─┅═┅༅💫🌹💫༅══┅─
📖یک موضوع بسیار مهم برای زندگی ما خصوصا زندگی سیاسی •اجتماعیمان، بحث زمان و زمانه شناسی است. موضوعی که متاسفانه گاهی مورد غفلت قرار می گیرد و خیلی از ماها دقیقا به خاطر ضعف در این زمینه دچار آسیب های جدی می شویم
💬مقصود از زمان شناسی در سخنان و سیره معصومین این است که در برنامه ریزی های تربیتی، اجتماعی و سیاسی و رعایت اولویت بندی در برنامه ریزی ها و نیز استفاده از فنون و ابزار مناسب، به شرایط و اوضاع و احوال زمانه توجه شود؛ وگرنه همه می دانیم که زمان شناسی به معنای زمان تقویمی، اهمیت چندانی ندارد.
─═┅═༅𖣔2⃣𖣔༅═┅┅─
─┅═┅༅💫🌹💫༅══┅─
🌀در مکتب اهل بیت خصوصا امیرالمؤمنین صلوات الله علیهم، زمان شناسی •توجه به مقتضیات و شرایط و اوضاع و احوال زمانه• یک اصل شمرده می شود که هم در سخنان و رفتار پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله وسلم و هم در گفتار و سیره ائمه علیهم السلام جلوه گر است؛ به عنوان نمونه از پیامبر اسلام منقول است که فرمود:
📖«رحم الله من حفظ لسانه و عرف زمانه و استقامة طریقته»؛ خداوند رحمت کند کسی را که زبان خود را حفظ کند و زمان خود را بشناسد و روش و طریقه او •در زندگی• روش مستقیم باشد •شخص کج سلیقه نباشد•.
─═┅═༅𖣔3⃣𖣔༅═┅┅─
─┅═┅༅💫🌹💫༅══┅─
📖ائمه علیهم السلام در موضع گیری های سیاسی و اجتماعی و رهبری شیعیان همواره شرایط زمان را در نظر می گرفتند و آن چه بسیاری از برنامه های اجتماعی آن ها را نقش بندی می کرد
💬مقتضیات زمان بود و اگر ملاحظه می کنیم که در بدو نظر در سیره ائمه تضادهایی به چشم می خورد •مانند صلح امام حسن علیه السلام و قیام امام حسین علیه السلام، خودداری امام صادق علیه السلام از قبول خلافت به هنگام قیام عباسیان و قبول ولیعهدی توسط امام رضا علیه السلام• این تضاد، تضاد ظاهری است، زیرا هر کدام به تناسب زمان و شرایط و نیازهای جامعه خود گام برداشته اند و اگر هر کدام به جای دیگری بودند روش او را در پیش می گرفتند.
─═┅═༅𖣔4⃣𖣔༅═┅┅─
─┅═┅༅💫🌹💫༅══┅─
👤مقام معظم رهبری در تعریف «زمان شناسی» می فرماید: کسی که زمانه را می شناسد یعنی وقتی اوضاع و احوال محیط خود و محیط پیرامونی‌اش و محیط جهان را می داند و می فهمد جریان های گوناگون جهانی چه کسانی هستند، کجایند، اهدافشان چیست، چه جور با هم مواجه می شوند، دچار اشتباه نمی شوند؛ در قضایای گوناگون، قضاوت اشتباه نمیکند و دچار اشتباه نمی شود.
─═┅═༅𖣔5⃣𖣔༅═┅┅─
─┅═┅༅💫🌹💫༅══┅─
🌀ما اگر زمان شناس باشیم با همان تعریفی که آقا فرمودند، دیگر کمتر در معرض لغزش قرار میگیریم. اصلا بدون این موضوع بعید است کسی را بتوان با بصیرت حساب کرد.
💬چرا که بصیرت هم دقیقا یعنی شناخت اوضاع و احوال، گروه ها و افراد و در کل یعنی شناخت حق و باطل! و این بدون شناخت زمانه ممکن نیست چرا که هر زمانی اقتضائات خاص خودش را دارد که اگر آنها را نشناسیم حتما دچار خطای محاسباتی خواهیم شد و در نتیجه اشتباه کردن حتمی خواهد بود
─═┅═༅𖣔6⃣𖣔༅═┅┅─
─┅═┅༅💫🌹💫༅══┅─
📖در سیره درخشان مولا علی علیه السلام به موارد متعددی بر می خوریم که آن حضرت در مواقع حساس و درباره مسائل مهمی همچون خلافت با توجه به مقتضیات زمان اقدام های مهم وسرنوشت ساز کرده است که به عنوان نمونه به دو مورد آن اشاره می‌کنم
☄(1) پس از ماجرای سقیفه که امام از صحنه خلافت دور ماند، مشکلاتی برای جامعه اسلامی پیش آمد •مانند ظهور پیامبران دروغین و ارتداد بسیاری از قبایل عرب و تشکیل نیروی نظامی برای حمله به مدینه•، امام گرچه خود را مظلوم می دانست، اما اوضاع و شرایط حاکم را برای پیگیری مسئله خلافت مناسب ندید و از تعقیب آن صرف نظر کرد و در رفع غائله موجود با حکومت وقت همکاری نمود؛
─═┅═༅𖣔7⃣𖣔༅═┅┅─
─┅═┅༅💫🌹💫༅══┅─
🌀لطفا دقت بفرمایید که حضرت امیر در چه شرایطی دست از حق الهی و قانونی خود برداشت!! این دقیقا همان زمان شناسی و عمل متناسب یا آن است
💬شما فرض محال بفرمایید اگر آقا به این خطرات برای اصل اسلام و اساس نظام اسلامی بی توجهی می کردند و فقط بر روی حق خودشان اصرار می ورزیدند، چه بلایی بر سر اسلام و مسلمانان می آمد؟! شک نداشته باشید که در این صورت امروز ما اصلا نامی از اسلام نمیشنیدیم.
این از آثار زمان شناسی برای اقدام مناسب و به‌هنگام است
─═┅═༅𖣔8⃣𖣔༅═┅┅─
─┅═┅༅💫🌹💫༅══┅─
📖لذا ما با قاطعیت می گوییم که تمام جهان اسلام مدیون ایثار امیرالمومنین علی علیه السلام هستند نه فقط شیعیان!
💬دقیقا همین تفسیر و تحلیل در خصوص صلح امام حسن و قیام مسلحانه امام حسین صلوات الله علیهما نیز همین مسئله است که بنا به تشخیص صحیح و دقیق اوضاع و احوال زمان خودشان هر کدام به اقتضای زمانه، بهترین عملکرد را داشتند و حتی اگر جای این دو بزرگوار با هم عوض می شد، دقیقا همان کار را می کردند چون عملشان کاملا متناسب با شرایط زمان خودشان بوده است
─═┅═༅𖣔9⃣𖣔༅═┅┅─
─┅═┅༅💫🌹💫༅══┅─
☄(2)در دوران حکومت خلیفه سوم، بر اثر سیاست نادرست وی، بدعت ها و خلاف کاری ها و تبعیض های وسیعی توسط خود او و کارگزارانش صورت گرفت و این امر منتهی به شورش مسلمانان بر ضد خلیفه و قتل وی گردید. پس از قتل عثمان، چون شورشیان اصلاح وضع نابسامان امت اسلامی را تنها در توان علی علیه السلام می دانستند و فقط به او چشم امید دوخته بودند، با شور و اشتیاق فراوان و با ازدحام و دسته جمعی به حضرت مراجعه و درخواست بیعت با او کردند،
─═┅═༅𖣔🔟𖣔༅═┅┅─
─┅═┅༅💫🌹💫༅══┅─
📖لکن امام با شناخت دقیق و وسیعی که از اوضاع و احوال روز و مشکلات و موانع اصلاح اوضاع داشت و فرصت اصلاحات را از دست رفته می دانست، در ابتدای امر از قبول خلافت امتناع ورزید و فرمود: «مرا واگذارید و به سراغ شخص دیگری بروید، زیرا ما به استقبال وضعی می رویم که چهره های مختلف و جهات گوناگونی دارد •اوضاع، مبهم و پیچیده است•،
💬 دل ها بر این امر استوار و عقل ها ثابت نمی مانند، ابرهای فساد، فضای جهان اسلام را تیره ساخته و راه مستقیم ناشناخته مانده است...»
📓نهج البلاغه، خطبه 92
─═┅═༅𖣔1⃣1⃣𖣔༅═┅┅─
─┅═┅༅💫🌹💫༅══┅─
🌀حالا به چند حدیث شریف از آقا امیرالمؤمنین صلوات الله علیه اشاره می کنم که چراغ راه ما در این زمینه باشد و بتوانیم با الگو گرفتن از ایشان، در این روزگاری که فریبها و نیرنگها فراوان شده و اگر انسان لحظه ای از اوضاع و احوال این زمان غافل شود، به راحتی سرش کلاه رفته و از صراط مستقیم منحرف خواهد شد. پناه بر خدا
─═┅═༅𖣔1⃣2⃣𖣔༅═┅┅─
─┅═┅༅💫🌹💫༅══┅─
📖روزی از علی علیه السلام پرسیدند: این که رسول خدا فرموده است: «غیروا الشیب، ولاتشبهوا بالیهود»؛ محاسن خود را با خضاب رنگ کنید و با سفید نگاه داشتن موهای صورت خود شبیه یهود نباشید •یهود ریش خود را رنگ نمی کردند•، آیا به معنای وجوب این امر است؟
👤حضرت فرمود: «نه، پیامبر اسلام وقتی این سخن را فرمود که مسلمانان در اقلیت بودند، اما اکنون که قلمرو اسلام توسعه یافته و این دین مستقر گشته است، خضاب کردن محاسن برای هر شخص، اختیاری است.»
📓وسائل الشیعه: ج2 ص87
─═┅═༅𖣔1⃣3⃣𖣔༅═┅┅─