بسم الله الرحمن الرحیم قَوْلٌ مَّعْرُوفٌ وَمَغْفِرَةٌ خَيْرٌ مِّن صَدَقَةٍ يَتْبَعُهَا أَذًى ۗ وَاللَّهُ غَنِيٌّ حَلِيمٌ گفتار پسندیده (در برابر نیازمندان)، و عفو (و گذشت از تندخویى آنها)، از صدقه اى که آزارى به دنبال آن باشد، بهتر است. و خداوند، بى نیاز و داراى حلم است. (بقره/263) برخورد خوب بهتر از انفاق با اذیت این آیه در حقیقت، تکمیلى است نسبت به آیه قبل، در زمینه ترک منت و آزار به هنگام انفاق، مى فرماید:  گفتار پسندیده (در برابر ارباب حاجت) و عفو و گذشت (از خشونت هاى آنان) از بخششى که آزارى به دنبال آن باشد بهتر است(قَوْلٌ مَعْرُوف... این را نیز بدانید که آنچه در راه خدا انفاق مى کنید در واقع براى نجات خویشتن ذخیره مى نمائید،  و خداوند (از آن) بى نیاز و (در برابر خشونت و ناسپاسى شما) بردبار است  (وَ اللّهُ غَنِیٌّ حَلیمٌ)   نکته ها: ۱ ـ ارزش هاى اجتماعى اشخاص آیه فوق منطق اسلام را در مورد ارزش هاى اجتماعى اشخاص، و حیثیت مردم روشن مى سازد، و عمل آنهائى را که در حفظ این سرمایه هاى انسانى مى کوشند و ارباب حاجت را با گفتار نیکو و احیاناً راهنمائى هاى لازم بهره مند کرده، و هرگز اسرار آنها را فاش نمى سازند، از بخشش افراد خودخواه، و کوته نظرى که در برابر کمک مختصرى هزار گونه زخم زبان به افراد آبرومند مى زنند و شخصیت آنها را در هم مى شکنند، برتر و بالاتر مى شمرد.   در تفسیر  مجمع البیان  از پیغمبر گرامى اسلام(صلى الله علیه وآله) حدیثى نقل شده که گوشه اى از آداب انفاق را روشن ساخته مى فرماید:  هنگامى که حاجتمندى از شما چیزى بخواهد گفتار او را قطع نکنید تا تمام مقصود خویش را شرح دهد، سپس با وقار و ادب و ملایمت به او پاسخ بگویید، یا چیزى که در قدرت دارید در اختیارش بگذارید و یا به طرز شایسته اى او را بازگردانید; زیرا ممکن است سؤال کننده فرشته اى باشد که مأمور آزمایش شما است، تا ببیند در برابر نعمت هائى که خداوند به شما ارزانى داشته چگونه عمل مى کنید. ۲ ـ ارتباط جمله هاى آخر با محتواى آیه جمله هاى کوتاهى که در آخر آیات، معمولاً ذکر شده است و صفاتى از صفات خداوند را بیان مى کند، با مضمون همان آیات حتماً ارتباط دارد و با توجه به این نکته، منظور از جمله وَ اللّهُ غَنِىٌّ حَلِیْمٌ:  خدا بى نیاز و حلیم است  گویا این است که: چون بشر طبعاً طغیانگر است با رسیدن به مقام و ثروت خود را بى نیاز گمان مى کند و این حالت گاهى موجب پرخاشگرى و بد زبانى او نسبت به محرومان و مستمندان مى شود،    لذا مى فرماید:  غَنِىٌّ بِالذّات  خدا است در حقیقت او است که از همه چیز بى نیاز است و بى نیازى بشر سرابى بیش نیست و نباید موجب غرور، طغیانگرى و بى اعتنائى او نسبت به فقراء گردد. به علاوه، خداوند در برابر ناسپاسى مردم حلیم است، افراد با ایمان نیز باید چنین باشند.   و نیز ممکن است: جمله مزبور اشاره به این باشد که: خداوند از انفاق هاى شما بى نیاز است و آنچه انجام مى دهید، به سود خود شما است، بنابراین، منّتى بر کسى ندارید، به علاوه او در برابر خشونت هاى شما بردبار است و در عقوبت عجله نمى کند تا بیدار شوید و خود را اصلاح کنید. تفسیر نمونه جلد دوم صفحه ۳۷۶ http://eitaa.com/basijnahie3