شرق: در انتخابات هر کشوری ۳۰ درصد مردم شرکت نمی‌کنند روزنامه شرق، مصادره رای ندادگان به نفع جریان تحریم را غیر واقعی و به دور از صداقت توصیف کرد. نویسنده این روزنامه در تحلیلی با عنوان "آیا ۶۰ درصد، ۶۰ درصد است؟"، خاطر نشان کرد: می‌دانم آنچه می‌نویسم، احتمالا برای بسیاری خوشایند نیست؛ اما من برای خوشایند کسی نمی‌نویسم. من خود را وابسته به جریانی فکری می‌دانم که به اصلاح‌طلبی معروف است. در انتخاباتی که بیش از ۴۰ درصد واجدان حق رأی شرکت کردند، دوست داشته باشیم یا نه، آرای باطله را می‌شود شمرد؛ ولی آرای عدم مشارکت قابل شمارش نیست و نهایتا فقط می‌توان حدس زد؛ چرا که مثل اکثر جوامعی که در آنها انتخابات وجود دارد، حدود ۳۰ درصد جامعه، تقریبا در هیچ انتخاباتی شرکت نمی‌کنند؛ چون چندان برای‌شان فرق نمی‌کند که چه کسانی و چگونه حکومت کنند. تنها بخشی از این ۳۰ درصد ممکن است در وضعیتی خاص و ناشی از هیجانات رأی‌ بدهند. اما درباره ۳۰ درصد باقی‌مانده، آیا با قطعیت می‌توانیم بگوییم که در سبد معترضان هستند و در شمار تحریم‌کنندگان به‌ حساب آورد؟ از این ۳۰ درصد، چه تعداد به‌ دلیل رقابتی‌نبودن انتخابات رأی ندادند و چه درصدی به‌ دلیل نیافتن کاندیدای مطلوب، و چه درصدی واقعا به‌ دلیل اعتراض؟ آیا می‌توان درصد هرکدام را، نه حتی دقیق، بلکه خیلی سردستی محاسبه کرد؟ با توجه به این محاسبه‌ناپذیری، چگونه می‌توان از ۶۰ درصد رأی اعتراضی سخن گفت؛ آن‌هم وقتی آرای ۳۰ درصد اول را قطعا نمی‌توان به حساب معترضان ریخت. علاوه ‌بر آن، سه دسته اخیر هم قابل شمارش نیستند. در ‌این ‌میان، برخی نیز از سه درصد رأی تقلبی سخن می‌گویند. اگر کمی انصاف داشته باشیم و خیلی این رقم را دست بالا نگرفته باشیم، برای یک کشور در خاورمیانه، نه‌تنها این مقدار تقلب مفروض (به هر مقدار هم که باشد، امری مذموم است) درصد بالایی نیست؛ بلکه پایین هم هست. برای حکومتی که زیر این‌همه فشار و تبلیغات منفی خارجی، آن‌قدر اعتماد ‌به ‌نفس دارد که چنین نتیجه‌ای را اعلام می‌کند، واقعا جای خوشحالی است. شاید اشکال در این است که ما چندان به اینکه خود چه باید بکنیم که به نتیجه مطلوب‌مان نزدیک شویم، نمی‌پردازیم. اولا آنکه ما به او اعتماد نداریم، چه ضرورتی می‌بیند که اعتماد ما را جلب کند. ثانیا، ما که خودمان زبان یکدیگر را نمی‌فهمیم، توان آن را داریم تا با زبانی صحبت کنیم که طرف مقابل، حرف‌مان را بشنود و اهمیت بدهد؟ شاید پس از سه انتخابات که معلوم شده از مشارکت نکردن تغییر رویه‌ای به‌ دست نمی‌آید، ضروری باشد رویه سنجیده‌تری اتخاذ کنیم. ✍ محمد ایمانی @A_basire