🔘 جای خالی سیاست‌گذاری در مسئلۀ تعلیم‌و‌تربیت 📌 دکتر رضوان حکیم‌زاده در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 به دلیل نداشتن درک و آگاهی کافی در سطح دولت‌ها، ما به‌صورت شفاف و روشن، جهت‌گیری یا مانیفست دولت‌های مختلف را دربارۀ آموزش‌وپرورش نداریم. 🔖 مثال آن در رابطه با برخی کشورها کاملاً مشخص است؛ برای مثال در دولت انگلیس، حزب کارگر یک رویکردی نسبت به نظام آموزشی دارد و حزب محافظه‌کار رویکردی دیگر، یا در آمریکا حزب جمهوری‌خواه و دموکرات برنامه‌های مشخص برگرفته از رویکرد کلان دربارۀ اقتصاد، بیمه و آموزش‌وپرورش دارند. 🔖 عجیب این است که دیدگاه کلی گروه‌ها و جریانات سیاسی ‌در ایران دربارۀ موضوعاتی مانند سیاست خارجی و اقتصاد مشخص است؛ اما در آموزش‌وپرورش به گونه‌ای است که مهم نبوده در سطح کلان دربارۀ مهم‌ترین موضوعی که می‌شود جزء وظایف هر دولت و حاکمیتی باشد؛ یعنی بحث تعلیم‌وتربیت، باید رویکرد خود را مشخص کرد. 🔖به همین دلیل است که در دولت‌های مختلف حتی درون دولت، وزرا دیدگاه‌های کاملاً متفاوتی از یکدیگر دارند و مسئلۀ تعلیم‌وتریبت جزء مسائل مهم برای اندیشیدن در هیچ‌کدام از دولت‌ها نبوده؛ به عبارت دیگر مسئله‌ای نبوده که راجع‌به آن تبیینی داشته باشند و دیدگاه‌هایشان را بیان کنند. #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #رضوان_حکیم‌زاده 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 اهمیت مبانی نظری در جهت توسعۀ علم اجتماعی 📌 دکتر سیدعلی سیدی‌فرد در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 در مقام توسعۀ علم اجتماعی، ناچار هستیم، چه بخواهیم و چه نخواهیم، مبانی نظری خودمان را مشخص کنیم. 🔖 برخی گاه گلایه و شکایت می‌کنند که بحث‌های نظریِ صرف کافی نیست و اگر می‌خواهید علم اجتماعی تولید کنید، باید علمی تولید کنید که به درد مسائل جامعه بخورد و واقعاً مسائل جامعه را حل و فصل کند. مثلاً ممکن است در مردم بی‌اعتمادی عمومی به وجود آمده باشد و باید آن را حل و فصل کند. ممکن است در جامعه پرخاشگری و فقر و اعتیاد زیاد شده باشد. علم اجتماعی باید با این‌ها سروکار داشته باشد، نه اینکه صرفاً مبانی نظری را بررسی کند. 🔖 درست است که علم اجتماعی باید ناظر به مسئله باشد و علم اجتماعی که ناظر به مسئله نیست، علم نظری محض است و با مسائل کاری ندارد. ما ناچاریم که در مواجهه با مسائل، مبانی نظری خودمان را به‌صورت دقیق صورت‌بندی کرده باشیم. بنابراین ناگزیر هستیم دربارۀ انسان موضع‌گیری کنیم. 🔖 فرض کنید می‌خواهید پدیدۀ رأی‌دادن را بررسی کنید. در این مورد، رفتار چه کسی را مطالعه می‌کنید؟ رفتار انسان‌ها را. اگر موضعی در باب انسان، جامعه و بنیاد روابط اجتماعی، طبیعت و جهان نداشته باشید، احتمالاً در هر مورد خاص (نظیر تحلیل پدیدۀ رأی‌دادن) با دوگانه‌هایی مواجه می‌شوید که باید بدون تأمل قبلی آن را حل و فصل کنید. ما ناچاریم مبانی نظری خود را در مرتبۀ سؤال احراز کنیم و با دقت از آن‌ها صحبت کنیم. #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #سیدعلی_سیدی‌فرد 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 استراتژی‌های مهم در جهت تغییر رفتار 📌 دکتر علی رضائیان در گفت‌وگو با فصلنامه رهیافت اندیشه؛ 🔖 شما دو استراتژی برای تغییر رفتار چه در سطح فرد، گروه و سازمان دارید. 🔖یک استراتژی مشارکتی است؛ یعنی ما به افراد دانش می‌دهیم تا نگرش‌هایشان عوض شود و بعد رفتارشان یعنی رفتار فرد و رفتار گروه. البته این زمان‌بر بوده؛ ولیکن پایدار است. 🔖 یک استراتژی برعکس است؛ یعنی شما می‌توانید از قدرت زور و قدرت پست و مقام و البته اصل غافل‌گیری استفاده کنید. آدم‌ها نوعاً می‌پذیرند، ولی معنیش این نیست که نگرششان در‌این‌باره مثبت است. ممکن است با اکراه بپذیرند. پس شما رفتار گروه را عوض می‌کنید. بعد که رفتار گروه عوض شد، رفتار فرد هم عوض می‌شود. 🔖 پس ما با زور و اصل غافلگیری می‌توانیم رفتار گروه و رفتار فرد را عوض کنیم. اگر بتوانیم با دادن دانش، نگرش را عوض کنیم، آن تغییر رفتار پایدار می‌ماند؛ ولی تا زمانی که نگرششان عوض نشده، این تغییر ناپایدار است. #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #علی_رضائیان 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 قابلیت‌های آگهی‌های بازرگانی در کسب منافع مثبت 📌 دکتر عبدالکریم خیامی در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖به‌نظرم صداوسیما باید الگوی درآمدزایی خود را تغییر دهد. ما نمی‌گوییم آگهی‌های بازرگانی را حذف کند، بلکه باید دقت کند که آگهی‌های بازرگانی آورده‌‎ها و منافعی هم دارد. 🔖 برای مثال آگهی‌های بازرگانی می‌توانند در خدمت رشد تولید ایرانی باشند. می‌توانند در خدمت رشد کار و سرمایۀ ایرانی باشند. می‌توانند در خدمت اطلاع‌رسانی باشند. 🔖 ما می‌توانیم آگهی‌های بازرگانی را در خدمت عدالت در توزیع اطلاعات اقتصادی قرار دهیم. حتی اگر آگهی‌های بازرگانی درست مدیریت شوند، می‌توانند در ارتقای فرهنگ و سبک زندگی اصیل و مؤمنانۀ ایرانی و اسلامی و همبستگی ملی کمک کنند. 🔖مثلاً شما می‌خواهید محصولی غذایی را تبلیغ کنید. برای این کار پذیرایی و آشپزخانه‌ای که طراحی می‌شود و اشیایی که آنجا جانمایی می‌شود و در‌اختیار شماست، می‌تواند معماری و میزانسن ایرانی داشته باشد یا نداشته باشد؟ ممکن است موضوع تبلیغ شما مادۀ غذایی و لوازم خانگی باشد؛ اما آن را می‌توان در بافت وسیع‌تری تبلیغ کرد. می‌توان بسیاری از ویژگی‌های اسلامی ایرانی را در آن طراحی کرد. این‌ها به اراده و فهم رسانه‌ای نیاز دارد و ما متأسفانه در این زمینه به‌خوبی تمرین نکرده‌ایم. #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #عبدالکریم_خیامی 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 نفت و گاز؛ منابعی برای حال و آینده 📌 حجت‌الاسلام‌ و المسلمین دکتر غلامرضا مصباحی‌مقدم در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 خداوند در قرآن می‌فرماید: «وَالارضَ وَضَعَها لِلاَنَام» زمین را خداوند برای انسان‌ها آفریده است. انسان‌ها که فقط این نسل نیستند، همۀ نسل‌ها هستند. اگر بنا باشد منابع تجدیدناپذیر که طی میلیاردها سال شکل گرفته توسط یک نسل و دو نسل استخراج شود و از بین برود، مگر جایگزین می‌شود که مجدداً بخواهد شکل بگیرد؟ 🔖 پس یا باید به‌صورت طبیعی برای نسل‌های آینده نگه داریم یا کاری کنیم که نسل‌های آینده از آن سرمایه‌گذاری‌ها بتوانند استفاده کنند و حق آن‌هاست. اینکه گفته شود منابع نفت و گاز از منابع ملی است، عیبی ندارد؛ ولی نباید فهم غلطی از آن صورت گیرد. 🔖 اگر بخواهیم با ادبیات فقهی صحبت کنیم، باید بگوییم نفت و گاز هم از انفال است و انفال دراختیار حاکمیت است. حاکمیت هم باید نگاه بلندمدت و بین نسلی داشته باشد و عدالت بین نسلی را در استفاده از منابع مدنظر قرار بدهد. بنابراین منطق درستی ندارد که کسی بخواهد بگوید منابع نفت و گاز مال همین نسل است. #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #غلامرضا_مصباحی‌مقدم 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 فرایند تشکیل نهاد در دولت اسلامی 📌 دکتر میثم یاوری در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 مقام معظم رهبری برای نهاد سه ویژگی قائل هستند؛ ابتدا مبتنی‌بر نیاز واقعی صحنه و میدان شکل گرفته باشد، دوم، با نیازهای جدید خودش را انطباق دهد و انطباق‌پذیر باشد و سوم ساختارها و فرایندهایش انعطاف‌پذیر باشد. 🔖وقتی شاکلۀ دولت اسلامی به این سمت رفت، باید نهادهایی شکل بگیرد و تحولاتی در این ساختارها ایجاد شود که این‌ها از حالت سازمان‌های بروکراتیک به یک‌سری نهادها تبدیل شوند با این ویژگی‌هایی که بیان شد. 🔖 حال آیا امکان دارد که این اتفاق بیفتد؟ بله. باید بشود و ما رشحاتی از آن را در مقاطعی دیدیم. مثل دفاع مقدس، جهاد سازندگی اولیه، نهضت سواد‌آموزی اولیه. ما باید این ساختار را درست پایه‌گذاری کنیم و از آن صیانت کنیم که به‌صورت نهاد باقی بماند و بعد کاملاً مردمی کار خود را ادامه دهد.‌ #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #میثم_یاوری 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 ضرورت تشکیلات منسجم برای انتخاب افراد شایسته 📌 دکتر کمیل خجسته در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 ما هنوز تشکیلات منسجم به‌روزی نداریم. هنوز انتخاب‌گزینی‌هایمان مبتنی‌بر الگوهای سنتی است. یعنی هر‌کس چند نفر از اطرافیان خود را معرفی می‌کند. چون شایسته‌ها دنبال این نیستند که خود را معرفی کنند، لذا دیده نمی‌شوند. حال شایسته‌ها را باید چگونه پیدا کنیم؟ 🔖به‌نظرم شایسته‌ها در اکوسیستمی به‌وجود می‌آیند. شما اگر اکوسیستم خلق کنید، افراد را می‌توانید در فضای خودتان ببینید. مثلاً در آمریکا تقسیم‌بندی حزبی را ببینید؛ دموکرات و جمهوری‌خواه. این‌ها در اکوسیستمی زیست می‌کنند. به‌نظرم مشخص است که ایلان ماسک توییتر را خریده که جمهوری‌خواهان در انتخابات دفعۀ بعد شکست نخورند. کما اینکه توییتر در شکست ترامپ نقش داشت. از‌این‌رو پشت‌سر ایلان ماسک جمهوری‌خواهان هستند. کما اینکه پشت‌سر زاکربرگ دموکرات‌ها قرار دارند. 🔖پس ۱. ما اکوسیستم نداریم. ۲. ما فاقد گروه‌ها، پژوهشگاه‌ها، اندیشکده‌ها و... هستیم که برای جریان سیاسی، تولید فکر و راه‌حل کنند. ما باید زنجیره‌ای را بسازیم، ضمن اینکه این زنجیره اکوسیستم هم می‌سازد. #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #کمیل_خجسته 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 چالش‌های پیش روی زنان سرپرست خانوار 📌 دکتر لیلاسادات زعفرانچی در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 وقتی دربارۀ توانمندسازی زنان سرپرست خانوار صحبت می‌کنیم، همۀ اذهان به‌شدت می‌رود به‌سمت توانمندسازی اقتصادی. درحالی که خیلی از این افراد به‌دنبال گرفتن مشاوره‌های فرهنگی مددکاری‌اند. 🔖 مثلاً زن سرپرست خانواری می‌خواهد برای کنکور بچه‌اش تصمیم بگیرد. او تنهاست و به مشورت این‌چنینی احتیاج دارد. آن نهادی که دنبال توانمندسازی زن سرپرست خانوار است، باید به این ریزموضوعات توجه کند که این‌ها همه دنبال گرفتن ماهانۀ حداقل حمایتی نیستند؛ بعضاً جاهایی گیر می‌کنند که ممکن است سیاست‌گذار اصلاً به آن فکر نکند. 🔖 مثلاً یکی از مواردی که ما با آن روبه‌رو بودیم، این بود که زن سرپرست خانوار چون می‌خواست شغل خویش‌فرمایی راه‌اندازی کند، به‌دنبال تسهیلات بانکی بود. شما وقتی مراجعه می‌کنید به بانک، از شما وثیقه می‌خواهد. این زن سرپرست خانواری که می‌خواهد 10میلیون تومان وام برای مثلاً ایجاد شغل کوچکی بگیرد، باید برای آوردن وثیقه دو ضامن معرفی ‌کند. کافی است به استان‌های کشور سفری کنید و ببینید این افراد برای گرفتن وام 10میلیونی، 20میلیونی، حتی 50میلیونی، چقدر باید به دیگران رو بیندازند تا برای این‌ها ضمانت بگذارند. حال چه کسانی می‌آیند ضمانت بگذارند؟ چرا باید برای زن سرپرست خانوار ضمانت بگذارند؟ پس این نشان می‌دهد که ما در کنار بحث‌های تسهیلات اعطایی وارد بحران فرهنگی می‌شویم. #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #لیلاسادات_زعفرانچی 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 درنگی در باب مفهوم دوقطبی‌سازی 📌 دکتر سیدمحمدصالح هاشمی گلپایگانی در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 اگر معنای مصطلح دو قطبی مدنظر باشد، جامعۀ ما پر از دوقطبی است. انتخابات، دو قطبی رأی‌دهندگان و رأی‌نداده‌ها درست می‌کند. در رأی‌دهندگان باز چند قطبی می‌سازد. شعار الله‌اکبر روی پشت‌بام دوقطبی شعار موافق و مخالف درست می‌کند. 🔖 در بی‌برنامگی و بی‌قانونی مسئلۀ حجاب هم نه فقط دوقطبی مذموم، بلکه شلختگی داریم. اکثر مردم در وسط این میدان تماشاچی مسئلۀ عفاف و حجاب هستند. شما ببینید شعار آن طرف شعار واحد زن، زندگی، آزادی بود. شعار این طرف چه بود؟ شعار واحدی نداشت. فقط به‌صورت کلی می‌گوییم باحجاب و بی‌حجاب. 🔖 دوقطبی واقعی یعنی اولاً مرزهای جبهۀ صلاح و فساد و گناه و ثواب را مشخص کنیم، ثانیاً از قطب حق، برویم قطب باطل را مصادره و جذب کنیم. #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #سیدمحمدصالح_هاشمی_گلپایگانی 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 معضلات سیاست‌گذاری در گسترش مدارس غیردولتی 📌 دکتر رضوان حکیم‌زاده در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 سیاست‌های غلط و مدل مدیریتی بسیار آشفته که تعارض منافع را نادیده گرفته بود، باعث شد کارشناس منطقۀ آموزش‌وپرورش، مدیر منطقه، معاون وزیر و وزیر به‌نوعی جزو صاحبان مدرسۀ غیردولتی شوند و وقتی منافع مدارس خصوصی با کسانی که اصحاب قدرت هستند، در‌هم‌تنیده می‌شود، دیگر نمی‌توان این را جمع کرد. 🔖 من باعنوان کسی که از نزدیک در جریان بودم و سال‌ها عضو حقوقی شورای نظارت بر مدارس غیردولتی بودم، می‌توانم بگویم که گروه‌های ذی‌نفع در این موضوع توافق نانوشته‌ای دارند؛ همه از آن حمایت می‌کنند، از طرق مختلف و با عناوین فریبنده به‌دنبال گسترش آن هستند و به آسیب‌های بسیار جدی که به کارکردهای آموزش‌وپرورش از جهت انسجام اجتماعی وارد می‌شود و نیز به گسترش نابرابری از طریق نظام آموزشی توجهی ندارند. 🔖 این تنوع و تولید آموزش طبقاتی، فاصله‌گرفتن کامل از شعارهای انقلاب اسلامی است. من در جلسات مختلفی اعلام کرده‌ام بسیاری از آشفتگی‌ها و مسائل هویتی که امروز در جامعه می‌بینید و گریبانگیر ماست، به این بازمی‌گردد که ما به اشتباه فکر کردیم اگر عدۀ کمی را به‌صورت گلخانه‌ای جدا کنیم و تربیتشان کنیم، کفایت می‌کند؛ درحالی که از 85‌درصد دانش‌آموزان در مدارس دولتی که بدنۀ اصلی جامعه هستند، غفلت کرده‌ایم.‌ #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #رضوان_حکیم‌زاده 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 قوام بسیاری از علوم به روش است 📌 دکتر سیدعلی سیدی‌فرد در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 بحث روش خیلی مهم است. البته محتوای علم از «تجربه» و «مبانی نظری» می‌آید. اما این مبانی نظری و این محتوا را چطور می‌توانیم به‌دست بیاوریم و با چه روشی می‌توانیم آن را کشف کنیم؟ این نکتۀ مهمی است. 🔖 روش اساساً مسئلۀ مهمی است. قوام بسیاری از علوم به روش است. البته منظور من در اینجا این نیست که روش حتماً باید به شیوۀ علوم طبیعی و ریاضیاتی باشد؛ اما اگر علمی اساساً فاقد هرگونه روشی باشد، خودش را از حوزۀ بین‌الاذهانی دور کرده و از علم‌بودن فرار می‌کند. 🔖منظور از علم در اینجا رشتۀ علمی (discipline) است. ممکن است شخص به هر دلیلی علومی داشته باشد. مثلاً ممکن است به او الهام شود و از این طریق حقایقی را کشف کند. اما او نمی‌تواند این الهام و کشف درونی را بدون ساختن روشی مشخص، به «رشته‌ای علمی» تبدیل کند تا دیگران هم بتوانند از آن استفاده کنند. بنابراین اگر ما می‌خواهیم علم به مثابه دیسیپلینی داشته باشیم، ناچاریم روش داشته باشیم. رشتۀ علمی بدون روش نامعقول است. #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #سیدعلی_سیدی‌فرد 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 تطورات آگهی بازرگانی، قبل و بعد از انقلاب 📌 دکتر عبدالکریم خیامی در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 در سال‌های اول پس از انقلاب، اساساً آگهی بازرگانی تلویزیونی نداشتیم و به‌طور کلی حذف شد. این حذف در دهۀ 60 با دلایل متعددی رخ می‌داد؛ چون آگهی‌های تلویزیونی و رادیویی قبل از انقلاب، معمولاً با برخی مؤلفه‌های فرهنگی نامطلوب همراه بود. 🔖 آگهی‌هایی که این دو ویژگی را داشتند؛ یعنی ویژگی‌های ضدفرهنگی و آگهی‌هایی که در نسبت با سرمایه‌داری درباری بودند، بسیار زیاد بود. لذا پس از انقلاب کل این آگهی‌ها حذف شد. اما در دهۀ هفتاد مجدد به این شیوۀ جدید آگهی بازرگانی روی آوردیم که این دو ویژگی را نداشت یا اینکه خیلی کمتر داشت. 🔖 برای مثال سوء‌استفاده از جذابیت‌های جنسی زنان با گذشته قابل قیاس نیست و فاصلۀ زیادی دارد و رعایت چهارچوب پوشش زنان و مردان خیلی بیشتر از گذشته است و حدود شرعی آن رعایت می‌شود. تبلیغ کالاها و خدماتی که در آن نوعی پول‌شویی و قاچاق بوده، خیلی کمتر از قبل بوده و اگر هم بعضاً صورت گرفته، آگاهانه نبوده و به محض مطلع‌شدن، سریعاً از پخش آن‌ها جلوگیری شده است. 🔖 اما اگر بگوییم آیا این آگهی‌های بازرگانی فعلی در خدمت زندگی اصیل ایرانی بوده، پاسخ منفی است. #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #عبدالکریم_خیامی 🌐 @rahyaft_andisheh