🛑در مباحث پیش‌ روی، درصدد شناسایی #ویژگی‌های بندگان شایستة خدا در سخنان اهل‌بیت(علیهم السلام) هستیم. 🔖بدین منظور، خطبة 87 نهج البلاغه را محور مباحث خویش قرار می‌دهیم. ┄━═🗯2️⃣🗯═━┄

☄در بخش نخست این خطبه، امیر مؤمنان(علیه السلام) 33 ویژگی ممتاز برای محبوب‌ترین بندگان خدا برمی‌شمارند. 🌀گرچه در ظاهر، آن ویژگی‌ها به تقوا‌پیشگان، بندگان سالک و عارف خدا نسبت داده شده است، 🌀در حقیقت حضرت در پی معرفی و شناساندن ویژگی‌های خویش و فرزندان معصومشان(علیهم السلام) هستند؛ ویژگی‌هایی که تنها در ایشان(علیهم السلام) به‌طور کامل گرد می‌آیند و دیگران نمی‌توانند به همة آن ویژگی‌ها، در عالی‌ترین مراتبش، دست یابند. ┄━═🗯3⃣🗯═━┄

🛑(3⃣)ضرورت #مبارزه با نفس 🎗نخست آن حضرت می‌فرمایند: محبوب‌ترین بندگان خدا کسی است که خداوند او را یاری کرده تا بر نفس خویش چیره شود. ┄━═🗯4⃣🗯═━┄

☄از این عبارت برمی‌آید که تنها با یاری و مدد الاهی انسان می‌تواند بر نفس خویش پیروز گردد. پس نخست انسان باید در پی مبارزه با نفس خویش برآید و چون توان پیروزی بر نفس را در خویش نیافت، از خداوند برای این مهم یاری طلبد. آن‌گاه خداوند وی را یاری می‌کند و او در پرتو عنایات و یاری خداوند بر نفس خویش مسلط می‌شود. ┄━═🗯5⃣🗯═━┄

☄در این مقام پرسش‌هایی به ذهن انسان راه می‌یابد؛ از جمله اینکه: 👈🏻چرا انسان باید با نفس خود مبارزه کند؟ 👈🏻چرا خداوند انسان را به گونه‌ای نیافریده که بتواند به آسانی بر نفس خود چیره شود؟ ┄━═🗯6⃣🗯═━┄

☄پیش از پاسخ به دو پرسش مزبور، باید منظور از «نفس» در آنها روشن شود. ❓❓آیا منظور از نفس، چیزی است که حقیقت و هویت انسانی را تشکیل می‌دهد و با واژة‌ «من» به آن اشاره می‌کنیم؟ 🗯مسلماً این معنا نمی‌تواند منظور از نفس در بحث ما باشد. منظور از نفسی که در آموزه‌های دینی و از جمله در آغاز این خطبه مبارزه با آن ضروری قلمداد شده، آن دسته عوامل، انگیزه‌ها و گرایش‌های درونی‌ای‌اند که انسان را به گناه و انحطاط سوق می‌دهند و مانع ترقی معنوی و تقرب به خداوند و نیل به کمالات والای انسانی می‌شوند. ┄━═🗯7⃣🗯═━┄

🛑(4⃣)انسان بر سر دوراهی حق و باطل ☄آدمی در زندگی دو راه پیش روی دارد: 🗯یکی راه هدایت و تقرب به خداوند، و دیگری راه دوری از خداوند و گمراهی؛ و مجموعه عوامل نهفته در درون انسان، محرک و ترسیم‌کنندة مقاصد و جهات حرکت اویند. این مقاصد و جهات در دو سوی کلی حق، یعنی راه خدا، و باطل، یعنی راه شیطان و دوری از خدا تعریف می‌شوند. ┄━═🗯8⃣🗯═━┄

☄چرا برخی رفتار‌های انسان خوب، و برخی ناپسندند، و چرا وی با دو راه کاملاً متفاوت، یعنی راه حق و طاعت خداوند و راه باطل و عصیانِ او، روبه‌روست؟ ┄━═🗯9⃣🗯═━┄

🌀پاسخ این است که انسان خواسته‌ها و تمایلات فراوانی دارد که در نتیجة محدود بودن انتخاب انسان، در مقام عمل با یکدیگر تزاحم می‌یابند و وقتی انسان برخی تمایلات و خواسته‌های خود را ترجیح داد و برگزید و برای تأمین آنها اقدام کرد، از دیگر تمایلات خویش محروم می‌ماند و فرصت و توان تأمین آنها برای او نمی‌ماند. در نتیجه، باید با محاسبة دقیق دست به انتخابی زند که به سعادت او بینجامد. ┄━═🗯🔟🗯═━┄

☄اگر او بر اثر عواملی، در پی بهترین‌ها و اموری که همیشه خوشایند انسان‌اند و لذت ماندگار دارند نرفت و ظاهر فریبنده و لذت ناپایدار رفتاری که بدبختی و سقوط در پی دارد، او را فریفت، به دست خویش فرجام بدی برای خود رقم زده و از خوشبختی ابدی و ماندگار باز مانده است. این خواسته‌های زودگذر و گمراه‌کننده باطل، و عملی ساختن آنها، عصیان خداوند به شمار می‌آیند، و از این روی، مشمول نواهی خداوندند. ┄━═🗯1⃣1⃣🗯═━┄

☄محض نمونه، یکی از کارهای ناپسند، نگاه حرام است که به‌رغم لذت موقتی آن، پیامدها و فرجام خطرناک و جبران ناپذیری دارد. کسی که با تغافل و فریب خویش، و برای رسیدن به لذتی آنی، به نامحرم نگاه می‌کند، ممکن است همین نگاه‌های حرامِ پی‌در‌پی، وی را به ورطة خطرناک زنا بیندازد؛ كاری که فرجام آن اختلافات خانوادگی، نگرانی‌ها و ناراحتی‌های روحی، بیماری‌های آمیزشی نظیر ایدز، و بدتر از همه، باز ماندن از بندگی خدا و سعادت ابدی است. ┄━═🗯1⃣2⃣🗯═━┄

🛑(5⃣)نکوهش تمایلات شیطانی 💬برای اینکه انسان در مسیر زندگی از آفت‌ها و لغزش‌ها مصون بماند و با سلامت به سرمنزل مقصود برسد، باید تمایلات نفسانی خود را کنترل کند و نفس خود را زیر پای گذارد. البته وجود محرک‌های داخلی و خارجی که باعث تشدید تمایلات نفسانی و میل بیشتر انسان به گناه می‌شوند، مبارزه با تمایلات نفسانی را دشوارتر می‌سازد. اما اگر انسان خواهان کمال و رسیدن به تعالی است، ناگزیر باید با نفس خویش مبارزه کند. نفسی که اگر کنترل نشود و در حصار حدود و قوانین شرعی و الاهی نماند، فرجام تاریکی برای انسان رقم خواهد زد. ┄━═🗯1⃣3⃣🗯═━┄