قوی تر و عمیق تر از لذت ‏دوپامین در سال ۱۹۵۷ توسط کاتلین مونتاگو یکی از محققان بیمارستان رانول در نزدیکی لندن در مغز کشف شد. در ابتدا آن را صرفا پیش نیاز تولید اپی نفرین یا آدرنالین در مغز میپنداشتند. اما خواص شگفت انگیز آن به زودی آشکار شد. فقط ۰.۰۰۰۵ درصد سلولهای مغز دوپامین تولید میکـ کنند یعنی) یک سلول در میان دومیلیون سلول مغز). ولی این سلولها تأثیر مهمی بر رفتار انسان دارند داوطلبان ،تحقیق به هنگام ترشح دوپامین دچار احساس لذت میشوند و سعی میکنند از هر راهی شده دوباره سلولهای ترشح کننده دوپامین را فعال کنند. ‏در واقع در شرایط مطلوب هر کسی با وسوسهای غیر قابل مقاومت در پی یافتن راهی برای تحریک ترشح دوپامین است تا سرحال شود برخی از دانشمندان دوپامین را مولکول لذت و مسیری را که سلولهای تولید کننده دوپامین در آن ،فعالند مدار پاداش نامیده اند. ‏شهرت دوپامین به عنوان مولکول ،لذت پس از انجام مطالعاتی در میان معتادان تثبیت شد. محققان مخلوطی از کوکائین و شکر رادیواکتیو را به داوطلبان معتاد تزریق کردند تا بخشهایی از مغز را که بیش از همه کالری مصرف میکرد شناسایی کنند. وقتی تأثیر کوکائین تزریقی شروع شد از داوطلبان خواستند شدت احساس خود را مشخص کنند معلوم شد هر اندازه فعالیت مسیر پاداش بیشتر باشد شدت احساس داوطلبان نیز بیشتر است. وقتی کوکائین مغز تخلیه میشد فعالیت دوپامین کاهش مییافت و نشئه ایجاد شده فروکش می کرد در مطالعات دیگر نیز نتایج مشابهی به دست آمد و بدینگونه نقش دوپامین به عنوان مولکول لذت تأیید شد. وقتی محققان دیگری سعی داشتند نتایج حاصل را با انجام مطالعات مشابه تأیید کنند نتایج غیرمنتظره ای نیز به دست آمد به نظر آنها دوپامین محرک افراد برای کسب نشئگی با مصرف مواد نبود. بلکه مواد اعتیادآور به طور مصنوعی مسیر دوپامین را فعال میکردند دوپامین در مسیر تکامل محرک و انگیزه ای برای تداوم بقا و تولید مثل بود وقتی دانشمندان از غذا به جای کوکائین استفاده کردند انتظار داشتند باز هم به همان نتایج برسند. اما یافتههای مطالعه مایه شگفتی آنها شد و این آغازی برای پایان دوپامین به عنوان «مولکول لذت» ‏بود. ‏لذا دانشمندان پی بردند کار اصلی دوپامین ایجاد لذت نیست بلکه وظیفه دوپامین ایجاد احساسی به مراتب عمیق تر است و درک دوپامین میتواند کلید فهم و حتی پیش بینی طیف گسترده ای از رفتار و اعمال انسان از هنرهای خلاق گرفته تا ادبیات و موسیقی؛ دستیابی به موفقیت؛ و کشف دنیاهای جدید و قوانین طبیعت؛ تفکر درباره خدا و دل سپردن به عشق باشد ✍️علیرضا پورمسعود ✅ @A_purm