🌸 اهمیت اخلاص در روایات ✳️این مقوله در روایات اسلامى فوق العاده مورد تاکید قرار گرفته است که گوشه هایى از آن را در ذیل از نظر مى گذرانیم: ۱ ـ در حدیثى از پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله) مى خوانیم: «ثَلاثٌ لایَغُّـلُ عَلَیْهِنَّ قَلْبُ رَجُل مُسْلم اِخْلاصُ الْعَمَلِ للّهِ عَزَّوَجَلَّ و النَّصیحَةُ لاَِئِمَّةِ الْمُسْلِمینَ وَ اللُّزُومِ لِجَماعَتِهِمْ»؛ (سه چیز است که قلب هیچ مسلمانى نباید درباره آن خیانت کند [و همه مسلمین باید آن را رعایت کنند]: خالص کردن عمل براى خدا و خیرخواهى براى پیشوایان اسلام و ملازمت جماعت مسلمین و جدا نشدن از آن).(۱) ۲ ـ در حدیث دیگرى از آن حضرت مى خوانیم که اخلاص از اَسرار الهى است: «اَلاِْخلاصُ سِرٌّ مِنْ اَسْرارِى اَسْتَوْدِعُهُ قَلْبَ مَنْ اَحْبَبْتُهُ مِنْ عِبادى»؛ (اخلاص یکى از اسرار من است و آن را در قلب هر کس از بندگانم را که دوست بدارم به ودیعه مى گذارم).(۲) ۳ ـ امیر مؤمنان على(علیه السلام) مى فرماید: «اَلاِْخلاصُ اَشرَفُ نِهایَة»؛ (اخلاص با ارزشترین مقامى است که انسان به آن مى رسد).(۳) ۴ ـ و در تعبیر بلند دیگر مى فرماید: «اَلاِْخلاصُ اَعْلَى الاِیْمانِ»؛ (اخلاص برترین مقام ایمان است).(۴) ۵ ـ و در تعبیر پرمعناى دیگرى از همان امام مى خوانیم: «فى اِخْلاصِ الاَعْمالِ تَنافَسَ اُولوُا النُّهى وَ الاَْلْبابِ»؛ (رقابت عاقلان و اندیشمندان با یکدیگر در اخلاص عمل است).(۵) ۶ ـ این مسأله تا آنجا اهمّیّت دارد که رسول اکرم(صلى الله علیه وآله) تفاوت مقامات مؤمنان را در تفاوت درجات اخلاص مى شمرد و مى فرماید: «بِالاِْخلاصِ تَتَفاضَلُ مَراتِبُ الْمُؤْمِنِینَ».(۶) ۷ ـ امیرمؤمنان(علیه السلام) نیز آخرین مرحله یقین را اخلاص معرّفى مى کند و مى فرماید: «غایَةُ الْیَقِیْنِ اَلاِْخْلاصُ».(۷) ۸ ـ اخلاص بقدرى اهمّیّت دارد که مقدار مختصرى از عمل که با آن باشد سبب نجات انسان مى گردد، چنان که در حدیث رسول خدا(صلى الله علیه وآله) آمده است: «اَخْلِصْ قَلبَکَ یَکْفِکَ القَلیلُ مِنَ الْعَمَلِ».(۸) ۹ ـ اخلاص تا آن حد اهمّیّت دارد که على(علیه السلام) آن را عبادت مقرّبان درگاه خدا مى شمرد و مى گوید: «اَلاِْخُلاصُ عِبادَةُ الْمُقَرَّبینَ».(۹) ۱۰ ـ این بحث دامنه دار را با حدیث جالب دیگرى از على(علیه السلام) به پایان مى بریم که فرمود: «طُوبى لِمَنْ اَخْلَصَ للّهِ الْعِبادَةَ وَ الدُّعاءَ وَلَمْ یَشْغَلْ قَلْبَهُ بِما تَرى عَیْناهُ، وَ لَمْ یَنْسَ ذِکرَ اللّه بِما تَسْمَعُ اُذُناهُ وَ لَمْ یَحْزَنْ صَدْرُهُ بِما اُعْطِىَ غَیْرَهُ»؛ (خوشا به حال کسى که عبادت و دعایش را براى خدا خالص کند، و قلب خود را به آنچه مى بیند مشغول ندارد و یاد خدا را با آنچه مى شنود به فراموشى نسپرد و درونش به خاطر نعمتهایى که به دیگران داده شده است غمگین نشود).(۱۰)،(۱۱) ✍پی نوشت : (۱). المحجة البیضاء فی تهذیب الإحیاء، ملا محسن فیض کاشانى، محقق/ مصحح: غفاری، على اکبر، مؤسسه انتشارات اسلامى جامعه مدرسین، قم، چاپ چهارم، ۱۴۱۷ ق، ج ۸، ص ۱۲۵. (۲). همان (۳). تصنیف غرر الحکم و درر الکلم‏، تمیمى آمدى، عبد الواحد بن محمد، محقق/ مصحح: درایتى، مصطفى‏، دفتر تبلیغات‏، ایران، قم‏، چاپ اول، ‏۱۳۶۶ ش‏، ص۱۹۷، باب «فی أهمیة الإخلاص ...»، ح ۳۸۹۴ . (۴). غرر الحکم و درر الکلم‏، تمیمى آمدى، عبد الواحد بن محمد، محقق/ مصحح: رجائى، سید مهدى‏، دار الکتاب الإسلامی‏، قم‏، چاپ دوم‏،۱۴۱۰ ق‏، ص ۴۹، ح ۹۱۰. (۵). همان‏، ص ۱۵۵،باب «الإخلاص فی العمل و آثاره ...». (۶). مجموعة ورّام‏، ورام بن أبی فراس، مسعود بن عیسى‏، مکتبه فقیه‏، قم‏، چاپ اول‏، ۱۴۱۰ ق‏، ج ۲، ص ۱۲۰، الجزء الثانی. (۷). غرر الحکم و درر الکلم‏، تمیمى آمدى، عبد الواحد بن محمد، محقق/ مصحح: رجائى، سید مهدى‏، دار الکتاب الإسلامی‏، قم‏، چاپ دوم‏،۱۴۱۰ ق‏، ص ۴۶۸، ح ۲. (۸). بحار الأنوار، ج ۷۰، ص ۱۷۵، (۹). غرر الحکم و درر الکلم‏، بد الواحد بن محمد، محقق/ مصحح: رجائى، سید مهدى‏، دار الکتاب الإسلامی‏، قم‏، چاپ دوم‏،۱۴۱۰ ق‏، ص ۴۲ ، ح ۷۱۸. (۱۰). الکافی، کلینى، محمد بن یعقوب بن اسحاق، محقق/ مصحح: غفارى، على اکبر، و آخوندى، محمد، دار الکتب الإسلامیة، تهران‏، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ ق‏، ج ‏۲، ص ۱۶، باب «الإخلاص...». (۱۱). گرد آوری از کتاب: اخلاق در قرآن‏، آیت الله العظمى ناصر مکارم شیرازى، مدرسه الامام على بن ابى طالب(ع)، قم، چاپ اول، ۱۳۷۷ ه.ش‏، ج ۱، ص ۲۷۳.