💠 جزوه و خلاصه درس دوازدهم : « إلی »
⬅️ نوعِ إلی —-» حرف جر ( بنابراین فقط یک نوع إلی داریم )
✅ معانی إلی :
پنج معنا دارد :
1- انتهای غایت زمانی یا مکانی
2- مَعیت ( و همراهی )
3- به معنای « عند »
4- مترادف با « لام ِ جر »
5- مترادف با « في » ( معنا = ظرفیت )
============================================
⏪ سؤال خیلی مهم :
❓ اگر « إلی » به معنای انتهای غایت باشد ، مابعد آن در حکم ماقبلش داخل می‌شود یا خیر ؟
توضیح سؤال : در « أتموا الصیام إلی اللیل » بحث است که « لیل = شب » را هم در حکم ماقبل إلی که دارد از وجوبِ روزه صحبت می‌کند داخل کنیم —» پس بنابراین روزه در شب هم واجب باشد .. یا وارد نکنیم و روزه فقط تا شب ، واجب است و در شب وجوبی ندارد ؟!
✅ جواب :
1- اگر قرینه‌ای باشد که بر دخول یا عدم دخولِ ما بعدش در حکم ماقبل دلالت کند ( قرینه‌ای وجود دارد که نشان می‌دهد ، کلمه بعد از إلی در حکمی که قبل إلی آمده داخل شده یا برعکس قرینه‌ای است که عدم دخولش را نشان می‌دهد ) —-» طبق همان قرینه عمل می‌کنیم ، یعنی اگر قرینه دلالت بر دخول کرد ، ما بعد را در حکم ماقبل داخل می‌دانیم و برعکس
2- اگر قرینه‌ای نباشد که بر دخول یا عدم دخولِ ما بعدش در حکم ماقبل دلالت کند ، در این صورت چند قول وجود دارد :
الف- اگر کلمه بعد از إلی و کلمه قبلش از یک جنس باشند —» مابعد إلی در حکم ماقبلش داخل می‌شود
ب- مطلقا داخل می‌شود ( چه از یک جنس باشند یا نباشند )
ج- مطلقا داخل نمی‌شود ( چه از یک جنس باشند یا نباشند )
🔻 نظرِ صحیح ( نظر مصنف ) = در صورت نبود قرینه ، ما بعد إلی در حکم ماقبلش ، مطلقا داخل نمی‌شود —» علت : در بیشتر موارد با وجود قرینه ، ما بعد إلی در حکم ما قبلش داخل نمی‌شود ، پس زمانی که قرینه‌ای وجود ندارد و ما در اینکه آیا ما بعد إلی در حکم ماقبلش وارد می‌شود شک کردیم ، باید بنا را بر همان « عدم دخول » بگذاریم
================================
⏪ إلی زمانی که به معنای « عند » باشد ، بیان کننده این است که اسم مجرورِ بعدش ، در معنایِ فاعل است ( نه اینکه از نظر نحوی ، نقش فاعلی داشته باشد ، فقط به صورت فاعل معنا می‌شود )
❓ إلی در چه صورتی دلالت بر « فاعل بودنِ مجرورش در معنا » می‌کند ؟
این إلی بعد از « فعل تعجب » یا « اسم تفضیلی » که فایده حُب یا بغض می‌کنند می‌آید.
#ادبیات_عرب #الکافی_فی_المفردات #جزوه
🌺~🌺~🌺~🌺
✅#بانک_کتب_حوزوی 🔰🔰
🆔 @kotob_howzavy