💫 معراج
❇️ در سخن گفتن احتیاط کن ☀️امیرالمومنین (ع) می‌فرماید: ✨لَا تَقُلْ مَا لَا تَعْلَمُ بَلْ لَا تَقُلْ کُلَّ مَا تَعْلَمُ، فَإِنَّ اللّهَ فَرَضَ عَلَی جَوَارِحِکَ کُلِّهَا فَرَائِضَ یَحْتَجُّ بِهَا عَلَیْکَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ.✨ 🖌چیزی را که علم به آن نداری مگو بلکه همه آنچه را که می‌دانی نیز مگو، زیرا خداوند بر تمام اعضای تو واجباتی قرار داده که روز قیامت از آن‌ها بازخواست خواهد کرد. 🔰 نهج‌البلاغه، حکمت ۳۸۲. ✍توضیح ☀️امام (ع) به دو نکته حکیمانه اشاره کرده می‌فرماید: ✅ نخست این که انسان باید از گفتن چیزی که درباره آن آگاهی ندارد بپرهیزد: 💎لَا تَقُلْ مَا لَا تَعْلَمُ. 🔸آنچه را نمی دانی مگو. زیرا اولاً در قرآن از این کار نهی شده به خصوص هرگاه اسناد به خداوند متعال داده شود در سوره بقره می‌فرماید: 💎إِنَّمَا یَأْمُرُکُمْ بِالسُّوءِ وَ الْفَحْشَاءِ وَ أَنْ تَقُولُوا عَلَی اللّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ. 🔸او شما را فقط به بدی‌ها و کار زشت فرمان می‌دهد (و نیز دستور می‌دهد) آنچه را که نمی دانید به خدا نسبت دهید. (۱) ☀️در سوره اعراف نیز می‌فرماید: 💎قُلْ إِنَّمَا حَرَّمَ رَبِّیَ الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَ مَا بَطَنَ وَ الْإِثْمَ وَ الْبَغْیَ بِغَیْرِ الْحَقِّ وَ أَنْ تُشْرِکُوا بِاللّهِ مَا لَمْ یُنَزِّلْ بِهِ سُلْطَاناً وَ أَنْ تَقُولُوا عَلَی اللّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ. 🔸بگو: خداوند، تنها اعمال زشت را چه آشکار باشد چه پنهان، حرام کرده است و (همچنین) گناه و ستم به ناحق را و این که چیزی را که خداوند دلیلی برای آن نازل نکرده، شریک او قرار دهید و به خدا مطلبی نسبت دهید که نمی دانید. (۲) ☀️در سوره اسراء می‌فرماید: 💎وَ لَا تَقْفُ مَا لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَ الْبَصَرَ وَ الْفُؤَادَ کُلُّ أُوْلَئِکَ کَانَ عَنْهُ مَسْئُولاً. 🔸از آنچه به آن آگاهی نداری، پیروی مکن، چراکه گوش و چشم و دل، همه مسئول‌اند. (۳) ✅ ثانیاً از نظر عقل نیز کار قبیحی است زیرا هنگامی که انسان چیزی را نمی داند ولی به طور قطع از آن خبر می‌دهد مفهومش این است که من درباره آن علم و اطلاع دارم در حالی که این دروغ است و دروغ از زشت ترین کارهاست. 👈اضافه بر این امکان دارد آن سخن برخلاف واقع و کذب باشد بنابراین ذکر آن به طور قطع، نوعی تجری در برابر خداوند است چراکه چیزی را بی پروا می‌گوید که احتمال دارد معصیت خداوند باشد. ✳️ نهی از قول بدون علم در روایات ☀️امام صادق (ع) فرمود: 💎لِلْعَالِمِ إِذَا سُئِلَ عَنْ شَیءٍ وَ هُوَ لَا یعْلَمُهُ أَنْ یقُولَ اللَّهُ أَعْلَمُ وَ لَیسَ لِغَیرِ الْعَالِمِ أَنْ یقُولَ ذَلِکَ. 🔸هنگامی که سؤالی از شخص عالمی شود در حالی که پاسخ آن را نمی داند باید بگوید: «اللّه اعلم» و کسی که عالم نیست حتی این جمله را هم نباید بگوید (زیرا او علمی ندارد که خدا را از خود اعلم بداند). (۴) 🔻زرارة ابن اعین از امام باقر (ع) پرسید: خداوند چه حقی بر بندگان دارد؟ ☀️امام (ع) فرمود: 💎أَنْ یقُولُوا مَا یعْلَمُونَ وَ یقِفُوا عِنْدَ مَا لَا یعْلَمُون. 🔸از آنچه می‌دانند سخن بگویند و درباره آنچه نمی دانند توقف کنند. (۵) 🔻در دومین نکته امام (ع) می‌فرماید: 💎بَلْ لَا تَقُلْ کُلَّ مَا تَعْلَمُ... 🔸بلکه همه آنچه را می‌دانی نیز مگو... ✅ زیرا اولاً بیان آنچه انسان می‌داند گاه افشای اسرار مؤمنین و گاه غیبت و عیب جویی دیگران است و گاه سبب اهانت و یا ایجاد اختلاف در میان مردم و یا اشاعه فحشا و یا سبب اضطراب افکار عمومی می‌شود و یا افراد کم استعدادی را به گمراهی می‌افکند که همه این‌ها از مصادیق گناه است. ✅ ثانیاً بیان آنچه انسان می‌داند گاهی سبب انحراف از فضایل اخلاقی است زیرا گاهی خودستایی و اظهار کبر و غرور و برتری بر دیگران است و گاه شکل ریا و سمعه به خود می‌گیرد که تمام این‌ها مذموم است. علتی که امام (ع) برای نکته دوم گفته است مقصود ایشان را کاملاً آشکار می‌سازد و آن این که چشم و گوش و دست و پا و زبان هرکدام مسئولیتی دارند: 💎إِنَّ السَّمْعَ وَ الْبَصَرَ وَ الْفُؤَادَ کُلُّ أُوْلَئِکَ کَانَ عَنْهُ مَسْئُولاً. (۶) 🔸و مسئولیت زبان از همه اعضا بیشتر است و گناهانی که با زبان انجام می‌شود فزون تر و متنوع تر می‌باشد. 👈 این احتمال نیز وجود دارد که کلام اخیر امام (ع) بیان علت برای هر دو بخش کلام آن حضرت باشد ولی نباید فراموش کرد که امام (ع) می‌فرماید: همه آنچه را می‌دانی (کُلّ ما تعلَم) اشاره به این که بسیاری از چیزهایی را که انسان می‌داند باید برای دیگران بیان کند و مردم را از جهل و بی خبری درباره احکام الهی و مفاسد اخلاقی و یا خطراتی که جامعه اسلامی را تهدید می‌کند خارج سازد. ۱) بقره، آیه۱۶۹. ۲) اعراف، آیه۳۳. ۳) اسراء، آیه۳۶. ۴) کافی، ح۶. ۵) کافی، ص۴۳، ح۷. ۶) اسراء، آیه۳۶. ✳️ کانال ✳️ @Merajnor
228 مشاهده