هنگامی که معاویه لعنت الله علیه، در سفری وارد مدینه طیّبه شد، دستور داد تا ابن عباس، را احضار کنند، آنگاه با کمال ناراحتی و خشم به ابن عباس گفت:
- «شنیدهام هنوز دم از فضایل علی میزنی؟ مگر نمیدانی ذکر فضایل علی را ممنوع کردهام؟ بترس از اینکه مبتلای به عقوبت سختی گردی به نحوی که هرگز از آن رهایی نداشته باشی»
ابن عباس فرمود:
+ «تمام اهل مدینه شاهدند که من به غیر از تفسیر قرآن سخن دیگری بر زبان جاری نمیکنم، لکن چون از رسول الله صلیاللهعلیهوآله شنیدم که فرمودند:
"مَنْ فسَّرَ القرآنَ بِرَایهِ فَالیَتَبَوَّءْ مَقْعَدُهُ مِنَ النّارِ کسی که قرآن را بر خلاف واقع تفسیر کند، نشیمنگاه او در آتش خواهد بود"؛ لذا هرگز قرآن را بر خلاف واقع تفسیر نمیکنم»
- معاویه لعنت الله علیه گفت:
- «تفسیر بگو و خلاف حقیقت و دروغ هم معنا مکن، لکن حق نداری دم از فضیلت علی بزنی!»
۱. آیه اطعام
ابن عباس گفت:
- «بسیار خب، لکن گاهی من این آیه شریفه را میخوانم:
{وَ یُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلی حُبِّهِ مِسکیناً وَ یَتیماً و اسیراً}
از من سؤال میکنند: خداوند در این آیه از چه کسانی ستایش میکند؟ اگر بگویم آنان علی و فاطمه و فضّه خادمه میباشند، آیه را به نحو حقیقت تفسیر نمودهام و الا آیه را به دروغ و خلاف واقع تفسیر کردهام.»
۲. آیه ابلاغ برابر رسالت
معاویه لعنت الله علیه:
- «آیات دیگر را از برای مردم تفسیر کن مگر قرآن آیه دیگری ندارد؟»
ابن عباس:
+ «بسیار خوب، اینک آیه دیگری میخوانم و آنگاه این آیه را خواند:
{یْا ایُّها الرَّسولُ بَلَّغْ ما اُنزِلَ اِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ وَ اِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللهُ یَعْصِمُکَ مِنَ الّناس}
از من سؤال میکنند، رسول الله مامور به ابلاغ چه موضوعی بوده که اگر آنرا ابلاغ نمیکرد گویا اصلاً رسالت خود را ابلاغ نکرده؟ اگر بگویم رسول الله صلیاللهعلیهوآله در غدیر خم مامور بود تا علی علیهالسّلام را به عنوان خلیفه بلافصل خود معرفی نماید آیه را درست تفسیر کردهام و الا بر خلاف واقع سخن گفتهام»
۳. آیه نجوا
معاویه لعنت الله علیه:
- «مگر حتماً باید این آیه را تفسیر کنی؟ آیه دیگری بخوان»
ابن عباس:
+ «این آیه شریفه را بشنو:
{یاایُّهاالذین آمنوا اذا ناجَیْتُمُ الرَّسولَ فَقَدَّموا بَیْنَ یَدَیْ نَجْواکُمْ صَدَقَة}
از من میپرسند: آیا کسی به این آیه شریف عمل نموده؟ اگر بگویم تنها کسی که به این آیه عمل نموده علی علیهالسّلام است و او با اینکه یک دینار بیشتر نداشت، با این حال یک دینار را به ده درهم فروخت و هر گاه میخواست با پیامبر نجوا کند، یک درهم صدقه میداد، در این صورت آیه را صحیح تفسیر کردهام و الّا بر خداوند دروغ بستهام و من هرگز جرات آن را ندارم که بر خلاف واقع، قرآن را تفسیر کنم»
۴. آیه لیةالمبیت
معاویه لعنت الله علیه:
- «از آیات دیگر قرآن بخوان»
ابن عباس:
+ {وَ مِنَ النّاسِ مَنْ یَشری نَفْسَهُ اَبْتِغاءَ مَرْضات اللهِ، وَ اللهُ رَئُوفٌ بالعِبادِ}
از من میپرسند: «آن کسی که جان خود را در راه رضایت خدا بذل نمود که بوده؟ اگر بگویم آن شخص علی علیهالسّلام بود که در «لیلةالمبیت» به جای رسول الله صلیاللهعلیهوآله در بستر خوابید تا اینکه آن حضرت بتواند به مدینه هجرت کند، آیه را به نحو حقیقت و واقع تفسیر نمودهام والا به خداوند اسناد دروغ دادهام»
۵. آیه مودت
معاویه لعنت الله علیه:
- «از آیات دیگر قرآن بخوان»
ابن عباس:
+ «این آیه شریفه را گوش کن: «قُلْ لا اَسْئَلُکُمْ عَلَیهِ اَجْراً اِلاّ المَوَدَّةِ فی القُرْبی»
از من سؤال میکنند: «ذی القربی» کیانند که محبت آنان در عوض مزد رسالت رسول الله صلیاللهعلیهوآله میباشد؟ اگر بگویم مراد، علی و فاطمه و فرزندان آن هاست درست تفسیر کردهام و گرنه بر خلاف واقع تفسیر کردهام و من هرگز این کار را نخواهم کرد»
۶. آیه تطهیر
معاویه لعنت الله علیه:
- «قرآن هزاران آیه دارد، آیه دیگری بخوان»
+ ابن عباس خواند: {إنَّما یُریدُ اللهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ اَهْلَ اَلْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهیراً}
از من میپرسند: آنانی که خداوند هر رجس و پلیدی را از آنها زایل نموده چه کسانی هستند؟ اگر بگویم آنان اهل بیت رسول الله صلیاللهعلیهوآله هستند براستی سخن گفتهام و الّا آیه را به دروغ تفسیر کردهام.
۷. آیه مباهله
معاویه لعنت الله علیه: «مگر در قرآن آیه دیگری نیست؟»
ابن عباس این آیه را خواند: {فَمَنْ حاجَّکَ فیهِ مِنْ بَعْدِ ما جائَکَ مِنَ العِلْمِ فَقُل ْتَعالَوْ نَدْعُ اَبْنائَنا وَ اَبْنائَکُمْ وَ نسائَنا و نسائَکُمْ وَ اَنفُسَنا اَنْفُسَکُمْ، ثٌمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلُ لَّعنَةَ اللهِ عَلَی الکاذِبینَ}