مغرب موضوع: سلام علیکم -بسم الله الرحمن الرحیم -تسلیت ایام خداوند در قرآن درباره توبه کنندگان می فرماید: الاّ الَّذینَ تابُوا مِن بَعدِ ذلِکَ وَ أصلَحُوا فَإنَّ اللهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ« مگر کسانی که بعد از آن توبه کنند و جبران نمایند که خداوند بخشندة مهربان است.»(آیه 5 نور) برای توبه ،شرایطی لازم است که برخی از شرایط: شرط اصلی و برخی از آنها شرط کمال است که در حدیثی از قول امام علی ( علیه السلام ) نقل شده است که فرمود: «شخصى در حضور امام علیه السّلام بدون توجه لازم گفت: استغفر اللَّه، امام فرمود مى‏ دانى معناى استغفار چیست؟ استغفار درجه والا مقامان است، و داراى شش معنا است، اوّل: پشیمانى از آنچه گذشته، دوّم: تصمیم به عدم بازگشت، سوم: پرداختن حقوق مردم‏ چنانکه خدا را پاک دیدار کنى که چیزى بر عهده تو نباشد. چهارم: تمام واجب‏هاى ضایع ساخته را به جا آورى. آداب توبه 1. گوشتى که از حرام بر اندامت روییده، با اندوه فراوان آب کنى، چنانکه پوست به استخوان چسبیده و گوشت تازه بروید، 2. رنج طاعت را به تن بچشانى چنانکه شیرینى گناه را به او چشانده بودى، پس آنگاه بگویى، استغفر اللَّه! ( نهج البلاغه – قصار ۴۱۷) علمای اخلاق گفته اند که چهار شرط اول از شرایط قبولی توبه است و دو شرط آخر کمال توبه است ، یعنی دست یافتن به بالاترین مقام و مرتبه توبه کننده گان ( مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ج ۱ ص ۲۱۷) روشن شد که توبه واقعی، پشیمانی و حسرت از گناه گذشته است که لازمه آن، عزم بر ترک آن در آینده و جبران مافات اعم از حقوق الهی و حقوق مردمی می باشد و وقتی توبه واقعاً انجام گرفت، به نظر همه علمای اسلام درپیشگاه خداوند مقبول است. خداوند ما را جزء توبه کنندگان حقیقی قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد