تاریخچه دعا دعا همزاد آفرینش هستی و آدم است. حضرت آدم و حوّا در بهشت و پس از هبوط به زمین نیایش هایی کرده اند که برخی از آنها در آیات قرآن کریم و احادیث معصومان علیهم السلام بیان شده است. همچنین از دیگر پیامبران الهی و امت های آنان، در آیات و روایات، دعاهای بسیاری نقل شده که بخشی از این دعاها سرآغاز فصل جدیدی در تاریخ بشر یا امت های گذشته به شمار می آید؛ از جمله دعای حضرت نوح علیه السلام برای از بین رفتن کافران روی زمین که با اجابت دعا، طوفان سراسر زمین را فراگرفت و همه مردمان کافر را هلاک کرد. همچنین دعای حضرت ابراهیم علیه السلام برای فرزنددار شدن که در پیری خداوند به او دو پسر عطا فرمود و هر یک از ایشان پیامبر و پدر چندین پیامبر شدند. نیز دعای حضرت ابراهیم علیه السلام برای ایمنی حرم مکه و استمرار امامت در نسل او که هنوز اثر این دعاها در جهان باقی است. یا دعاهای حضرت موسی و حضرت هارون علیهم السلام برای رهایی بنی اسرائیل از ستمکاری فرعون و نزول برکات الهی، و دعای بنی اسرائیل برای تعجیل در ظهور حضرت موسی علیه السلام و دعای حضرت زکریا علیه السلام برای فرزنددار شدن و در نتیجه، به دنیا آمدن معجزه آسای حضرت یحیی علیه السلام از پدری سالخورده و مادری پیر و نازا، و دعاهای حضرت داود و سلیمان، یونس و ایوب علیهم السلام که هر یک از اینها مبدأ تاریخی جدید در زندگی امت ها بوده و آثار مهم بعضی از آنها هنوز هم در دنیا باقی است. متن کامل بخشی از دعاهای پیامبران الهی در احادیث معتبر وارد شده تا مؤمنان بتوانند از آنها استفاده کنند و از نتایج دنیوی و اخروی شان برخوردار شوند. در تاریخ اسلام، افزون بر ادعیه بسیاری که در قرآن مجید آمده و جمعی از دانشوران آنها را در آثار جداگانه ای تدوین کرده اند، هر یک از پیشوایان معصوم علیهم السلام نیز دعاهای بسیاری به مردم آموخته اند و تاکنون صدها کتاب دعا نوشته شده است. (حائری: 1378، ج7: 515)