✅گزارش #اختصاصی روشنا از نشست #روششناسی اجتهاد آیت الله #خامنهای (جلسه اول)
🔹در اولین نشست روششناسی اجتهاد آیت الله خامنهای بر اساس کتاب #غنا، استاد مبلغی به #اهمیت روششناسی اجتهاد پرداخت و گفت: ما در فقه روش داریم اما روش شناسی نداریم؛ روش شناسی #فواید_بیشماری دارد و استنتاج ما را سریعتر، دقیقتر، جامعتر و بهروزتر میکند.
🔹ایشان افزود: روششناسی اجتهاد، مطالعات فقهی را #کن_فیکون میکند و برای برخی که دچار تحیر در درس خارج هستند و دچار خستگی درسی شدهاند، راه برون رفت، #تمرکز_بر_روششناسی است.
🔹استاد مبلغی گفت: باید روش فقیهان نیرومند مثل امام #خمینی، آیت الله #خامنهای، شهید #صدر و آیت الله #خویی را بشناسیم؛ این کار، ما را جلو میاندازد؛ ولی اگر روششناسی نداشته باشیم متوقف میشویم.
🔹در ادامه، ایشان به ابعاد روششناسی اشاره کرد و گفت: ارکان عملیه الاستنباط ۷ بخش دارد که روش در آنها ظهور مییابد:
۱. فقه النص (فقه القرآن، فقه الحدیث: مضمون الحدیث/ سند الحدیث)
۲. فقه الموضوع
۳. فقه الآراء
۴. فقه اللغه
۵. فقه السیر و المرتکزات و الاعراف
۶. فقه التطبیق
۷. فقه الترتیب
🔹استاد مبلغی گفت: #فقه_الحدیث آیت الله خامنهای مبتنی بر سه روش است:
✔️الف. لحنالقول شناسی
یکی از راههای رسیدن به لحن القول، قرائت همه روایات وارده در مسئله است (رک. ص۳۴۵ کتاب غنا)
✔️ب. بهرهگیری از قاعده مناسبات حاکم بر سوال و جواب
که شامل دو بخش است:
- قاعده ناظرسازی جواب امام به انگیزه معرفتی سائل؛ مثلا اگر دقت کنیم که انگیزه سائل پرسش از یک امر بدیهی نیست، فهم ما از پاسخ امام تغییر میکند.
- قاعده ناظرسازی جواب امام به اندیشه سائل؛ باید بدانیم که ارتکازات ذهنی سائل چه بوده است.
✔️ج. لزوم مراجعه به منبع اصلی حدیث (به جای کتب فقهی)
🔹استاد مبلغی در ادامه به #فقه_الموضوع پرداخت و گفت: آیت الله خامنهای از سه روش در فقه الموضوع استفاده میکنند:
✔️الف. توجه به جامعه زمان صدور احادیث
✔️ب. بهره گیری از نگاه تخصصی؛ مثلا شناخت موسیقی کلاسیک و غیرکلاسیک
✔️ج. مناط شناسی
مناط شناسی عمدتا در موضوعات رخ میدهد و سه نوع تنقیح مناط میتوانیم داشته باشیم که نوع اول آن رایج است؛ اما دو نوع دیگر آن عمدتا در آثار آیت الله خامنهای به چشم میخورد:
- الغای خصوصیت داخلی؛ که رایج است
- الغای خصوصیت خارجی؛ یعنی خصوصیت از لسان شارع نیست اما به ادبیات فقهی که رجوع میکنیم، میبینم وجود دارد، مثلا مثل طرب انگیزی و لعب و موزون بودن که این پیرایههای خصوصیتی باعث شده مناط واقعی از دسترس خارج شود.
- تثبیت خصوصیت؛ که آیت الله خامنهای خصوصیت «اضلال عن سبیل الله» را مناط حرمت غنا می دانند.
▫️پی نوشت:
سایر مولفهها (فقه الآراء، فقه اللغه و ...) در جلسات آتی بررسی خواهد شد.
#گزارش_اختصاصی
🔸 کانال روششناسی اجتهاد (روشنا)👇
🆔http://eitaa.com/joinchat/2917400596Cb97bc66604
✅ #روش آیت الله #بروجردی در خردهفرایند #بررسی_روایات
🔹از ویژگیهای روش آیت الله بروجردی توجه به #یگانگی_برخی_روایات به ظاهر متعدد است. ایشان معتقد بود که اگر از یک امام یا یک راوی، چند روایت مشابه و نزدیک به هم صادر شده باشد، نشانگر یکی بودن آنهاست.
🔹برای #مثال، آیت الله بروجردی در «البدر الزاهر في صلاة الجمعه والمسافر» صفحه ۱۲۰، تعداد ۹ روایت ذکر کرده، در پایان نتیجه میگیرد که همه روایات معاوية بن عمار در واقع یک روایت است، آنگاه بر پایه این احتمال که روایت اسحاق بن عمار نیز همان روایات معاوية بن عمار باشد، آن را نیز به چهار روایت قبل ملحق می کند. دلیل ایشان در تقویت این احتمال، مشابهت محتوا و یکی بودن نام پدران اسحاق و معاویه است. آنگاه بنابر دلایلی روایت مفید را نیز در المقنعه به پنج روایت پیشین ملحق میکند و این طور نتیجه میگیرد: «فيرجع الروايات الثمانیه الی ثلاث روایات: روایه للحلبی و روایه لمعاویه بن عمار و روایه لزراره»
🔹از نظر #سندی فایده این کار آن است که تعدد سندها باعث تقویت روایت میشود و ضعف برخی سندها را نیز جبران میکند.
🔹از نظر #فقه_الحدیث نیز با مشاهده بخش مشترک روایات، میفهمیم که همه راویان دنبال اثبات یک نکته مهم و کلیدی بودهاند. همچنین با پرکردن جای خالی روایات به تصویری کامل از اصل روایت میرسیم.
🔹اثبات وحدت روایات کار آسانی نیست؛ اما از راههای ذیل میتوان به این اطمینان نزدیک شد: وحدت منقولعنه، وحدت موضوع و حکم، وحدت کلیدواژهها (منطق تفسیر متن، ص۱۲۰، با تلخیص).
#خردهفرایند_بررسی_روایات
🔸کانال روششناسی اجتهاد (روشنا)
🆔@ravesh_ejtehad