eitaa logo
فصلنامه رهیافت اندیشه
615 دنبال‌کننده
738 عکس
8 ویدیو
10 فایل
🔖تحلیل و پاسخ‌یابی مسائل اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، حقوقی و... در چهارچوب اندیشه اسلامی 🔖گفت‌وگوهای چالشی با اساتید و صاحب‌نظران 🔖بهره‌گیری از یادداشت‌های مسئله‌محور پژوهشگران و نویسندگان ارتباط با ادمین: @admin_rahyaftandisheh تبادل: @rahyaft_t
مشاهده در ایتا
دانلود
🔘 مردم‌سالاری دینی، متناسب با فضای بین‌المللی و تجربۀ بشری است 📌 دکتر یحیی فوزی در گفت‌وگو با ماهنامۀ رویش اندیشه؛ 🔖 قاعده‌ای در فقه است که بیان می‌کند «الناس مسلطون علی اموالهم و انفسهم»؛ یعنی مردم بر اموال و نفوس خود مسلط هستند. شما می‌توانید از همین قاعده بحث تعیین سرنوشت را استنباط کنید. 🔖 بحث دیگری هم وجود دارد که بیان می‌کند که حضور مردم در حکومت مقدمۀ واجب برای تشکیل حکومت است. یعنی اگر شما قائل به حکومت اسلامی باشید، حکومت که بدون مردم شکل نمی‌گیرد و لذا خود حکومت واجب است و از نظر فقه مقدمۀ واجب هم که حضور مردم است واجب است و بر اساس این مطلب از این بحث حمایت می‌کنند. 🔖بنابراین بحث دموکراسی و مردم‌سالاری دینی و جایگاه مشارکت مردم که در آن جایگاه برجسته‌ای است، سابقۀ تاریخی دارد و متناسب با فضای بین‌المللی و تجربۀ بشری است و بنیان‌های قوی نیز در دین و فقه و کلام شیعی دارد و به خاطر همین هم هست که رهبران انقلاب کاملاً از این ایده دفاع کردند و بحث مشارکت سیاسی را در ایران دنبال کردند. 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 قوانین مجلس به جای طرح‌محوری باید لایحه‌محور باشند 📌 دکتر سیدحسین میرمحمدصادقی در گفت‌وگو با ماهنامۀ رویش اندیشه؛ 🔖 مشکل ما این است که قوانین به‌شکل تخصصی و همه‌جانبه‌نگر تصویب نمی‌شود. بلکه فرضاً مسئله‌ای پیش می‌آید و ما فکر می‌کنیم آن مسئله را می‌توانیم با وضع قانون حل کنیم؛ در حالی که بسیاری از امور باید خارج از محدودۀ قانون و با ابزار دیگری حل شود. 🔖 البته اینکه چرا قوانین ما تخصصی نیست را باید در موردش کنکاش کرد که چه دلیلی دارد. به‌نظر من یک دلیل آن این است که عمدتاً قوانین طرح‌محور بوده است؛ یعنی فقط ۱۵ نمایندۀ مجلس، طرحی را امضا می‌کنند و این را ارائه می‌دهند و وقت مجلس هم گرفته می‌شود و اگر هم تصویب شود، ممکن است دارای اشکالات و غلط‌های مختلفی باشد. 🔖 در حالی که به نظر می‌آید بهتر است قوانین ما لایحه‌محور باشد؛ یعنی دولت و دستگاه قضایی لوایحی را تدوین کنند و به مجلس بدهند. 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 سبک زندگی عفیفانه برنامۀ جامعی برای تمامی ابعاد زندگی مادی افراد دارد 📌 دکتر ابوالفضل اقبالی در گفت‌وگو با ماهنامۀ رویش اندیشه؛ 🔖 حجاب صرفاً پوشیدن چادر در انظار عمومی جامعه نیست بلکه مؤلفه‌های دیگری دارد که حجاب چشم و حجاب رفتار و... را هم شامل می‌شود. وقتی شما پوشش را به‌طور کامل رعایت کنید اما دسترسی راحت به گفتگو با نامحرمان در فضای مجازی داشته باشید، این دیگر حجاب نیست. 🔖 قاعدتاً باید یک سطح زندگی عفیفانه‌ای طراحی شود که به‌نوعی برای تمامی ابعاد زندگی مادی و جنسی افراد برنامه دارد؛ مثلاً درمورد تربیت جنسی بچه‌ها، درمورد تربیت جنسی افراد، درمورد نحوۀ ازدواج آن‌ها و سبک ازدواج‌کردنشان و در تمام این‌ها سبک زندگی عفیفانه ورود دارد و دارای بحث و نکته است. 🔖 ایدۀ محوری زندگی عفیفانه هم این است که عفاف را نباید به حجاب تقلیل داد و حجاب را هم نباید به لباس تقلیل داد. در زندگی عفیفانه سبک غذاخوردن تعریف دارد و از آن‌طرف هم پوشیدن چادر برای خود تعریف دارد. 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 گفتمان‌سازی، گامی مهم در تحقق سیاست‌های کلی نظام است 📌 حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا پیروزمند در گفت‌وگو با ماهنامۀ رویش اندیشه؛ 🔖 مسئلۀ اجرای سیاست‌های کلی نظام مثل خیلی از موارد دیگر یک مسئلۀ چند لایه‌ای و چند وجهی است و حداقل سه لایه دارد. 🔖 لایۀ اول آن دستگاه عاقله‌ای است که خروجی آن سیاست‌های کلی است که تصمیم‌سازی در این دستگاه‌ها صورت می‌پذیرد. 🔖 لایۀ دوم آن دستگاه مجری سیاست‌ها است که در حال حاضر عمدتاً متوجه دولت است؛ هرچند قوۀ قضائیه و قوۀ مقننه هم در سهم خودشان نقش‌آفرین هستند. 🔖 لایۀ سوم که به آن کمتر توجه می‌کنیم این است که فرض کنید این دستگاه‌های سیاست‌گذار بر اساس اقتصاد مقاومتی عمل می‌کنند و در این زمینه توجیه هستند. 🔖 بنابراین گام دیگری که ما برای تحقق این سیاست‌ها نیاز داریم، گفتمان‌سازی در مورد سیاست‌های کلی است و گفتمان‌سازی به این معنا است که این سیاست‌ها باید به باور عمومی آن کنشگرانی که در صحنه باید حامل اجرای آن سیاست‌ها باشند تبدیل شود. 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 ارزیابی آثار مقررات‌گذاری،گامی مهم در جهت پاسخگوکردن دولت است 📌دکتر مسلم آقایی‌طوق در گفت‌وگو با ماهنامۀ رویش اندیشه؛ 🔖 یکی از راه‌های مهم پاسخگوکردن دولت‌ها، به‌کارگیری ارزیابی تأثیرات مقررات‌گذاری است و هنگامی که شما این کار را انجام دهید، طبیعتاً منجر به ارتقای پاسخگویی هم خواهد شد. 🔖 اگر شما به‌درستی ارزیابی آثار را انجام دهید، باعث ارتقای همکاری میان نهادهای مختلف دولت و ایجاد فهم مشترک خواهید شد. 🔖 دلیل آن هم این است که وقتی شما می‌خواهید آثار یک مقرره را بررسی کنید، باید از وزارت اقتصاد، سازمان محیط ‌زیست، وزارت رفاه و کار و وزارت کشور کمک بگیرید و لذا تقریباً بیشتر نهادها در جریان ارزیابی تأثیرات درگیر می‌شوند و این باعث ایجاد همکاری خواهد شد. 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 تفاوت اقوام و فرهنگ‌ها؛ ظرفیتی برای پوشش محجوب 📌 دکتر عبدالکریم خیامی در گفت‌وگو با ماهنامۀ رویش اندیشه؛ 🔖 تفاوت فرهنگ‌ها در پوشش حتی در فقه ما هم موردتوجه قرار گرفته است، به‌طوری که می‌بینید مثلاً گفته می‌شود در برخی از قومیت‌ها، اگر شرایط به‌گونه‌ای باشد که مثلاً مقولۀ پوشش متناسب آن چیزی که شما می‌خواستید نباشد، آنجا حتی موضوع امر به معروف و نهی از منکر یا حتی حکم حجاب متناسب‌سازی می‌شود. 🔖 تنوع در پوشش، تنوع در سبک زندگی و در مُد. تنوع و مد فی‌نفسه اشکالی ندارد. اشکال آنجا پیش می‌آید که رهبرانِ مد و لباس بیگانه و دین‌ستیز باشند. یکی از منابعی که ما می‌توانیم از آن‌ها شیوه‌های گوناگون پوشش مقبول، محجوب و متنوع ایجاد کنیم، همین پوشش‌های فرهنگ‌های قومیتی مختلف است. 🔖 ما باید بتوانیم که با استفاده از ظرفیت چندقومیتی کشور، تنوع بسیار بیشتر از چیزی که الان هست را برای محجّبه‌بودن فراهم کنیم که زنان ما بتوانند ضمن اینکه حدود شرعی حجاب را رعایت می‌کنند، با بازار بسیار متنوع و رنگارنگی از مدها و سبک‌های مختلف پوشش موجه مواجه شوند و خیالشان هم راحت باشد که استفاده از هریک از این پوشش‌ها، باعث انگشت‌نمایی هم نشود. 🌐 @rouyesh_andisheh
📌 افکارسنجی؛ سنجش واقعیت یا شکل‌دادن به آن؟ 📌 دکتر ابراهیم برزگر در گفت‌وگو با ماهنامۀ رویش اندیشه؛ 🔖پایش افکار عمومی توسط نهادهای وابسته به جناح‌های مختلف انجام می‌شود و چون در این مسئله ذی‌نفع هستند، به جای آن که افکارسنجی کنند، قصد افکارسازی دارند. 🔖یعنی بیش از آنکه دغدغۀ افکارسنجی به معنای کار علمی داشته باشند و واقعیت را آنگونه که هست ببینند، کوشش می‌کنند که واقعیت را به گونه‌ای شکل دهند که می‌خواهند و دوست دارند که باشد. 🔖 متأسفانه در فرآیند انتخابات ایران، به‌ویژه از زمان گسترش شبکه‌های اجتماعی، متغیر دخالت خارجی به‌طور جدی وارد شده است. 🔖 همچنین آنان به طور کاذب می‌گویند که آراء فلان نامزد بالا رفته و این مسئله در ادبیات ما به عنوان مارپیچ افکار عمومی شناخته شده؛ به این معنا که یک فکر که در زمان خاصی اقلیت بوده، توسط رسانه‌ها با القای این که این فکر، پشتوانه‌ای برای اکثریت است، می‌تواند در زمان دیگری واقعاً فکر اکثریت شود. 🔖این کاری است که رسانه‌ها با تمسک به مؤسسات به اصطلاح افکارسنجی انجام می‌دهند و بنابراین دو مقولۀ افکارسنجی و افکارسازی وجود دارد و مهم این است که این کار به صورت علمی و واقع‌بینانه و آنگونه که حقیقتاً در اذهان مردم وجود دارد به صورت علمی و روشمند انجام شود. 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 قانون‌گذاریِ کارآمد نتیجۀ داشتن سه سطح رفتاری، ساختاری و کارگزاری است 📌دکتر خیرالله پروین در گفت‌وگو با ماهنامۀ رویش اندیشه؛ 🔖کارآمدی فرآیند قانون‌گذاری در سه سطح قابل‌بحث است. در سطح رفتاری، در سطح ساختاری و در سطح کارگزاری. 🔖 سطح کارآمدی رفتار به این معناست که رفتارها و رویه‌هایی که منجر به قانون‌گذاری می‌شود تا چه حد کارآمد هستند و می‌توانند قانون کارآمد و باکیفیتی را تولید کنند. 🔖 سطح کارآمدی ساختار هم به این معناست که ساختارهای موجود در نظام پارلمانی جمهوری اسلامی ایران تا چه اندازه می‌توانند به تولید قانون کارآمد کمک کنند. منظور از این ساختارها هم مصادیقی همچون احزاب سیاسی، روابط بین قوا و ساختارهای دیگر است. 🔖سطح کارآمدی کارگزار به این معناست که کارگزاران و بازیگرانی که در تصویب قانون نقش دارند و مصداق اصلی آن نمایندگان هستند، تا چه میزان کارآمد و توانمند هستند و این هم بستگی به تجربه، تحصیلات و سن آن‌ها دارد. 🔖پس قانون‌گذاری نتیجۀ وضعیتی است که این سه سطح را داشته باشد. اگر این سه سطح با هم هم‌سو و هم‌جهت نباشند و تناسب نداشته باشند، نمی‌شود انتظار نتیجۀ قانون‌گذاری را به‌عنوان قانون کارآمد داشت. 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 پیدایش سکولاریسم در تاریخ اسلام همزاد انحراف از غدیر خم و ولایت الهی است 📌 آیت‌الله عباس کعبی در گفت‌وگو با ماهنامۀ رویش اندیشه؛ 🔖 ما معتقدیم که پیدایش سکولاریسم در تاریخ اسلام همزاد انحراف از غدیر خم و ولایت الهی است و آغاز سکولاریسم در تاریخ اسلام برمی‌گردد به انحراف از مسیر ولایت که منجر به شکل‌گیری پادشاهی مطلقۀ معاویه شد. 🔖 همچنین بستر فقه سیاسی مذاهب اربعه در واقع نظام اموی و نظام عباسی و وجود دولت‌هایی هستند که به دنبال توجیه مشروعیت سیاسی خود از دین بودند و فقه سلطانی، احکام سلطانی همین سلاطین جور و توجیه واقعیت موجود در حکومت‌ها بود. 🔖 اما فقه شیعی با توجه به انزوای امامان معصوم(ع) از حکومت در بستر معارضۀ سیاسی شکل گرفت. در واقع باید بگوییم که روایات اهل‌بیت(ع) سرشار از احکام حکومتی و هدایت‌های سیاسی و اجتماعی است و بسیار غنای بالایی دارد. 🔖 تاریخ ولایت فقیه به قدمت فقه اهل‌بیت(ع) چه به لحاظ نظری و چه به لحاظ عملی است. و اگر یک سیر اجمالی هم به ابواب فقهی خود از کتاب صلات تا کتاب دیات داشته باشید، می‌بینید که در بحث فقه سیاسی غنای بالایی دارد و نمی‌شود که این فقه را بدون وجود حکومت اقامه کرد. 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 رسانه در تحولات فرهنگی ما نقش یک کاتالیزور را دارد 📌 دکتر محمدتقی کرمی در گفت‌وگو با ماهنامۀ رویش اندیشه؛ 🔖 ما جامعه‌ای هستیم که حجاب بخشی از فرهنگ ما بوده؛ به این معنا که از بازیگران این فرهنگ، هم دین بوده و هم ملیّت و قومیت؛ یعنی بخشی از حجاب ایرانی‌ها ریشه‌های قومی- ایرانی داشته است. 🔖 پوشش در واقع مثل زبان بوده است. الان بسیاری از مردم ایران لری و یا کردی صحبت می‌کنند و هیچ نهادی هم به‌دنبال مردم لرستان و کردستان نیست که آنان را وادار کند تا لری و کردی حرف بزنند. همچنان ‌که کردی و لری حرف‌زدن معنای دینی ندارد، در بسیاری از مکان‌ها هم در میان ایرانیان، پوشش معنای دینی نداشته و به‌معنای قومی و قبیله‌ای و ملّی بوده است. 🔖 به‌عبارت دیگر ما یک لباس‌های قومی و ملی داشتیم که شاید خیلی اوقات هم برای ما معنای دینی نداشته و بخش‌هایی از آن، این معنا را داشته است؛ یعنی آدم‌هایی که حتی به اسلام و شرعیات غیرمقیّد بودند اما پوشش قومی، ملّی و قبیله‌ای خودشان را رعایت می‌کردند. 🔖 حال اتفاقاتی افتاده که باید فهم بشوند و این اتفاقات باعث شده است که الگوهای پوشش و حجاب به‌سمت الگوهای غربی پیش برود. بخش مهمی از آن به این صورت است که آن چیزی که رسانه انجام می‌دهد، این است که مافی‌الضمیرمان را رو می‌کند و به‌تعبیری رسانه در تحولات فرهنگی ما در نقش یک کاتالیزور عمل می‌کند. 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 چالش‌های حقوق بشری؛ چالش‌هایی سیاسی میان کشورهای مختلف است 📌 دکتر باقر انصاری در گفت‌وگو با ماهنامۀ رویش اندیشه؛ 🔖 در سطح بین‌المللی، نهادهای ناظر بر حقوق بشر دو دسته هستند: نهادهای سیاسی و نهادهای ترافعی. مثلاً کمیتۀ حقوق بشر یک نهاد ترافعی است و اشخاصی که آنجا هستند، از جانب خودشان حرف می‌زنند. اما شورای حقوق بشر و مجمع عمومی سازمان ملل یک نهاد سیاسی است. 🔖 چه توقعی می‌توان از این نهاد سیاسی داشت؟ نمایندگان دولت‌ها بر اساس منافع و مصالح خودشان تصمیم می‌گیرند و بعضاً کانادا و آمریکا و اتحادیۀ اروپا به آن‌ها فشار می‌آورند و لابی‌هایی با یکدیگر دارند. 🔖 عملاً نگاه می‌کنیم و می‌بینیم که فلان کشور در زمینۀ حقوق بشر ده‌ها برابر از ما بدتر است و بسیاری بدیهیات حقوقی را ندارد و رعایت نمی‌کند. اما به آن کشور هیچ اعتراضی نمی‌شود و اصلاً آن را محکوم نمی‌کنند. 🔖 اما درمورد کشور ما دائماً گزارش و ایراد و اعتراض گرفته می‌شود و اصلاً برای این کار گزارشگر ویژه انتخاب شده و مأموریت او هم دائماً ادامه پیدا می‌کند. لذا بیشتر این چالش‌ها، چالش‌هایی سیاسی از جانب ما و طرف مقابل است. 🔖 اعتقاد من بر این است که به‌هیچ‌وجه آمریکا و انگلستان و حتی کشورهایی مثل عربستان دوست ندارند که کشور ما در زمینۀ حقوق بشر وجهۀ خوبی داشته باشد. بنابراین هرچقدر که ما بهانه به دست آن‌ها بدهیم، به نفع خواستۀ آن‌هاست. 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 مشارکت سیاسی و نقش مردم؛ جایگاهی رکنی در تعریف جمهوری اسلامی 📌 دکتر مصطفی غفاری در گفت‌وگو با ماهنامۀ رویش اندیشه؛ 🔖 جایگاه مردم از حیث نظری یک جایگاه رکنی در تعریف جمهوری اسلامی و نظام سیاسی اسلام است. البته فهم عمیق این مقوله وقتی برای ما ممکن خواهد شد که دقت کنیم نقش مردم و مشارکت مردم و نظر مردم در نظام سیاسی اسلام و در مورد جمهوری اسلامی ایران در دل اسلامیت نظام تعریف می‌شود. 🔖 یعنی این مورد یک چیز بیرونی و سنجاق شده‌ای به مقولۀ اسلامیت نیست بلکه خود اسلام از ما خواسته که رأی مردم، نظر مردم و مسئولیت و مشارکت مردم را به رسمیت بشناسیم، از آن جهت که یک عنصر رکنی و قوام‌دهنده و هویت‌بخش به مقولۀ حاکمیت است. 🔖 بنابراین این امر دو معنا خواهد داشت؛ اولین معنا این است که رجوع به مردم و حضور مردم خود یک امر دینی و مستند محکم به مقولۀ مبانی دینی ما است و دومین معنا این است که اگر نباشد، ما از نظر دینی به چالش برخواهیم خورد؛ یعنی عدم مشارکت و رضایت مردم در حیطۀ مشروعیت نظام اشکال به وجود خواهد آورد. 🌐 @rouyesh_andisheh