❎ روش جمع مرحوم خویی: در وجه جمع مذکور ابتدا طائفه اول و دوم جمع شد سپس اطلاق آنها با دسته سوم مقید شد. اما آقای خویی دسته اول و سوم را با هم و نتیجه آن دو را با دسته دوم جمع کرده آند. طبق این سخن روایات دسته اول که مطلقا میگفتند زکات در دین نیست، مقید به حالتی هستند که اخد دین سخت باشد فلذا در فرض سهولت زکات لازم است‌. حال دسته سوم این نتیجه را مقید به حالت قبض دین کرده‌اند، یعنی اگر اخذ دین راحت بود و از طرفی قبض آن نیز صورت گرفت، در این حالت زکات لازم است.