📌 فراخوان یادداشت علمی
🔘 فصلنامه رهیافت اندیشه با رویکردی مسئلهمحور و در راستای تبیین و ترویج گفتمان علوم انسانی اسلامی، از همه صاحبنظران، پژوهشگران و نویسندگان دعوت میکند آثار خود را به این نشریه ارسال نمایند.
🔖اهداف
🔹ارائه جمعبندی از دیدگاه اندیشمندان اسلامی و معرفی چهارچوب نظری اسلامی بهمنظور جهتدهی به وضعیت موجود
🔹توصیف وضعیت موجود و علل شکلگیری آن در پرتو الگوی مطلوب اسلامی
🔹راهبردها و راهکارهای عملیاتی برونرفت از وضعیت موجود و حرکت به سمت الگوی مطلوب اسلامی
🔹تاریخپژوهی تصمیمات و اقدامات سیاستی ۵۰ سال اخیر با هدف ردیابی نقاط ضعف و قوت و علل وقوع آن
🔖محورهای موضوعی
نظام تأمین اجتماعی، تعاملات اقتصادی بینالملل، نظام ارزی، نظام بانکی، تولید و اشتغال، بودجه و مالیات، توزیع منابع طبیعی، نفت و گاز، نظام اداری، فرهنگ و مشارکت سیاسی، جمعیت، هویت جنسیتی، تحکیم خانواده، تربیت خانوادگی، جهان اسلام و وحدت اسلامی، تعاملات سیاسی فرامنطقه، آموزش و پرورش، رسانه و فضای مجازی، عفاف و حجاب، مبانی علوم انسانی.
🔖ویژگی یادداشت
✍️ یادداشتها باید بین 1500 تا 3000 کلمه باشند و در محیط word نگارش و ارسال شوند.
🔀 راههای ارتباطی و ارسال یادداشت
📧 rahyaftandisheh@gmail.com
🆔 @rahyaft_andisheh ایتا، بله، تلگرام
🔘 نقش و مشارکت مردم در نظام سیاسی اسلام، برخاسته از دل اسلامیت نظام است
📌 دکتر مصطفی غفاری در گفتوگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛
🔖 نقش مردم و مشارکت مردم و نظر مردم در نظام سیاسی اسلام و درمورد جمهوری اسلامی ایران در دل اسلامیت نظام تعریف میشود؛ یعنی این مورد یک چیز بیرونی و سنجاقشدهای به مقولۀ اسلامیت نیست بلکه خود اسلام از ما خواسته است که رأی مردم، نظر مردم و مسئولیت و مشارکت مردم را به رسمیت بشناسیم، از آن جهت که یک عنصر رکنی و قوامدهنده و هویتبخش به مقولۀ حاکمیت است.
🔖 مشارکت سیاسی طبیعتاً همانطور که به ذهنها بهراحتی متبادر میشود، مهمترین و شایعترین جلوۀ آن انتخابات است که در سطوح و مقاطع مختلف خود چنین نقشی را دارد اما همانطور که در روح سؤال شما دیده میشود، مشارکت سیاسی محدود به عرصۀ انتخابات نیست؛ مثلاً فرض کنید فعالیتهای مردم در قالب جامعۀ مدنی و گفتگوهای سیاسی از طریق رسانهها و بقیۀ فضاهایی که ممکن است، خود بخشی از مقولۀ مشارکت سیاسی را میسازد.
🔖 درمورد ما و انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی یکی دیگر از مجاری مهم مشارکت سیاسی که قابلمطالعه است، مناسک سیاسی و رخدادهای تکرارشونده است؛ مثل راهپیمایی 22 بهمن، راهپیمایی روز قدس و امثال اینها چه بهنحو حمایتی و چه بهنحو اعتراضی، یکی دیگر از مصادیق مشارکت سیاسی هستند و از این جهت بسیار ویژه و قابلمطالعه است و در کشور ما نسبت به نظامهای سیاسی دیگر بسیار منحصربهفرد است.
#فصلنامه
#رهیافت_اندیشه
#مصطفی_غفاری
🌐 @rahyaft_andisheh
🔘 ضرورت توجه به شاخصهای دینی در تمامی ابعاد در زمینۀ حجاب و عفاف
📌 خانم زهرا آیتاللهی در گفتوگو با فصلنامه رهیافت اندیشه؛
🔖 دین در ارتباط با بحث عفاف و حجاب حرف دارد که من فکر میکنم ما باید در برنامهریزیهایمان در کشور و از جمله در آموزشوپرورشی که داریم به این شاخصهایی که دین در بحث عفاف و حجاب دارد توجه کنیم؛ اولاً عفاف دوجنسیتی است و هم زنان و هم مردان را شامل میشود. با این حال در بحث حجاب، زنان پررنگتر میشوند. من فکر میکنم گاهی اوقات که ما در بحث حجاب و عفاف صحبت میکنیم، به آن شاخصهای دینی در تمام ابعاد توجه نمیکنیم.
🔖 در مباحث دینی و در شاخصهایی که در آن مطرح میشود، ارزش ویژهای برای حیا در نظر گرفته میشود و خود این بحث حیا موضوع مهمی است که باید درمورد آن مانور داده شود؛ چون فرد باحیا ولو تقیّد دینی هم نداشته باشد، مطمئناً در ارتباط با جنس مخالف خود یک حدومرز و عفتی را هم رعایت میکند.
🔖 اینکه دین بر این موضوع دست میگذارد و میگوید که افکار و احساساتت را مدیریت کن، خیلی مهم است. گاهی اوقات ما بهسرعت به آخر خط توجه میکنیم که تو حتماً حجاب داشته باشی و یا حتماً عفیف باشی؛ این عفیفماندن نیازمند به یک سری مقدمات است.
#فصلنامه
#رهیافت_اندیشه
#زهرا_آیت_اللهی
🌐 @rahyaft_andisheh
🔘 اولین بستر انعقاد معاهده توسط دولت اسلامی با دولتهای دیگر، وجود ضرورتهاست
📌حجتالاسلام دکتر ابراهیم موسیزاده در گفتوگو با فصلنامه رهیافت اندیشه؛
🔖اگر بخواهیم موضوع قراردادها را از منظر دین نگاه کنیم، باید گفت که اولین بستر انعقاد معاهده توسط دولت اسلامی با دولتهای دیگر که منظور دولتهای غیراسلامی است، وجود ضرورتها است؛ یعنی دولت اسلامی فعلاً بهدلایل و شرایطی، قدرت و نهاد دیگری را بهصورت اضطراری و ضروری و ثانوی میپذیرد و پذیرش آن بهمعنای مشروعیت طرف دیگر معاهده نیست؛ یعنی هرگونه قرارداد که با دیگری بسته میشود بهمعنای مشروعیتبخشی به دیگری نیست؛ بلکه صرفاً یک مبادلات تجاری و اقتصادی است.
🔖 مثل معاهدهای که پیامبر(ص) با قوم بنینضیر و بنیقریضه و امثالهم منعقد میکرد که این عمل ایشان بهمعنای مشروعیتبخشی به آنها نبود؛ بلکه از باب حکم ثانویه، برقراری وحدت و اتحاد بود. این اولین نکتهای است که باید در انعقاد معاهدات به آن توجه داشته باشیم که دولت اسلامی جهاد را مصلحت نمیبیند به این دلیل که شرایط آن برقرار نیست.
🔖 لذا دولت اسلامی میتواند در عرصههای مختلف مثل مبادلات تجاری یا بحث مربوط به مصالحه و صلح موقت که به آن عهد میگویند، معاهداتی را با دولتهای دیگر ببندد. برخی از اینها هم معاهداتی معین هستند و مبنای قرآنی و روایی دارند.
#فصلنامه
#رهیافت_اندیشه
#ابراهیم_موسی_زاده
🌐 @rahyaft_andisheh
🔘 دو گام مهم در جهت مبارزه با قاچاق کالا
📌 محسن محمدزاده در گفتوگو با فصلنامه رهیافت اندیشه؛
🔖 ما ظرفیت قانونی داریم؛ یعنی ما قانون خوبی به نام قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز داریم. در این قانون موارد خوبی هم وجود دارد. یکی از آن مواردی که میتوان دربارهاش صحبت کرد، بحث شناسۀ رهگیری است. اگر در همۀ کالاها شناسۀ رهگیری و کد اصالت ایجاد شود، بخشی از مشکلات ما هم حل میشود.
🔖 البته ناگفته نماند که وقتی هم صحبت از این موارد میکنیم، سامانهای هم که آنها روی آن سوار میشوند، مهم است. به هرحال قوانین کنونی، ظرفیت اصلاح این موضوع را دارد؛ لذا بهنظر من ظرفیت قانونی وجود دارد؛ به شرطی که قوانین بهطور کامل اجرا بشوند و نکتۀ مهم آن، اراده و عزمی است که باید وجود داشته باشد؛ ولی این اراده و عزم به دلایلی در دستگاهها وجود ندارد.
🔖 مثلاً در نظام حملونقل، چالشهایی مشاهده میشود که 42 سال است حل نشده. مثلاً محمولۀ ترانزیت از مرز وارد کشور میشود که هیچ دوربینی نمیتواند پلاک آن را بخواند و هنوز هم مسئله روشن نیست که چگونه پلاکها خوانده شوند و کجا میتوان هوشمند رصد کرد تا این مسئله حل شود. بههرحال حرف من این است که ظرفیت قانونی وجود دارد؛ اما آن عزم و اراده و اولویتبندی راهحلها در دستگاهها وجود ندارد و طرح مشخصی برای این اولویتبندی موجود نیست.
#فصلنامه
#رهیافت_اندیشه
#محسن_محمدزاده
🌐 @rahyaft_andisheh
🔘 مشاورۀ خانواده؛ بستری در جهت آموزش مهارت زندگی برای خانوادهها
📌حجتالاسلام والمسلمین محمدرضا سالاریفر در گفتوگو با فصلنامه رهیافت اندیشه؛
🔖 بنده خود بهعنوان کسی که سالها مشاور خانواده بودم، تشخیصم این است که خیلی از موارد مشاورۀ خانواده را میتوان با آموزش مهارتهای زندگی خانوادگی کاهش داد و بسیاری اوقات در مشاورۀ خانواده هم درواقع مهارتهای زندگی خانوادگی را آموزش میدهیم.
🔖 ما میتوانیم خیلی از مسائل را با این آموزشها حل کنیم. البته یکسری آموزشها وجود دارد که در سطح عمومی و کلان است و یکسری آموزشها هم اختصاصی است؛ مثلاً ممکن است لازم باشد که به زوجی آموزش خصوصی داده شود و از آنها تمرین خواست و بعد دید که نقطهضعفها کجاست و آن را برطرف کرد. بنابراین کاملاً درست است که ما الآن به آموزش خانواده نیاز داریم.
🔖 برای مثال الآن هر مشاورهای که من داشته باشم، قطعاً اسم گوشی همراه در آن برده میشود. ما باید مهارت سواد رسانه و استفادۀ کمّی و کیفی از این گوشی را به زن و شوهر و بچه آموزش بدهیم و یاد بدهیم که نحوۀ استفاده از آن و کنترل این مسئله در میان زوجین باید به چه صورت باشد و در این موضوع با هم گفتوگو کنند. ما در اینجا با سواد رسانه میتوانیم خیلی از مشکلات خانوادگی همچون خیانتهای اینترنتی را حل کنیم.
#فصلنامه
#رهیافت_اندیشه
#محمدرضا_سالاری_فر
🌐 @rahyaft_andisheh
🔘 لزوم آسیبشناسی نظام بودجهریزی در راستای اصلاح تعارض منافع
📌دکتر محمدرضا عطاردی در گفتوگو با فصلنامه رهیافت اندیشه؛
🔖 بعضاً پیش میآید که به دلیل بدحالی بیمار، به این نتیجه میرسند که باید پای او را قطع کنند. بیمار مخالفت میکند اما پای او را قطع میکنند؛ چون عفونت داخل پاست و اگر قطع نشود، به کل بدن سرایت میکند. در اینجا عفونت از حد گذشته و هیچ دارویی وجود ندارد و لذا باید جلوی آن را گرفت و پا را قطع کرد.
🔖 حال آیا ما در نظام بودجهریزی خود بهدنبال این راهحلها هستیم یا دنبال مُسکّن و آمپول تقویتی؟ ما هنوز نظام بودجهریزی را کالبدشکافی نکرده و نمیدانیم که داخل این نظام بودجهریزی چه خبر است و چه اتفاقی میافتد و کجا عفونت کرده و مسئلۀ اصلی ما چیست. ما باید درد را بفهمیم تا به دنبال درمان باشیم.
🔖 اما بهنظر میرسد که در حال حاضر آن بخشی که بیشتر میتوان بر آن متمرکز شد، بخشهای اولیه است که آیا پرداختن به آن اولویت دارد؟ پاسخ این است که قطعاً اولویت دارد. در نظام بودجهریزی هم قطعاً تعارض منافع وجود دارد و باید در این نظام مدیریت تعارض را شروع کنیم؛ اما همۀ اینها وقتی باید شروع شود که ما کالبدشکافی و آسیبشناسی دقیقی انجام دهیم و بفهمیم که نظام بودجهریزی به چه معناست و در کجا منافع عامه قربانی منفعتهای دیگر میشود و بعد هم که مسئله مشخص شد، به سراغ این برویم که با چه ابزارها و سیاستهایی میتوان این مسئله را ترمیم کرد و بعد از مدتی هم بهبود داد.
#فصلنامه
#رهیافت_اندیشه
#محمدرضا_عطاردی
🌐 @rahyaft_andisheh
🔘 از منظر شهیدصدر، انقلاب اسلامی قطعهای از تاریخ اسلام است
📌آیتالله عباس کعبی در گفتوگو با فصلنامه رهیافت اندیشه؛
🔖 نظریات شهیدصدر برخوردار از یک جهانبینی و ایدئولوژی مبتنی بر این جهانبینی است که از دل آن، حاکمیت اسلام استخراج میشود و جهانبینی و ایدئولوژی فقیه تأثیر مستقیمی بر جهانبینی وی دارد و شهیدصدر نیز برخوردار از یک نگاه جامع به اسلام است.
🔖 از منظر شهیدصدر، انقلاب اسلامی قطعهای از تاریخ اسلام است؛ یعنی اگر نگاهی به تاریخ اسلام و ادوار آن بیندازیم میبینیم که دورۀ اول، دورۀ تأسیس اسلام که منظور 23 سال اول است و دورۀ دوم، دورۀ حفظ و پایداری است که دوران امیرالمؤمنین(ع) و سیدالشهداء(ع) و امامان معصوم(ع) و فقهای گرانسنگ در ادامۀ کارشان است و دورۀ سوم، دورۀ آفت و بیماری و پسرفت و بیتوجهی به اسلام است. دورۀ چهارم، دورۀ بیداری مسلمانان و بازگشت به اسلام است که 250 سال پیش شروع شد.
🔖 از منظر شهیدصدر دورۀ انقلاب اسلامی دورۀ بازتولید قدرت اسلام بر مبنای اسلام رسولالله(ص) و مکتب اهلبیت(ع) و همان خواستۀ انبیاء است که تحقق دین بود و مأموریت انقلاب اسلامی هم حاکمیت دین و حضور مردم در عرصۀ تمدنسازی است.
#فصلنامه
#رهیافت_اندیشه
#عباس_کعبی
🌐 @rahyaft_andisheh
🔘 نقش پررنگ خانواده در جهتدهی صحیح به فرزندان
📌 آیتالله سیدمنذر حکیم در گفتوگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛
🔖 اگر ما بخواهیم مهارت تفکر و تدبر را سامان دهیم، باید از خانواده شروع کنیم و در خانواده است که والدین و زوجین و همسران باید خانواده را بهگونهای مدیریت کنند که در تمام شرایط ناگواری که برای جامعه پیش میآید، فرزندانشان در شبیخون فرهنگی بسیار مقاوم و پرقدرت باشند که دشمن نتواند در آنها نفوذ کند.
🔖 اینکه من نتوانم فرزند خود را اینگونه تربیت کنم، آسیب و مشکلی است که به شخص من مربوط است. نباید از خانواده غافل شد. نباید این تربیت در خانواده را رها کرد و آن را فقط به صداوسیما یا آموزشوپرورش و دانشگاهها سپرد.
🔖 البته اینگونه نیست که مطلقاً در این زمینه ناتوان و ناموفق هستیم. ما جوانهای موفقی داریم که محصول همین تربیت مناسب در خانواده است که در حال خدمت به جامعۀ خود هستند.
🔖 در این زمینه باید به روش ایجابی عمل کنیم. باید قانون، امنیت روانی و اجتماعی و سلامت اخلاقی را در جامعه تعریف کرده و قانونمند کنیم. بهعبارت دیگر باید از پیشروی آسیبهای اجتماعی جلوگیری کنیم. روحوروان انسان نیز چون بدنش نیاز به محافظت دارد.
🔖 مسئولین اجتماعی و قانونگذاران نیز باید برای جلوگیری از پیشرفت آسیبهای اجتماعی قانونگذاری کنند و تحول در این مسئله را به وجود آورند و نگاه غلط درمورد این مسئله را تصحیح کنند.
#فصلنامه
#رهیافت_اندیشه
#سیدمنذر_حکیم
🌐 @rahyaft_andisheh
🔘 قاعدۀ نفیسبیل؛ قاعدهای گویا و سرنوشتساز در رابطه با بیگانگان
📌آیتالله محمدحسین ملکزاده در گفتوگو با فصلنامه رهیافت اندیشه؛
🔖 قاعدۀ نفیسبیل، قاعدهای گویا و سرنوشتساز در رابطه با بیگانگان است. گویابودن این قاعده به این مفهوم است که محتوای این قاعده برای همگان بهخوبی قابلفهم است. «سبیل» در عنوان این قاعده، بهمعنای سلطه است و سلطه هم به این معنا است که ما تسلطی بر ادارۀ امور خودمان نداشته باشیم و بیگانگان برای ما تصمیم بگیرند که ما چهکاری انجام دهیم و چهکاری انجام ندهیم.
🔖 خصوصاً اینکه این تسلط موجب شود که مصالح اسلام و مسلمین زیرسؤال برود و آنها امور ما را بهگونهای تمشیت کنند که ما در جهت خلاف مصلحت اسلام و مسلمین حرکت کنیم. قاعدۀ نفیسبیل چنین سلطهای را نفی و رد میکند و هر نوع رابطه با بیگانگان که بخواهد منجر به چنین نوع سلطهای بشود، در قاعدۀ نفیسبیل رد میشود.
🔖 مفاد قاعدۀ نفیسیل این است که از دید اسلام باید راه تسلط، سروری و آقایی فکری، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و نظامی کفار بر مسلمانان بسته شود. لذا طبق این قاعده هر عمل، معامله و یا رابطهای بین مسلمین و کفار، چه شخصی و خصوصی و چه اجتماعی و چه در سطح حکومتها که موجب تسلط کفار بر مسلمانان شود، شرعاً جایز نیست و امکان تحقق ندارد.
#فصلنامه
#رهیافت_اندیشه
#محمدحسین_ملک_زاده
🌐 @rahyaft_andisheh
🔘 نتایج کنترل تورم با تثبیت نرخ ارز به صورت جزئی
📌 دکتر مجید شاکری در گفتوگو با فصلنامه رهیافت اندیشه؛
🔖 آیا در تورمهای ناشی از فشار ناگهانی و تراز پرداختها که بهخاطر بدهی خارجی یا تحریم و... رخ میدهد، تلاش و تجربهای شده است تا با تثبیت نرخ ارز بهصورت جزئی تورم کنترل شود؟ پاسخ این است که بله؛ تجربه شده است.
🔖 حال آیا این تجربه و تلاش، از تجربههای شکستخوردهای بوده؟ پاسخ این است که نه؛ شکست نخورده است. در دهۀ 80 که تورمهای اینچنینی بسیار زیاد بود، سابقۀ فراوانی از این برنامهها در برزیل، آرژانتین، اسرائیل و کشورهای دیگر داریم. همچنین میتوان گفت که این اقدام در برخی از دورهها نسبتاً موفقیتآمیز بوده است. پس این درست نیست که سریع بگوییم: «این راهحلی غیراقتصادی است.» ما هیچوقت نمونۀ موفقی از میخکوبکردن همۀ اقلام نداریم و جایی هم این کار انجام نشده است؛ اما دربارۀ اینکه بهصورت جزئی و برای اقلام مشخصی این کار انجام شود، نمونهها و تجربیاتی وجود دارد.
🔖 حال آیا این کار در بلندمدت اجرایی است؟ نه؛ چون اولاً همۀ ارزش افزوده در محصول نهایی که مصرفکننده استفاده میکند، صرفاً ارزی نیست و با افزایش تورم داخلی، آن جنبهاش بهصورت طبیعی بیشتر شده و توان این نوع سیاستهای تثبیتی در بلندمدت کمتر میشود. ثانیاً بهخاطر تفاوت نرخی که وجود دارد، بهتدریج راهحلهای مختلفی برای فسادش کشف میشود و آن را در طول زنجیره کماثر میکند.
#فصلنامه
#رهیافت_اندیشه
#مجید_شاکری
🌐 @rahyaft_andisheh
🔘 اهمیت توجه به ویژگیهای دستیافتنی در الگوهای برجسته
📌 خانم مریم مذحجی در گفتوگو با فصلنامه رهیافت اندیشه؛
🔖 براساس تجربه، آسیبهایی در برنامهسازیها دیده میشود که مقداری از آن به ناآشنایی برنامهسازان برمیگردد. ما نمونههای موفقی داشتهایم که بتواند اثرگذار باشد. مثلاً برخی سریالهای مناسبتی. یا مثلاً برای بچهها در زمینۀ اخلاقی، نشاندادن الگوهای عملی تأثیر زیادی دارد. اگر تلویزیون به این سمت میرفت، میتوانست کمک زیادی کند.
🔖 چندین سال پیش کارهایی روی برخی برنامههای مناسبتی انجام دادیم که مشخصاً عید مبعث بود. تقریباً همۀ برنامههای مربوطبه این مناسبت را دیدیم و بررسی کردیم. از نظر حجمی بیش از حدود 80درصد به ماجرای بالارفتن پیامبر(ص)از کوه و نازلشدن حضرت جبرئیل و قرائت سورۀ علق پرداخته بودند. کارشناس، انیمیشن، کلیپ و... همه همین را نشان دادند. همه به جایگاه منحصربهفرد پیامبر(ص) پرداختهاند که هیچوقت هم تکرار نشده است.
🔖 خود پیامبر(ص) وقتی میخواهند خودشان را معرفی کنند، میگویند من برای اتمام مکارم اخلاق آمدهام؛ ولی ما به آن جایگاه معنوی والا پرداختهایم. مثلاً دائم بگوییم امیرالمؤمنین(ع) در شبانهروز هزار رکعت نماز میخوانده است. مخاطب میگوید من که نمیتوانم اینگونه باشم و درنتیجه فاصله میگیرد.
🔖 بنابراین باید به آن وجوهی از شخصیت الگوها یا پیامها یا مفاهیم اصلی توجه شود که در زندگی عادی مخاطب قابلیت عملیاتیشدن داشته باشد؛ بدون اینکه روال اصلی زندگیاش دچار تغییرات اساسی شود.
#فصلنامه
#رهیافت_اندیشه
#مریم_مذحجی
🌐 @rahyaft_andisheh