⚠️ *یکبار برای همیشه* آیا واقعا امام خمینی فرمودند آب و برق باید مجانی شود!؟ ماجرای تحریف سخنان امام چه بود؟ 🚨 *مشکل ما در فضای مجازی انتشار مطالب بدون منبع از سوی افراد کم سواد و البته گاهی معاند فضای رسانه است* ------------------------------- ☑️کانال جامع پاسخ به شبهات وشایعات در #فضای‌_مجازی 👇🏻 https://chat.whatsapp.com/BOXu7MERv3XBTTWcuPZcl0 📱پیام رسان ایتا👇🏻 🆔https://eitaa.com/joinchat/5701648C9536f328f0 📱ادرس سایت👇🏻 🆔 www.pshobahat.ir 📱پیام رسان اینستاگرام 🆔http://Instagram.com/pshobahat 📱پیام رسان روبیکا👇🏻 🆔https://rubika.ir/porseshgar 📱 پیام رسان بله👇🏻 🆔https://ble.ir/porseshgar 📱پیام رسان تلگرام👇🏻 🆔https://t.me/poorseshgar 📱پیام رسان سروش👇🏻 🆔sapp.ir/poorseshgar اَللّهُــــمَّ_عَجـِّــل_لِوَلیِّــــکَ_الفَـــــرَج🎋

🎥مگه داریم بهتر از این برای جشن انقلاب ؟! 💬 اسماعیل معنوی ---------------------------- ☑️کانال جامع پاسخ به شبهات وشایعات در #فضای‌_مجازی 👇🏻 https://chat.whatsapp.com/BOXu7MERv3XBTTWcuPZcl0 📱پیام رسان ایتا👇🏻 🆔https://eitaa.com/joinchat/5701648C9536f328f0 📱ادرس سایت👇🏻 🆔 www.pshobahat.ir 📱پیام رسان اینستاگرام 🆔http://Instagram.com/pshobahat 📱پیام رسان روبیکا👇🏻 🆔https://rubika.ir/porseshgar 📱 پیام رسان بله👇🏻 🆔https://ble.ir/porseshgar 📱پیام رسان تلگرام👇🏻 🆔https://t.me/poorseshgar 📱پیام رسان سروش👇🏻 🆔sapp.ir/poorseshgar اَللّهُــــمَّ_عَجـِّــل_لِوَلیِّــــکَ_الفَـــــرَج🎋

*📌متن شبهه👇🏻* #2298 ‍ پیام تبریک عجیب یک طلبه به امام جمعه ارومیه طلبه‌ای به نام «سید #صدرا_موسوی» در اینستاگرام شخصی خود، پیام تبریکی را خطاب به امام جمعه ارومیه منتشر کرده که در فضای مجازی انعکاس گسترده‌ای پیدا کرد. متن این پیام به شرح زیر است: باسمه تعالی العدل اساس الملک باسلام و احترام؛ پس از حمد خدا و درود و صلوات بر محمد و آل محمد جناب حضرت حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید مهدی قریشی نماینده ولی فقیه دراستان آذربایجان غربی و امام جمعه محترم ارومیه انتصاب شایسته برادر خانمتان را به عنوان ریاست سازمان فرهنگی اجتماعی شهرداری (ارومیه) و همچنین انتصاب شایسته برادر خانم دیگرتان را به ریاست موسسه دعبل خزایی استان (آ.غ) و انتصاب شایسته دامادتان را به مدیریت آموزش سازمان همیاری شهرداری‌های استان (آ.غ) و نیزاستخدام صبیه محترمتان را در حوزه‌های علمیه خواهران استان (آ.غ) و انتصاب شایسته اخویتان را به مدیر عاملی کارخانه پگاه استان (آ.غ) و انتصاب شایسته فرزند باجناقتان را به معاونت عمرانی سازمان همیاری شهرداری‌های استان (آ.غ) از صمیم قلب تبریک عرض می‌نمایم. #سیدصدرا_موسوی طلبه *📌پاسخ شبهه👇🏻* ⭕سید صدرا موسوی در پیام دومی که منتشر کرده با اعلام برائت از سوء استفاده کنندگان از نامه اش،اعلام نموده که برخی از مطالب مندرج در آن نامه غیر واقعی بوده است. https://www.asemaneshahr.ir/?p=4261 1️⃣سرپرست فعلی سازمان فرهنگی،ورزشی شهرداری ارومیه پس از استخدام در اواخر سال ۹۱، وبا حضور در رده های مختلف سازمانی در نهایت به عنوان معاونت و قائم مقام آن سازمان مشغول به فعالیت بوده که طبیعتا بعد از عزل مدیر سابق،به عنوان سرپرست مجموعه انتخاب شده است 2️⃣موسسه دعبل خزایی یک مجموعه علمی_فرهنگی غیر دولتی است که با هدف حمایت از ذاکران،مداحان و شاعران اهل بیت(ع) در تهران تاسیس گردیده و انتخاب نماینده آن در استانها بر اساس سوابق فرهنگی و ادبی افراد از سوی تهران صورت میگیرد. 3️⃣در مورد آقای صالحی درخواست حضور در واحد آموزش سازمان همیاری از تیرماه سال ۹۹ تا پایان سال جاری بصورت موقت و در قالب ماموریت و با موافقت دانشگاه صنعتی انجام پذیرفته است. 4️⃣در رابطه با ادعای اشتغال دختر آقای قریشی در حوزه علمیه خواهران استان،وی هیچگونه رابطه استخدامی ندارد و همچنین طی بررسی های انجام شده هیچ یک از اقوام نماینده ولی فقیه در حوزه های علمیه خواهران و برادران شاغل نیستند و مسئولیتی ندارند. 5️⃣در خصوص مدیر عامل کارخانه پگاه استان آذربایجان غربی، لازم به توضیح است که وی با سابقه اشتغال ۲۵ ساله در سازمان جهادکشاورزی و سوابقی همچون معاونت امور دام در آن مجموعه،از سوی رئیس سازمان شیر ایران به عنوان مدیر عامل پگاه استان منصوب شد و چنین انتصابی به دلیل سوابق وی بوده است. 6️⃣در خصوص سرپرستی معاونت عمرانی سازمان همیاری،فرد مذکور دارای سوابق مدیریتی چندین ساله در سازمان بوده و بر اساس رشته تخصصی به عنوان سرپرست معاونت عمرانی انتخاب گردیده است. https://www.asemaneshahr.ir/?p=4261 --------------------------- ☑️کانال جامع پاسخ به شبهات وشایعات در #فضای‌_مجازی 👇🏻 https://chat.whatsapp.com/BOXu7MERv3XBTTWcuPZcl0 📱پیام رسان ایتا👇🏻 🆔https://eitaa.com/joinchat/5701648C9536f328f0 📱ادرس سایت👇🏻 🆔 www.pshobahat.ir 📱پیام رسان اینستاگرام 🆔http://Instagram.com/pshobahat 📱پیام رسان روبیکا👇🏻 🆔https://rubika.ir/porseshgar 📱 پیام رسان بله👇🏻 🆔https://ble.ir/porseshgar 📱پیام رسان تلگرام👇🏻 🆔https://t.me/poorseshgar 📱پیام رسان سروش👇🏻 🆔sapp.ir/poorseshgar اَللّهُــــمَّ_عَجـِّــل_لِوَلیِّــــکَ_الفَـــــرَج🎋

﷽📌متن شبهه👇 #2299 بیایید فاتحهٔ کبیره بخوانیم یکی ازعلمای شیعه به نام (شیخ مهدی فقیهی) جهت استخاره و رفع گرفتاری پیش آیت الله بهجت می رود. آیت الله بهجت به ایشان می فرمایند: چرا فاتحه  کبیره نمی خوانید؟ شیخ فقیهی می پرسند، فاتحه کبیره چیست؟* *آیت الله بهجت* می فرمایند: سوره حمد را *یک بار* *چهار قل* : ( *توحید-کافرون-ناس- فلق*) هرکدام را *یک  بار* - سوره *قدر* را *هفت  بار* - *آیت الکرسی* را *سه* بار بخوانید سپس آیت الله بهجت می فرمایند: هرکس برای میتی اینگونه فاتحه بخواند، * هم رفع گرفتاری ازخودش می شود و هم گنجی برای میت.* آقاشیخ مهدی فقیهی می گوید: برگشتم به روستای خودمان وسرقبرپدرومادرم* اینهاراخواندم و برگشتم قم، شب عمه ام خواب پدر و مادرم را می بیند که خمره ای از طلاوجواهرات*درمقابل شان است خلاصه شده 📌 *پاسخ به شبهه*👇 عمل به توصیه های اینچنینی ولو از طریق مطمئنی به ما نرسیده باشد به شرط اینکه صرفا به عنوان یک عمل خوب و به امید ثواب الهی انجام شود اشکالی ندارد. زیرا با انجام این اعمال نه بدعتی صورت می گیرد و نه خلاف شرع اتفاق می افتد. اما اگر کسی یک توصیه غیر مستند را به دین نسبت دهد و بگوید که این قطعا یک عمل دینی و شرعی است، چنین چیزی بدعت و حرام است. متاسفانه منبعی برای این توصیه آیت الله بهجت ره پیدا نکردیم اما آن را انکار هم نمیکنیم. زیرا ممکن است این مطلب در کتاب یا سایت خاصی ثبت نشده باشد و فقط به صورت نقل قول بین مردم پخش شده باشد. خواندن سوره فاتحه یا سوره قدر و ... برای اموات در روایات توصیه شده است. اما نباید انتظار داشته باشیم که عیناً همان اثری که در نقل قول بالا آمده برای این عمل محقق شود زیرا نسبت به اثر این اعمال اطلاع دقیقی نداریم. اما بی شک بی اثر هم نیست و هر عمل خیری میتواند نعمتی برای اموات باشد. ⚠️انتشار و کپی برداری از مطالب کانال فقط با درج لینک پاسخ به شبهات مورد رضایت ماست ------------------------------ ☑️کانال جامع پاسخ به شبهات وشایعات در #فضای‌_مجازی 👇🏻 https://chat.whatsapp.com/BOXu7MERv3XBTTWcuPZcl0 📱پیام رسان ایتا👇🏻 🆔https://eitaa.com/joinchat/5701648C9536f328f0 📱ادرس سایت👇🏻 🆔 www.pshobahat.ir 📱پیام رسان اینستاگرام 🆔http://Instagram.com/pshobahat 📱پیام رسان روبیکا👇🏻 🆔https://rubika.ir/porseshgar 📱 پیام رسان بله👇🏻 🆔https://ble.ir/porseshgar 📱پیام رسان تلگرام👇🏻 🆔https://t.me/poorseshgar 📱پیام رسان سروش👇🏻 🆔sapp.ir/poorseshgar اَللّهُــــمَّ_عَجـِّــل_لِوَلیِّــــکَ_الفَـــــرَج🎋

☝️پیام #تشکر اعضا ما هم بی نهایت ازتون سپاسگزاریم -------------------------------- ☑️کانال جامع پاسخ به شبهات وشایعات در #فضای‌_مجازی 👇🏻 https://chat.whatsapp.com/BOXu7MERv3XBTTWcuPZcl0 📱پیام رسان ایتا👇🏻 🆔https://eitaa.com/joinchat/5701648C9536f328f0 📱ادرس سایت👇🏻 🆔 www.pshobahat.ir 📱پیام رسان اینستاگرام 🆔http://Instagram.com/pshobahat 📱پیام رسان روبیکا👇🏻 🆔https://rubika.ir/porseshgar 📱 پیام رسان بله👇🏻 🆔https://ble.ir/porseshgar 📱پیام رسان تلگرام👇🏻 🆔https://t.me/poorseshgar 📱پیام رسان سروش👇🏻 🆔sapp.ir/poorseshgar اَللّهُــــمَّ_عَجـِّــل_لِوَلیِّــــکَ_الفَـــــرَج🎋

💮 بیشترین کشته کرونا براکدوم‌ کشوره؟آمریکا! ☑️واکسن فایزر روکی ساخته؟آمریکا! ☑️کدوم واکسن هنوزتایید نشده؟فایزر! ☑️ایران ورودکدوم واکسن روممنوع کرده؟فایزر! ☑️مطالبه مردم براخرید چه واکسنیه؟واکسن مطمئن! ✔️دولت چه واکسنی میخره؟واکسن مطمئن! 👈ولی یه عده بیشرف فایزر رو به عنوان واکسن مطمئن جامیزنن! 👤 فامیل دور ----------------------------- ☑️کانال جامع پاسخ به شبهات وشایعات در #فضای‌_مجازی 👇🏻 https://chat.whatsapp.com/BOXu7MERv3XBTTWcuPZcl0 📱پیام رسان ایتا👇🏻 🆔https://eitaa.com/joinchat/5701648C9536f328f0 📱ادرس سایت👇🏻 🆔 www.pshobahat.ir 📱پیام رسان اینستاگرام 🆔http://Instagram.com/pshobahat 📱پیام رسان روبیکا👇🏻 🆔https://rubika.ir/porseshgar 📱 پیام رسان بله👇🏻 🆔https://ble.ir/porseshgar 📱پیام رسان تلگرام👇🏻 🆔https://t.me/poorseshgar 📱پیام رسان سروش👇🏻 🆔sapp.ir/poorseshgar اَللّهُــــمَّ_عَجـِّــل_لِوَلیِّــــکَ_الفَـــــرَج🎋

📌متن شبهه👇 #2300 فیلم شبکه های اجتماعی: میگن امام مجتبی خیلی مطلاق بود یعنی کسی که زن زیاد میگیرد وطلاق می دهد چند تا زن گرفت و طلاق داد؟ در روایتی میگه پنجاه تا و..... 📌 *پاسخ به شبهه*👇 ✅بسم الله الرحمن الرحیم 🔹اولا باید توجه داشت که از زمان معاویه و حکومت بنی امیه، آخوندهای درباری آنها احادیث زیادی برعلیه اهل بیت وضع کردند تا جایی که حتی در مورد حضرت علی علیه السلام که اولین مسلمان بود، چنین شایعه شده بود که مگر علی نماز می خواند که در مسجد کشته شده؟!!! بنابراین اینگونه مطالب که متاسفانه در برخی کتب شیعه هم راه یافته احادیث ساختگی توسط بنی امیه است. 🔹دوم اینکه با توجه به اینکه "مطلاق" یعنی پر طلاق بودن حتی در دوره جاهلیت مذموم بوده، اگر چنین امری واقع شده بود باید دشمنان حضرت در زمان حیاتش، این امر را بر ایشان خُرده می گرفتند و در مناظرات و اعتراضهایی که بر حضرت داشتند بر این نکته ـ که اگر صحیح بود نقطه ضعف بزرگی به شمار می رفت ـ انگشت می گذاشتند. ولی چنین امری از آن دوران، گزارش نشده، بلکه قدیمی ترین منابعی که از این موضوع سخن گفته است، مربوط به حدود ۲۰۰ سال بعد از زندگی امام حسن مجتبی علیه السلام است. 🔹سوم اینکه تعداد همسران و فرزندان و دامادانی که برای حضرت در کتب تاریخ آمده، با رقمهایی که در مورد همسران حضرت میگویند، سازگاری ندارد. بیشترین تعداد فرزندان را 22 و کمترین را 12 گفته اند و تنها 13 نام به عنوان همسر، برای ایشان ذکر شده که تنها ترجمه و شرح حال سه تن آنان در دست است و نیز بیش از سه داماد برای آن بزرگوار در کتب تاریخ، گزارش نشده است.(حیاة الامام الحسن(ع)، ج2، ص463 ـ 469 و ص457) 🔷️ در حدیث داریم: ابغض الاشیاء عند الله الطلاق، چطور ممکن است امام حسن علیه السلام که دارای عصمت و علم غیب است مرتکب بدترین چیزها در نزد خدا شود؟؟؟؟ 🔹بر اینها بیفزاییم چگونه ممکن است چنین اعمالی از شخصیتی که 20 بار پیاده حج گذارده، در پنج سال حکومت امام علی علیه السلام و همراه ایشان در جنگها حضور داشته، سر زند. بنابراین روایاتی که دشمنان بدان تمسک میکنند همگی جعلی و ساخته بنی امیه بوده است. ⚠️هر گونه کپی برداری و انتشار مطالب کانال فقط با درج لینک پاسخ به شبهات مورد رضایت ماست ---------------------------- ☑️کانال جامع پاسخ به شبهات وشایعات در #فضای‌_مجازی 👇🏻 https://chat.whatsapp.com/BOXu7MERv3XBTTWcuPZcl0 📱پیام رسان ایتا👇🏻 🆔https://eitaa.com/joinchat/5701648C9536f328f0 📱ادرس سایت👇🏻 🆔 www.pshobahat.ir 📱پیام رسان اینستاگرام 🆔http://Instagram.com/pshobahat 📱پیام رسان روبیکا👇🏻 🆔https://rubika.ir/porseshgar 📱 پیام رسان بله👇🏻 🆔https://ble.ir/porseshgar 📱پیام رسان تلگرام👇🏻 🆔https://t.me/poorseshgar 📱پیام رسان سروش👇🏻 🆔sapp.ir/poorseshgar اَللّهُــــمَّ_عَجـِّــل_لِوَلیِّــــکَ_الفَـــــرَج🎋

🔴 هر دروغی را باور و بازنشر نکنیم 🔺واکنش روابط عمومی شورای نگهبان به حواشی دیدار آیت‌الله خاتمی و سعید محمد 🔹همان‌طور که روابط عمومی قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء (ص) نیز اعلام کرده است، در سالروز تأسیس این مجموعه‌ی سازندگی و عمرانی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در ۲۳ آذرماه، طبق روال مألوفِ هر ساله که فرمانده محترم‌ این قرارگاه با بزرگان و علما دیدار می‌کند، نشست و جلسه‌ای با آیت‌الله سید احمد خاتمی برگزار و صرفاّ به ارائه‌ گزارش از عملکرد این قرارگاه‌‌ پرداخته می‌شود. 🔹لذا با تأکید بر اینکه در دیدار مذکور هیچ‌گونه مباحث انتخاباتی مطرح‌ نشده است، خبرسازی‌های صورت گرفته درباره دیدار انتخاباتی فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص) از اساس تکذیب شده و از افکار عمومی و رسانه‌های رسمی درخواست می‌شود، اخبار صحیح مربوط به شورای نگهبان‌ را از وب سایت رسمی‌ این نهاد پیگیری کنند. 🖌 عزیزان عنایت داشته باشند این روزها اخبار مختلف #انتخاباتی بر اساس شنیده ها منتشر میشود که عموما کذب است مانند برخی اظهارات منتسب به محسن رضایی، دیدار انتخاباتی احمدی نژاد با فرزند رهبر انقلاب، پیمان انتخاباتی آذری جهرمی با احمدی نژاد و... ؛ هر چه به انتخابات ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ نزدیک شویم بر حجم این اخبار افزوده خواهد شد #زود_باور_نکنیم #زود_بازنشر_نکنیم #زود_قضاوت_نکنیم 🖌 #محمدصادق_سلطانزاده ---------------------------- ☑️کانال جامع پاسخ به شبهات وشایعات در #فضای‌_مجازی 👇🏻 https://chat.whatsapp.com/BOXu7MERv3XBTTWcuPZcl0 📱پیام رسان ایتا👇🏻 🆔https://eitaa.com/joinchat/5701648C9536f328f0 📱ادرس سایت👇🏻 🆔 www.pshobahat.ir 📱پیام رسان اینستاگرام 🆔http://Instagram.com/pshobahat 📱پیام رسان روبیکا👇🏻 🆔https://rubika.ir/porseshgar 📱 پیام رسان بله👇🏻 🆔https://ble.ir/porseshgar 📱پیام رسان تلگرام👇🏻 🆔https://t.me/poorseshgar 📱پیام رسان سروش👇🏻 🆔sapp.ir/poorseshgar اَللّهُــــمَّ_عَجـِّــل_لِوَلیِّــــکَ_الفَـــــرَج🎋

🛬 *سورپرایز مردم در فرودگاه مهراباد* *اول چل چلیه ایرانه* 🇮🇷 سلام کن به خورشید☀️🖐️ سلام کن به فردا🌹 (تکراریه ولی قشنگه) ---------------------------- ☑️کانال جامع پاسخ به شبهات وشایعات در #فضای‌_مجازی 👇🏻 https://chat.whatsapp.com/BOXu7MERv3XBTTWcuPZcl0 📱پیام رسان ایتا👇🏻 🆔https://eitaa.com/joinchat/5701648C9536f328f0 📱ادرس سایت👇🏻 🆔 www.pshobahat.ir 📱پیام رسان اینستاگرام 🆔http://Instagram.com/pshobahat 📱پیام رسان روبیکا👇🏻 🆔https://rubika.ir/porseshgar 📱 پیام رسان بله👇🏻 🆔https://ble.ir/porseshgar 📱پیام رسان تلگرام👇🏻 🆔https://t.me/poorseshgar 📱پیام رسان سروش👇🏻 🆔sapp.ir/poorseshgar اَللّهُــــمَّ_عَجـِّــل_لِوَلیِّــــکَ_الفَـــــرَج🎋

🎥 انیمیشن بازی تاج و تخت - ۱ این قسمت: مال بابام! --------------------------------- ☑️کانال جامع پاسخ به شبهات وشایعات در #فضای‌_مجازی 👇🏻 https://chat.whatsapp.com/BOXu7MERv3XBTTWcuPZcl0 📱پیام رسان ایتا👇🏻 🆔https://eitaa.com/joinchat/5701648C9536f328f0 📱ادرس سایت👇🏻 🆔 www.pshobahat.ir 📱پیام رسان اینستاگرام 🆔http://Instagram.com/pshobahat 📱پیام رسان روبیکا👇🏻 🆔https://rubika.ir/porseshgar 📱 پیام رسان بله👇🏻 🆔https://ble.ir/porseshgar 📱پیام رسان تلگرام👇🏻 🆔https://t.me/poorseshgar 📱پیام رسان سروش👇🏻 🆔sapp.ir/poorseshgar اَللّهُــــمَّ_عَجـِّــل_لِوَلیِّــــکَ_الفَـــــرَج🎋

📌 *پاسخ به نقدهایی در مورد شبهه هابیل و قابیل*👇 سلام علیکم؛ چندی پیش در پاسخ به شبهه ای درباره نسل آدم، این دیدگاه را مطرح کردیم که هابیل و قابیل با خواهران خود ازدواج کردیم و شرایط آن زمان اقتضا می کرد که چنین فعلی حرام نباشد و چه بسا چنین حکمی در آن زمان اصلا اعلام و ابلاغ نشده بود. برخی از مخاطبان عزیز به این پاسخ نقدهایی وارد کردند. با تشکر از دقت نظر شما مخاطبان عزیز باید عرض کنیم که در بسیاری از مسائل تاریخی و دینی در بین کارشناسان اختلاف نظرهایی وجود دارد و هر گروه برای خود دلایلی دارند و دلیل طرف مقابل را نقد می کنند. درباره مطلبی که بیان کردیم نیز اختلاف نظرهایی وجود دارد و ما فقط یک دیدگاه رایج را بیان کردیم که مستند به احادیث است. در سایت "اسلام کوئست" دیدگاه های مختلف آورده شده که خدمتتان تقدیم می کنیم: در مورد استمرار نسل انسان و ازدواج فرزندان حضرت آدم(ع) اختلاف نظر وجود دارد. علت اصلی این اختلافات، وجود روایات مختلف و گاه متناقض است که سبب اختلاف آرا در این موضوع گشته است. در این‌جا برای نمونه به ذکر چند روایت بسنده می‌شود. استمرار نسل انسان و ازدواج فرزندان حضرت آدم(ع) از نگاه روایات روایتی که می‌فرماید فرزندان آدم در ابتدا با حوریان بهشتی و سپس با اجنّه ازدواج کردند. امام باقر(ع) فرمود: «برای حضرت آدم(ع) چهار فرزند پسر به دنیا آمدند. پس خداوند برای هر یک از این چهار پسر، یک حور العین بهشتی فرستاد. اینان با یکدیگر ازدواج کردند و فرزندانی از این ازدواج به وجود آمد. سپس خداوند این حوریه‌‌ها را گرفت و این چهار فرزند را با چهار تن از جنّیان تزویج داد و این‌گونه نسلی در میان آنها پدید آمد. پس هر آنچه از حلم و بردباری در میان فرزندان آدم وجود دارد از حضرت آدم(ع) است، هر آنچه از جمال و زیبایی در میان بشر است، از جانب حور العین‌ها است و آنچه از افعال قبیح و سوء رفتار در میان بشر یافت می‌شود از جنّیان است».[1] همین ازدواج به نحو دیگری نیز ذکر شده است که یک فرزند با حور العین ازدواج کرد و دیگری با جنّ[2] و روایات دیگری در همین موضوع تنها با کمی اختلاف نقل شده‌اند.[3] از امام رضا(ع) پرسیده شد که چگونه نسل مردم از آدم(ع) به وجود آمد؟ امام(ع) فرمود: «حوا در یک زایمان هابیل را به همراه دختری زایید. سپس در زایمان دوم قابیل را با یک دختر به دنیا آورد. هابیل با دختری که با قابیل به دنیا آمده بود ازدواج کرد و قابیل نیز با دختری که با هابیل به دنیا آمده بود ازدواج کرد. و بعد از این ازدواج‌ها بود که ازدواج خواهر و برادر تحریم شد».[4] دسته‌ای از احادیث تصریح دارند که فرزندان حضرت آدم(ع) هرگز با هم ازدواج نکردند، ‏بلکه آنها با حوریانی که خداوند از بهشت فرستاد، ازدواج کردند؛ مانند این‌که، از امام صادق(ع) پرسیدند: پیدایش نسل از فرزندان حضرت آدم(ع) چگونه بود؟ زیرا بعضى از مردم می‌گویند به حضرت آدم وحى رسید که دختران خود را به پسران خود تزویج نماید و اصل و ریشه تمامى مردم از آن برادرها و خواهران است. امام صادق(ع) در پاسخ فرمود: «حق تعالى منزّه و برتر از این است که گوینده‌اى در باره حضرتش چنین بگوید، آیا پیامبران، فرستادگان، مؤمنین و مؤمنات و مسلمین و مسلمات را از حرام آفریده و قدرت نداشته آنها را از طریق حلال بیافریند و با این‌که از خود این مردم عهد و پیمان بر حلال و پاک و پاکیزگى گرفته است... سپس امام صادق(ع) به شرح و بیان ابتداى نسل از فرزندان حضرت آدم(ع) پرداخت تا این‌که فرمود: «وقتی قابیل، هابیل را کشت، حضرت آدم(ع) از داغ جوانش هابیل فزع و جزع نمود ... و خداوند حضرت شیث(ع) را به تنهایى بدون توأم با خواهرى به آدم عنایت فرمود، و اسم شیث، هبة اللَّه است و آن‌حضرت اول کسى است که از آدمیان در زمین وصى و جانشین پیغمبر شد و بعد از حضرت شیث(ع) خداوند یافث را به آدم مرحمت فرمود و یافث هم بدون همزاد متولد گردید، و چون‏ به حد بلوغ و رشد رسیدند، و اراده نمود خداوند که نسل زیاد شود چنان‌که می‌بینید (زیاد شده‌اند) و تزویج خواهر با برادر حرام بود؛ از این جهت حق تعالى حوریه‌‌اى به نام نَزلَه در عصر روز پنج‌شنبه از بهشت فرستاد و امر فرمود به آدم که او را تزویج و همسر شیث نماید، سپس در عصر روز بعد حوریه‌ی‌ دیگری به نام مَنزِلَه فرستاد و به آدم(ع) امر فرمود که به یافث تزویج نماید، پس از آن‌که حضرت آدم آنها را بدو فرزند خود تزویج نمود براى حضرت شیث پسرى متولد گردید و براى یافث دخترى متولد شد و چون به حد بلوغ و رشد رسیدند، خداى تعالى امر فرمود به آدم که دختر یافث را به پسر شیث تزویج کند، و حضرت آدم اطاعت امر کرد و آنها را همسر یکدیگر نمود، و از ایشان، پیامبران و فرستادگان الهی و برگزیدگان و نسل آنها متولد شدند...».[5] امام سجاد(ع) در گفت‌وگویى که با مردى قرشى داشت، فرمود: «هابیل با لوزا خواهر همزاد قابیل ازدواج کرد و قابیل با اقلیما، همزا

د هابیل»، مرد قرشى پرسید: آیا هابیل و قابیل خواهران خود را حامله کردند؟ امام فرمود: «آرى!»، آن مرد عرضه داشت این‌که عمل مجوسیانِ امروز است، آن‌حضرت فرمود: «مجوسیان اگر این کار را می‌کنند و ما آن‌را باطل می‌دانیم براى این است که بعد از تحریم خدا آن‌را انجام می‌دهند»، آن‌گاه امام سجاد(ع) اضافه نمود: «منکر این مطلب نباش براى این‌که درستى این عمل در آن‌روز و نادرستی‌اش در امروز حکم خدا است که چنین جارى شده، مگر خداى تعالى همسر آدم را از خود او خلق نکرد؟ در عین حال می‌بینیم که او را بر وى حلال نمود، پس این حکمِ شریعتِ آن‌روزِ فرزندان آدم(ع) و خاص آنان بوده و بعدها خداى تعالى حکم حرمتش را نازل فرمود».[6] طبق برخی از احادیث؛ استمرار نسل انسان را از طریق فرزند سوم حضرت آدم که به نام شیث یا هبة الله که وصی آدم و ولی عهد او بود، می‌دانند؛ چون هابیل به دست قابیل کشته شد و قابیل که در اثر عصیان و گناه مطرود شده بود، به دنبال فسق و فجور رفت و فرزندان و نسل او نیز که دنباله رو اعمال و افکار او بودند، در اثر عصیان و طغیان در حادثه طوفان حضرت نوح(ع) همه از بین رفتند.[7] خلاصه این‌که، مسئله ازدواج فرزندان آدم(ع) از مباحثی است که در جوامع روایی، احادیث متعارض و مختلفی را به خود اختصاص داده است. دیدگاه مفسّران عده‌ای از مفسّران با استفاده از آیه «اى مردم! از (مخالفت) پروردگارتان بپرهیزید! همان کسى که همه شما را از یک انسان آفرید و همسر او را (نیز) از جنس او خلق کرد و از آن دو، مردان و زنان فراوانى (در روى زمین) منتشر ساخت...»،[8] معتقدند: که تکثیر نسل فرزندان حضرت آدم(ع) تنها از طریق آدم و همسرش صورت گرفت و موجود سوّمی در آن دخالت نداشت.[9] لازمه‌ی این سخن آن است که فرزندان آدم(ع) - به‌صورت برادر و خواهر- با هم ازدواج کرده باشند؛ زیرا اگر آنها با نژاد و همسران دیگری ازدواج کرده باشند، فرمایش خدا «منهما؛ از آن دو» صادق نخواهد بود. این موضوع در احادیث متعددی وارد شده است و زیاد هم جای تعجب نیست؛ چه این‌که طبق استدلالی که در دسته‌ای از احادیث نقل شده، این ازدواج مباح بود؛ زیرا هنوز حکم تحریم ازواج خواهر و برادر نازل نشده بود. بدیهی است ممنوعیت یک کار، بسته به این است که از طرف خداوند تحریم شده باشد. چه مانعی دارد که ضرورت‌ها و مصالحی ایجاب کند که در بعضی زمان‌ها کاری جایز باشد و بعداً تحریم گردد؟ همان‌طور که در حدیثی از امام سجاد(ع) (روایت چهارم) بیان شد. ولی در مقابل؛ گروهی از مفسّران[10] موافق محتوای این دسته از احادیث هستند که فرزندان حضرت آدم(ع) هرگز با هم ازدواج نکردند، ‏بلکه آنها با حوریانی که خداوند از بهشت فرستاد، ازدواج کردند؛ مانند حدیثی که از امام صادق(ع) نقل شد (روایت سوم). در این‌جا احتمال دیگرى نیز وجود دارد که گفته شود: فرزندان آدم(ع) با بازماندگان انسان‌هاى پیشین ازدواج کرده باشند؛ زیرا طبق روایاتى[11] آدم اولین انسان روى زمین نبود، بلکه قبل از حضرت آدم(ع) انسان‌های دیگری روی زمین زندگی می‌کردند. مطالعات علمى امروز نیز نشان می‌دهد که نوع انسان احتمالاً از چند میلیون سال قبل در کره زمین زندگى می‌کرد، در حالی‌که از تاریخ پیدایش آدم تا کنون زمان زیادى نمی‌گذرد، بنابر این باید قبول کنیم که قبل از آدم انسان‌هاى دیگرى در زمین می‌زیستند که به هنگام پیدایش آدم در حال انقراض بودند، چه مانعى دارد که فرزندان آدم با باقیمانده یکى از نسل‌هاى پیشین ازدواج کرده باشد، ولى همان‌طور که گفتیم این احتمال با ظاهر آیه فوق چندان سازگار نیست.[12] نتیجه این‌که نظریه اوّل مفسّران با ظاهر قرآن سازگارتر است؛ چنان‌که مفسّرانی مانند علامه طباطبائی(ره)، این احتمال اوّل را تقویت کرده و پذیرفته است.[13] [1]. عیاشی، محمد بن مسعود، التفسیر، محقق، مصحح، رسولی محلاتی، هاشم، ج 1، ص 216، تهران، المطبعة العلمیة، چاپ اول، 1380ق. [2]. شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ج 3، ص 382، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1413ق. [3]. ر. ک: التفسیر، ج 1، ص 215. [4]. حمیری، عبد الله بن جعفر، قرب الإسناد، ص 366، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام، چاپ اول، 1413ق. [5]. شیخ صدوق، علل الشرائع، ج 1، ص 18، قم، کتاب فروشی داوری، چاپ اول، 1385ش. [6]. طبرسی، احمد بن علی، الإحتجاج علی أهل اللجاج، محقق، مصحح، خرسان، محمد باقر، ج 2، ص 314 - 315، مشهد، نشر مرتضی، چاپ اول، 1403ق. [7]. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 11، ص 220، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق. [8]. «یا أَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّکُمُ الَّذی خَلَقَکُمْ مِنْ نَفْسٍ واحِدَةٍ وَ خَلَقَ مِنْها زَوْجَها وَ بَثَّ مِنْهُما رِجالاً کَثیراً وَ نِساءً...». نساء، 1. [9]. بیضاوی، عبدالله بن عمر، انوار التنزیل و اسرار التأویل، تحقیق، المرعشلی‏، محمد عبد الرحمن، ج 2، ص 58، بیروت،