اما آن «بلای عظيم» كه امام وعدهٔ آن را به قاسم داد چه بود؟
شايد نحوهٔ شهادت آن حضرت، راز آن بلا را بر ما آشكار سازد...
برخي از نويسندگان روايت كردهاند پس از آنكه علی اكبر(ع) به ميدان رفت و به شهادت رسيد، قاسم بن الحسن به قصد جنگ از خيمهگاه بيرون شد.
چون امام حسين(ع) يادگار برادر را ديد كه برای جنگ بیرون آمده، او را در آغوش گرفت و با يكديگر گريستند آنچنان كه از شدت گريه از حال رفتند.
هر دو بريدند دل از بود و هست/
هر دو گشودند به يكباره دست
هر دو ربودند ز سر هوش هم/
هر دو فتادند در آغوش هم
رفت ز تن، تاب و ز سر، هوششان/
سوخت وجود از لب خاموششان
قاسم پس از آنكه آرام شد از عمو اذن جهاد خواست.
ای عمو! سينهٔ من تنگ بُوَد/
شيشهام منتظر سنگ بُوَد
نيزه كو؟ تا كه زِ من سينه دَرَد/
تير كو؟ تا كه به اوجم ببرد
آن حضرت اذن میدان نداد. پس قاسم به دست و پاي امام افتاد و وی را میبوسيد و التماس میکرد تا بالاخره اجازه گرفت و به سوی عرصهٔ جنگ شتافت.
اسناد تاريخي از قول يكي از سپاهيان دشمن نقل كردهاند كه: پسری از خيمهها به سمت ما بيرون تاخت كه رويش چون پارهٔ ماه، زيبا بود.
قاسم در حالی كه اشك بر گونههايش روان بود رجز میخواند و میگفت:
إن تنكروني فأنا ابنُ «الحسن»/
سبط النبي المصطفی المؤتمن
هذا «حسين» کالأسیر المرتهن/
بين اُناس لا سُقوا صوب المزن
یعنی:
اگر مرا نمیشناسید، من فرزند امام حسن هستم/
که او فرزند پیامبر برگزیده و امین است
و این امام حسین است که همانند اسیر/
در میان قومی است که خدا آنها را از بارانش سیراب نکند
پس با وجود كمی سن و كوچكی بدن، جنگی سخت كرد و تعدادی از لشكر يزيد را به خاک و خون كشيد. سپاهيان دست جمعي دور او را گرفتند و يكی از آنان ضربتی شديد بر او وارد آورد. قاسم با صورت به روی زمين افتاد و فرياد ياری كشيد: «يا عماه!»...
امام(ع) با شنیدن این صدا سر برداشت و چون باز شكاری، تيز به ميدان نگريست؛ آنگاه همچون شيری خشمگين بسرعت به ميدان حمله كرد و ضارب قاسم را با شمشير زد و دست او را از مرفق جدا ساخت.
وی از درد عربدهای كشيد؛ سواران دشمن تلاش کردند تا او را از دست امام(ع) برهانند.
در اين شرايط سخت، جنگی بين امام و كوفيان درگرفت در حالی كه قاسم بر زمين افتاده بود و سم اسبان، استخوانهای او را نرم میکرد... و اين، همان بلای عظيم بود.
آنگاه كه غبار ميدان فرو نشست، امام(ع) را ديدند كه سينه بر سينهي قاسم نهاده و وی را به سوی خيمهها باز میگرداند در حالي كه دو پای قاسم ـ شايد از شدت شكستگيها ـ بر زمين كشيده میشد؛ و امام(ع) به او میفرمود: «اين قوم از رحمت خدا دور باشند و جدت پيامبر، دشمن آنان باشد در روز قيامت».
كاش نمیدید عمو پيكرت/
تا ببرد هديه بر مادرت
كاش نمیدید تنت كاين چنين/
جان دهی و پای زنی بر زمين
ديده به روی عمو انداختی/
صورت او ديدی و جان باختی
و سپس زمزمه كرد: «به خدا سوگند برای عمويت سخت است كه تو او را بخوانی ولی نتواند تو را نجات دهد» ...
ألا لعنة الله علی القوم الظالمين؛
و سيعلم الذين ظلموا أيّ منقلب ينقلبون.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
✓
منابع اصلی:
۱. سيد بن طاووس؛
اللهوف في قتلی الطفوف؛ قم: منشورات الرضي، ۱۳۶۴.
۲. شيخ عباس قمی؛
نفس المهموم؛ ترجمه و تحقيق علامه ابوالحسن شعرانی؛ قم: انتشارات ذويالقربی، ۱۳۷۸.
۳. محمد بن جرير طبري؛
تاريخ الأمم والملوك؛ بيروت: دارسويدان، بيتا ؛ ج پنجم.
۴. شيخ صدوق ؛
أمـالـي؛ ترجمه آية الله كمرهای؛ تهران: انتشارات كتابچی، ۱۳۷۰.
۵. شيخ مفيد؛
الإرشاد في معرفة حجج الله علی العباد؛ قم: منشورات كنگره جهانی هزارهٔ شيخ مفيد، ۱۴۱۳ ق..
۶. اشعار فارسی، زبان حال هستند و برگرفتهاند از جزوه آموزشی آداب مرثيهخوانی با عنوان
طنين عشق؛ تهيه و تنظيم مرتضی وافی؛ قم: انتشارات شفق، ۱۳۸۰.
----------
🍀
اخلاق و اعتدال ؛
کانال سید علیرضا حسینی (عارف)
در پیامرسان ایتا
@alirezahoseiniaref