⚫️ درسی از مکتب حضرت امام حسن مجتبی علیه السلام
🔻از سخنان حضرت امام حسن مجتبى عليه السلام است كه مى فرمايد:
«عجب است از كسانى كه درباره مأكولات و خوردنيهاى خود فكر مى كنند اما درباره معقولات و ياد گرفتنى هاى خود هيچ گونه زحمتِ انديشه‌اى به خود راه نمىدهند.
🔸تبیین :
🔻انسان از فقر و كمبودى طبعاً گريزان است؛
اگر احساس نقص و فقر در يك گوشه زندگى خود مى كند، تا حد امكان تلاش مى كند كه آن نقص را تكميل و آن فقر را برطرف سازد.
🔻چيزى كه هست نقصها و فقرهاى مادى خيلى واضح و محسوس است، برخلاف فقرها و نقصهاى معنوى.
🔻مثلًا فقر مالى را همه كس حس مى كند و لهذا طبعاً تلاش مى كند كه با اين نوع فقر مبارزه كند و گاه اين تلاش به حد افراط مى رسد و به صورت حرص و طمع در مى آيد و منشأ خرابيها و ظلمها و حقكشى هايى در اجتماع مى گردد.
🔻و همچنين فقر شأن و حيثيت؛
هركسى زود مى فهمد كه چقدر در جامعه آبرو و حيثيت دارد و چقدر از اين لحاظ كسرى دارد و لهذا دائماً در فكر جبران اين كسريها برمى آيد.
و همچنين است فقر و نقصهاى عضوى و اندامى.
🔻ولى فقرهاى معنوى از قبيل فقر در تربيت و ادب، كمتر براى خود شخص قابل ادراك است.
كسى كه فاقد ادب معاشرت و اخلاق انسانى و تربيت صحيح اجتماعى است خودش كسرى خودش را از اين لحاظ نمى فهمد،
خصوصاً اگر اخلاق زشت وى در روحش رسوخ يافته باشد و به اصطلاح ملكه شده باشد؛
🔻و بالاخص اگر آن طرز اخلاق در اجتماع هم معمول و شايع باشد،
ديگر در اين صورت آن خُلق زشت در نظر او مستحسن و قابل دفاع است و هميشه از طرز رفتار خودش و هم مسلكانش حمايت هم مى كند.
🔻از همين قبيل است فقر علمى و فكرى.
آدم جاهل و كم خرد چيزى را كه هرگز احساس نمى كند همان جهالت و كم خردى است.
🔻پس علت اينكه بشر درباره مأكولات و خوردنيهاى خود مى انديشد و تلاش مى كند اما درباره معقولات و تحصيل انديشه صحيح تلاش و كوشش نمى كند همان منتهاى جهالت و كم خردى اوست.
📚 مجموعه آثار استاد شهيد مطهرى (حكمتها و اندرزها(۱ و ۲))، ج۲۲، ص: ۱۹۳-۱۹۲-با تلخیص و ویرایش