفت سال روی کرسی نخست‌وزیری تکیه زده‌ای![1] پی‌نوشت: [1] . توفیق، 13 فروردین 1350. @iichs_ir @oldnewspaper

گفت و گوی ارتشبد #غلامرضا_ازهاری نخست وزیر وقت با خبرنگاران خارجی و توضیحات او در باره تعداد تظاهرکننده ها علیه پهلوی در ماه های منتهی به پیروزی انقلاب... بر اساس تحلیل ازهاری ۲۰۰ هزار نفر تظاهرکننده علیه نظام و اکثریت خاموش قانون گرای حامی پهلوی بودند که او مانع حضورشان در خیابان شده بود تا جنگ داخلی رخ ندهد! ازهاری بعدها مدعی شد صدای تظاهرات خیابانی در واقع صدای نوار هست و این انکارها تا آن جا ادامه یافت که حکومت سقوط کرد... @oldnewspaper

✳️ خاطر خطیر ملوکانه! امیرعباس #هویدا که از روز شش بهمن ۱۳۴۳ تا ۱۶ مرداد ۱۳۵۶ به مدت ۱۲ سال و ۶ ماه و ۱۲ روز نخست وزیر ایران بود در این دوره نسبتا طولانی جز آن چه #اعلیحضرت گفت نشنید و جز دستور #آریامهر و برای جلب #خاطر_خطیر_ملوکانه انجام نداد، تملق و دستبوسی #شاه در دوره او همه گیر و مقامات در اظهار چاکری و جان نثاری بر هم سبقت می گرفتند ولی همو که جز خادمی خالص برای ولی نعمت خویش نبود بعد از برکناری از پست نخست وزیری به وزارت دربار منصوب و در آبان ۱۳۵۷ از این سمت نیز برکنار و دو روز بعد به دستور و تصمیم قبلی #محمدرضا_پهلوی و پس از یک جلسه صوری بازداشت و تا پیروزی انقلاب در زندان می ماند. بی شک شاه که در #پاسخ_به_تاریخ برای هویدا مرثیه سرایی کرده می توانست پیش از خروج از کشور هویدا را از محبس خلاص و چون #جمشید_آموزگار ، #جعفر_شریف_امامی ، #علی_امینی و بسیاری از رجال دیگز دوره سلطنت خود به او نیز اجاز خروج از کشور بدهد ولی ترجیح داد خود و سگانش را نجات دهد و پیش از آن که دیر شود رخت خویش را از ورطه به وجود آمده بیرون کشد. در این کلیپ هویدا از رضایت شاه از عملکرد دولت خود می گوید. @oldnewspaper

‍ ✳️ جنگ شش روزه و شادی یک روزنامه از بازار پررونق ایران برای سیاحان در منطقه ناامن! در روزهای گذشته و بعد از آغاز جنگ #طوفان_الاقصی و موضع #رضا_پهلوی در حمایت از اسرائیل گروهی به استناد برخی مواضع علنی #محمدرضا_پهلوی مبنی بر حمایت از اعراب در مخاصمه با اسرائیل چنین نتیجه گرفتند که رضا پهلوی در این زمینه با پدرش اختلاف نظر دارد و ...! جنگ شش روزه اعراب و اسرائیل ۵ ژوئن ۱۹۶۷ / ۱۵ خرداد ۱۳۴۶ آغاز شد و در این جنگ ایران به صورت مخفیانه به اسرائیل با صادرات نفت کمک کرد هر چند به صورت ظاهری گفته می شد ایران در جبهه مسلمانان و اعراب است، امری که از دید رسانه های عرب از جمله #الاهرام مخفی نماند و آن ها کمک های نفتی شاه به اسرائیل را افشا کردند! فارغ از مواضع ظاهری و کمک های مخفیانه روزنامه های حکومتی چون #روزنامه_اطلاعات در طول این شش روز از هیچ گونه شماتت و هجمه ای به جبهه اعراب و رئیس جمهور مصر دریغ نکرده و شادی خود را از این جنگ و پیروزی اسرائیل با تیترهایی نشان دادند! به عنوان نمونه در تصویر پیوست که مربوط به روزنامه اطلاعات ۱۸ خرداد ۱۳۴۶ است این خبر دیده می شود؛ تهران، امن ترین پایتخت خاورمیانه هتل های تهران جا ندارد هر روز ۲۰ پرواز بر پروازهای فرودگاه مهرآباد افزوده شده است. پایتخت ایران به صورت پلی میان شرق و غرب درآمده و با شروع جنگ بین کشورهای عربی و اسرائیل و بسته شدن چند فرودگاه بزرگ بین المللی مانند بیروت، قاهره و دمشق بر روی هواپیماهای بازرگانی و مسافری، فرودگاه مهرآباد فعالیت بی سابقه ای یافته و به طور مرتب روزانه بین پانزده الی ۲۰ پرواز فوق العاده و خارج از برنامه عادی از این فرودگاه صورت می گیرد و تهران برای سیاحان و مسافران خارجی به صورت آرام ترین و امن ترین پایتخت های خاورمیانه درآمده است. رک روزنامه اطلاعات، ۱۸ خرداد ۱۳۴۶ ، صص ۱ و ۱۷ در این زمینه گفتنی های زیادی هست که موضوع این نوشتار نیست ولی کمک های پهلوی به اسرائیل در جنگ شش روزه و قبل و بعد آن امری نیست که بشود کتمان کرد. @oldnewspaper

✳️ساواک: اگر به جای اسرائیل ناصر را نفرین کنید مجازید برای شهدای جنگ مراسم بگیرید! بر اساس یک سند #ساواک به تاریخ ۲۴ خرداد ۱۳۴۶ درباره آیت الله العظمی مرعشی نجفی از مراجع وقت تقلید «نامبرده فوق اخیرا توسط یکی از همکاران تقاضا و کسب تکلیف نموده که آیا مجاز است مجلس یادبودی برای مسلمانانی که در جنگ اعراب و اسرائیل به شهادت رسیده اند برگزار نماید یا خیر؟ با عرض این که در اجرای اوامر تیمسار ریاست ساواک مقرر است چنان چه روحانیونی بخواهند در این زمینه سخنرانی نمایند می توانند ضمن دعا نمودن برای خاتمه یافتن جنگ به مسبب اصلی این جنگ که با اغفال و فریب دادن مسلمانان آنان را به جنگ کشیده و موجبات کشته شدن مسلمین را فراهم نموده نفرین نمایند بنابراین در صورت تصویب به شرطی که آیت الله نجفی به همین نحو اقدام نمایند با تقاضای او موافقت شود اخذ هر نوع تصمیم موکول به رأی عالی است.» رک : آیت‌الله العظمی سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی به روایت اسناد ساواک، جلد دوم، ص ۲۱ @oldnewspaper

✳️ منظور ساواک از کسی که مسلمانان را فریب داد و به جنگ اسرائیل کشاند که بود؟! شاید گفته شود که منظور این سند روشن نیست ولی اسناد متعدد و جراید روزهای جنگ شش روزه اگر خوانده شود کاملا واضح و آشکار می شود که منظور همان جمال عبدالناصر رئیس جمهور وقت مصر و کسانی بودند که می خواستند با اسرائیل بجنگند و این بر خلاف مشی پهلوی بود. روزنامه اطلاعات در سرمقاله شماره ۲۰ خرداد ۱۳۴۶ با تیتر ‌«فاجعه ای که خودخواهی مسبب آن بود» می نویسد: در این یازده سال عبد الناصر نان شب را از گلوی مردم مصر بریده و به بهای اسلحه داده است به عنوان این که ما برای جنگ با اسرائیل مجهز می شویم. در حالی که این سلاح عملا برای کوبیدن ملل عرب و تهدید ملت های مسلمان به کار می رفت و معهذا مردم مصر خیال می کردند اگر متحمل چنان تحمیلاتی می شوند لااقل يك ارتش منظم و قدرتمند دارند که می تواند از مرزهای مملکتشان دفاع کند یا در موقع ضرورت برای احقاق حق مسلمانان و به جای نشاندن دشمنان موثر خواهد افتاد. عبد الناصر دنیای عرب را فریفت و جوانان مسلمان را به خاک و خون کشانید و جراحتی بر قلب اسلام وارد ساخت که هرگز التیام نخواهد یافت. هیچ دشمنی نمی توانست به هیچ قیمت چنین ضربتی به پیکر اسلام بزند که این مرد خود خواه مصروع پر ادعا به اسلام وارد آورده است. در همین روز یک عضو دیگر تحریریه اطلاعات به نام «جعفر مدنی» در ستون روزانه خود در این روزنامه  نوشت: ناصر، پس از آنکه ملل عرب را به جنگ مهيبی کشاند که از ابتدا جز شکست از آن انتظاری نمی رفت ناگزیر به استعفاء گردید و از میان دو معاون رئیس جمهوری، مارشال عامر و ذکریا محی الدین، آن که رشته های پیوندش با بلوک شرق کمتر است و حتی گاه افکار متمایل به غرب خود را بروز می دهد به جانشینی او برگزیده شد. پس روشن می شود که از منظر پهلوی و جراید حکومتی آنان که با اسرائیل جنگیده بودند مقصر اصلی بودند نه اسرائیل که اتفاقا جنگ را همو با حمله ناگهانی شروع کرده بود! @oldnewspaper

✳️ درسی که #هویدا از مرگ منصور گرفت! درباره مرگ #حسنعلی_منصور نخست وزیر که پس از ترور در روز یک بهمن ۱۳۴۳ مدتی در بیمارستان بستری و به دنبال ناکام ماندن معالجات درگذشت اسدالله علم خاطره ای تکان دهنده دارد که به تلویح نوری در تاریکخانه این ترور می تاباند و ابعاد تازه ای را پیش پای محققین باز می کند. ادامه در پست بعد ... @oldnewspaper

✳️ درسی که #هویدا از مرگ منصور گرفت! درباره مرگ #حسنعلی_منصور نخست وزیر که پس از ترور در روز یک بهمن ۱۳۴۳ مدتی در بیمارستان بستری و به دنبال ناکام ماندن معالجات درگذشت اسدالله علم خاطره ای تکان دهنده دارد که به تلویح نوری در تاریکخانه این ترور می تاباند و ابعاد تازه ای را پیش پای محققین باز می کند. #اسدالله_علم در خاطرات روز ۱۳ آذر ۱۳۴۷ می نویسد: «امروز مذاکرات داخلی و خارجی فراوانی در حضور مبارک شد مدت مدیدی طول کشید منجمله نسبت به کار دانشگاه ها و کار امیر عباس هویدا نخست وزیر راجع به نخست وزیر می فرمودند خیلی آدم زرنگی ست عرض کردم مردم به هر صورت او را هضم کردهاند و فکر میکنم از مرگ [حسنعلی] منصور درس گرفته باشد چون آن مرحوم خیلی سینه جلو می داد. این برعکس خیلی تواضع می کند. ضمناً حکایتی عرض کردم حکایت شیر و گرگ و روباه که شیری شکاری کرده بود از گرگ پرسید این شکار را چه گونه مصرف کنیم؟ گفت یک قسمت را اعلی حضرت میل می فرمایند بقیه مال نوکرها فوری شیر سرش را با پنجه اش کند. بعد از روباه پرسید این شکار را چگونه مصرف کنم؟ گفت سرش برای صبحانه اعلیحضرت، تنه اش برای ناهار و بقیه برای شام اعلی حضرت، شیر خوشحال شد، گفت تقسیم به این خوبی را از کجا یاد گرفتی؟ روباه گفت، از سر بریده گرگ. شاهنشاه خیلی خندیدند.» بی شک نتیجه گرفتن از این خاطره نمی تواند بدون دسترسی به اسناد دیگر دقیق باشد ولی اسدالله علم به تلویح نزدیک به تصریح می گوید که حسنعلی منصور در تقسیم غنائم به دست آمده برای خود نیز سهمی به عنوان نوکر قائل بوده که این شاه را خوش نمی آمد ولی هویدا از سرنوشت منصور درس گرفته و در مقابل شاه تواضع می کند! #شرح_عکس مسجد سپهسالار. غلامرضا پهلوی، امیرعباس هویدا و جواد منصور در کنار تابوت حسنعلی منصور @oldnewspaper

#کیهان در شماره ۱۴ مهر ۱۳۵۶ در سه صفحه اسامی داوطلبان کارآموزی سازمان انرژی اتمی ایران که در مرحله امتحان کتبی پذیرفته شده بودند را برای دریافت کارت شرکت در مصاحبه منتشر کرده بود. اسامی ۱۲۳۱ نفر که برای کارآموزی در حوزه های مختلف مرتبط با انرژی اتمی در امتحان کتبی قبول شده بودند! طبیعتا چند هزار نفر بایستی در امتحان کتبی ثبت نام کرده باشند که این تعداد یعنی ۱۲۳۱ نفر برای مصاحبه دعوت شوند و پهلوی بایستی برای حوزه انرژی اتمی برنامه طولانی تدوین شده ای داشت که به چنین حجم و تعدادی متخصص و یا کارآموز نیاز می داشت، سخنرانی های شاه و تائید و تکذیب های او همه نشان از آن داشت که پهلوی در ذهن خود به دستیابی به سلاح اتمی فکر می کرد هر چند آن را در نزاع با شوروی کارساز نمی دانست ولی در منطقه ناآرام خاورمیانه به قول خود او اگر قرار بود هر کسی از زیر بته در آید و بمب داشته باشد ایران هم می بایست به این مسئله فکر کند! @oldnewspaper

‍ ✳️ رقص دیوانه وار و بی وفایی ملوکانه! #محمدرضا_پهلوی آخرین پادشاه ایران روابط صمیمانه ای پیش از سقوط با ملک حسین پادشاه وقت اردن داشت. ملک حسین بارها به ایران آمده و از پذیرایی شاه ایران بهره ها برده بود. بعد از کودتا در عراق تلاش هایی صورت گرفت که ملک حسین نیز در اردن ساقط شود ولی شاه ایران مانع این کار شد و ملک حسین را نجات داد. ادامه در پست بعد... @oldnewspaper

‍ ✳️ رقص دیوانه وار و بی وفایی ملوکانه! #محمدرضا_پهلوی آخرین پادشاه ایران روابط صمیمانه ای پیش از سقوط با ملک حسین پادشاه وقت اردن داشت. ملک حسین بارها به ایران آمده و از پذیرایی شاه ایران بهره ها برده بود. بعد از کودتا در عراق تلاش هایی صورت گرفت که ملک حسین نیز در اردن ساقط شود ولی شاه ایران مانع این کار شد و ملک حسین را نجات داد. #اردشير_زاهدي (آخرين سفير شاه در آمريکا) نيز در خاطرات خود نقل مي‌کند: "نه تنها ما سعي کرديم که از آمريکايي‌ها براي اردن اسلحه و هواپيما بگيريم، بلکه کوشش کرديم تا آمريکايي‌ها را هم راضي کنيم تا قبل از آن که آنها وسايل لازم را در اختيار اردن قرار بدهند، ما از هواپيماهاي خودمان چند فروند را در اختيار اردن بگذاريم و به جاي آنها از آمريکا بخريم. از لحاظ مالي هم چون آن وقت وضع مالي کشور اردن بسيار خراب و پيچيده بود و به علت در هم ريختگي روابط کشورهاي عربي، هيچ منبع کمک کننده‌اي وجود نداشت تا کشور اردن سر پا بماند، لذا ما کمک‌هاي مالي لازم را به آنها مي‌داديم ... در جريان سقوط ايران (در سال 1357) و درست در بحبوحه بحران ايران، ملک حسين مرتباً در واشنگتن مرا مي‌خواست و ما با هم ملاقات مي‌کرديم. در همان روزها چندين نامه به من نوشت و مي‌خواست که براي اردن از آمريکا کمک‌هايي را درخواست کنم يا اين که ما خودمان کمک‌هايي را در اختيار اردن بگذاريم و سپس از طريق آمريکا باز پس بگيريم، که متأسفانه اين نامه‌ها به دست جمهوري اسلامي افتاده است." در شب ژانویه 1978 پهلوی دو میهمان ویژه داشت. یک #جیمی_کارتر رئیس جمهور وقت امریکا و دومی ملک حسین پادشاه اردن. #سولیوان در کتاب خاطرات خود درباره سفر یک‌روزه کارتر به ایران در شب اول ژانویه سال 56 و جشن این شب می نویسد: "شاه با دعوت بانو کارتر به رقص، برنامه را آغاز کرد و به‌‌دنبال او کارتر هم شهبانو را به رقص دعوت کرد. ملک حسین [پادشاه اردن] و پرنسس اشرف در وسط سالن با هم می‌رقصیدند و بقیه میهمانان هم تا آنجا که سالن گنجایش داشت دوبه‌دو مشغول رقص شدند... من یک‌‌بار با زن نخست‌وزیر آموزگار رقصیدم و در حین رقص با او رقص پرتحرک و دیوانه‌وار ملک حسین و اشرف را که قد هیچ‌کدام‌شان بیشتر از پنج پا (در حدود ۱۵۰ سانتیمتر) نبود نظاره می‌کردم.» ملک حسین که به روایت سالیوان به صورت دیوانه واری با اشرف خواهر شاه می رقصید پس از سقوط پهلوی از پذیرش او به اردن خودداری کرد. محمدرضا پهلوی از زمان ترک ایران 10 هفته در مراکش، 11 هفته در باهاماس، 17 هفته در مکزیک، 10 هفته در آمریکا برای معالجه و مدت کوتاهی هم در پاناما بود و سرانجام به مصر رفت. همچنین در این مدت، انگلیس، سوئیس، #اردن و فرانسه از پذیرش وی خودداری کردند. #شرح_عکس دیدار رسمی #ملک_حسین پادشاه اردن از ایران به تاریخ یک ژانویه 1978 / 11 دی 1356 تهران عکس از : Jean-Claude Deutsch @oldnewspaper