💠 هدایت و ضلالت 🔹 فرمود: ﴿وَمَا یضِلُّ بِهِ إِلاَّ الْفَاسِقِینَ﴾؛ یعنی كسی كه فَسَقَ و انحرف عن الطّریق، خدای سبحان او را به عنوان كیفر، گمراه می ‌كند. گمراهی، یك وصف وجودی نیست كه خدای سبحان به كسی بدهد، بلكه همین كه #نعمت_توفیق را به كسی نداد و فیض را امساك كرد، این شخص می ‌شود گمراه، به شهادت آیه ﴿مَّا یفْتَحِ اللَّهُ لِلنَّاسِ مِن رَّحْمَةٍ فَلاَ مُمْسِكَ لَهَا وَمَا یمْسِكْ فَلاَ مُرْسِلَ لَهُ﴾. 🔹 هر كسی كه گمراه می ‌شود، آن گمراهی اولش به سوء اختیار خودش است و گمراهی دوم، به عنوان كیفر دامنگیرش می ‌شود، پس تمام كارهای او محفوف به ضلالتَین است، چه اینكه هر انسان تبهكاری به دو بیماری محفوف و پیچیده است: یك بیماری اول كه به #سوء_اختیار خودش است كه ﴿فِی قُلُوبِهِم مَرَضٌ﴾ و یک بیماری دوم که به عنوان #كیفر از طرف خدای سبحان دامنگیرش شده است كه ﴿فَزَادَهُمُ اللّهُ مَرَضاً﴾؛ یا ﴿فَلَمَّا زَاغُوا أَزَاغَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ﴾ ـ «زیغ» یعنی انحراف ـ هر كسی كه منحرف است محفوف به دو انحراف است: یك انحراف اولی كه به سوء اختیار خودش است و یك انحراف ثانوی كه به عنوان كیفر دامنگیرش شده است؛ یا هر كسی كه در حجاب و پرده و ختم است كه چیزی نمی ‌فهمد، این محفوف به دو حجاب و دو پوشش است: پوشش اول را خود روی چشمش گذاشت كه نبیند و پوشش دوم را خدای سبحان روی آن پوشش گذاشت، فرمود: ﴿خَتَمَ اللّهُ عَلَی قُلُوبِهِمْ وَعَلَی سَمْعِهِمْ وَعَلَی أَبْصَارِهِمْ غِشَاوَةٌ﴾؛ یك غشاوه و پرده جلوی چشمشان گذاشتند و جایی را نمی ‌بینند، آن ‌گاه خدای سبحان دل های اینها را مُهر می‌ كند. 🔹 هر انسان تبهكاری محفوف به دو مرض است، محفوف به دو ضلالت است، محفوف به دو حجاب است و مانند آن که اولی را با دست خود انجام می‌ دهد و دومی را به عنوان كیفر، خدای سبحان او را عقاب می ‌كند و می‌ گیرد. در مسئله هدایت هم این ‌چنین است؛ یعنی هر كسی كه راهی را طی می‌ كند محفوف به دو هدایت است اما اولی و دومی هر دو به #عنایت_الهی است. در مسئله ضلالت، اوّلی به سوء اختیار خود اشخاص است و دومی به عنوان ضلالتِ كیفری از طرف خدا دامنگیرشان می ‌شود؛ ولی درباره هدایت، هر كسی كه در مسیر مستقیم حركت بكند محفوف به دو هدایت است که هر دو هدایت را خدای سبحان داد؛ اگر فطرت است كه خدا داد اگر ارائه طریق است كه خدا داد و اگر توفیقِ بعدی است، آن را هم خدا داد. #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 سوره مبارکه بقره جلسه 4 🔰 @p_eteghadi 🔰