👆🏽👆🏽👆🏽 ▫️5. گاهي آياتِ مورد تفسير به يك ديگر، هيچ گونه اشتراكي در واژه با هم ندارند تا به رهنمود المعجم المفهرس و مانند آن بتوان آيات مناسب را گردآوري كرد؛ بلكه فقط پيوند معنوي با همديگر دارند؛ نظير عنوان اب، و عنوان والد؛ چون عنوان اب، گرچه بر پدر اطلاق مي شود، ليكن اطلاق آن بر غير پدر مانند عمو، هم در قرآن آمده؛ نظير: (أم كنتم شهداء إذ حَضَرَ يعقوبَ الموتُ إذ قال لبنيه ما تعبدون من بعدي قالوا نعبدُ إلهك و إله ابائك إبراهيم و إسماعيل و إسحق إلهاً واحداً و نحن له مسلمون).[ سوره‌ي بقره، آيه‌ي 133.] 🔹زيرا در اين آيه، يكي از آباء حضرت يعقوب، جناب اسماعيل شمرده شد؛ با اينكه حضرت اسماعيل، عموي جناب يعقوب فرزند اسحاق بود، نه پدر وي؛ بنابراين، عنوان اَبْ، همان طوري كه بر پدر اطلاق مي شود، بر غير پدر مانند عمو هم اطلاق مي شود. 🔹لذا در جريان پدر حضرت ابراهيم، ترديد و تأمل پديد مي آيد كه آيا پدر وي، آزر بت پرست بود يا نه؟ آنچه از آيه‌ي (و إذ قال إبراهيم لأبيه ازر أتتخذ أصناماً الهة...)[ سوره‌ي انعام، آيه‌ي 74.]و آيات 42 از سوره‌ي مريم و 52 از سوره‌ي انبياء و 70 از شعراء و 85 از صافات و 26 از زخرف و 114 از توبه و...، بر مي آيد اين است كه اب حضرت ابراهيم مُوحّد نبود؛ امّا آيا اين اَبْ، همان پدر بود يا غير پدر و آيا پدر حضرت ابراهيم موحّد بود يا نه، از هيچ كدام از اين دو مطلب آيات مشتمل بر عنوان اَبْ استظهار نمي شود. 🔹ليكن هر دو مطلب را مي توان از آيه‌ي ديگر كه واژه‌ي والد در آن به كار رفت،نه كلمه‌ي اَبْ استنباط كرد؛ يعني هم فهميد كه آزر بت پرست پدر حضرت ابراهيم(عليه السلام) نبود و هم شخص ديگري كه پدر حضرت ابراهيم بود و نام او در قرآن نيامد، مُوحّد بود و مشرك نبود؛ زيرا خداوند چنين فرمود: ✔️1. براي پيامبر و براي مؤمنان، سزاوار نيست و حقّ ندارند براي مشركان طلب آمرزش كنند؛ هرچند آن مشركان از نزديكان آنها باشند.[ سوره‌ي توبه، آيه‌ي 113.] ✔️2. طلب آمرزش حضرت ابراهيم براي اَبِ خود، فقط به جهت وعده‌ي تشويقي او بود؛ آنگاه كه كاملاً روشن شد كه او (اَبْ) دشمن خداوند است، از او (اَبْ) تبرّي و بيزاري جسته است[سوره‌ي توبه، آيه‌ي 114.](يعني ديگر براي اب استغفار نكرد). 3✔️. حضرت ابراهيم(عليه السلام) در دوران سالمندي و پيري يعني در اواخر زندگي خود، در نيايش چنين گفت: (ربّنا اغفر لي و لوالدي و للمؤمنين يوم يقوم الحساب)[ سوره‌ي ابراهيم، آيه‌ي 41.]؛ يعني پروردگار ما! مرا و والد و والده ام و مؤمنين را روزي كه حسابرسي برپا مي شود، بيامرز! از اينجا دو مطلب ياد شده استنباط مي شود: يكي آنكه آزر بت پرستْ پدر حضرت ابراهيم نبود؛ زيرا آن حضرت(عليه السلام) بعد از روشن شدن شرك و دشمني آزر با خدا، از او بيزار و تبرّي جست و ديگر براي او آمرزش طلب نكرد و مطلب ديگر اينكه براي والد و والده‌ي خويش در دوران پيري استغفار كرد. معلوم شود كه پدر و مادر آن حضرت شايسته‌ي طلب آمرزش بوده اند؛ يعني چونان مؤمنين ديگرْ اهل ايمان بودند؛ نه اهل شرك. 🔹اين قسم از تفسير آيه به آيه، در اثر پيوند معنوي مطالب آنها با يك ديگراست؛ نه پيوند واژه. گرچه كلمات آيات مزبور از نظر زبان و لغت به هم نزديك اند و همين نزديكي واژگان مي تواند كمكي براي برقراري ارتباط بين آيات ياد شده باشد؛ ليكن از سنخ تفسير قرآن به قرآن در محدوده‌ي واژه هاي مشترك نيست. اين گونه جمع بندي بين آيات در تفسير روح المعاني آلوسي نيز ديده مي شود؛[ روح المعاني، ذيل آيه‌ي 41 از سوره‌ي ابراهيم(عليه السلام).]همان طوري كه در تفسير الميزان مبسوطاً تحليل شده است. ⏪ ادامه دارد... 💢 نکته مهم: تلاش صادقانه از ما و توفیق و راهنمایی از خداوند_(نشر حقایق) 🌹🌹🌹 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom

👇🏽👇🏽👇🏽 ▫️6 . گاهي آيات هم آواي تفسيري نسبت به يك ديگر، نه تنها اشتراكي در واژگان مأخوذ در آن آيات ندارند، بلكه كلمات مذكور در آنها نزديك به هم نيستند و فقط پيوند عميق مفهومي بين آنها مي تواند براي برخي راه گشاي تفسير آيه به آيه باشد. 🔹مثلاً آيه‌ي (لو كان فيهما الهة إلاّ اللّه لفسدتا فسبحان اللّه ربّ العرش عمّا يصفون)،[ سوره‌ي انبياء، آيه‌ي 22.]سند برهان «تمانع» معروف است كه محور بحث هاي مهم كلامي و فلسفي است. برخي در تلازم مقدّم و تالي ترديد دارند و چنين مي پندارند كه اگر خدايان متعدد در اثر علم به واقع و نزاهت از جاه طلبي و غرض ورزي، همگي مصلحت جهان آفرينش را در اصل ايجاد و كيفيّت پرورش آن اعمال نمايند، محذور فساد و تباهي رخنه نمي نمايد. 🔹زيرا منشأ فساد يا جهل خدايان به مصالح واقعي جهان است يا جاه طلبي و غرض ورزي و خدايان از گزند جهل علمي و آسيب جهالت عملي مصون اند. چه مي شود كه خدايان متعدد باشند و جهان را مطابق با واقع و نفس الامر كه بيش از يك چيز نيست، بيافرينند و اداره كنند. 🔹چون چنين شبهه اي براي بعضي مطرح بوده و توان دفع آن را نداشتند، لذا برهان تمانع را به برهان «توارد علل» ارجاع داده و مي دهند و در اثر استحاله‌ي توارد دو علت مستقل بر معلول واحد، آيه‌ي مزبور را تفسير مي نمايند و برهان تمانع فلسفي و كلامي را توجيه مي كنند؛ ليكن با تدبّر در برخي آيات ديگر كه همين مطلب تمانع را به صورت تمثيل بيان مي نمايد، معناي آيه‌ي سوره انبياء روشن مي شود و برهان تمانع، بدون ارجاع به برهان توارد علل متعدد بر معلول واحد، تماميّت خود را باز مي يابد و از هر نقد موهوم يا متوهّمي آزاد خواهد بود. 🔹آن آيه‌ي تمثيلي اين است: (ضرب اللّه مثلاً رجلاً فيه شركاء متشاكسون و رجلاً سلماً لرجلٍ هل يستويان مثلاً الحمد للّه بل أكثرهم لا يعلمون)[ سوره‌ي زمر، آيه‌ي 29.]؛ يعني خداوند براي اثبات توحيد ربوبي خود، جريان ساده اي را به عنوان مَثَل بازگو كرده است و آن اينكه اگر يك خدمتگزار، تحت فرمان دو فرمانرواي ناسازگار با هم قرار گيرد و يك خدمتگزار، تحت فرمان يك فرمانروا واقع شود، آيا كيفيت زندگي، فعاليت و كوشش، و نظم و هماهنگي اين دو خدمتگزار همسان است يا يكي منظم، منسجم و هماهنگ و آرام و ديگري همواره مبتلا به تشتت، ناهماهنگي و سر در گمي است؟ يقيناً اين چنين نيست كه كيفيت اداره‌ي امور دو خدمتگزار مزبورْ متساوي باشد؛ بلكه حتماً فرق دارد. 🔹اگر بيش از يك خدا بخواهند جهان را بيافريند و آن را اداره نمايند، حتماً آن جهان، نا هماهنگ و غير منسجم خواهد بود و چون جهان كنوني منسجم و هماهنگ است، حتماً تحت تدبير يك خدا واقع مي باشد؛ البته تقرير عقلايي اصل قياس استثنايي چنان كه قبلاً بازگو شد، به عهده‌ي مستمع واعي چونان عقل خردورز مُتدرّب به قانون حوار و اصول استدلال است؛ ليكن آن نكته‌ي محوري كه به وسيله‌ي آيه‌ي تمثيلي استفاده مي شود و در تقرير تلازم مقدّم و تالي در آيه‌ي انبياء سهم كليدي دارد، اين است كه اگر خدايان ْمتعدد باشند، حتماً متشاكس و ناسازگار مي باشند. 🔹منشأ ناهماهنگي آنان، نه جهل علمي است تا كسي بگويد: خدا آن است كه به همه چيز عالم باشد و نه جهالت عملي و غرض ورزي جاه طلبانه است تا گفته شود: خداوند آن است كه از آسيب اغراض و گزند غرايز بشري و امكاني معصوم و مصون باشد؛ بلكه منشأ ناهماهنگي ضروري و تشاكس اضطراري آن است كه: ▪️يك. خداوند بسيط محض است و هيچ گونه تركّبي در او نيست. ▪️دو. خداوند همه‌ي كمالهاي علمي و عملي را داراست. ▪️سه. خداوند چون بسيط است و جامع همه‌ي كمالهاي علمي و عملي مي باشد، تمام آن كمالها كه يكي از آنها علم ازلي و نامتناهي است، عين ذات او خواهد بود و نه جزء ذات و نه خارج از آن. ▪️چهار. چون ذاتها متباين اند، علمها هم كه عين ذات است، متباين خواهد بود. ▪️پنج. چون غير از خداوند، چيزي در جهان نيست تا خداوندْ كار خود را مطابق با آن و برابر با آن و در سنجش با ميزان آن انجام دهد، پس سخن از واقع، نفس الامر و مانند آن بعد از افاضه خداوند مطرح است؛ نه در عرض خداوند و قبل از افاضه‌ي او؛ يعني هرگز نمي توان گفت: خداوند، جهان را مطابق با مصلحت نفس الامر آفريد؛ زيرا اصل مصلحت، نفس الامر و هر چيزي كه فرض شود و غير از ذات خداوند باشد، فعل، مخلوق و محتاج به اوست.

▪️شش. تنها واقعيّت هستي، خودِ خداوند مي باشد و چون فرض شد دو خداوند، دو ذات متباين، دو علم متشاكس، دو تشخيص متنازع وجود دارد، قطعاً جهاني كه بخواهد يافت شود، متشاكس، متنازع، متفاطر، متداعي به انفكاك و متشتّت خواهد بود و چون جهان كنوني منزّه از صفات سلبي ياد شده است، چنان كه در آيه‌ي (الّذي خلق سبع سموات طباقاً ما تري في خلق الرحمن من تفاوت فارجع البصر هل تري من فطور)[ سوره‌ي ملك، آيه‌ي 3.]، به نفي انفطار، انثلام، شكاف و ناهماهنگي جهان اشاره شده است پس مي توان به توحيد ربوبي اعتقاد پيدا كرد و هرگونه شرك ربوبي را نفي نمود. 🛄با اين تحليلْ سداد، صواب و اتقان برهان تمانع، همچنان محفوظ مي ماند و نيازي به ارجاع آن به برهان توارد علل نخواهد بود و قسمت مهمّ تتميم برهان تمانع به همين آيه‌ي تمثيلي سوره‌ي زمر است كه در آن به نحو ضرورت، متشاكس و متنازع بودن دو خدا به عنوان اصل مسلّم، اخذ شده است. ⏪ ادامه دارد... 💢 نکته مهم: تلاش صادقانه از ما و توفیق و راهنمایی از خداوند_(نشر حقایق) 🌹🌹🌹 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom

#سیر_و_سلوک (۸۰) #درس_اخلاق #اخلاق_و_تزکیه مرحوم آیت الله #محمد_شجاعی (رضوان الله علیه) 🌿🌿🌿 📼شرک در ذات ۲ 🕑 زمان:30دقیقه ☑️ ثواب انتشار و استفاده از این فایل هدیه به پیشگاه مطهر ثواب انتشار و استفاده از این فایل هدیه به پیشگاه مطهر حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله 🔰در رساندن سخن حق و پایبندی به آن استقامت بورزیم و ثابت قدم باشیم.یاریگر ما در انتشار این دغدغه باشید. 👈🏾ادامه دارد... 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom

🆔 @a_javadiamoli_esra 🔹 فرشته منش #آيت_الله_العظمی_جوادی_آملی @rahighemakhtoom

#عکس_نوشت #انتخاب #انتخابات #تغییر #سرنوشت @rahighemakhtoom

@tadabbor_quran 💠کانال‌ آموزش‌‌مجازی‌تدبردرقرآن موضوع: #معیارهای_انتخاب_اصلح_درقرآن 👨‍⚖️معیارپنجم- عدالت‌‌خواهی 👨‍⚖️ 🔘 دکتر امیر حسین دباغ @rahighemakhtoom

سومین‌دوره #تدبر_موضوعی_درقرآن موضوع: #معیارهای_انتخاب_اصلح_درقرآن معیارشش-عمل‌به‌وعده‌های‌گذشته🏡 معیارشش-عمل‌به‌وعده‌های‌گذشته🏡 🔘 دکتر امیر حسین دباغ @tadabbor_quran @rahighemakhtoom

دریافت (نتیجه عمل) در قیامت این گونه نیست که هر کسی کاری انجام دهد و بدون مسئولیت از بین برود؛ نه خدا اهل #لهو و #لغو است و نه عالم #بازیچه حساب می شود. خدا می فرماید: هر کسی باید خود را دریابد و متوجه #مسئولیت کارهای خود در دنیا و آخرت باشد. #مومنان و #ابرار #ثواب خود را می برند و #کفار جزای کار خود را خواهند دید؛ در واقع هر کس #نتیجه_عمل خود را در #قیامت خواهد دید. ✅ درس خارج تفسیر قرآن ؛ ۱۳۹۸/۱۰/۱۰ #آیت_الله_جوادی_آملی #علامه_جوادی_آملی #جوادی_آملی @rahighemakhtoom

#توجه ⭕️علاقه مندان به شرکت در مسابقه کتابخوانی از امروز تا ظرف دو روز آتی به ایدی زیر جهت اعلام آمادگی پیام بدهند . مسابقه بسیار روان و ساده خواهد بود. ✋🌺 @Vsal90

برداشت از آیات ۵۵ ـ ۵۴ مجادله سالک الی اللّه باید کوشش کند که در موضوعاتی که خدای تعالی در قرآن با توضیحات و مثل ها بیان فرموده مجادله نکند، هر چه بیشتر آنها را بپذیرد و از هدایت الهی استقبال کند و از خدای تعالی طلب بخشش نماید نیکوتر است والاّ خدای تعالی در دنیا و آخرت او را عذاب خواهد کرد. 📎تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom

#تسنیم 📌 نفوذ ناپذیری در برابر دشمن ...فرمود شما طوری باشید، دولت شما، ملّت شما، مسئولین شما نفوذناپذیر باشید، همین! نه اینکه حمله کنید به دیگران؛ به دیگران حمله نکنید، آن مسئله اسلام و دعوت اسلام راه خاص خودش را دارد؛ اما طرزی باشید که در کلّ جهان، همه نسبت به شما احساس عظمت و جلال بکنند و هیچ کس به خودش اجازه نفوذ ندهد، برای اینکه این قله دماوند یا کوه هیمالیا را کدام عاقلی است که میگوید من میخواهم در آن نفوذ کنم؟ فرمود نفوذناپذیر باشید، مستقل باشید، محکم باشید، مُتقن باشید، ﴿وَ لْیَجِدُوا فِیکُمْ غِلْظَةً﴾. فرمود این گونه باشید، این سفارش قرآن است. این هم که فرمود: ﴿أَشِدَّاءُ عَلَی الْکُفَّارِ﴾، نه یعنی حمله کنید! البته اگر دیوانه قصد حمله کرد دفاع میشود ضروری؛ اما طرزی باشید که هیچ عاقلی به خودش اجازه نفوذ ندهد.. 📼 درس تفسیر سوره فتح جلسه 8 💢 نکته مهم: تلاش صادقانه از ما و توفیق و راهنمایی از خداوند_(نشر حقایق) 🌹🌹🌹 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom